InfoHub Logo

Ońtústik Qazaqstan oblysy,
Ordabasy aýdany, Bógen eldi mekeni,
B. Kenjebaev atyndaǵy jalpy orta mektebiniń
matematıka pániniń muǵalimi Áshim Gúlnur Orazbekqyzy

Sabaqtyń taqyryby: Arıfmetıkalyq progresıanyń n - shi múshesiniń formýlasy
Sabaqtyń maqsaty: 1) Bilimdiligi: Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý maqsatynda, arıfmetıkalyq progresıanyń n - shi múshesiniń formýlasyn paıdalanyp esepter shyǵarý.
2) Damytýshylyǵy: oılaý, este saqtaý, daıyn formýlalardy paıdalanyp esepter shyǵara alý, baıandaý tásilin paıdalanyp esepter shyǵarý qabiletterin damytý,
3) Tárbıeligi: Adamgershilikke, dostyq kómek kórsete bilýge tárbıeleý Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Sabaqtyń ádis – tásilderi
1) Deńgeılep oqytý ádisi,
2) úı tapsyrmasyn tekserý
3) Toptyq, ujymdyq jumys.
Oqý materıaly boıynsha óz betinshe izdenisi.
4) Suraq – jaýap.
5) oıyn – túrleri.
1) Uıymdastyrý kezeńi.
2) Úı tapsyrmasyn tekserý.
3) Ótilgen materıaldy suraq - jaýap arqyly jaýap berý.
. Tizbektiń músheleri degenimiz ne?
Jaýaby: natýral argýmentti fýnksıa sandy tizbek, al tizbekti quraıtyn sandardy tizbektiń músheleri dep ataıdy.
 tizbek músheleri qalaı belgilenedi? (qandaı árippen )
Jaýaby: tizbek músheleri sáıkes múshelerdiń ındeksi kórsetilgen árippen belgilenedi. (a nemes s) ıaǵnı a1, a2, a3, a4,... an,...
 Tizbekti qysqasha qalaı bilemiz?
Jaýaby: Tizbekti qysqasha an=F(n) nemese an dep belgilenedi.
 Tizbeksheniń berilýi tásilderi?
Jaýaby: 1. Baıandaý tásilimen, sózben beriledi:
2. analıtıkalyq tásilmen ıaǵnı formýlamen p - shi múshesi formýlamen beriledi.
3. Renýrettik tásilmen beriledi mysaly (p+1) sh múshesi p - shi múshesi arqyly eseptelinetin formýla túrinde beriledi.
4. grafıktik tásilmen beriledi.
Mysaly: Sonda tizbektiń grafıgi absıssalary – natýral sandar, al ordınatasy – osy sandarǵa sáıkes tizbek músheleriniń mánderi bolatyn núktelerden turady.
5. Shekteýli jáne shekteýlik tizbek degenimiz ne?
Jaýaby: 1. Nolmen aıaqtalatyn bútin oń eki tańbaly sandar jıyny:
10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90,- shekti tizbek, al 2) 1, 2, 3, 4, 5,;......, n,...... – sheksiz tizbek bolyp tabylady.
6. Óspeli jáne kemimeli tizbek degenimiz ne?
Jaýaby: 1) Tizbek árbir keıingi múshesiniń aldynǵy múshesiniń aldynǵy múshesine qatysyp ornalasý retine qaraı tizbek óspeli 1. an+1 an bolady.
An +, An – kemimeli tizbek dep atalady.
7. Turaqty tizbek degenimiz ne?
Jýaby: Bir ǵana sannan quralǵan tizbek turaqty tizbek dep atalady.
Mysaly: 2, 2, 2, 2,......; 2;....
8. Arıfmetıkalyq progresıa degenimiz ne?
Jaýaby: Ekinshi múshesinen bastap árbir múshesinen bastap árbir aldynǵy múshesinde qandaıda bir turaqty sandy qosqannan shyǵatyn sandy tizbekti arıfmetıkalyq progresıa dep atalady.
9. Arıfmetıkalyq progresıanyń aıyrymy degenimiz ne?
Jaýaby: Qosylatyn turaqty san aıyrymy, d - degen árippen belgileımiz.

4. Jańa sabaq: Arıfmetıkalyq progresıanyń a, birinshi múshesiniń jáne d aıyrymyn bile otyryp, onyń kez kelgen múshesin tabýǵa bolady.
Mysaly: 4, 6, 8, 10,...... tizbegi berilgen, aıyrym d - ny taýyp alamyz.