Astana – ásem qala
Taqyryby: Astana – ásem qala
Maqsaty: Astana qalasynyń kórikti jerlerin tanystyrý jáne oqýshylar boıynda ultjandylyq qasıetterdi qalyptastyrý.
Damytýshylyq: Astana jylnamasyn qurý, jattaý arqyly oqýshylardyń este saqtaý qabiletin damytý, Astana tarıhyn nasıhattaý arqyly til baılyǵyn, sóz saptaýyn, oıyn jetkize bilý daǵdylaryn jetildirý.
Tárbıelik: Astananyń mádenı jetistikteriniń, oqýshylardy Otansúıgishtikke, ásemdikke, salaýattylyqqa baýlý.
Túri: synyptan tys is - shara
Kórnekiligi: Plakattar, oqýshylar shyǵarmashylyǵynan sýrette, maketter.
Sabaqtyń ádisi: Saıahat sabaǵy
Barysy:
Kirispe.
Saryarqa tósindegi burynǵy Aqmola, qazirgi Astana qalasy 1997 jyldan beri astana mártebesine ıe. Osy kúnderi Astanada 1 mıllıonǵa jýyq adam turady. 1998 jyly 10 - shildede Astananyń halyqaralyq tusaýkeseri boldy. Sol jyly IýNESKO - nyń sheshimi boıynsha, Astanaǵa «Beıbitshilik qalasy» joǵary ataǵy berildi.
Erke Esildiń jaǵasynda bolashaq myńjyldyqtarǵa batyl qadam basqan jańa Astananyń boı kótergenine ýaqyt sheshimimen alǵanda az ýaqyt ótse de, jas qala kúnnen kúnge qulpyryp, qanatyn keń jaıyp keledi. Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń táýekelshil bastamasymen ómirge kelgen táýelsiz elimizdiń bas qalasy Astana búginde tórtkúl dúnıege tanymal álem astanalarynyń qatarynan oıyp oryn aldy. Táýelsiz elimizdiń tiregi men júregine aınalǵan. Astana qalasy dúnıe júzine óziniń qaıtalanbas arhıtektýralyq qurylystarymen tańdanys týdyrǵan memleketimizdiń bas qalasy. Al endi osy ǵımarattarmen tanys bolyńyzdar.
Báıterek – Astanadaǵy arhıtektýralyq qurylys kesheni, sáýlet óneriniń biregeı týyndysy. Elordanyń eń kórnekti ǵımarattarynyń biri.
Metaldan, áınek pen betonnan jasalǵan bul «terek» sáýlettik maǵynasy jaǵynan da, jasalýy jaǵynan da biregeı: bıiktigi 105 metrlik metal quramasynan, salmaǵy 1000 tonnadan joǵary bes júzge jýyq qadadan turady. Esil ózeniniń sol jaǵalaýynda boı kótergen záýlim «Báıterektiń» bıiktigi 97 m (Astana qalasynyń elorda statýsyna ıe bolǵan jylǵa baılanysty tańdalǵan), dıametri 27 m; negizgi esikke bastaıtyn áshekeıli temirbeton saty jer betinen 4, 8 m joǵary ornalasqan. Álemde birinshi ret dıametri 22 metrlik jáne salmaǵy 300 tonnadan turatyn kúnniń túsýine qaraı túsin ózgertetin «hameleon» áıneginen jasalynǵan shar bıiktigi jaǵynan rekordqa (álemdegi eń úlken shardyń eń bıikke kóterilýi boıynsha) ıe boldy. «Báıterek» nysany úsh bólikten turady; jer asty bóligi ulttyń tamyr jaıýy, al odan keıingileri órkendeý kezeńderiniń nyshandaryn bildiredi. Eń joǵarǵy jaǵynda «Aıaly alaqan» kompozısıasy oryn tepken. Odan ári qosymsha túrindegi kompozısıa óz negizinen bólinip, jer betine qalyqtap turǵandaı áserge bóleıdi.
Aq Orda rezıdensıasy — Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Rezıdensıasy.
Astana qalasy Esildiń sol jaǵalaýyndaǵy jańa ákimshilik ortalyǵynyń aýmaǵynda 2001 j. qyrkúıek aıynda salyna bastady. Ǵımarattyń jalpy kólemi 36 720 m2. Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Aq ordasynyń resmı tusaýkeseri 2004 j. jeltoqsannyń 24 kúni ótti.
