Besik jyry
M. Móńkeuly atyndaǵy orta mektebiniń
2 - synyp oqýshysy Haırollaeva Anel
Ǵylymı jetekshisi: G. Týlegenova
«Besik jyry - tárbıeniń qaınar kózi» taqyrybynda jazǵan ǵylymı jobasyna
Pikir
Oqýshynyń «Besik jyry - tárbıeniń qaınar kózi» taqyrybynda jazǵan ǵylymı jobasy qazirgi tańda ómirde qoldanyla bermeıtin tyń taqyryptardyń biri.
Ol bul ǵylymı jumysynda tálim - tárbıeniń búgingi kórinisi óz halqynyń ótkeni men búginine baılanysty ekendigin túsindire alǵan. Sábıine baıaý yrǵaqpen aıtylǵan anasynyń áldıi, besik jyrynyń tárbıelik mánin jáne qazirgi tańdaǵy besik jyryn aıta almaıtyn analar týraly aıtylǵan. Besik jyrynyń basty qyzmeti men tárbıelik mánin ashyp kórsetken.
Jumysynda aýyl ájeleriniń aıtqan besik jyrlary engizilgen. Bir - birine sazy da, sózderi de uqsaı bermeıtin, birinen - biri asyp túsetin osy bir «áldı ánderdi» jazyp alyp, jınaq etip shyǵarý qolǵa alynsa nur ústine nur bolar edi – dep qorytyndylaǵan.
Mektep dırektory: R. Rysbaeva.
Ǵylymı jetekshisi: G. Týlegenova.
Anotasıa
Zertteý maqsaty: Besik jyrynyń syryn ashyp, onyń tárbıelik
mán - maǵynasyn túsiný. Besik jyrynyń sábı tárbıesindegi ornyn kórsetý.
Zertteý mindetteri:
1. Qazaqtyń danalyǵy men tapqyrlyǵynan týyndaǵan «Besik jyrynyń» tarıhyna zer salý
\2. Besik jyrynyń bala tárbıesindegi mańyzyna toqtalý
3. Synyptas dostaryma «Besik jyry» týraly aıtyp túsindirý, izdený jumysymyzben tanystyrý.
Zertteýdiń ádisi: Zertteý, baqylaý, izdený, ádebıettermen jumys.
Zertteýdiń jańalyǵy: Keıingi kezderde jastardyń halyq ánine nazar aýdarmaýy, óleńge áýestenbeýiniń bir sebebi – besik jyrynyń umytylýynda.
Qazaqy minezimiz ben bolmysymyzǵa qaıta oralý úshin ár ana besik jyryn sábıiniń boıyna sińire bilýi.
Zertteýdiń ózektiligi:
Burynǵy ata - babalarymyz «Besik jyryn» tárbıeniń qaınar kózi dep tanyp, oǵan úlken mán bergen. Al qazirgi kezde besik jyry múldem aıtylmaı júr. Onyń úlken tárbıe quraly ekeni eskerilmeı barady.
Sondyqtan, men óz jumysymdy kishkentaı bolsam da, osy besik jyrynyń qazirgi zaman jastarynyń qulaǵynda estýli, aýyzdarynda aıtýly bolsyn degen maqsatpen zerttedim.
Zertteý nátıjesi: eger biz besik jyryna kóp mán berip, ony tyńdap, áýenge salyp aıtyp otyrsaq, ana tilimizge degen qurmet arta túspek.
Zertteýdiń qorytyndysy: Sábı sanasyna ulttyq tárbıeni, halyqtyń dúnıetanymy men salt - dástúrin sińirtýge taptyrmas qural bolyp tabylatyn besik jyrynyń halyqqa bereri mol. Ony jattap, aıtyp, taratyp, túrli nusqalarymen tanysý bizdiń bolashaǵymyzdy nurlandyra túseri sózsiz. Halyq murasynyń eń bir bıik úlgisi bolyp el jadynda júrgen besik jyrlary umyt bolmaı, ár shańyraqta shyrqalýy kerek. Arnasynyń keńeıip, ǵumyrynyń uzaq bolaryna senemin.
