InfoHub Logo

Keıde jaǵdaı biz oılaǵandaı bola bermeıdi. Bul kezde eń bastysy — olarǵa durys jaýap bere alýymyz kerek.

Bizdi kózdegen maqsatymyzdan jańyldyratyn ishki jáne syrtqy sharttardyń sheksiz legi bar. Olarǵa qalaı qarsy turý keregin jáne tipti olardy óz paıdamyzǵa qalaı paıdalanýǵa bolatyny jaıly bıznes-sarapshy, 30 tilge aýdarylǵan bestseller avtory Marshall Goldsmıt (Marshall Goldsmith) aıtyp beredi.

Trıggerler qalaı jumys isteıdi

Trıggerler — bizdiń minez-qulqymyzǵa áser etetin sharttar. Olarmen kúresý nelikten sonshalyqty qıyn? Óıtkeni biz olarǵa belgili bir túrde jaýap berýge ádettenip ketkenbiz.

Súıekke sińgen ádetten arylý ońaı emes, biraq arylýǵa bolady eken. Ol úshin áýeli bul úrdistiń úsh kezeńnen turatynyn túsiný kerek: sharttar (trıggerler), úlgiler jáne marapattar. Mysaly, temeki tartatyn adam úshin shart — kúızelis, úlgi — nıkotındi paıdalaný, al marapat — kúızelisti ýaqytsha basý bolmaq.

Ádetten arylýdyń eń jaqsy amaly — marapat pen shartty saqtaı otyryp, úlgini ózgertý.

Kóptegen adamdardyń temekini tastaǵan kezde tamaqty kóp jeı bastaıtyny beker emes: bul olardyń kúızeliske qarsy jańa jaýaby. Árıne, bul eń jaqsy sheshim emes. Tátti bálishtiń ornyna dál sondaı tabyspen stadıondy aınalyp júgirýdi nemese boı sergiter áýen tyńdaýdy tańdaýǵa da bolar edi.

Endi ómirimizde taǵy qandaı trıggerlerdiń bar eken jáne ózimizdiń minez-qulqymyzdy qalaı ózgertýge bolatyny jaıly áńgimeleseıik.

Bizge qandaı trıggerler kedergi keltiredi

Jaısyz jaǵdaılar

Boksshy-fılosof Maık Taıson (Mike Tyson): «Ár adamnyń tumsyǵyna judyryq tıgenshe jospary bolady» degen. Ómir saparynda júrgen bizder qorshaǵan ortamyzdan osyndaı soqqylardy jıi alamyz.  

Keıde búkil álem ózimizge qarsy turǵandaı kúıde bolamyz. Artyq aqshany durys eseptemegen kasashy qyzǵa ashýlanamyz, áriptesimiz aıaq astynan aýyryp, qajetti esebin ótkize almaı qalsa, salymyz sýǵa ketip qalady, reıs keıinge qalsa, kóńil-kúıimiz túsip ketedi. Biraq munyń bári durys emes jaýaptar.

Jaǵdaıǵa renjýdiń máni joq. Bul kúıip ketken shamǵa renjigen sıaqty jaıt. Bolǵan iske kóńil-kúıdi túsirip, oǵan bireýdi kinálaýdyń qajeti joq. Sabyr saqtap, jaǵdaıdy sol qalpynda qabyldańyz da, soǵan sáıkes áreket jasańyz.

Aınaladaǵy adamdardyń aǵattyǵy

Eger qolastyńyzdaǵy qyzmetkerińiz baıandama jasaý barysynda orfografıalyq qatelik jiberip alsa, ony báriniń kózinshe ursasyz ba? Áıelińiz qoıylymǵa keshigip jatsa, «Tezirek jınal dedim ǵoı» dep renjısiz be? Dosyńyz táýekeldi áreket jasasa, men eshqashan olaı istemes edim dep oılaısyz ba?

Adamdardyń aǵattyǵyn betine basyp, ózińizdiń qanshalyqty aqyldy ekenińizdi kórsetý — jaqsy qarym-qatynasty saqtap qalýdyń utymdy amaly emes ekeni anyq. Eń bastysy, siz eshnárseni de ózgertpeısiz.  

Eger osyndaı jaǵdaıǵa túsken sátterińiz bolsa, der kezinde ózińizge toqtaý salýdy úırenińiz. Ózińizdiń durystyǵyńyzdy dáleldeýge tyryspańyz, jaǵdaıdy qalaı ózgertip, aınalańyzdaǵy jandarǵa qalaı kómektesýge bolaryn oılańyz.

Sharshaý

Keıde aýyr jumys kúninen keıin biz qatty qaljyrap, óz áreketterimizdi baqylaýdan shyǵaryp alatynymyzdy baıqamaı da qalamyz. Munyń saldary ártúrli bolýy múmkin: bireý keshki jattyǵýdyń ornynan dıvanda jatýdy jón kóredi, bireýleri kúni boıy jınalǵan ashýyn úıindegi jandarǵa kelip tógedi, al keıbireýler tipti iskerlik kezdesýde qate sheshim qabyldaıdy.  

