Bastapqy hımıalyq uǵymdar taraýyn qaıtalaý
Sabaqtyń taqyryby: Bastapqy hımıalyq uǵymdar taraýyn qaıtalaý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń jańadan bastaǵan pán – hımıanyń alǵashqy uǵymdaryn qanshalyqty meńgergendigin oıyn elementterin paıdalana otyryp tekserý, hımıanyń basqa pándermen baılanystylyǵyna kóz jetkizý
Damytýshylyq: Árbir shákirttiń jeke tulǵa retinde belsendilik qabiletin damytý, tanymdyq oılaý, qıaldaý qabiletterin arttyrý, ózdiginen izdenýge talpyndyrý
Tárbıelik: oqýshylardy eńbeksúıgishtikke, adamgershilikke, óz isine jaýapkershilikpen qaraı bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń ádisi: deńgeılep oqytý, ujymdyq, jekeleı oqytý tehnologıasy, suraq - jaýap, oıyn túrleri, test
Sabaqtyń túri: dástúrli emes, saıahat sabaǵy
Pán aralyq baılanys: tarıh, bıologıa, geografıa, ádebıet, fızıka
Sabaqtyń kórnekiligi: hat, kilti joq qupıa sandyq, ǵajaıyp karta, kespe qaǵazdar, test paraqtary, D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi, mýltımedıalyq proektor.
Sabaqtyń barysy:
Jospar:
1. Uıymdastyrý kezeńi
2. Saıahat barysy
3. Qorytyndylaý
4. Baǵalaý
5. Úıge tapsyrma
1. Uıymdastyrý kezeńi
Muǵalim sálemdesip, oqýshylardy túgeldegen soń synypqa qulypty qupıa sandyq pen haty janyna qoıylǵan ǵajaıyp karta ákelinedi. Kartada qupıa sandyqtyń kilti qaıda jasyrylǵany syzylyp kórsetilgen. Kiltke jetý úshin oqýshylar HIMIA PATSHALYǴYNA saıahat jasaıdy. Jol jónekeı oqýshylardy bes patshalyq – Tarıh patshalyǵy, Geografıa patshalyǵy, Bıologıa patshalyǵy, Ádebıet patshalyǵy, Fızıka patshalyǵy ózderin tanystyra otyryp ózinshe synaıdy, synaqtan múdirmeı ótkende ǵana kelesi patshalyqqa joldy siltep shekaralarynan ótýge ruqsat beredi. Eń sońynda aldarynan HIMIA patshalyǵy shyǵyp, ol da daıyndap qoıǵan synaǵynan ótkizedi, sonda ǵana qupıa sandyqtyń kiltin beriletindigi túsindiriledi.
2. Saıahat barysy
Karta baǵyty boıynsha oqýshylardyń aldynan birinshi bolyp Tarıh patshalyǵy shyǵady.
1) Tarıh patshalyǵy.
Oqýshylarǵa proektordaǵy mátin boıynsha tarıh pen hımıanyń arasyndaǵy baılanys túsindiriledi
Oqýshylarǵa mátinge baılanysty test jumysy oryndatylady.
Buryn bolǵandaryńa, keıin de baǵalaý úshin qajet HIMONDARdy usynamyn.
Tarıh patshalyǵynyń synaǵynan múdirmeı óttińder. Endeshe kelesi patshalyqqa attanaıyq. Ol – Geografıa patshalyǵy. Ol bizge qandaı syndar daıyndap otyr eken?
2. Geografıa patshalyǵy.
1) Sózderdi retimen jazyp erejeni toltyr:
Hımıalyq element degenimiz –
. a) atomdardyń
b) túri
v) belgili
2) Ia nemese joq jaýabyn jazyp, tapsyrma oryndaý
Tapsyrmalardy belsendi oryndaǵan oqýshylar hımondarmen tıisinshe baǵalanady da kelesi patshalyqqa silteme alady.