Jospary:
İ. Kirispe
İİ. Negizgi bólim
2. 1. Besik jyry týraly ne bilemiz?
2. 2.«Besik jyryn aıtyp berińizshi, áje...»
İİİ. Qorytyndy
İÚ. Usynystar
Ú. Paıdalanylǵan ádebıetter
Kirispe
Qazaqtar jas sábıdi besikke salýdy qýanysh etip, toılap ótkizgen. Onda aıtylatyn óleńderden jas balanyń deni saý, er - azamat bolyp ósýin halyqtyń tileıtindigi de kórinip otyrady. Keıinnen, besiktegi jas balasyn terbete otyryp, aıaýly ana kóńilindegi oı - armanyn, jaqsy tilegin bildiredi. Muny halyq «Besik jyry» dep ataıdy.
Besik jyry — turmys - salt jyrlarynyń kóne túriniń biri. Bul – álemdegi eń tátti, eń jumsaq, eń súıikti áýen. Álemde besik jyryn aıtpaıtyn halyq joq dese de bolady jáne besik jyryn barsha halyq ulttyq tárbıeniń káýsar bulaǵy dep tanıdy. Tipti, keıbir elderde ana óz balasyna arnaıy besik jyryn shyǵarý kerek, al sábı ony óle - ólgenshe jeke áni dep qabyldap, saqtaýy kerek.
Dástúrli besik jyrlary el arasynda ejelden aıtylyp, ábden qalypqa túsken, barlyq jerde mazmun jelisi men áýeni ózgertilmeı oryndalatyn jyrlar. Olar: “Áldı, áldı, aq bópem, Aq besikke jat, bópem!” degen ana meıirimine toly óleń joldarymen bastalyp, balany jubatatyn, aldandyryp tátti uıqyǵa batyratyn shýmaqtarǵa ulasady. Halyq pedagogıkasynyń máıegine aınalǵan besik jyrynda halyqtyń tól tarıhynyń, dástúrli mádenıetiniń, ejelgi nanym - seniminiń, dúnıetanymynyń kórinisi bar. Besik jyryn barsha halyq ulttyq tárbıeniń káýsar bulaǵy dep tanıdy. Álem halyqtarynyń Besik jyrlary ár elde ár túrli atalǵanymen, atqaratyn mindeti, mazmun baılyǵy men saz - áýeni jaǵynan úndesip jatady. Besik jyrynyń basty qyzmeti — besik terbelisine yńǵaılas sazdy áýen, yrǵaqty sózben balany tynyshtandyra otyryp, onyń jan júıesi men sanasyna ulttyq tárbıeniń alǵashqy nárin sińirý.
Halqymyzdyń ulttyq dúnıetanymy men maǵlumatynyń, náresteniń jastaıynan qulaǵyna quıyp ósken taǵylymynyń birden - bir aınasy eseptelinetin jyrlarynyń biri – besik jyry. Sábı tárbıesi men minez - qulqyn qalyptastyrýda besik jyrynyń orny múlde bólek. Ol balanyń kókirek kózin ashady, jan - júıesin terbeıdi, sezimin sergitedi, kóńil - kúıin kóteredi. Eseıe kele ónerge, sóz ónerine beıimdeledi. Áje men ananyń áldıi sábıdiń alǵashqy óner mektebi ekeni barshaǵa belgili.
Tálim - tárbıeniń búgingi kórinisi óz halqynyń ótkeni men búginine durys baılanys arqyly iske asady. Sońǵy jyldardaǵy tarıhı ózgeristeri esepke ala otyryp, bul kúnderi búkil el bolyp ótkendegi adamdyq qasıetti quraıtyn barlyq jarqyn, óshpeıtin ozyq dástúr - saltymyzǵa, ádet ǵurpymyzǵa, káde syıymyzǵa, jol - joralǵymyzǵa izdeý salyp, eń qajetterin ǵasyrlar qoınaýynan arshyp ala bastadyq.
