7-8 synyptar arsynda geografıa men bıologıa boıynsha synyp aralyq saıys
7 - 8 synyptar aralyǵyndaǵy geografıa jáne bıologıa pánderinen synyp aralyq saıys
Saıystyń taqyryby: Bilimdiler ıntellektýaldy saıysy
Saıystyń maqsaty: Oqýshylardyń bilimge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp, bilim alýda, ómirde básekege qabiletti tulǵa bolyp jetilýine úles qosý.
Saıystyń barysy: Saıystyń barysymen, erejelerimen tanysý
İ. bólim: «Sıqyrly bıologıa men geografıa» Jumbaq áleminde (top bolyp jumbaqtardyń jaýabyn tabý kerek)
İİ. bólim: «Oılanaıyq» dep atalady
İİİ. bólim: «Pikirsaıys».
İV. bólim: «On segiz myń ǵalam» dep atalady. Ne? Qaıda? Qashan? degen suraqtarǵa jaýap beredi.
V. bólim: «Meniń Otanym» Beıne suraqta Qazaqstan Respýblıkasynyń rámizderi men merekelik kúnderden qoıylady.
Tabıǵatpen kún keshemiz etene,
Tamashasyn aıtýǵa sóz jete me?
Tabıǵatpen bar tirshilik úndesken,
Aıalaýmen júrsiń be ony kúnde sen?
Tabıǵatpen dos bolaıyq, adamzat,
Bilemisiń, onyń kúshi ǵalamat!
Bar myqtyny qolymenen jasaǵan,
Bilimdi de, aqyldy da - Adamzat!
Tek sáttilik, qatysyńdar saıysqa,
Myqty bolsań, qabyrǵańmen qaıyspa.
Oqý kerek, bilim kerek qashanda,
Ol bolmasa, saıys degen saıys pa?!»- deı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
Predlagaıý ıntellektýalnýıý ıgrý po geografıı, bıologıı ı hımıı «Ýmnıkı ı ýmnısy», rasshıráúshýıý krýgozor ı v hode kotoroı shkolnıkı naýchatsá nestandartno dýmat, proverát svoıý erýdısıý ı, vozmojno, ýznaıýt chto - to novoe. Eto meroprıatıe takje mojet byt ıspolzovano prı organızasıı shkolnyh vıktorın ı nedelı estestvennonaýchnogo sıkla.
Oborýdovanıe: shlápy raznyh svetov; ınteraktıvnyı doska, plakaty s nazvanıamı týrov; kartochkı s zadanıamı; památnye prızy dlá fınalıstov ı pobedıtelá ıgry.
Týrnırge ádil tóreshileri:
Saıysymyzdyń birinshi bólimi: Jumbaq álemindegi sıqyrly bıologıa men geografıa dep atalady. Bul bólimde atalǵan pánderden jumbaqtar jasyrylady. Jumbaqtardyń jaýabyn top bolyp anyqtaıdy:
Gorod, nazvanıe kotorogo sostoıt ız dvýh nazvanıı jıvotnyh: odno - ptısa, drýgoe - zver.
Qala aty; ol eki ataýdan turady: biri – qus, kelesi - ań
Nazvanıe kakoı rekı sostoıt ız prodýkta pıtanıa ı jenskogo ımenı? voronej
Qaısy ózenniń ataýy azyq - túlik aty men áıel esiminen turady?
Ostrov, kotoryı govorıt pro sebá, chto on predmet odejdy. Syrdarıa
Qaısy aral ózi týraly, kıimniń túri ekenin aıtyp tur?
Nazvanıe kakoı strany okanchıvaetsá na trı "Ia"? Iamaıka
Qaısy memlekettiń ataýy sońy trı jáne Ia men aıaqtalyp tur?
Oramaldy áıel - ana beınesinde qandaı elder beınelengen? Avstrıa
Áıgili orys jazýshysy A. S. Pýshkın beınesindegi el.
Ekinshi bólimde: «Oılanaıyq» dep atalady
1. Samoe vysokoe derevo samom malenkom materıke? (Evkalıpt v Avstralıı ımeet vysotý 100 – 110 m)
Eń kishkentaı materıktegi eń bıik aǵash?
