- 27 там. 2019 00:00
- 271
Асан қайғының Жерұйықты іздеуі
Асан қайғы Желмаяға мініп, жиһан кезіп, «Жерұйық» дейтін ну орманды, көкорай шалғынды, қой үстіне бозторғай жұмыртқалайтын жайлы қоныс іздейді. Жүрген жерінде жақсы-жаман қонысқа баға беріп отырады.
Түркістанның қасында ескі қорған Сауранды көргенде: «Әттеген-ай, тақырдың бетіне, шөлдің өтіне салған екен. Сарқырап аққан суы жоқ, жайқалып тұрған нуы жоқ, түбі тұрақты қала бола алмас», — деген екен.
Асан қайғы Маңғыстауға үш барып, үш қайтыпты: «Түбінде,
Мал баққан шаруаға Маңғыстаудан жақсы жер болмас», — депті.
Жетісуды көргенде: «Мынау Жетісудың ағашының бұтағы сайын жеміс екен, шаруаға жайлы қоныс екен», — депті.
Баянауыл тауын көргенде: «Баянға жаймай, қой семірмес», — деп, Асан қазіргі Баянауылды өзіне жайлау етіпті.
Осы күнгі Мереке жеріндегі Аспараны көргенде: «Ей, Аспара, көршіңмен тату бол, шөбіңе суың жетер!» — деп жүріп кетіпті.
Шу өлкесін көргенде: «Ей, Шу, атыңды теріс қойыпты! Тегінде, бір шулыған болмасаң, мынау ну қамысың еліңді жұтқа бермес», — депті. Шудың аяғында Сарысу елі малға шөп шаппай, Шудың қамысын қыстап, жаз Арқаны жайлайды екен.
Әулиеатаның шығысында аққан Талас, батыс жағында сарқыраған Келес өзендерін көргенде: «Ей, екі Талас, бір Келес, малсыз күнің кенелмес, жеріңде жайылған малға жұт болмас!» — деген екен.
Жуалы жеріндегі Ауан дейтін қара топырақты егістік аймақты көргенде: «Шөбің семіз, қарың мол, топырағың май екен, қадіріңді егін салған ел білер» — депті.
Ақмешіт (Қызылорда) тұсындағы Сыр өлкесін көргенде: «Ей, Ақмешіт, жерің шаң екен, суың жар екен. Елің жұтамас, малыңның көзіне сақ бол!» — депті.
Қарсақбай аймағын көргенде: «Айналаң жапан дүз екен, тауыңның асты жез екен, екі тауың ел біткенді шақырар, басына байлық қонар, жұртың ашықпас!» — деп, жүріп кетіпті.
Шыңғырлау өзенін көргенде Асан Желмаясынан түсе қалып, көлігін суарады: «Жылқының өзі өскен жоқ, Шыңғырлау, сен өсірген екенсің!» — деп қонып кетіпті.
Бірақ Асан қайғы шұрайлы қоныс, нулы өлке таба алмай, Ұлытаудың бас жағына келіп дүниеден көшіпті.