Qol jumystary, tigisteriniń túrleri
Aqtóbe oblysy, Muǵaljar aýdany,
Qandyaǵash qalasy, №4 orta mektebiniń
tehnologıa jáne syzý pániniń muǵalimi
Sabaqtyń taqyryby: Qol jumystary, tigisteriniń túrleri.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik maqsaty: Qol tigisteriniń túrlerimen tanystyrý, úıretý, tigistiń túrlerin tigýge jattyqtyrý.
á) Damytýshylyq maqsaty: tigis túrlerin turmysta qoldana bilýge, tıimdi paıdalanýǵa úıretý.
b) Tárbıelik maqsaty: Uqyptylyqqa, iskerlikke, shydamdylyqqa baýlý.
İİİ. Eńbek nysany: túsindirme, saramandyq oqytý,
İÚ. Sabaqtyń túri: aralas
Ú. Sabaqtyń kórnekiligi, kerekti qural - jabdyqtar: búkteme, oqýlyq, ıne, qaıshy, jip, mata, ólsheýish taspa
Úİ. Pánaralyq baılanys: syzý, beıneleý, matematıka, ádebıet
Úİİ. Sabaqtyń mazmuny men ótý barysy:
1. Uıymdastyrý
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Toptastyrý (Qol jumysynda qoldanylatyn qural - jabdyqtar)
a) Bizdi, oımaqty ne úshin qoldanamyz?
á) Ine ne úshin qajet jáne onyń neshe túri bar?
b) Qaıshy neden jasalady jáne onyń neshe túri bar?
v) Ólsheýish lenta, bor ne úshin qajet?
3. Jańa sabaqty túsindirý
Kıim bólikterin biriktirý jáne qıyndylaryn óńdeý úshin jippen tigý, jelimdeý, balqytyp biriktirý ádisteri qoldanylady.
Tigis oryndalýyna baılanysty qol tigis jáne mashına tigisteri bolyp bólinedi. Qolmen tigilgen tigister turaqty, ýaqytsha, jaı jáne kúrdeli bolyp bólinedi. Buıymdardy qolmen tigý kezinde tigistiń bes túri paıdalanylady: túzý, qıǵash, aıqastalǵan, torlamaly, qaıyp tigý.
Túzý tigister qurylymyna baılanysty eń jaı tigis, olar bos, tez sógiletin tigis bolyp sanalady. Túzý tigisterge túzý kókteý tigis jáne kóshirme tigis jatady. Túzý kókteý tigister buıymdardyń bólikterin ýaqytsha qosý úshin, mashınamen tigý aldynda qoldanylady.
. Túzý tigisterdi tigý úshin ıneni qıǵashtaı ustap matany ústinen astyna janshıdy, sál aldyǵa qozǵap ıneni matanyń ústine qaıta shyǵarý kerek. Kóktep tikkende ıneni tigiletin buıymnyń betine kezek - kezek ótkizedi Sonda tigistiń jipteri eki bette de úzik - úzik bolyp kórinip turady.
Kóshirme tigis syzyqtardy bir jaqtan ekinshi jaqqa kóshirý úshin qoldanylady. Úlginiń árbir bóliginiń kontýr syzyqtary boıymen, enin 0, 5 - 0, 7 sm etip ilmektep shyǵady, sodan keıin bólikti ajyratyp, olardyń arasyndaǵy jipti qaıshymen abaılap qıady.
Qıǵash tigisterge qıǵash kókteý, shetin ala tigý, búgip japsyrý tigisteri jatady. Shetin ala tigý. Qolmen tikkende jipti tartpaı, matanyń shetin ınemen shanshyp soldan ońǵa qaraı tigedi. Jipti bos tastaı, jıi tigý kerek. Búgip japsyrý. Matany ishine qaraı qaıyryp, shetin sál búgedi, ıne ústińgi matanyń bir jibinen ótip, odan arı qaraı qaıyrmanyń ishinen ótkiziledi. Ineni jıi, arasyna 2 - 3 mm qaldyra shanshý kerek.