Ǵımarat qazirgi zamanǵy qurylystyń eń tańdaýly ádisterin qoldana otyryp, monolıt quımatastan salynǵan. Shatyrsúmbini qosa eseptegendegi ǵımarattyń bıiktigi 80 m. Qasbettiń qaptamasy qalyńdyǵy 20 — 40 sm. bolatyn ıtalán mármárynan jasalǵan. Ǵımarat jer betinde 5 jáne jer astyndaǵy 2 qabattan turady, onyń ishinde jer betindegi 1 - qabattyń bıiktigi 10 m., qalǵan qabattardyń bıiktigi 5 m.
Jertóle qabattarynda tehnıkalyq qyzmet, as úı, asqana jáne garaj ornalasqan.
Birinshi qabatta jalpy aýdany 1800 m2 quraıtyn, edenine granıt tóselgen saltanatty hol ornalasqan.
Ekinshi qabatta qyzmettik oryn jaılar ornalasqan.
Úshinshi qabatta:
• kıiz úıge uqsatyp jasalǵan, mármár jáne granıt taspen óńdelgen Shyǵys zaly;
• syılyqtar men senim gramotalaryn tapsyrý zaly;
• ekijaqty kezdesýlerge arnalǵan «Altyn» zal;
• kamın zaly;
• qyzmettik oryn jaılar men májilis zaldary ornalasqan.
Tórtinshi qabatta:
• qyzmettik oryn jaılar men májilis zaldary;
• Samıttiń Úlken zaly;
• kitaphana;
• kishi Shyǵys zaly ornalasqan.
Barlyq zaldar erekshe mánermen árlengen, lústralar men jıhaz bar. Edenderge túrli sortty mármár, granıt tastary jáne kórkem parket tóselgen.
Rezıdensıany salý barysynda álemdik iri óndirýshilerdiń ozyq ınjenerlik qural - jabdyqtary paıdalanylǵan.
Beıbitshilik pen kelisim saraıy – arhıtektýralyq qurylys kesheni, sáýlet óneriniń biregeı týyndysy. Ol Astana qalasynyń qoldan jasalǵan jota ústinde ornalasqan.
Pıramıda ispetti etip turǵyzylǵan saraı 2006 jyly 2 qyrkúıekte saltanatty túrde ashyldy. Onyń taban qabyrǵasynyń uzyndyǵy 62 m; aýdany 25, 5 myń m². Ǵımarat aǵylshyn arhıtektory N. Fosterdiń jobasymen salynǵan. Bolat pen tastan turǵyzylǵan saraı ózara rýhanı túsinýshiliktiń jahandyq ortalyǵyna aınaldy. Ǵımarat ekstereri pıramıda túrinde bolsa, saraıdyń ortalyq kúmbezdi zaly Nú - Iork qalasyndaǵy BUU Qaýipsizdik keńesiniń holy tárizdi etip salynǵan.
Beıbitshilik pen kelisim saraıy saraıynda Qazaqstan halyqtary assambleıasy, ultaralyq jáne dinaralyq kelisim ortalyǵy, murajaı, ýnıversıtet, 1, 5 myń oryndy opera zaly, keń ortalyq atrıým men qysqy baq ornalasqan. Saraı ǵımaratynyń qurylysy qubylmaly aýa raıyn eskere otyryp salynǵan; onyń kire berisi jer astynda ornalasqan.
Táýelsizdik Saraıy - memlekettik resmı is - sharalardy, forýmdardy, májilisterdi, kezdesýlerdi, sıezerdi ótkizý orny bolyp tabylady. Ǵımarattyń syıymdylyǵy, tehnıkalyq jabdyqtalýy, jaılylyǵy is - sharalardy joǵary halyqaralyq deńgeıde ótkizýge jáne kórsetýge múmkindik beredi. Resmı is - sharalarmen qatar konsertterdi, kórmelerdi, merekelik jıyndardy ótkizýge barlyq múmkindik bar.