2 - synyp oqýshysy Haırollaeva Anel
Ǵylymı jetekshisi: G. Týlegenova
«Besik jyry - tárbıeniń qaınar kózi» taqyrybynda jazǵan ǵylymı jobasyna
Pikir
Oqýshynyń «Besik jyry - tárbıeniń qaınar kózi» taqyrybynda jazǵan ǵylymı jobasy qazirgi tańda ómirde qoldanyla bermeıtin tyń taqyryptardyń biri.
Ol bul ǵylymı jumysynda tálim - tárbıeniń búgingi kórinisi óz halqynyń ótkeni men búginine baılanysty ekendigin túsindire alǵan. Sábıine baıaý yrǵaqpen aıtylǵan anasynyń áldıi, besik jyrynyń tárbıelik mánin jáne qazirgi tańdaǵy besik jyryn aıta almaıtyn analar týraly aıtylǵan. Besik jyrynyń basty qyzmeti men tárbıelik mánin ashyp kórsetken.
Jumysynda aýyl ájeleriniń aıtqan besik jyrlary engizilgen. Bir - birine sazy da, sózderi de uqsaı bermeıtin, birinen - biri asyp túsetin osy bir «áldı ánderdi» jazyp alyp, jınaq etip shyǵarý qolǵa alynsa nur ústine nur bolar edi – dep qorytyndylaǵan.
Mektep dırektory: R. Rysbaeva.
Ǵylymı jetekshisi: G. Týlegenova.
Anotasıa
Zertteý maqsaty: Besik jyrynyń syryn ashyp, onyń tárbıelik
mán - maǵynasyn túsiný. Besik jyrynyń sábı tárbıesindegi ornyn kórsetý.
Zertteý mindetteri:
1. Qazaqtyń danalyǵy men tapqyrlyǵynan týyndaǵan «Besik jyrynyń» tarıhyna zer salý
\2. Besik jyrynyń bala tárbıesindegi mańyzyna toqtalý
3. Synyptas dostaryma «Besik jyry» týraly aıtyp túsindirý, izdený jumysymyzben tanystyrý.
Zertteýdiń ádisi: Zertteý, baqylaý, izdený, ádebıettermen jumys.
Zertteýdiń jańalyǵy: Keıingi kezderde jastardyń halyq ánine nazar aýdarmaýy, óleńge áýestenbeýiniń bir sebebi – besik jyrynyń umytylýynda.
Qazaqy minezimiz ben bolmysymyzǵa qaıta oralý úshin ár ana besik jyryn sábıiniń boıyna sińire bilýi.
Zertteýdiń ózektiligi:
Burynǵy ata - babalarymyz «Besik jyryn» tárbıeniń qaınar kózi dep tanyp, oǵan úlken mán bergen. Al qazirgi kezde besik jyry múldem aıtylmaı júr. Onyń úlken tárbıe quraly ekeni eskerilmeı barady.
Sondyqtan, men óz jumysymdy kishkentaı bolsam da, osy besik jyrynyń qazirgi zaman jastarynyń qulaǵynda estýli, aýyzdarynda aıtýly bolsyn degen maqsatpen zerttedim.
Zertteý nátıjesi: eger biz besik jyryna kóp mán berip, ony tyńdap, áýenge salyp aıtyp otyrsaq, ana tilimizge degen qurmet arta túspek.
Zertteýdiń qorytyndysy: Sábı sanasyna ulttyq tárbıeni, halyqtyń dúnıetanymy men salt - dástúrin sińirtýge taptyrmas qural bolyp tabylatyn besik jyrynyń halyqqa bereri mol. Ony jattap, aıtyp, taratyp, túrli nusqalarymen tanysý bizdiń bolashaǵymyzdy nurlandyra túseri sózsiz. Halyq murasynyń eń bir bıik úlgisi bolyp el jadynda júrgen besik jyrlary umyt bolmaı, ár shańyraqta shyrqalýy kerek. Arnasynyń keńeıip, ǵumyrynyń uzaq bolaryna senemin.