Kıim tigýde kóılek pen beldemsheniń etegi, shalbardyń balaǵy, jaǵanyń qıyndysy aıqastalǵan tigispen japsyrylady. Bul jerde kóbine tiginshiler buıym tigisin jatqyzý maqsatynda, ıaǵnı qyryn shyǵarý maqsatynda qoldanady. Aıqas tigýde ınemen tigiletin kesteniń eń kóp taraǵan túri. Aıqastalǵan tigis soldan ońǵa qaraı tigiledi. Ineni matanyń ishki jaǵynyń 2 - 3 jibinen ótkizedi, ony ózine qaraı qaıyryp tastap, ıneni matanyń oń jaq beti boıynsha qıǵashynan, oń jaqtaǵy birinshi qatarǵa tik túıreıdi. Odan soń bir jaqtaǵy tigis ekinshi jaqtaǵy eki qabat tigisiniń ortasyna túsý úshin mata jibiniń joǵarydaǵydaı mólsherin (2 - 3 jip) túırep alady, tigis aralyqtary 0, 5 - 0, 7 sm.
Torlamaly tigis – kúrdeli tigis bolyp sanalady. Negizinen torlaýǵa jáne setinegish matanyń jıegin tigýge qoldanylady. Tigis ońnan solǵa qaraı tigiledi.
Qaıyp tigý ári beriktik, ári ádemilik úshin qoldanady. Bul tigistiń bet jaǵy kádimgi tigin mashınasynyń tigisi tárizdi tizilip túsedi. Eger mashınamen tigý múmkin bolmasa qaıyp tigý ádisi qoldanylady.
Qolmen is tigýshiniń negizgi quralary: ıne, qaıshy, úlgi, oımaq.
4. Saramandyq jumys tehnologıasy
Qaýipsizdik erejesi.
Tehnologıa páni eptilikti, ıkemdilikti, sheberlikti qajet etedi. Ár isti bastar aldynda halyq mátelin este ustaǵan jón. «Talappen bastap, talǵammen aıaqta» osy maqalda úlken mán - maǵyna bar.
Úİİİ. Bekitý suraqtary:
1. Tigis oryndalýyna baılanysty neshege bólinedi?
2. Qol tigisiniń neshe túri bar?
3. Qaı tigis kestede kóp qoldanylady?
4. Qaıyp tigý ne úshin qoldanylady?
İH. Sabaqty qorytyndylaý.
Qandyaǵash qalasy, №4 orta mektebiniń
tehnologıa jáne syzý pániniń muǵalimi
Sabaqtyń taqyryby: Qol jumystary, tigisteriniń túrleri.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik maqsaty: Qol tigisteriniń túrlerimen tanystyrý, úıretý, tigistiń túrlerin tigýge jattyqtyrý.
á) Damytýshylyq maqsaty: tigis túrlerin turmysta qoldana bilýge, tıimdi paıdalanýǵa úıretý.
b) Tárbıelik maqsaty: Uqyptylyqqa, iskerlikke, shydamdylyqqa baýlý.
İİİ. Eńbek nysany: túsindirme, saramandyq oqytý,
İÚ. Sabaqtyń túri: aralas
Ú. Sabaqtyń kórnekiligi, kerekti qural - jabdyqtar: búkteme, oqýlyq, ıne, qaıshy, jip, mata, ólsheýish taspa
Úİ. Pánaralyq baılanys: syzý, beıneleý, matematıka, ádebıet
Úİİ. Sabaqtyń mazmuny men ótý barysy:
1. Uıymdastyrý
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Toptastyrý (Qol jumysynda qoldanylatyn qural - jabdyqtar)
a) Bizdi, oımaqty ne úshin qoldanamyz?
á) Ine ne úshin qajet jáne onyń neshe túri bar?
b) Qaıshy neden jasalady jáne onyń neshe túri bar?
v) Ólsheýish lenta, bor ne úshin qajet?
3. Jańa sabaqty túsindirý
Kıim bólikterin biriktirý jáne qıyndylaryn óńdeý úshin jippen tigý, jelimdeý, balqytyp biriktirý ádisteri qoldanylady.
Tigis oryndalýyna baılanysty qol tigis jáne mashına tigisteri bolyp bólinedi. Qolmen tigilgen tigister turaqty, ýaqytsha, jaı jáne kúrdeli bolyp bólinedi. Buıymdardy qolmen tigý kezinde tigistiń bes túri paıdalanylady: túzý, qıǵash, aıqastalǵan, torlamaly, qaıyp tigý.