Basqa jaǵdaılardaǵy sıaqty bul kezde de trıggerdi der kezinde ańǵaryp, oǵan jaýap berýdi úırený kerek. Bul túzelý jolyndaǵy eń mańyzdy qadam. Aýyr jumys kúninen keıingi keshte sóılegen sózińizge, istegen isińizge óte muqıat bolyńyz. Yńǵaısyz jaǵdaıǵa qalmaý úshin uzaqqa sozylatyn jınalystardy tańǵy ýaqytqa belgileńiz. Mańyzdy sheshimderdi de sol kezde qabyldańyz.

Kúsh-qýatyńyzdy sarqyp tastamaı, únemdeýge tyrysyńyz. Ony jasaýdyń eń jaqsy amaly — bir kúngi jumystardyń naqty josparyn jasap, basqa nárselerge alańdamastan sony oryndaýǵa tyrysý kerek.

Alańdatatyn faktorlar

Jumys ýaqytyn áriptesterińizben áńgime-dúken qurýǵa, áleýmettik jelilerde habar almasýǵa nemese elektrondy poshtańyzdaǵy hattardy tekserýge jumsaǵan kezińiz boldy ma? Siz jalǵyz emessiz.

Qazirgi adamdar kóptegen alańdatatyn faktorlar ortasynda jumys isteýge májbúr. Eger olarǵa qarsylaspasańyz, onda mindetti túrde atqarylmaǵan taýdaı istermen, sharshaýmen jáne kúızelispen betpe-bet kelesiz.

Muny qalaı boldyrmaýǵa bolady? Eki túrli tizim jasańyz. Birinshisine bir kúnde isteletin eń mańyzdy isterdi tizip jazyp, olarmen qaı ýaqytta aınalysatynyńyzdy kórsetińiz. Mysaly, jetiden segizge deıin jattyǵasyz, toǵyzdan túski birge deıin esep berýdi aıaqtaısyz, ekiden beske deıin klıenttermen kezdesesiz, al altydan túngi onǵa deıin otbasyńyzben birge bolasyz. Al ekinshi tizimge osy maqsatqa jetýge kedergi keltiretin nárselerdi tizip jazyńyz.  

Bálkim, jumys ústelińizdiń janyna jıi kelgishtep, keshki bos ýaqytyńyzda ne isteý keregin aıtyp aqyl beretin dosyńyzdyń alańdatýshy trıgger ekenin ańǵararsyz. Onda dosyńyzdy biraz ýaqytqa «qýyp jiberýge» týra keledi. Nemese tańerteń oıana salyp, ýaqytyńyzdy áleýmettik jelilerdi paraqtaýmen ótkizip alyp, tańǵy jattyǵýdy únemi jiberip alatynyńyzdy baıqarsyz. Bul ádetten arylýǵa tyrysyńyz. Josparlanǵan jumystaryńyzdy tolyq aıaqtamaıynsha basqa eshnársege alańdamańyz.

Tıimdi trıggerler

Barlyq teris trıggerlerdi jáne oǵan degen sizdiń jaýaptaryńyzdy sanamalap shyǵý múmkin emes. Biraq endi siz qandaı sharttardyń alǵa qoıǵan maqsatyńyzǵa jetýge kedergi keltiretinin ózińiz de anyqtaı alasyz. Olardy baıqap, minez-qulqyńyzdy túzetýge talpynys jasaýyńyzdyń ózi — isti jartylaı eńsergenińizdiń belgisi.

Kelesi qadam — sizdi maqsatqa jeteleıtin tıimdi trıggerler jelisin qurý. Bul sizdi áreket etýge shabyttandyratyn kez kelgen shart bolýy múmkin.

Mysaly, dosyńyzǵa belgili bir ýaqytta jattyǵýǵa barý keregin eskerte sal deńiz. Jumys aldynda mańyzdy tapsyrmalardy oryndaǵan kezde ózińizge qalaı rıza bolatynyńyzdy elestetińiz. Nemese ár kesh saıyn jaýap beretin motıvasıalyq suraqtar tizimin jasańyz.
«Búgin barlyq múmkindikterimdi paıdalana aldym ba?» degen sóılemmen bastap, ári qaraı ózińizge bergen ýádelerińizdi tizimdep shyǵyńyz: dostarmen baılanysty úzbeý úshin, óz tanymyńyzdy keńeıtý úshin, dene shynyqtyrýmen aınalysý úshin, jumystan maǵyna tabý úshin, uıqyny qandyrý úshin jáne ári qaraı kete beredi. Mundaı tujyrymdama ózińizdiń kóp nárseni ózgerte alatynyńyzdy túsinýge kómektesedi. Damýdyń bar-joǵyn kórý úshin, ár tarmaqty on baldyq shkalamen baǵalańyz. Eger ózińizge tómen baǵalar qoısańyz, bul sizdi belsendi áreketter jasaýǵa yntalandyrady.

Syrtqy faktorlar bizdiń baqylaýymyzda emes. Kóbinese, olarǵa yqpal ete almaıtyn sıaqty kórinemiz. Ózimizdi taǵdyr tálkegine túsken jandardaı sezinemiz. Onymyz beker eken. Taǵdyr — bizge taratyp berilgen kartalar. Onymen qalaı oınaý — óz tańdaýymyz.

---