InfoHub Logo

„Abaı joly” epopeıasy – Muhtar Omarhanulyn proza shyńyna shyǵarǵan týyndy. Ol shyǵarmasy arqyly jazýshy álemniń úzdikteriniń qatarynan kórindi. Muhtardy álemge tanytqan „Abaı joly” bolsa, aqyn Abaıdyń ádebı tulǵasyn el esinde qaldyrǵan jazýshy Muhtar edi. Epopeıadaǵy ózgeshe beıne – Qunanbaı. Bul týyndyny jazýda Áýezov Qunanbaı beınesin minsiz keıipker retinde kórsetti. Aldymen, Qunanbaı kim? Qunanbaı qandaı áke? Qandaı adam?

Qunanbaı – búkil Tobyqty rýyndaǵy sóz ustar tulǵa. Ol – sheshen. Ol sóılegende , bolys, qarapaıym halyq uıyp tyńdap, Qunanbaıdyń sheshendigine tamsanǵan. Qunanbaıdyń sheshendigin uly Abaıǵa aıtqan úsh mininen, qajylyqqa attanarda aıtqan qoshtasý sózinen baıqaýǵa bolady. 

Saıasat – adam balasyn qatygezdikke tárbıeleıtin faktor. Saıasat – Qunanbaı. Qunanbaı – saıasat. Bul ekeýi – egiz uǵym. Sol ólkeniń saıasat álemin Qunanbaısyz elestetý qıyn. Qunanbaıdyń uly saıasatker ekeni Alshynbaıdyń qyzy Dildany Abaıǵa bas paıdasy úshin alyp bergeninen, Qodardyń artynda qalǵan jerdi óziniń jaıylymy qylyp jibergeninen tanyldy. 

Qunanbaı – din jolyndaǵy adam. Ol ómiriniń sońǵy jyldarynda qasıetti meken Mekkege baryp, kúnáli isterinen rýhanı tazaryp keldi. Ol ózi turǵan mekende meshit saldyrdy. Bes ýaqyt namazyn qaza qylmaıtyn Qunanbaı balalarynan da namaz oqýdy talap etti. Quranda kórsetilgen bes paryzdy túgel oryndap, ómirden taza bolyp ketti. 

Epopeıada men tanyǵan Qunanbaıdyń beıneleri – osy. Qunanbaıǵa sheshendik qabileti – elge syıly bolýyna, saıasatkerligi – árbir isti óz paıdasyna sheshýine, dinı kózǵarasty bolǵandyǵy – qazaq jerine tanymal bolýyna yqpalyn tıgizdi. Meniń aıtqandarym – Qunanbaıdyń jaǵymdy beınesi. Qunanbaı – uly Abaıdyń Uly bolýyna sebepker synshy áke. Qunanbaıdy bilmeı – Abaıdy, Abaıdy bilmeı, Muhtar Áýezovti bilý múmkin emes. Bul – bir-birinen ajyramaıtyn uly tulǵalar úshtigi.

---