Шалқан ертегісі
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: екінші сыныпта өтілген материалдарды ертегі арқылы қайталап, бекіту.
2. Тәбиелік: ұқыптылыққа, әдептілікке баулу. Сабақта өзін - өзі ұстай білуге дағдыландыру. Ертегі арқылы достыққа, бірлікке, татулыққа, тазалыққа тәрбиелеу; достарына, ата - аналарына көмектесу керектігін түсіндіру.
3. Дамытушылық: жазбаша, ауызша жұмыстарды өздігімен және де жұппен істеуге баулу. Сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс айта алуға дағдыландыру. Сабақтың түрі: қайталау сабақ
4. Білім беру әдісі: түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ - жауап, көрнекілік.
5. Қолданылатын принцип: ғылыми, жүйелілік, бірізділік, саналылық.
6. Пән аралық байланыс: математика, орыс тілі
7. Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кеспелер, сөзжұмбақ
8. Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі:(2 минут) Сәлеметсіздер ме, балалар!? Отырыңыздар!
Бүгін сыныпта кезекші кім?
Бүгін сыныпта мен, Долгушев Руслан, кезекшімін.
Бүгін қандай күн?
Бүгін мамырдың жиырмасы.
1) Балалар өткен сабақта біз сіздермен қандай ертегімен танысқан едік?
Достар.
2) Ертегі не туралы?
Ертегі татулық бірлік еңбек туралы
3) Ертегі кейіпкерлері кімдер?
Аю, қасқыр, қоян, түлкі, тышқан.
4) Аю не істейді?
Аю бал жинайды
5) қоян не істейді?
Қоян сәбіз жинайды
6) тышқан не істейді?
Тышқан қоян мен аюға тамақ дайындайды
7) ал қасқыр мен түлкі не істейді?
Олар ойнайды
8) қасқыр мен түлкіні үйден кім қуып шығады?
Оларды аю қуады.
9) неліктен?
Олар еңбек етпей ойнаған үшін
10) үйде кімдер қалады?
Үйде аю, тышқан және қоян қалады.
Балалар еңбек етпей тек қана ойын ойнап жүруге болама екен? жоқ (5 минут)
Балалар бүгінгі сабағымызды тақтадағы кесте арқылы бағалаймын. Әр оқушының аты жөні жазылған, ал жанында қалташықтары бар. Әр тапсырмадан соң барлық оқушының қалташықтарына мынандай төрт бұрыштар беріледі.
Қызыл түсті төрт бұрыш - 5
Көк түсті төрт бұрыш - 4
Жасыл түсті төрт бұрыш - 3 деген бағаны білдіреді.
Балалар мынау не? /Шалқан/
Дұрыс шалқан. Балалар, қараңыздаршы, шалқанды атамыз егіпті, ал ол болса өспей тұр. Шалқанның қалтасында бізге дайындаған тапсырмасы бар.
Балалар мен өсу үшін мына есептерді шығаруға көмектесіңдерші. (Оқушыларды екі топқа бөліп, есептерді тез әрі дұрыс шығару қажет.) (5 минут)
5+3
5+6
6+4
10 - 4
18 – 10
10+2
2+4
11+6
19 – 9
3+5
9 – 3
9+6
15 – 5
10+5
10 – 9
8 - 5
7+6
20 – 9
9 – 4
7 - 6
Жақсы балалар. Міне біздің шалқанымыз өсіп те қалды.
Енді оны тартып алу керек. Шалқанды жинап алуға кім келді қараңыздаршы? Ата (5 минут)
Балалар атамыз қарт адам оған шалқанды тарту үшін көмек керек. Қәнекей, көмектесіп көрелік. Атамыз не көмек сұрайды екен.
«Балалар, мен сендер сияқты мектепте көп оқыған жоқпын, сол себепті мына жазбаша жұмысты сіздер істеп көмектесесіздер деп ойлаймын.»