2. Pochemý organızmy prokısaıýt? (Nevıdımye glazý organızmy – bakterıı, nahodátsá povsúdý, daje v vozdýhe. Iz vozdýha onı popadaıýt v moloko ı týt je berýtsá za delo)
Aǵzalar ne sebepti ashyıdy?
3. Vremá, v techenıe kotorogo Zemlá sovershaet oborot vokrýg Solnsa? (God)
Kún tóńireginde jerdiń aınalýyna ketetin ýaqyt?
4. Kto takoı «lesnoı petýh»? (Glýhar)
Orman sańyraýy degen kim?
5. Nazovıte ptısý, kotoraıa ýmeet letat hvostom vpered? (Kolıbrı)
Quıryǵymen artqa qaraı usha altyn qusty ata?
6. Ý kogo ýsy dlınnee nog? (Ý tarakana)
Qaısy janýardyń murty aıaǵynan uzyn?
7. Kogo nazyvaıýt «korablem pýstynı»? (Verblúd)
«Shól kemesi» dep qaısy janýardy aıtady?
8. Skolko let mogýt jıt cherepahı? (? 400 let)
Tasbaqalar qansha jyl ómir súrýi múmkin?
9. Kto ız jıvotnyh samyı gorlastyı? (Krokodıl)
Aýzy úlken janýar?
10. Samoe lúbımoe rastenıe koshek? (Valerána)
Mysyqtardyń súıikti ósimdigi?
Ǵylymnyń syryn uǵyna,
Shyǵyńdar bilim shyńyna.
Daryndylyq pen tapqyrlyq
Jetkizedi sizderdi Geografıa syryna,- Oqýshylardyń sóıleý máneri, ádebi, geografıalyq termınderdi, maǵlumattardy qoldana alýy eskerilip, 1 mınýt belgilenedi. Pikirsaıys. Taqyryby: «Tabıǵat kúshti me álde adamzat kúshtime? Interaktıvti taqtadaǵy sýretterge qarap otyryp, 6 túrli oıdaǵy pikirdi aıtýlary kerek:
6 qalpaq boıynsha
1. Aq qalpaq - adaldyq pen ardyń belgisi
2. Qara qalpaq - áz - ázildiń baıandaýshysy
3. Sary qalpaq - ishki jáne syrtqy dúnıemen baılanys
4. Jasyl qalpaq - jaqsylyqty ashyp aıtý
5. Qyzyl qalpaq - qaýiptiliktiń belgisi
6. Kók qalpaq - tazalyq pen shyndyqqa baǵyttalǵan
Saıysymyzdyń kelesi sharty -«On segiz myń ǵalam» dep atalady. Ne? Qaıda? Qashan? degen suraqtarǵa jaýap beredi.
1. Eskımostar buny suıyq, jeńil, aýyr, synǵysh ári jyltyraq bolady dep sanaıdy. Sonymen qatar olardyń eki júzge jýyq túrin ajyrata alady. Bul ne? Jaýap: Qar
2. Budan eki ǵasyr buryn Eýropa halyqtary Orta Azıanyń shólderinde «Ońtústik qaraǵaıy» ósedi dep qate pikirde bolǵan. Biraq botanık V. Leontev bul pikirdi teriske shyǵardy. «Ońtústik qaraǵaı» dep atalǵan ósimdikti ata? Jaýap: Sekseýil
3. Belgili zertteýshi Aleksandr Gýmboldt Orınoko ózeninen qurlyqqa krokodılderdiń qaptap shyqqanyn baıqaǵan. Olardyń ózennen qashýyna ne sebep boldy? Jaýap: Jer silkinisi
4. 1430 jyly fransýz qyzy Agnes Sorel tarıhqa eń alǵash osy áshekeı taqqan áıel bop endi. Bul áshekeı neden jasalyndy? Jaýap: Gaýhar tasty (brıllıant) áshekeı
5. AQSH – tyń ortalyq aýdandary men Kanadanyń ońtústiginde kishkentaı saryshunaq mekendeıdi. Ony ǵalymdar erekshe týysqa jatqyzady.
6. Evropalyqtar alǵash ret bul janýardy Gaıtıge aparǵanda, jergilikti turǵyndar ony «basynda tisi bar shoshqa» dep ataǵan janýardy ata. Jaýap: Sıyr
Sońǵy bólim beıne suraq dep atalady. Beıne suraqta Qazaqstan Respýblıkasynyń rámizderi men merekelik kúnderden qoıylady. Olaı bolsa iske sát!