3. Bıologıa patshalyǵy – oqýshylardy deńgeıli tapsyrmalar arqyly synaıdy:
1) Kestede berilgen formýlalar boıynsha koefısıent pen ındeksti ajyratyp jaz
2) Bıologıaǵa baılanysty suraqtar ( Tynys alý prosesi, adam organızminde kezdesetin mańyzdy hımıalyq elementter)
3) Reaksıa teńdeýlerin aıaqtap, qaı tıpke jatatynyn anyqta:
N₂ O →
Al + O₂ →
Fe + CuCl₂ →
Bul tapsyrmalardy da múdirmeı oryndaǵan oqýshylardy baǵalap, kelesi patshalyqqa jol tartamyz. Ol – Ádebıet patshalyǵy.
3. Ádebıet patshalyǵy.
Kúrdeli tapsyrmalar oryndaýdan oqýshylardyń mıyna úlken salmaq túsedi. Ádebıettiń de hımıamen baılanysy bar ekenine kóz jetkizý úshin ádebıet patshalyǵynda sergitý tapsyrmalaryn oryndaý artyq bolmas.
Mysaly:
Maqal - mátelder:
1. Óz elim –....... besigim (altyn)
Jumbaqtar:
Birinshi býynym kóp emes,
Ekinshi býynym tilsiz jaý. (az+ot)
Ár durys jaýapqa bir hımonnan úlestiremiz.
Án aıtyp, maqal - jumbaq sheship serigip alǵan oqýshylar ary qaraı saparyn jalǵastyrady. Sol kezde aldarynan Fızıka patshalyǵy shyǵady.
2. Fızıka patshalyǵy
Bul patshalyq ta oqýshylardy deńgeıge bólip, olardyń árqaısysyna oıyndar daıyndap qoıypty:
İ. «Kim zerek» oıyny. Berilgen zattardy durys anyqtaı bilseńiz, hımıalyq element aty shyǵady.
İİ. «Kim kóp biledi?» oıyny. Jyldam suraqtarǵa jaýap berý
İİİ. «Kim júırik?» oıyny. Jyldamdyqqa esep shyǵartý
Endeshe, fızıka patshalyǵynyń da tekserýinen óttik. Aldymyzda – HIMIA patshalyǵy! Kóreıikshi, hımıkter bizge ne daıyndaǵan eken?!
3. HIMIA patshalyǵy
Mýltımedıalyq proektordan «Taza zattar jáne qospalar» taqyrybynda tájirıbe kórsetiledi. Soǵan baılanysty taldaý suraqtary qoıylady:
Patshalyqtardyń da syndarynan óttik, suraqtardyń barlyǵyna da jaýap aldyq. Onda qupıa sandyqtyń kiltin alyp, sandyǵymyzdy ashyp kóreıikshi, hımıkterge neni amanat etip tastaǵan eken?..
- Aq sandyǵym ashyldy, ishinen jibek shashyldy, - dep muǵalim sandyqty ashsa, ishinde 8 - synyptyń oqýlyǵy jáne táttiler shyǵady. Muǵalim táttilerdi oqýshylarǵa jáne kelgen qonaqtarǵa úlestiredi.
3. Qorytyndy
Qoryta kelgende, hımıa atamyz bizge altynǵa toly sandyqty emes, aqylymyzdy shyńdaıtyn bilim tastap otyr eken! Onda úlkenderdiń úmitin aqtap, endi ǵana bastaǵan HIMIA pánin ary qaraı joǵary yntamen, belsendilikpen oqýǵa talpynaıyq! Sonda ǵana qoldaryńdaǵy táttiler sekildi ómirleriń de tátti bolatynyna senemin.
4. Baǵalaý.
Oqýshylar saıahat boıy jınaǵan hımondar sanyn sanaıdy, úshten kóp hımon jınaǵandary sáıkesinshe baǵalanady.
5. Úıge tapsyrma.