Jospary:
İ. Kirispe
İİ. Negizgi bólim
2. 1. Besik jyry týraly ne bilemiz?
2. 2.«Besik jyryn aıtyp berińizshi, áje...»
İİİ. Qorytyndy
İÚ. Usynystar
Ú. Paıdalanylǵan ádebıetter
Kirispe
Qazaqtar jas sábıdi besikke salýdy qýanysh etip, toılap ótkizgen. Onda aıtylatyn óleńderden jas balanyń deni saý, er - azamat bolyp ósýin halyqtyń tileıtindigi de kórinip otyrady. Keıinnen, besiktegi jas balasyn terbete otyryp, aıaýly ana kóńilindegi oı - armanyn, jaqsy tilegin bildiredi. Muny halyq «Besik jyry» dep ataıdy.
Besik jyry — turmys - salt jyrlarynyń kóne túriniń biri. Bul – álemdegi eń tátti, eń jumsaq, eń súıikti áýen. Álemde besik jyryn aıtpaıtyn halyq joq dese de bolady jáne besik jyryn barsha halyq ulttyq tárbıeniń káýsar bulaǵy dep tanıdy. Tipti, keıbir elderde ana óz balasyna arnaıy besik jyryn shyǵarý kerek, al sábı ony óle - ólgenshe jeke áni dep qabyldap, saqtaýy kerek.
Dástúrli besik jyrlary el arasynda ejelden aıtylyp, ábden qalypqa túsken, barlyq jerde mazmun jelisi men áýeni ózgertilmeı oryndalatyn jyrlar. Olar: “Áldı, áldı, aq bópem, Aq besikke jat, bópem!” degen ana meıirimine toly óleń joldarymen bastalyp, balany jubatatyn, aldandyryp tátti uıqyǵa batyratyn shýmaqtarǵa ulasady. Halyq pedagogıkasynyń máıegine aınalǵan besik jyrynda halyqtyń tól tarıhynyń, dástúrli mádenıetiniń, ejelgi nanym - seniminiń, dúnıetanymynyń kórinisi bar. Besik jyryn barsha halyq ulttyq tárbıeniń káýsar bulaǵy dep tanıdy. Álem halyqtarynyń Besik jyrlary ár elde ár túrli atalǵanymen, atqaratyn mindeti, mazmun baılyǵy men saz - áýeni jaǵynan úndesip jatady. Besik jyrynyń basty qyzmeti — besik terbelisine yńǵaılas sazdy áýen, yrǵaqty sózben balany tynyshtandyra otyryp, onyń jan júıesi men sanasyna ulttyq tárbıeniń alǵashqy nárin sińirý.
Halqymyzdyń ulttyq dúnıetanymy men maǵlumatynyń, náresteniń jastaıynan qulaǵyna quıyp ósken taǵylymynyń birden - bir aınasy eseptelinetin jyrlarynyń biri – besik jyry. Sábı tárbıesi men minez - qulqyn qalyptastyrýda besik jyrynyń orny múlde bólek. Ol balanyń kókirek kózin ashady, jan - júıesin terbeıdi, sezimin sergitedi, kóńil - kúıin kóteredi. Eseıe kele ónerge, sóz ónerine beıimdeledi. Áje men ananyń áldıi sábıdiń alǵashqy óner mektebi ekeni barshaǵa belgili.
Tálim - tárbıeniń búgingi kórinisi óz halqynyń ótkeni men búginine durys baılanys arqyly iske asady. Sońǵy jyldardaǵy tarıhı ózgeristeri esepke ala otyryp, bul kúnderi búkil el bolyp ótkendegi adamdyq qasıetti quraıtyn barlyq jarqyn, óshpeıtin ozyq dástúr - saltymyzǵa, ádet ǵurpymyzǵa, káde syıymyzǵa, jol - joralǵymyzǵa izdeý salyp, eń qajetterin ǵasyrlar qoınaýynan arshyp ala bastadyq.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