Saıystyń taqyryby: Bilimdiler ıntellektýaldy saıysy
Saıystyń maqsaty: Oqýshylardyń bilimge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp, bilim alýda, ómirde básekege qabiletti tulǵa bolyp jetilýine úles qosý.
Saıystyń barysy: Saıystyń barysymen, erejelerimen tanysý
İ. bólim: «Sıqyrly bıologıa men geografıa» Jumbaq áleminde (top bolyp jumbaqtardyń jaýabyn tabý kerek)
İİ. bólim: «Oılanaıyq» dep atalady
İİİ. bólim: «Pikirsaıys».
İV. bólim: «On segiz myń ǵalam» dep atalady. Ne? Qaıda? Qashan? degen suraqtarǵa jaýap beredi.
V. bólim: «Meniń Otanym» Beıne suraqta Qazaqstan Respýblıkasynyń rámizderi men merekelik kúnderden qoıylady.
Tabıǵatpen kún keshemiz etene,
Tamashasyn aıtýǵa sóz jete me?
Tabıǵatpen bar tirshilik úndesken,
Aıalaýmen júrsiń be ony kúnde sen?
Tabıǵatpen dos bolaıyq, adamzat,
Bilemisiń, onyń kúshi ǵalamat!
Bar myqtyny qolymenen jasaǵan,
Bilimdi de, aqyldy da - Adamzat!
Tek sáttilik, qatysyńdar saıysqa,
Myqty bolsań, qabyrǵańmen qaıyspa.
Oqý kerek, bilim kerek qashanda,
Ol bolmasa, saıys degen saıys pa?!»- deı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
Predlagaıý ıntellektýalnýıý ıgrý po geografıı, bıologıı ı hımıı «Ýmnıkı ı ýmnısy», rasshıráúshýıý krýgozor ı v hode kotoroı shkolnıkı naýchatsá nestandartno dýmat, proverát svoıý erýdısıý ı, vozmojno, ýznaıýt chto - to novoe. Eto meroprıatıe takje mojet byt ıspolzovano prı organızasıı shkolnyh vıktorın ı nedelı estestvennonaýchnogo sıkla.
Oborýdovanıe: shlápy raznyh svetov; ınteraktıvnyı doska, plakaty s nazvanıamı týrov; kartochkı s zadanıamı; památnye prızy dlá fınalıstov ı pobedıtelá ıgry.
Týrnırge ádil tóreshileri:
Saıysymyzdyń birinshi bólimi: Jumbaq álemindegi sıqyrly bıologıa men geografıa dep atalady. Bul bólimde atalǵan pánderden jumbaqtar jasyrylady. Jumbaqtardyń jaýabyn top bolyp anyqtaıdy:
Gorod, nazvanıe kotorogo sostoıt ız dvýh nazvanıı jıvotnyh: odno - ptısa, drýgoe - zver.
Qala aty; ol eki ataýdan turady: biri – qus, kelesi - ań
Nazvanıe kakoı rekı sostoıt ız prodýkta pıtanıa ı jenskogo ımenı? voronej
Qaısy ózenniń ataýy azyq - túlik aty men áıel esiminen turady?
Ostrov, kotoryı govorıt pro sebá, chto on predmet odejdy. Syrdarıa
Qaısy aral ózi týraly, kıimniń túri ekenin aıtyp tur?
Nazvanıe kakoı strany okanchıvaetsá na trı "Ia"? Iamaıka
Qaısy memlekettiń ataýy sońy trı jáne Ia men aıaqtalyp tur?
Oramaldy áıel - ana beınesinde qandaı elder beınelengen? Avstrıa
Áıgili orys jazýshysy A. S. Pýshkın beınesindegi el.
Ekinshi bólimde: «Oılanaıyq» dep atalady
1. Samoe vysokoe derevo samom malenkom materıke? (Evkalıpt v Avstralıı ımeet vysotý 100 – 110 m)
Eń kishkentaı materıktegi eń bıik aǵash?
2. Pochemý organızmy prokısaıýt? (Nevıdımye glazý organızmy – bakterıı, nahodátsá povsúdý, daje v vozdýhe. Iz vozdýha onı popadaıýt v moloko ı týt je berýtsá za delo)
Aǵzalar ne sebepti ashyıdy?