Көктем... /келді /
Қар... /еріді/
Құстар... /ұшып келді/
Күн.... /жылы/
Маусымда мен... барамын /ауылға/
Жаз айлары:...,...., тамыз / маусым, шілде/
Жазда... жауады / жаңбыр /
Жаңбыр... /жауады/
Жемістер... / піседі/
Жалқаулармен... /аразбын/
«Жақсы құлындарым, рахмет.»
Балалар, шалқанымызды тартып ала алмадық. Көмекке кімді шақырамыз?
Әжені. Дұрыс әжені (7 минут)
Біздің әжемізге де көмек керек. Көмектесеміз бе? Иә.
Мына сөзжұмбақтың шешуің тапсақ, мақал-мәтел шығады
Түлкі
жайын
наурыз
бота
қарлығаш
мамыр
тоқылдақ
жолбарыс
аю
сәуір
желтоқсан
жасыл
ақпан
кітап
шие
кірпі
етік
қызыл
тиін
Лиса
Сом
Март
Верблюжонок
Ласточка
Май
Дятел
Тигр
Медведь
Апрель
Декабрь
Зеленый
Февраль
Книга
Вишня
Ежик
Сапоги
Красный
Белка
- Балалар, енді әр сөзде қызылмен белгіленген әріптерді теріп алып, шыққан сөйлемді оқылық.
«Тазалық саулық кепілі.»
- Ал, бұл мақал - мәтелдің мағынасын кім түсіндіреді.(Әр оқушы өз ойларын, білгенін айтады).
- Әжеміздің көмегімен де шалқанды ала алмадық. кімді шақырсақ екен? (немерені)
- Немеремізге де көмектесейік. (5 минут)
- Немереміз мына жатқан сөздердің қайсы жеміс, қайсы көкөніс, ал қайсы азық - түлік екенін білмейді екен.
Ал біз білеміз бе? Иә (оқушыларды үш топқа бөліп, сөздерді дұрыс әрі тез жинау)
Жемістер:
Алма, алмұрт, жүзім, шие, алхоры, анар
Көкөністер
Қияр, сәбіз, картоп, пияз, қызанақ, орамжапырақ
Азы-түлік
Нан, май, сүт, айран, қант, шұжық
- Жақсы балалар енді біздің немереміз жемістерді де, көкөністерді де, азық-түлікті де білетін болады.
- Ал біздің шалқанымыз әлі де орнынан қозғалар емес. Көмекке кімді шақырсақ екен? (Ақтөсті)
- Ал, ақтөске көмектесейік, балалар. (2 минут)
Мына берілген кестелерде төрт сөздің біреуі дұрыс емес, сол сөзді сызып беріңіздер.
Үй жануарлары
Тотықұс
Лақ
Қозы
Торай
үй жануарлары
Бота
Шортан
Ешкі
Жылқы
үй жануарлары
Қой
Құлын
Түйе
Тауық
аңдар
Тиін
Қоян
Сәбіз
Қасқыр
аңдар
Қозы
Аю
Жолбарыс
Түлкі
аңдар
Маймыл
Піл
Кірпі
Үйрек
үй құстары
Тауық
Шие
Әтеш
Қаз
үй құстары
Қаз
Тауық
Аю
Әтеш
үй құстары
Үйрек
Тауық
Күркетауық
Алма
- өте жақсы, балалар. Ал шалқанымыз әлі де орнында. Бізге тағы кім көмектесе алады?(Мысық)
- Мысыққа көмек қажет пе? (иә)
- көмектесеміз бе? (Көмектесеміз) (3 минут)
Кеспелер. Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойыңыз.