Túzý tigister qurylymyna baılanysty eń jaı tigis, olar bos, tez sógiletin tigis bolyp sanalady. Túzý tigisterge túzý kókteý tigis jáne kóshirme tigis jatady. Túzý kókteý tigister buıymdardyń bólikterin ýaqytsha qosý úshin, mashınamen tigý aldynda qoldanylady.
. Túzý tigisterdi tigý úshin ıneni qıǵashtaı ustap matany ústinen astyna janshıdy, sál aldyǵa qozǵap ıneni matanyń ústine qaıta shyǵarý kerek. Kóktep tikkende ıneni tigiletin buıymnyń betine kezek - kezek ótkizedi Sonda tigistiń jipteri eki bette de úzik - úzik bolyp kórinip turady.
Kóshirme tigis syzyqtardy bir jaqtan ekinshi jaqqa kóshirý úshin qoldanylady. Úlginiń árbir bóliginiń kontýr syzyqtary boıymen, enin 0, 5 - 0, 7 sm etip ilmektep shyǵady, sodan keıin bólikti ajyratyp, olardyń arasyndaǵy jipti qaıshymen abaılap qıady.
Qıǵash tigisterge qıǵash kókteý, shetin ala tigý, búgip japsyrý tigisteri jatady. Shetin ala tigý. Qolmen tikkende jipti tartpaı, matanyń shetin ınemen shanshyp soldan ońǵa qaraı tigedi. Jipti bos tastaı, jıi tigý kerek. Búgip japsyrý. Matany ishine qaraı qaıyryp, shetin sál búgedi, ıne ústińgi matanyń bir jibinen ótip, odan arı qaraı qaıyrmanyń ishinen ótkiziledi. Ineni jıi, arasyna 2 - 3 mm qaldyra shanshý kerek.
Kıim tigýde kóılek pen beldemsheniń etegi, shalbardyń balaǵy, jaǵanyń qıyndysy aıqastalǵan tigispen japsyrylady. Bul jerde kóbine tiginshiler buıym tigisin jatqyzý maqsatynda, ıaǵnı qyryn shyǵarý maqsatynda qoldanady. Aıqas tigýde ınemen tigiletin kesteniń eń kóp taraǵan túri. Aıqastalǵan tigis soldan ońǵa qaraı tigiledi. Ineni matanyń ishki jaǵynyń 2 - 3 jibinen ótkizedi, ony ózine qaraı qaıyryp tastap, ıneni matanyń oń jaq beti boıynsha qıǵashynan, oń jaqtaǵy birinshi qatarǵa tik túıreıdi. Odan soń bir jaqtaǵy tigis ekinshi jaqtaǵy eki qabat tigisiniń ortasyna túsý úshin mata jibiniń joǵarydaǵydaı mólsherin (2 - 3 jip) túırep alady, tigis aralyqtary 0, 5 - 0, 7 sm.
Torlamaly tigis – kúrdeli tigis bolyp sanalady. Negizinen torlaýǵa jáne setinegish matanyń jıegin tigýge qoldanylady. Tigis ońnan solǵa qaraı tigiledi.
Qaıyp tigý ári beriktik, ári ádemilik úshin qoldanady. Bul tigistiń bet jaǵy kádimgi tigin mashınasynyń tigisi tárizdi tizilip túsedi. Eger mashınamen tigý múmkin bolmasa qaıyp tigý ádisi qoldanylady.
Qolmen is tigýshiniń negizgi quralary: ıne, qaıshy, úlgi, oımaq.
4. Saramandyq jumys tehnologıasy
Qaýipsizdik erejesi.
Tehnologıa páni eptilikti, ıkemdilikti, sheberlikti qajet etedi. Ár isti bastar aldynda halyq mátelin este ustaǵan jón. «Talappen bastap, talǵammen aıaqta» osy maqalda úlken mán - maǵyna bar.
Úİİİ. Bekitý suraqtary:
1. Tigis oryndalýyna baılanysty neshege bólinedi?
2. Qol tigisiniń neshe túri bar?
3. Qaı tigis kestede kóp qoldanylady?
4. Qaıyp tigý ne úshin qoldanylady?
İH. Sabaqty qorytyndylaý.
You Might Also Like