Ótilgen taraýdy qaıtalaý
Qoryta kelgende, qazirgi ǵylym men tehnıkanyń damyǵan zamanynda oqytýdyń jańa tehnologıalyq ádisterin paıdalaný oqýshylardyń bilim deńgeıin zaman talabyna saı arttyrady.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń jańadan bastaǵan pán – hımıanyń alǵashqy uǵymdaryn qanshalyqty meńgergendigin oıyn elementterin paıdalana otyryp tekserý, hımıanyń basqa pándermen baılanystylyǵyna kóz jetkizý
Damytýshylyq: Árbir shákirttiń jeke tulǵa retinde belsendilik qabiletin damytý, tanymdyq oılaý, qıaldaý qabiletterin arttyrý, ózdiginen izdenýge talpyndyrý
Tárbıelik: oqýshylardy eńbeksúıgishtikke, adamgershilikke, óz isine jaýapkershilikpen qaraı bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń ádisi: deńgeılep oqytý, ujymdyq, jekeleı oqytý tehnologıasy, suraq - jaýap, oıyn túrleri, test
Sabaqtyń túri: dástúrli emes, saıahat sabaǵy
Pán aralyq baılanys: tarıh, bıologıa, geografıa, ádebıet, fızıka
Sabaqtyń kórnekiligi: hat, kilti joq qupıa sandyq, ǵajaıyp karta, kespe qaǵazdar, test paraqtary, D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi, mýltımedıalyq proektor.
Sabaqtyń barysy:
Jospar:
1. Uıymdastyrý kezeńi
2. Saıahat barysy
3. Qorytyndylaý
4. Baǵalaý
5. Úıge tapsyrma
1. Uıymdastyrý kezeńi
Muǵalim sálemdesip, oqýshylardy túgeldegen soń synypqa qulypty qupıa sandyq pen haty janyna qoıylǵan ǵajaıyp karta ákelinedi. Kartada qupıa sandyqtyń kilti qaıda jasyrylǵany syzylyp kórsetilgen. Kiltke jetý úshin oqýshylar HIMIA PATSHALYǴYNA saıahat jasaıdy. Jol jónekeı oqýshylardy bes patshalyq – Tarıh patshalyǵy, Geografıa patshalyǵy, Bıologıa patshalyǵy, Ádebıet patshalyǵy, Fızıka patshalyǵy ózderin tanystyra otyryp ózinshe synaıdy, synaqtan múdirmeı ótkende ǵana kelesi patshalyqqa joldy siltep shekaralarynan ótýge ruqsat beredi. Eń sońynda aldarynan HIMIA patshalyǵy shyǵyp, ol da daıyndap qoıǵan synaǵynan ótkizedi, sonda ǵana qupıa sandyqtyń kiltin beriletindigi túsindiriledi.
2. Saıahat barysy
Karta baǵyty boıynsha oqýshylardyń aldynan birinshi bolyp Tarıh patshalyǵy shyǵady.
1) Tarıh patshalyǵy.
Oqýshylarǵa proektordaǵy mátin boıynsha tarıh pen hımıanyń arasyndaǵy baılanys túsindiriledi
Oqýshylarǵa mátinge baılanysty test jumysy oryndatylady.
Buryn bolǵandaryńa, keıin de baǵalaý úshin qajet HIMONDARdy usynamyn.
Tarıh patshalyǵynyń synaǵynan múdirmeı óttińder. Endeshe kelesi patshalyqqa attanaıyq. Ol – Geografıa patshalyǵy. Ol bizge qandaı syndar daıyndap otyr eken?
2. Geografıa patshalyǵy.
1) Sózderdi retimen jazyp erejeni toltyr:
Hımıalyq element degenimiz –
. a) atomdardyń
b) túri
v) belgili
2) Ia nemese joq jaýabyn jazyp, tapsyrma oryndaý
Tapsyrmalardy belsendi oryndaǵan oqýshylar hımondarmen tıisinshe baǵalanady da kelesi patshalyqqa silteme alady.