Қ... лам, с... зғыш, ек..., к... ктем, б... р, Қ... л, а... қ, г... л, тере... е, ес... к, та... та
Т... йе,... ой, құ..., күнд... лік, қ... с,... ш С... ыр, б... зау, көй... ек, т... рт, қ... р
Дәп... ер, көкт.. м, та... та, орынд... қ, б... с... ріп,... шіргіш,... ағаз
Д... әптер, к... тап,... ш
Бо... а, еш... і, қа... ам, кіт... п, ал... ы, ес... к Ә... е, қыз... л, үст... л, ал.. а, алм... рт, т... рт
Қ... лам, с... зғыш, ек..., к... ктем, б... р, С... ыр, б... зау, көй... ек, т... рт, қ... р
- Ал, балалар, үйдің ішіндегі барлығы шығып жұмыс істеді. Атамыз, әжеміз, немереміз, Ақтөсіміз бен мысығымыз, ал шалқанымыз орнынан қозғалған емес. Енді, оны қалай тартып аламыз. Енді көмекке кімді шақырамыз? ( Тышқанды ) (7 минут)
- Балалар, тышқан бізге көмектесе алатынын айтып тұр, бірақ оның бізге көмектесуі үшін біз өзіміздің отбасымызбен таныстыруымыз керекпіз. Таныстырамыз ба? Иә.
(әр оқушы өзінің отбасы суретімен шығып, отбасын таныстырады)
МЫНАУ МЕНІҢ ОТБАСЫМ. Мынау менің анам. Оның аты Азиза. Мынау менің әкем. Оның аты Жанбол. Мынау менің ағам. Оның аты - Саят. Мынау менің әпкем. Оның аты – Саяжан. Мынау мен. Менің атым – Аяла. Мен екінші сыныпта оқимын. Мен жеті жастамын.
Жарайсыңдар, балалар, ал, енді бір екі үш.... міне барлық кейіпкерлерге көмек тесіп, шалқанды тартып алдық.
Қорытындылау: (4 минут)
Ал қанекей сабақ барысында нені еске түсірдік.
Шалқан өсу үшін не істедік?
Ата мен әжеге қалай көмектестік?
Немере қандай көмек сұрады?
Ал ақтөс пен мысыққа қандай көмек қажет болды?
Бағалау:
Бүгінгі сабағымызда мына кесте арқылы бағалағандықтан, кестеге назар аударайық. Қалташықтардағы төрт бұрыштардың түстеріне қарап, әр оқушыны бағалау
Қоштасу: Сау болыңыздар!
1. Білімділік: екінші сыныпта өтілген материалдарды ертегі арқылы қайталап, бекіту.
2. Тәбиелік: ұқыптылыққа, әдептілікке баулу. Сабақта өзін - өзі ұстай білуге дағдыландыру. Ертегі арқылы достыққа, бірлікке, татулыққа, тазалыққа тәрбиелеу; достарына, ата - аналарына көмектесу керектігін түсіндіру.
3. Дамытушылық: жазбаша, ауызша жұмыстарды өздігімен және де жұппен істеуге баулу. Сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс айта алуға дағдыландыру. Сабақтың түрі: қайталау сабақ
4. Білім беру әдісі: түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ - жауап, көрнекілік.
5. Қолданылатын принцип: ғылыми, жүйелілік, бірізділік, саналылық.
6. Пән аралық байланыс: математика, орыс тілі
7. Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кеспелер, сөзжұмбақ
8. Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі:(2 минут) Сәлеметсіздер ме, балалар!? Отырыңыздар!
Бүгін сыныпта кезекші кім?
Бүгін сыныпта мен, Долгушев Руслан, кезекшімін.
Бүгін қандай күн?
Бүгін мамырдың жиырмасы.
1) Балалар өткен сабақта біз сіздермен қандай ертегімен танысқан едік?
Достар.
2) Ертегі не туралы?
Ертегі татулық бірлік еңбек туралы
3) Ертегі кейіпкерлері кімдер?
Аю, қасқыр, қоян, түлкі, тышқан.
4) Аю не істейді?
Аю бал жинайды
5) қоян не істейді?
Қоян сәбіз жинайды
6) тышқан не істейді?
Тышқан қоян мен аюға тамақ дайындайды
7) ал қасқыр мен түлкі не істейді?
Олар ойнайды
8) қасқыр мен түлкіні үйден кім қуып шығады?
Оларды аю қуады.
9) неліктен?
Олар еңбек етпей ойнаған үшін
10) үйде кімдер қалады?