İshki qurylymy qatań sheshimder men jaılylyq estetıkasynyń úılesimdiligi bolyp tabylady. Táýelsizdik Saraıynyń qurylymy:
• Kongres zal;
• Rásimdeý zaly;
• Pres - ortalyq;
• Qol óner jáne etnografıa, arheologıa jáne antropologıa galereıasy
• Qazirgi zaman galereıasy;
• Astana tarıhy murajaıy;
• 4D kınoteatry;
• 360 grad. kınoteatry
• Elektrondy kitaphana;
Táýelsizdik Saraıy 3 qabattan turady. Birinshi qabat - ulttyq jáne qazirgi zaman stılderiniń birtýma úılesimdiligi. Osynda 3082 adamǵa jasalǵan Kongres - zal, 268 orny bar Rásimdeý zaly, 220 orny bar Pres - ortalyq, syıymdylyǵy 678 adamǵa arnalǵan jáne sahna men dybys aparatýrasymen jabdyqtalǵan keń meıramhana ornalasqan.
Ekinshi qabatta qol óner jáne etnografıa, arheologıa jáne antropologıa galereıasy ornalasqan. Kompozısıalyq úılestirilgen arheologıa zaly Altyn adam, Sarmat batyry, Berel attary, qupıa jazýlary bar tastar sıaqty sırek kezdesetin ejelgi eksponattarymen tolyqqan. Adam kıimi, attardyń áshekeıleri, ań stılinde jasalǵan skıf - saq áleminiń buıymdary da osynda oryn tepken. Etnografıa men qol óneri áıel áshekeı - buıymdary, qazaq dalasynyń túrli aımaqtarynyń ulttyq kıimderi, batyrlardyń qarý - jaraqtary, án aspaptary, qoldan tigilgen kilemder, ańǵa shyǵý kompozısıasy, áserli qyz uzatý kórinisi retinde usynylǵan. 18 - 19 ǵǵ. eksponattarymen qatar qazirgi zaman sheberleriniń jumystary da oryn tapty. Kóshpendi sıvılızasıasynyń uly jetistigi - bul qazaq kıiz úıi, qazirgi zaman sheberimen jasalǵan kórermender nazaryna usynylady.
Antropologıa zaly neolıt dáýirinen bastap búgingi kúnge deıingi burynǵy qalpyna keltirilgen adam beınesiniń kórinisi keltirilgen.
Úshinshi qabatta Astana qalasy tarıhynyń murajaıy ornalasqan.
«Astana 2030» maket zaly astananyń 2030 jylǵa deıingi damý kórinisterin kórsetedi.
«Kelisemin» dırektordyń tárbıe isi jónindegi orynbasary: _____________ O. Salybekov
Astana – ásem qala. júkteý
Maqsaty: Astana qalasynyń kórikti jerlerin tanystyrý jáne oqýshylar boıynda ultjandylyq qasıetterdi qalyptastyrý.
Damytýshylyq: Astana jylnamasyn qurý, jattaý arqyly oqýshylardyń este saqtaý qabiletin damytý, Astana tarıhyn nasıhattaý arqyly til baılyǵyn, sóz saptaýyn, oıyn jetkize bilý daǵdylaryn jetildirý.
Tárbıelik: Astananyń mádenı jetistikteriniń, oqýshylardy Otansúıgishtikke, ásemdikke, salaýattylyqqa baýlý.
Túri: synyptan tys is - shara
Kórnekiligi: Plakattar, oqýshylar shyǵarmashylyǵynan sýrette, maketter.
Sabaqtyń ádisi: Saıahat sabaǵy
Barysy:
Kirispe.
Saryarqa tósindegi burynǵy Aqmola, qazirgi Astana qalasy 1997 jyldan beri astana mártebesine ıe. Osy kúnderi Astanada 1 mıllıonǵa jýyq adam turady. 1998 jyly 10 - shildede Astananyń halyqaralyq tusaýkeseri boldy. Sol jyly IýNESKO - nyń sheshimi boıynsha, Astanaǵa «Beıbitshilik qalasy» joǵary ataǵy berildi.
Erke Esildiń jaǵasynda bolashaq myńjyldyqtarǵa batyl qadam basqan jańa Astananyń boı kótergenine ýaqyt sheshimimen alǵanda az ýaqyt ótse de, jas qala kúnnen kúnge qulpyryp, qanatyn keń jaıyp keledi. Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń táýekelshil bastamasymen ómirge kelgen táýelsiz elimizdiń bas qalasy Astana búginde tórtkúl dúnıege tanymal álem astanalarynyń qatarynan oıyp oryn aldy. Táýelsiz elimizdiń tiregi men júregine aınalǵan. Astana qalasy dúnıe júzine óziniń qaıtalanbas arhıtektýralyq qurylystarymen tańdanys týdyrǵan memleketimizdiń bas qalasy. Al endi osy ǵımarattarmen tanys bolyńyzdar.
