InfoHub Logo

Темекі шегу – әдет пе, әлде ауру ма?

Мақсаты: Оқушыларды зиянды әдеттерден сақтандыру, темекінің ағзаға тигізетін әсері және одан туындайтын ауру түрлері. Олардың алдын алу шаралары туралы білуге, салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған.
Жүргізуші: Саламатсыздар ма оқушылар!
Біз өзіміздің думанымызды бастаймыз. Бүгінгі біздің бағдарламамызға тарих, социология, биология, медицина, химия саласының мамандары қатысып отыр және біздің құрметті көрермендеріміз сіздер қатысып отырсыздар. Біздің той-думанымыз қызықты, проблемалы және әсерлі болуы сіздердің белсенділіктеріңізге байланысты.
Думанның тақырыбын хабарламас бұрын мына әнге құлақ салсаңыздар деймін. («Шашбаулым» әніне салып екі оқушы шығады, бір оқушы орындықта темекі шегіп отырған адамды көрсетіп отырады)
Бұл отырған шылымқор,
Сорады кеп шылымды ол.
Қанша айтсаң да алмайды,
«Тартпа»деген тіліңді ол
Қой, десең де қоймайды
Көк түтінге тоймайды,
Сора-сора уыты, өн бойыңды жайлайды.
Жөтел қысып, жатпайды
Бірақ, шылым сорғанда
Аузы тыным таппайды
Шылымсыз тек жүрмейді
Жоқ боп қалса тілдейді,
Бірақ оның зиянын, білсе дағы білмейді.

Жүргізуші:
Бұл тыңдағандарыңыз шылым шегудің зияны туралы әннің бір шумағы. Бүгінгі әңгімеміз осы қоғамдық құбылыс туралы болмақ. Яғни, думанымыздың тақырыбы: «Темекі шегу: сәнге берілу ме, әдет пе, ауру ма?» Осы тақырып туралы ой-пікірімізді ортаға саламыз.
Темекі шегу біздің тұрмысымызға ғана кіріп қана қойған жоқ, мәдениетімізге де кірді. Бір кезде ой-өрісі дамыған, мәдениетті адамға шылым шегу тіпті жараспаған. Кісі өліміне апаратын жаман әдет бізге қайдан келді?

1-оқушы:
Темекі адамзатқа ерте кезден белгілі болған, оны діни ғұрыптарға пайдаланған. Еуропалықтардың шылым шегуге қатысты тарихы былайша басталған.
1942 жылы Христофор Колумбтың әйгілі «Тинта» кемесінің матросы Родриго Гриана
«Алда жер көрінеді!» деп айғай салады. Олар бейтаныс құрлыққа келгенде Колумб бұл жерді ғажайып Үндістанның шығыс жағалауы деп ойлайды. Осы жерде жергілікті тұрғындар Колумбқа басқа сыйлықтармен қатар «петуш» деген шөптің кептірілген жапырақтары ұсынады. Олар күнге кептірілген осы жапырақтарды түтікше тәрізді етіп орап шегеді екен.
Еуропалықтарға темекі шегуді үндістер үйреткен, олар темекі түтіні арқылы масаларды қуған. Үндістердің ер адамдарымен қоса әйелдері, балалары да темекі шеккен. Колумбтың матростары достастық белгісі ретінде «Өмір түтігін», яғни темекі шеккен.