3. Bıologıa patshalyǵy – oqýshylardy deńgeıli tapsyrmalar arqyly synaıdy:
1) Kestede berilgen formýlalar boıynsha koefısıent pen ındeksti ajyratyp jaz
2) Bıologıaǵa baılanysty suraqtar ( Tynys alý prosesi, adam organızminde kezdesetin mańyzdy hımıalyq elementter)
3) Reaksıa teńdeýlerin aıaqtap, qaı tıpke jatatynyn anyqta:
N₂ O →
Al + O₂ →
Fe + CuCl₂ →
Bul tapsyrmalardy da múdirmeı oryndaǵan oqýshylardy baǵalap, kelesi patshalyqqa jol tartamyz. Ol – Ádebıet patshalyǵy.
3. Ádebıet patshalyǵy.
Kúrdeli tapsyrmalar oryndaýdan oqýshylardyń mıyna úlken salmaq túsedi. Ádebıettiń de hımıamen baılanysy bar ekenine kóz jetkizý úshin ádebıet patshalyǵynda sergitý tapsyrmalaryn oryndaý artyq bolmas.
Mysaly:
Maqal - mátelder:
1. Óz elim –....... besigim (altyn)
Jumbaqtar:
Birinshi býynym kóp emes,
Ekinshi býynym tilsiz jaý. (az+ot)
Ár durys jaýapqa bir hımonnan úlestiremiz.
Án aıtyp, maqal - jumbaq sheship serigip alǵan oqýshylar ary qaraı saparyn jalǵastyrady. Sol kezde aldarynan Fızıka patshalyǵy shyǵady.
2. Fızıka patshalyǵy
Bul patshalyq ta oqýshylardy deńgeıge bólip, olardyń árqaısysyna oıyndar daıyndap qoıypty:
İ. «Kim zerek» oıyny. Berilgen zattardy durys anyqtaı bilseńiz, hımıalyq element aty shyǵady.
İİ. «Kim kóp biledi?» oıyny. Jyldam suraqtarǵa jaýap berý
İİİ. «Kim júırik?» oıyny. Jyldamdyqqa esep shyǵartý
Endeshe, fızıka patshalyǵynyń da tekserýinen óttik. Aldymyzda – HIMIA patshalyǵy! Kóreıikshi, hımıkter bizge ne daıyndaǵan eken?!
3. HIMIA patshalyǵy
Mýltımedıalyq proektordan «Taza zattar jáne qospalar» taqyrybynda tájirıbe kórsetiledi. Soǵan baılanysty taldaý suraqtary qoıylady:
Patshalyqtardyń da syndarynan óttik, suraqtardyń barlyǵyna da jaýap aldyq. Onda qupıa sandyqtyń kiltin alyp, sandyǵymyzdy ashyp kóreıikshi, hımıkterge neni amanat etip tastaǵan eken?..
- Aq sandyǵym ashyldy, ishinen jibek shashyldy, - dep muǵalim sandyqty ashsa, ishinde 8 - synyptyń oqýlyǵy jáne táttiler shyǵady. Muǵalim táttilerdi oqýshylarǵa jáne kelgen qonaqtarǵa úlestiredi.
3. Qorytyndy
Qoryta kelgende, hımıa atamyz bizge altynǵa toly sandyqty emes, aqylymyzdy shyńdaıtyn bilim tastap otyr eken! Onda úlkenderdiń úmitin aqtap, endi ǵana bastaǵan HIMIA pánin ary qaraı joǵary yntamen, belsendilikpen oqýǵa talpynaıyq! Sonda ǵana qoldaryńdaǵy táttiler sekildi ómirleriń de tátti bolatynyna senemin.
4. Baǵalaý.
Oqýshylar saıahat boıy jınaǵan hımondar sanyn sanaıdy, úshten kóp hımon jınaǵandary sáıkesinshe baǵalanady.
5. Úıge tapsyrma.
Ótilgen taraýdy qaıtalaý
Qoryta kelgende, qazirgi ǵylym men tehnıkanyń damyǵan zamanynda oqytýdyń jańa tehnologıalyq ádisterin paıdalaný oqýshylardyń bilim deńgeıin zaman talabyna saı arttyrady.
You Might Also Like
