Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
Abaı óleńderi
Til damytý 3 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Abaı óleńderi
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa Abaı óleńderin maǵynasyn túsinýge, barynsha tereń meńgertý, jatqa aıtý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýine yqpal etý, oılaý qabiletterin, sóıleý mádenıetin jetildirý.
Tárbıeliligi: Oqýshylarǵa estetıkalyq tárbıe berý, sóz óneri jáne beıneleý óner dúnıesine súıispenshilikterin arttyrý.
Kórnekiligi: Abaı Qunanbaevtyń sýreti, M. Áýezovtiń kitaby, ınteraktıvti taqta.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: izdenimpazdyq, shyǵarmashylyq, problemalyq,
suraq – jaýap.
Pán aralyq baılanys: ádebıet, mýzyka, beıneleý, tarıh.
Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý kezeńi. Amandasý, oqýshylardy túgeldeý, sabaqqa nazaryn aýdarý
II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi? (Qojanasyr hıkaıalary?
- Úı tapsyrmasyn kim aıtady?(1 - 3 oqýshydan suraý)
- Olaı bolsa, keshegi ótken sabaǵymyzdy qorytyndylap jibereıik.

1) Qojanasyr qandaı adam?
2) Qoja qalaı dostarynyń betin qaıtardy?
3) Qojanasyr saýda jasap, dostaryn qalaı aldady?
4) Qojanasyr toıǵa baryp, úı ıesin qalaı sastyrdy?
5) Qojanyń 4 - 4 alǵandaǵy esebi qalaı shyqty?
Suraqtarǵa jaýap alynady.

III. Jańa sabaq
Oı shaqyrý
Óleńniń avtory kim jánetaqyryby qalaı atalady?
Ǵylym tappaı maqtanba,
Oryn tappaı baptanba.
Qumarlanyp shattanba
Oınap bosqa kúlýge...

Kúnniń jadysy men sabaqtyń taqyrybyn taqtaǵa jazý
Abaı óleńderi
Abaıdy taný arqyly biz Qazaqstandy álemge tanytamyz, qazaq halqyn tanytamyz. Abaı árqashan bizdiń ulttyq uranymyz bolýǵa tıis.
(N. Á. Nazarbaev)

Abaı Qunanbaev (1845 - 1904)
Uly aqyn
Qara sóz sheberi
Sheber aýdarmshy
Jazýshy, fılosof

Abaı (Ibrahım) Qunanbaev Qunanbaıuly (1845 - 1904) — aqyn, aǵartýshy, jazba qazaq ádebıetiniń, qazaq ádebı tiliniń negizin qalaýshy, fılosof, kompozıtor, aýdarmashy, saıası qaıratker. Abaı aqyndyq shyǵarmalarynda qazaq halqynyń áleýmettik, qoǵamdyq, moraldyq máselelerin arqaý etken. Abaı 10 tamyz 1845 j. qazirgi Semeı oblysynyń Shyńǵys taýlarynda Qarqaralynyń aǵa sultany Qunanbaıdyń tórt áıeliniń biri, ekinshi áıeli Uljannan týǵan.

Abaı bala kezinde shıraq, pysyq bolmaǵanymen, eldegi sheshen, aqyn, ertegishiler áńgimesin tez uǵyp alatyn zerektigimen, yntalylyǵymen erekshelengen, Shortanbaı, Dýlat, Buqar jyraý, Marabaı, Shójelerdi tyńdap ósken. Anasy Uljan da sheshen bolǵan, sóz qadirin biletin ortada ósken kisi. Ájesi Zereniń tárbıesinde ósken. Ákesi onyń zerektigin baıqaǵannan keıin, 10 jasqa tolǵan soń Semeıdegi Ahmet Rıza medresesine beredi. Onda 4 jyl oqyǵan, Medreseniń tórtinshi jylynda ol osy qaladaǵy "Prıhodskaıa shkolaǵa" da qosymsha túsip, onda 3 aı oryssha oqıdy. Qunanbaı Abaıdyń ózge balalarynan erekshe zerektigin erte sezip, ony ári qaraı oqytpaı qaıtaryp alyp, el isine aralasýǵa baýlıdy. Sóıtip 13 jastaǵy Abaı áke yqpalymen ákimshilik - bılik jumystaryna aralasady. Ol áke qasynda bolǵan jyldarda qazaq dalasyndaǵy áleýmettik ómir qaıshylyqtaryn jan-jaqty tanı túsedi.

Biraq onysynan pálendeı kóńil toıatyndaı nátıje shyǵara almaıdy. Sondyqtan halqyna paıdaly dep tapqan isterin kórkem sózben, ásirese, óleńmen nasıhattamaq bolady. Abaı bir jaǵynan shyǵys klasıkteri Nızamı, Saǵdı, Qoja Hafız, Naýaı, Fızýlı, Jámı taǵy basqalardy oqysa, ekinshi jaǵynan A. S. Pýshkın, A. I. Gersen, M. E. Saltykov - Shedrın, N. A. Nekrasov, M. Iý., L. N. Tolstoı, I. A. Krylov, F. M. Dostoevskıı, I. S. Týrgenev, N. G. Chernyshevskıı muralaryn oqyp, tereń tanys bolǵan, Batys ádebıetinen Gete, Dj. Baıron sıaqty aqyndardy oqyp, Dreper, Spınoza, Spenser, Lúıs, Darvınsyndy ǵalymdardyń eńbekterin zertteıdi.

IV. Sergitý sáti. «Kózimniń qarasy» ánin aýdıodan tyńdatý.
V. Toppen jumys.
2 topqa ortaq tapsyrmalar beriledi.
A) Oqýlyqtan óleńdi mánerlep oqý
Á) Jyl mezgiline baılanysty maqal-mátelder jazý
B) Kúz sýretin salý

Sabaqty qorytyndylaý
1) Abaı kim?
2) Abaıdyń ákesi kim?
3) Onyń ájesi kim?
4) Abaıdyń anasy kim?
5) Abaı Qunanbaevtyń qandaı ánderin bilesińder?
6) Abaı murajaıy qaı qalada ornalasqan?
7) Abaıdyń búgin qandaı óleńderin oqydyq?

Baǵalaý
Úıge tapsyrma:«Qys» óleńin jattaý

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama