Besik
Pavlodar oblysy, Aqsý qalasy
KMQK «Balapan» bóbekter baqshasynyń
tárbıeshisi: Gýlmıra Serikqyzy Kýldoshbekova
Oıyn damytý jobasy
Taqyryby: Besik
Maqsaty: balalarǵa besik jaıly maǵlumat berý jáne tájirıbelik biliktiligin arttyrý.
Mindetteri:
Balalardyń jasy: 5 - 6 jasqa arnalǵan joba
Jobanyń merzimi: 1 apta qysqa merzimdi
Qurylymy: jeke – dara jumys
Qatysýshylar: tárbıeshiler, balalar, ata - analar
Jobanyń túrleri:
1. Shyǵarmashylyq
2. Ǵylymı - zertteý
3. Oıyn arqyly
4. Aqparattyq
5. İzdeý
Jobanyń júzege asyrý kezeńi:
Motıvasıalyq
Másele – qyzmettik
Tájirıbelik
Kútiletin nátıjesi:
1 KEZEŃ BESİK JYRY
“... Aıyr qalpaq kıisip,
Aqyryp jaýǵa tıisip,
Batyr bolar ma ekensiń!
Barmaqtary maıysyp,
Oıý - órnek oıysyp,
Usta bolar ma ekensiń!
Tańdaılaryń taqyldap,
Sheshen bolar ma ekensiń!
... Quryǵyńdy maıyryp,
Túnde jylqy qaıyryp,
Qyzmet qylar ma ekensiń?!
Qolymyzdan is alyp,
Baqytymyzǵa jan balam,
2 KEZEŃ - MAZMUNY
Balany alǵashqy bóleý úlgisi ónegeli urpaq ósirgen, qadirmendi, jasy úlken áıelge tapsyrylady. Sábıdi besikke bólemes buryn qart analardyń biri shymshýyrdy otqa qyzdyryp, sonymen besikti aınaldyra alastap shyǵady. Bul - ot pen onyń ıisinen jyn - shaıtan qashady degen senimnen týyndaǵan rásim. Sodan keıin taǵy bir - eki kelinshektiń kómegimen besikti jabdyqtaıdy, sábıdiń anasy túbektiń tesiginen balalarǵa tátti úlestiredi. Iaǵnı, bul úrdis «tyshtyrma» dep atalady. Besik ústine jeti túrli qadirli, taza zattar qoıylady. Besikke salǵan áıelderge «besikke salar» kádesi syıǵa beriledi. Úlkender batasyn berip, anasy men balasynyń aman - esen bolýyna tilektestik bildiredi.
KÓRNEKTİ MATERIAL
BESİK TÚRLERİ (sýret)
Qazaq halqynyń besigi
Uıǵyr halqynyń besigi
BESİKTİŃ QURYLYSY
1. Arqalyq (arys, belaǵash) – uzyndyǵy 70 - 75 santımetr, ustap turýǵa yńǵaıly, besiktiń eń ústińgi, kóldeneń, jumyr bel aǵashy.
2. Bógen (aldyńǵybas, artqy bas) – negizinen jas tal minsiz jonylyp, jaqsy árlenip, morǵa qyzdyrylyp, qyrtysyn syrtyna qaraı ıgen besiktiń eki basy.
3. Jaqtaý. Ol – tórteý. Eki úlken jaqtaýdyń uzyndyǵy arqalyqpen birdeı, qos bógenniń ańǵarlaryn kerip turatyn eki qysqa jaqtaýdyń eni besik enine teń.
4. Shabaq. Bul da – tórteý. Eki bógenniń aıaqtaryn qosyp turatyn uzyn jaqtaýlarǵa birkelki qashyqtyqta kóldeneń qashalyp bekitilgen besik enindeı taqtaısha.
5. Sabaý. Ol – ekeý. Eki bógendi qosyp turatyn eki uzyn jaqtaýdyń astyna túsetin, besik uzyndyǵyna teń jumyr aǵash.
6. Jorǵa. Bul da ekeý. Bógenderdiń ıilgen basyna qarama - qarsy bekitiledi, onyń astyńǵy qyry qaıqy – besiktiń tabany. Tabannyń qaıqylyǵy besiktiń birqalypty jeńil terbelýin qamtamasyz etedi. Besiktiń osy bóligi – jorǵany qazaqtar taban dep te ataı beredi.
7. Taqtaı. Besiktiń túbek ornalasatyn, tósek salynatyn ortasyndaǵy bóligi.
8. Shúmek. Besiktegi sábıdiń kishi dáreti úshin qoıdyń asyq jiliginen bir basy tesilip, ekinshi basynyń tómengi jany oıylyp jasalǵan tútikshe. Keıde aıryqsha appaq bolýy úshin ony alǵash paıdalanar aldynda sútke qaınatyp alady.
9. Túbek. Sábıdi besikke bólegende jaıalyǵy bylǵanbas úshin besiktiń ortasyndaǵy taqtaıdy tesip ornatatyn almaly - salmaly kıiz qalta. Shaǵyn shyny qutylar (bankiler) paıda bola bastasymen sodan túbek jasalatyn boldy. Shúmektiń ushy túbekke suǵynyp turady.