Báıterek – Astanadaǵy arhıtektýralyq qurylys kesheni, sáýlet óneriniń biregeı týyndysy. Elordanyń eń kórnekti ǵımarattarynyń biri.
Metaldan, áınek pen betonnan jasalǵan bul «terek» sáýlettik maǵynasy jaǵynan da, jasalýy jaǵynan da biregeı: bıiktigi 105 metrlik metal quramasynan, salmaǵy 1000 tonnadan joǵary bes júzge jýyq qadadan turady. Esil ózeniniń sol jaǵalaýynda boı kótergen záýlim «Báıterektiń» bıiktigi 97 m (Astana qalasynyń elorda statýsyna ıe bolǵan jylǵa baılanysty tańdalǵan), dıametri 27 m; negizgi esikke bastaıtyn áshekeıli temirbeton saty jer betinen 4, 8 m joǵary ornalasqan. Álemde birinshi ret dıametri 22 metrlik jáne salmaǵy 300 tonnadan turatyn kúnniń túsýine qaraı túsin ózgertetin «hameleon» áıneginen jasalynǵan shar bıiktigi jaǵynan rekordqa (álemdegi eń úlken shardyń eń bıikke kóterilýi boıynsha) ıe boldy. «Báıterek» nysany úsh bólikten turady; jer asty bóligi ulttyń tamyr jaıýy, al odan keıingileri órkendeý kezeńderiniń nyshandaryn bildiredi. Eń joǵarǵy jaǵynda «Aıaly alaqan» kompozısıasy oryn tepken. Odan ári qosymsha túrindegi kompozısıa óz negizinen bólinip, jer betine qalyqtap turǵandaı áserge bóleıdi.
Aq Orda rezıdensıasy — Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Rezıdensıasy.
Astana qalasy Esildiń sol jaǵalaýyndaǵy jańa ákimshilik ortalyǵynyń aýmaǵynda 2001 j. qyrkúıek aıynda salyna bastady. Ǵımarattyń jalpy kólemi 36 720 m2. Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Aq ordasynyń resmı tusaýkeseri 2004 j. jeltoqsannyń 24 kúni ótti.
Ǵımarat qazirgi zamanǵy qurylystyń eń tańdaýly ádisterin qoldana otyryp, monolıt quımatastan salynǵan. Shatyrsúmbini qosa eseptegendegi ǵımarattyń bıiktigi 80 m. Qasbettiń qaptamasy qalyńdyǵy 20 — 40 sm. bolatyn ıtalán mármárynan jasalǵan. Ǵımarat jer betinde 5 jáne jer astyndaǵy 2 qabattan turady, onyń ishinde jer betindegi 1 - qabattyń bıiktigi 10 m., qalǵan qabattardyń bıiktigi 5 m.
Jertóle qabattarynda tehnıkalyq qyzmet, as úı, asqana jáne garaj ornalasqan.
Birinshi qabatta jalpy aýdany 1800 m2 quraıtyn, edenine granıt tóselgen saltanatty hol ornalasqan.
Ekinshi qabatta qyzmettik oryn jaılar ornalasqan.
Úshinshi qabatta:
• kıiz úıge uqsatyp jasalǵan, mármár jáne granıt taspen óńdelgen Shyǵys zaly;
• syılyqtar men senim gramotalaryn tapsyrý zaly;
• ekijaqty kezdesýlerge arnalǵan «Altyn» zal;
• kamın zaly;
• qyzmettik oryn jaılar men májilis zaldary ornalasqan.
Tórtinshi qabatta:
• qyzmettik oryn jaılar men májilis zaldary;
• Samıttiń Úlken zaly;
• kitaphana;
• kishi Shyǵys zaly ornalasqan.
Barlyq zaldar erekshe mánermen árlengen, lústralar men jıhaz bar. Edenderge túrli sortty mármár, granıt tastary jáne kórkem parket tóselgen.
Rezıdensıany salý barysynda álemdik iri óndirýshilerdiń ozyq ınjenerlik qural - jabdyqtary paıdalanylǵan.
Beıbitshilik pen kelisim saraıy – arhıtektýralyq qurylys kesheni, sáýlet óneriniń biregeı týyndysy. Ol Astana qalasynyń qoldan jasalǵan jota ústinde ornalasqan.