Үйде аю, тышқан және қоян қалады.
Балалар еңбек етпей тек қана ойын ойнап жүруге болама екен? жоқ (5 минут)
Балалар бүгінгі сабағымызды тақтадағы кесте арқылы бағалаймын. Әр оқушының аты жөні жазылған, ал жанында қалташықтары бар. Әр тапсырмадан соң барлық оқушының қалташықтарына мынандай төрт бұрыштар беріледі.
Қызыл түсті төрт бұрыш - 5
Көк түсті төрт бұрыш - 4
Жасыл түсті төрт бұрыш - 3 деген бағаны білдіреді.
Балалар мынау не? /Шалқан/
Дұрыс шалқан. Балалар, қараңыздаршы, шалқанды атамыз егіпті, ал ол болса өспей тұр. Шалқанның қалтасында бізге дайындаған тапсырмасы бар.
Балалар мен өсу үшін мына есептерді шығаруға көмектесіңдерші. (Оқушыларды екі топқа бөліп, есептерді тез әрі дұрыс шығару қажет.) (5 минут)
5+3
5+6
6+4
10 - 4
18 – 10
10+2
2+4
11+6
19 – 9
3+5
9 – 3
9+6
15 – 5
10+5
10 – 9
8 - 5
7+6
20 – 9
9 – 4
7 - 6
Жақсы балалар. Міне біздің шалқанымыз өсіп те қалды.
Енді оны тартып алу керек. Шалқанды жинап алуға кім келді қараңыздаршы? Ата (5 минут)
Балалар атамыз қарт адам оған шалқанды тарту үшін көмек керек. Қәнекей, көмектесіп көрелік. Атамыз не көмек сұрайды екен.
«Балалар, мен сендер сияқты мектепте көп оқыған жоқпын, сол себепті мына жазбаша жұмысты сіздер істеп көмектесесіздер деп ойлаймын.»
Көктем... /келді /
Қар... /еріді/
Құстар... /ұшып келді/
Күн.... /жылы/
Маусымда мен... барамын /ауылға/
Жаз айлары:...,...., тамыз / маусым, шілде/
Жазда... жауады / жаңбыр /
Жаңбыр... /жауады/
Жемістер... / піседі/
Жалқаулармен... /аразбын/
«Жақсы құлындарым, рахмет.»
Балалар, шалқанымызды тартып ала алмадық. Көмекке кімді шақырамыз?
Әжені. Дұрыс әжені (7 минут)
Біздің әжемізге де көмек керек. Көмектесеміз бе? Иә.
Мына сөзжұмбақтың шешуің тапсақ, мақал-мәтел шығады
Түлкі
жайын
наурыз
бота
қарлығаш
мамыр
тоқылдақ
жолбарыс
аю
сәуір
желтоқсан
жасыл
ақпан
кітап
шие
кірпі
етік
қызыл
тиін
Лиса
Сом
Март
Верблюжонок
Ласточка
Май
Дятел
Тигр
Медведь
Апрель
Декабрь
Зеленый
Февраль
Книга
Вишня
Ежик
Сапоги
Красный
Белка
- Балалар, енді әр сөзде қызылмен белгіленген әріптерді теріп алып, шыққан сөйлемді оқылық.
«Тазалық саулық кепілі.»
- Ал, бұл мақал - мәтелдің мағынасын кім түсіндіреді.(Әр оқушы өз ойларын, білгенін айтады).
- Әжеміздің көмегімен де шалқанды ала алмадық. кімді шақырсақ екен? (немерені)
- Немеремізге де көмектесейік. (5 минут)
- Немереміз мына жатқан сөздердің қайсы жеміс, қайсы көкөніс, ал қайсы азық - түлік екенін білмейді екен.
Ал біз білеміз бе? Иә (оқушыларды үш топқа бөліп, сөздерді дұрыс әрі тез жинау)
Жемістер:
Алма, алмұрт, жүзім, шие, алхоры, анар
Көкөністер
Қияр, сәбіз, картоп, пияз, қызанақ, орамжапырақ
Азы-түлік
Нан, май, сүт, айран, қант, шұжық
- Жақсы балалар енді біздің немереміз жемістерді де, көкөністерді де, азық-түлікті де білетін болады.