BESİKTİŃ QURYLYSY
3 KEZEŃ
TÁJIREBİLİK KEZEŃİ:
SÚJETTİ - ROLDİK OIYN
«QÝYRSHAQTY BESİKTE UIQTATÝ»
Slaıdyn júkteý
KMQK «Balapan» bóbekter baqshasynyń
tárbıeshisi: Gýlmıra Serikqyzy Kýldoshbekova
Oıyn damytý jobasy
Taqyryby: Besik
Maqsaty: balalarǵa besik jaıly maǵlumat berý jáne tájirıbelik biliktiligin arttyrý.
Mindetteri:
Balalardyń jasy: 5 - 6 jasqa arnalǵan joba
Jobanyń merzimi: 1 apta qysqa merzimdi
Qurylymy: jeke – dara jumys
Qatysýshylar: tárbıeshiler, balalar, ata - analar
Jobanyń túrleri:
1. Shyǵarmashylyq
2. Ǵylymı - zertteý
3. Oıyn arqyly
4. Aqparattyq
5. İzdeý
Jobanyń júzege asyrý kezeńi:
Motıvasıalyq
Másele – qyzmettik
Tájirıbelik
Kútiletin nátıjesi:
1 KEZEŃ BESİK JYRY
“... Aıyr qalpaq kıisip,
Aqyryp jaýǵa tıisip,
Batyr bolar ma ekensiń!
Barmaqtary maıysyp,
Oıý - órnek oıysyp,
Usta bolar ma ekensiń!
Tańdaılaryń taqyldap,
Sheshen bolar ma ekensiń!
... Quryǵyńdy maıyryp,
Túnde jylqy qaıyryp,
Qyzmet qylar ma ekensiń?!
Qolymyzdan is alyp,
Baqytymyzǵa jan balam,
2 KEZEŃ - MAZMUNY
Balany alǵashqy bóleý úlgisi ónegeli urpaq ósirgen, qadirmendi, jasy úlken áıelge tapsyrylady. Sábıdi besikke bólemes buryn qart analardyń biri shymshýyrdy otqa qyzdyryp, sonymen besikti aınaldyra alastap shyǵady. Bul - ot pen onyń ıisinen jyn - shaıtan qashady degen senimnen týyndaǵan rásim. Sodan keıin taǵy bir - eki kelinshektiń kómegimen besikti jabdyqtaıdy, sábıdiń anasy túbektiń tesiginen balalarǵa tátti úlestiredi. Iaǵnı, bul úrdis «tyshtyrma» dep atalady. Besik ústine jeti túrli qadirli, taza zattar qoıylady. Besikke salǵan áıelderge «besikke salar» kádesi syıǵa beriledi. Úlkender batasyn berip, anasy men balasynyń aman - esen bolýyna tilektestik bildiredi.
KÓRNEKTİ MATERIAL
BESİK TÚRLERİ (sýret)
Qazaq halqynyń besigi
Uıǵyr halqynyń besigi
BESİKTİŃ QURYLYSY
1. Arqalyq (arys, belaǵash) – uzyndyǵy 70 - 75 santımetr, ustap turýǵa yńǵaıly, besiktiń eń ústińgi, kóldeneń, jumyr bel aǵashy.
2. Bógen (aldyńǵybas, artqy bas) – negizinen jas tal minsiz jonylyp, jaqsy árlenip, morǵa qyzdyrylyp, qyrtysyn syrtyna qaraı ıgen besiktiń eki basy.
3. Jaqtaý. Ol – tórteý. Eki úlken jaqtaýdyń uzyndyǵy arqalyqpen birdeı, qos bógenniń ańǵarlaryn kerip turatyn eki qysqa jaqtaýdyń eni besik enine teń.
4. Shabaq. Bul da – tórteý. Eki bógenniń aıaqtaryn qosyp turatyn uzyn jaqtaýlarǵa birkelki qashyqtyqta kóldeneń qashalyp bekitilgen besik enindeı taqtaısha.
5. Sabaý. Ol – ekeý. Eki bógendi qosyp turatyn eki uzyn jaqtaýdyń astyna túsetin, besik uzyndyǵyna teń jumyr aǵash.
6. Jorǵa. Bul da ekeý. Bógenderdiń ıilgen basyna qarama - qarsy bekitiledi, onyń astyńǵy qyry qaıqy – besiktiń tabany. Tabannyń qaıqylyǵy besiktiń birqalypty jeńil terbelýin qamtamasyz etedi. Besiktiń osy bóligi – jorǵany qazaqtar taban dep te ataı beredi.
7. Taqtaı. Besiktiń túbek ornalasatyn, tósek salynatyn ortasyndaǵy bóligi.
8. Shúmek. Besiktegi sábıdiń kishi dáreti úshin qoıdyń asyq jiliginen bir basy tesilip, ekinshi basynyń tómengi jany oıylyp jasalǵan tútikshe. Keıde aıryqsha appaq bolýy úshin ony alǵash paıdalanar aldynda sútke qaınatyp alady.
9. Túbek. Sábıdi besikke bólegende jaıalyǵy bylǵanbas úshin besiktiń ortasyndaǵy taqtaıdy tesip ornatatyn almaly - salmaly kıiz qalta. Shaǵyn shyny qutylar (bankiler) paıda bola bastasymen sodan túbek jasalatyn boldy. Shúmektiń ushy túbekke suǵynyp turady.
BESİKTİŃ QURYLYSY
3 KEZEŃ
TÁJIREBİLİK KEZEŃİ:
SÚJETTİ - ROLDİK OIYN
«QÝYRSHAQTY BESİKTE UIQTATÝ»
Slaıdyn júkteý
You Might Also Like