Pıramıda ispetti etip turǵyzylǵan saraı 2006 jyly 2 qyrkúıekte saltanatty túrde ashyldy. Onyń taban qabyrǵasynyń uzyndyǵy 62 m; aýdany 25, 5 myń m². Ǵımarat aǵylshyn arhıtektory N. Fosterdiń jobasymen salynǵan. Bolat pen tastan turǵyzylǵan saraı ózara rýhanı túsinýshiliktiń jahandyq ortalyǵyna aınaldy. Ǵımarat ekstereri pıramıda túrinde bolsa, saraıdyń ortalyq kúmbezdi zaly Nú - Iork qalasyndaǵy BUU Qaýipsizdik keńesiniń holy tárizdi etip salynǵan.
Beıbitshilik pen kelisim saraıy saraıynda Qazaqstan halyqtary assambleıasy, ultaralyq jáne dinaralyq kelisim ortalyǵy, murajaı, ýnıversıtet, 1, 5 myń oryndy opera zaly, keń ortalyq atrıým men qysqy baq ornalasqan. Saraı ǵımaratynyń qurylysy qubylmaly aýa raıyn eskere otyryp salynǵan; onyń kire berisi jer astynda ornalasqan.
Táýelsizdik Saraıy - memlekettik resmı is - sharalardy, forýmdardy, májilisterdi, kezdesýlerdi, sıezerdi ótkizý orny bolyp tabylady. Ǵımarattyń syıymdylyǵy, tehnıkalyq jabdyqtalýy, jaılylyǵy is - sharalardy joǵary halyqaralyq deńgeıde ótkizýge jáne kórsetýge múmkindik beredi. Resmı is - sharalarmen qatar konsertterdi, kórmelerdi, merekelik jıyndardy ótkizýge barlyq múmkindik bar.
İshki qurylymy qatań sheshimder men jaılylyq estetıkasynyń úılesimdiligi bolyp tabylady. Táýelsizdik Saraıynyń qurylymy:
• Kongres zal;
• Rásimdeý zaly;
• Pres - ortalyq;
• Qol óner jáne etnografıa, arheologıa jáne antropologıa galereıasy
• Qazirgi zaman galereıasy;
• Astana tarıhy murajaıy;
• 4D kınoteatry;
• 360 grad. kınoteatry
• Elektrondy kitaphana;
Táýelsizdik Saraıy 3 qabattan turady. Birinshi qabat - ulttyq jáne qazirgi zaman stılderiniń birtýma úılesimdiligi. Osynda 3082 adamǵa jasalǵan Kongres - zal, 268 orny bar Rásimdeý zaly, 220 orny bar Pres - ortalyq, syıymdylyǵy 678 adamǵa arnalǵan jáne sahna men dybys aparatýrasymen jabdyqtalǵan keń meıramhana ornalasqan.
Ekinshi qabatta qol óner jáne etnografıa, arheologıa jáne antropologıa galereıasy ornalasqan. Kompozısıalyq úılestirilgen arheologıa zaly Altyn adam, Sarmat batyry, Berel attary, qupıa jazýlary bar tastar sıaqty sırek kezdesetin ejelgi eksponattarymen tolyqqan. Adam kıimi, attardyń áshekeıleri, ań stılinde jasalǵan skıf - saq áleminiń buıymdary da osynda oryn tepken. Etnografıa men qol óneri áıel áshekeı - buıymdary, qazaq dalasynyń túrli aımaqtarynyń ulttyq kıimderi, batyrlardyń qarý - jaraqtary, án aspaptary, qoldan tigilgen kilemder, ańǵa shyǵý kompozısıasy, áserli qyz uzatý kórinisi retinde usynylǵan. 18 - 19 ǵǵ. eksponattarymen qatar qazirgi zaman sheberleriniń jumystary da oryn tapty. Kóshpendi sıvılızasıasynyń uly jetistigi - bul qazaq kıiz úıi, qazirgi zaman sheberimen jasalǵan kórermender nazaryna usynylady.
Antropologıa zaly neolıt dáýirinen bastap búgingi kúnge deıingi burynǵy qalpyna keltirilgen adam beınesiniń kórinisi keltirilgen.
Úshinshi qabatta Astana qalasy tarıhynyń murajaıy ornalasqan.
«Astana 2030» maket zaly astananyń 2030 jylǵa deıingi damý kórinisterin kórsetedi.
«Kelisemin» dırektordyń tárbıe isi jónindegi orynbasary: _____________ O. Salybekov
Astana – ásem qala. júkteý