- 27 tam. 2019 00:00
- 277
Áıgel bıdiń ádildigi
Áıgel Aıtbaıuly XIX ǵasyrdyń ekinshi jartysynda ómir súrgen. Tory Qypshaqtyń Túıishke tobynyń Myrzabek butaǵynan shyqqan ataqty ádil bı. Torǵaı ýeziniń Qaraqoǵa bolystyǵyn 40 jyldaı (el solaı deıdi) basqarǵan Qudabaıdan (ol arǵynnyń Áıderkesiniń Ojan rýynan shyqqan qadirli de, qasıetti jan bolsa kerek) jeńip alǵan Tory Qypshaqtyń ıgi jaqsylary sol kezde 70 pen 80 arasyndaǵy Áıgelge baryp:
— Bıeke, kópten armandaǵan bolystyqty jeńip aldyń, bul abyroıdy kimge senip tapsyrsaq bolady. Álde ózińiz qolǵa alasyz ba? — degen eken. Baqýatty, aqylǵa kemel bolsa da Áıgel bı:
— Qaıtesińder meni áýrelep, ıek artpadan jas asty, — dep ózinen qashyrtqan eken.
— Al Sanjan qalaı bolady? — dep, jasy sol kezderde 17-18-degi, keıin batyrlyǵymen kózge túsken Sandybaı atty balasyn kózdep aıtsa kerek.
— Sandybaı áli jas, el qadirin, er qasıetin bile bermes, — dep óz balasynan da bul laýazymdy aýlaqtatypty.
— Al endi, myna ortamyzdaǵy úlkenimiz, belgili sheshen Tabekeńdi qalaı kóresiz? — dep, Áıgeldiń 3-4 atadan qosylatyn inisi Torynyń Nazarymbet áýletinen shyqqan Tabaı Salamatulyn aýyzǵa alypty el ıgi jaqsylary.
— Tabaıdyń sarańdyǵyn báriń jaqsy bilesińder, sóıte tura eldiń jaman atyn shyǵaraıyn dep pe edinder, - dep, jaqyn inisinen de qýyp shyǵypty.
— Oıbaı, onda jol Jákeńdiki dep Baıantańattan shyqqan Jandarbek Baıqadamulyn — torydan shyqqan «tórt tireýdiń» birin ataǵanda:
— Jandarbek ury ustaıtyn edi, elge zábirik tıer, — dep oǵan da qorymapty.
— Endeshe, myna júırik Ýáıisimiz bar dep, elge aty shyqqan «tórt tireýdiń» taǵy birin usynsa kerek.
— Joq, bularyń da ótpeıdi. Kólemi azdaý ǵoı, bılik aıtqanda jan-jaǵyna jaltaqtaıtyny bolýshy edi, — dep ádilin aıtqan ǵoı.
— Al endi, Kóbekti qalaı kóresiz? — dep Qıtabanyń Aqpanynan shyqqan áýletine dáýleti men sáýleti saı Kóbek Shaldybaı balasyn usynaǵnda:
— E, jańa jóńderińe kóshtińder, kólemi qomaqty, dastarqany mol, minezi elge jaıly Sary Kóbegim durys bolady, — dep qortyndylaǵan eken.
Týrashyldyq, ádildik qoı. Mansapty ózinen óziniń balasynan, jaqyn aǵaıyndarynan góri, ǵumyry uzaq bolatyn, elge jaıly azamatqa alyp berýi búginge de sabaq bolǵandaı emes pe. Egemendik tıip, aýzymyzǵa qolymyz óz erkimen baratyndaı kúıde ómir súrip otyrǵan osy zamanda bıligi bar azamattarymyzǵa osy týralyqtyń jetpeıtindigin kórgende ishiń aýyrady. Ózindegi múmkindikti paıdalanyp, el basqarýǵa, halyqqa qyzmet jasaýǵa daıyn emes toǵysharlardy orynsyz tyqpalaǵanyn kórgende, el qamyn oılaǵan babalar úrdisi eske túsedi.