3. Vremá, v techenıe kotorogo Zemlá sovershaet oborot vokrýg Solnsa? (God)
Kún tóńireginde jerdiń aınalýyna ketetin ýaqyt?
4. Kto takoı «lesnoı petýh»? (Glýhar)
Orman sańyraýy degen kim?
5. Nazovıte ptısý, kotoraıa ýmeet letat hvostom vpered? (Kolıbrı)
Quıryǵymen artqa qaraı usha altyn qusty ata?
6. Ý kogo ýsy dlınnee nog? (Ý tarakana)
Qaısy janýardyń murty aıaǵynan uzyn?
7. Kogo nazyvaıýt «korablem pýstynı»? (Verblúd)
«Shól kemesi» dep qaısy janýardy aıtady?
8. Skolko let mogýt jıt cherepahı? (? 400 let)
Tasbaqalar qansha jyl ómir súrýi múmkin?
9. Kto ız jıvotnyh samyı gorlastyı? (Krokodıl)
Aýzy úlken janýar?
10. Samoe lúbımoe rastenıe koshek? (Valerána)
Mysyqtardyń súıikti ósimdigi?
Ǵylymnyń syryn uǵyna,
Shyǵyńdar bilim shyńyna.
Daryndylyq pen tapqyrlyq
Jetkizedi sizderdi Geografıa syryna,- Oqýshylardyń sóıleý máneri, ádebi, geografıalyq termınderdi, maǵlumattardy qoldana alýy eskerilip, 1 mınýt belgilenedi. Pikirsaıys. Taqyryby: «Tabıǵat kúshti me álde adamzat kúshtime? Interaktıvti taqtadaǵy sýretterge qarap otyryp, 6 túrli oıdaǵy pikirdi aıtýlary kerek:
6 qalpaq boıynsha
1. Aq qalpaq - adaldyq pen ardyń belgisi
2. Qara qalpaq - áz - ázildiń baıandaýshysy
3. Sary qalpaq - ishki jáne syrtqy dúnıemen baılanys
4. Jasyl qalpaq - jaqsylyqty ashyp aıtý
5. Qyzyl qalpaq - qaýiptiliktiń belgisi
6. Kók qalpaq - tazalyq pen shyndyqqa baǵyttalǵan
Saıysymyzdyń kelesi sharty -«On segiz myń ǵalam» dep atalady. Ne? Qaıda? Qashan? degen suraqtarǵa jaýap beredi.
1. Eskımostar buny suıyq, jeńil, aýyr, synǵysh ári jyltyraq bolady dep sanaıdy. Sonymen qatar olardyń eki júzge jýyq túrin ajyrata alady. Bul ne? Jaýap: Qar
2. Budan eki ǵasyr buryn Eýropa halyqtary Orta Azıanyń shólderinde «Ońtústik qaraǵaıy» ósedi dep qate pikirde bolǵan. Biraq botanık V. Leontev bul pikirdi teriske shyǵardy. «Ońtústik qaraǵaı» dep atalǵan ósimdikti ata? Jaýap: Sekseýil
3. Belgili zertteýshi Aleksandr Gýmboldt Orınoko ózeninen qurlyqqa krokodılderdiń qaptap shyqqanyn baıqaǵan. Olardyń ózennen qashýyna ne sebep boldy? Jaýap: Jer silkinisi
4. 1430 jyly fransýz qyzy Agnes Sorel tarıhqa eń alǵash osy áshekeı taqqan áıel bop endi. Bul áshekeı neden jasalyndy? Jaýap: Gaýhar tasty (brıllıant) áshekeı
5. AQSH – tyń ortalyq aýdandary men Kanadanyń ońtústiginde kishkentaı saryshunaq mekendeıdi. Ony ǵalymdar erekshe týysqa jatqyzady.
6. Evropalyqtar alǵash ret bul janýardy Gaıtıge aparǵanda, jergilikti turǵyndar ony «basynda tisi bar shoshqa» dep ataǵan janýardy ata. Jaýap: Sıyr
Sońǵy bólim beıne suraq dep atalady. Beıne suraqta Qazaqstan Respýblıkasynyń rámizderi men merekelik kúnderden qoıylady. Olaı bolsa iske sát!