- Ал біздің шалқанымыз әлі де орнынан қозғалар емес. Көмекке кімді шақырсақ екен? (Ақтөсті)
- Ал, ақтөске көмектесейік, балалар. (2 минут)
Мына берілген кестелерде төрт сөздің біреуі дұрыс емес, сол сөзді сызып беріңіздер.
Үй жануарлары
Тотықұс
Лақ
Қозы
Торай
үй жануарлары
Бота
Шортан
Ешкі
Жылқы
үй жануарлары
Қой
Құлын
Түйе
Тауық
аңдар
Тиін
Қоян
Сәбіз
Қасқыр
аңдар
Қозы
Аю
Жолбарыс
Түлкі
аңдар
Маймыл
Піл
Кірпі
Үйрек
үй құстары
Тауық
Шие
Әтеш
Қаз
үй құстары
Қаз
Тауық
Аю
Әтеш
үй құстары
Үйрек
Тауық
Күркетауық
Алма
- өте жақсы, балалар. Ал шалқанымыз әлі де орнында. Бізге тағы кім көмектесе алады?(Мысық)
- Мысыққа көмек қажет пе? (иә)
- көмектесеміз бе? (Көмектесеміз) (3 минут)
Кеспелер. Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойыңыз.
Қ... лам, с... зғыш, ек..., к... ктем, б... р, Қ... л, а... қ, г... л, тере... е, ес... к, та... та
Т... йе,... ой, құ..., күнд... лік, қ... с,... ш С... ыр, б... зау, көй... ек, т... рт, қ... р
Дәп... ер, көкт.. м, та... та, орынд... қ, б... с... ріп,... шіргіш,... ағаз
Д... әптер, к... тап,... ш
Бо... а, еш... і, қа... ам, кіт... п, ал... ы, ес... к Ә... е, қыз... л, үст... л, ал.. а, алм... рт, т... рт
Қ... лам, с... зғыш, ек..., к... ктем, б... р, С... ыр, б... зау, көй... ек, т... рт, қ... р
- Ал, балалар, үйдің ішіндегі барлығы шығып жұмыс істеді. Атамыз, әжеміз, немереміз, Ақтөсіміз бен мысығымыз, ал шалқанымыз орнынан қозғалған емес. Енді, оны қалай тартып аламыз. Енді көмекке кімді шақырамыз? ( Тышқанды ) (7 минут)
- Балалар, тышқан бізге көмектесе алатынын айтып тұр, бірақ оның бізге көмектесуі үшін біз өзіміздің отбасымызбен таныстыруымыз керекпіз. Таныстырамыз ба? Иә.
(әр оқушы өзінің отбасы суретімен шығып, отбасын таныстырады)
МЫНАУ МЕНІҢ ОТБАСЫМ. Мынау менің анам. Оның аты Азиза. Мынау менің әкем. Оның аты Жанбол. Мынау менің ағам. Оның аты - Саят. Мынау менің әпкем. Оның аты – Саяжан. Мынау мен. Менің атым – Аяла. Мен екінші сыныпта оқимын. Мен жеті жастамын.
Жарайсыңдар, балалар, ал, енді бір екі үш.... міне барлық кейіпкерлерге көмек тесіп, шалқанды тартып алдық.
Қорытындылау: (4 минут)
Ал қанекей сабақ барысында нені еске түсірдік.
Шалқан өсу үшін не істедік?
Ата мен әжеге қалай көмектестік?
Немере қандай көмек сұрады?
Ал ақтөс пен мысыққа қандай көмек қажет болды?
Бағалау:
Бүгінгі сабағымызда мына кесте арқылы бағалағандықтан, кестеге назар аударайық. Қалташықтардағы төрт бұрыштардың түстеріне қарап, әр оқушыны бағалау
Қоштасу: Сау болыңыздар!