Biz meıirimdi balamyz
Biz meıirimdi balamyz
Maqsaty:
Balalardy meıirimdilikke, dostyqqa, adamgershilikke, ádepti bolýǵa tárbıeleý, estetıkalyq tárbıe berý arqyly sulýlyqty sezine bilýge baýlý, olardyń ádebı sózdik qoryn molaıtýmen birge dúnıe tanymdaryn keńeıtý.
Kórnekilikter: Anasy men qyzy jáne avtobýs ishindegi balalar áreketi men qart adam beınelengen sýretter, túlki men qoıan atrıbýttary, kóńil – kúı beınelengen qolǵap.
Sózdik jumysy: Armysyń, shapaǵatty, meıirim , sıqyrly shýmaq, zulymdyq, sýyq túster, jyly túster
Ádistemelik tásilder: Áńgimeleý, oıyn, túsindirý, suraq - jaýap, pikir almasý, áńgimeletý, baqylaý, madaqtaý, tańǵajaıyp sát, qorytyndylaý.
Sabaq barysy: Shattyq sheńberi
Amandasý rásimi
Qaıyrly kún dostar! Senderdi kórgenime óte qýanyshtymyn.
Armysyń shapaǵatty Kún - ana!
Armysyń shapaǵatty Aspan - ana!
Armysyń meıirimdi Jer - ana!
Qut daryt bar álemdi jarylqa.
Kún –ana óziniń meıirim shýaǵyn tógip, bizdiń jan – dúnıemizge jaryq sáýlesin shashyp tur. Kún sáýlesi bizdiń betimizge, saýsaqtarymyzǵa, alaqanymyzǵa meıirim shýaǵyn tókti. Endi osy júrek jylýymyzdy bir – birimizge, qonaqtarǵa syılaıyq. Endi, balalar,
«Meıirim shýaǵy» atty oıyn oınap kóreıik.
- Sen kimsiń? ( jipti qasyndaǵy balaǵa usynady)
1 bala : - Men Samalmyn. Meni anam «Botam» deıdi.
( jipti kelesi janynda turǵan balaǵa usynady)
2 bala: - Men Bekzatpyn. Ákem meni «Aq Bekzat» deıdi.
Oıyn osylaı jalǵasý arqyly sheńber boıynda kún beınelenedi.
Túıindeý
Mine, balalar, biz meıirim shýaǵyn tógý arqyly Kún - anany beıneledik
Áńgimelesý
Balalar, sender óz júregińniń jylýyn kimge syılar edińder?
Nelikten ol adamǵa syılar edińder?
Balalardyń jaýaptary tyńdalady.
Men óz júregimniń jylýyn anama syılaımyn, sebebi anamdy óte qatty jaqsy kóremin.
Men kishkentaı qaryndasyma syılaımyn , sebebi ol sondaı súıkimdi.
Men dostaryma syılaımyn, sebebi jalǵyz oınaǵan sondaı kóńilsiz.
Men ákeme syılaımyn, ákem meniń qamqorshym, asqar taýym.
Sýretpen jumys
Endi myna sýretke nazar aýdaraıyq. Sýrette kimder beınelengen?
Anasy men qyzy.
Os sýrettiń keıipkerlerine at qoıyp áńgime qurastyraıyq.
Sýrette Aıdana men anasy beınelengen. Aıdanaǵa anasy meıirlene bylaı dep jatyr. «Aıdana, tura ǵoı aınalaıyn, mektepke baraıyq» . Al, Aıdana bolsa qýanyp, anasyna meıirimdi, ádemi kúlkisin syılap otyr.
Endi kelesi sýretke nazar aýdaraıyq. Bul sýrettegi keıipkerlerge de at qoıyp áńgime qurastyraıyq.
Amantaı me Islam avtobýsta eń aldyńǵy orynda otyr. Avtobýs ishine taıaǵyna súıengen qart kisi kelip kirdi. Balalar kórmegen bolyp otyra berdi. Al kelesi orynda otyrǵan Danıar ornynan turyp qartty súıemeldep oryndyqqa otyrǵyzdy.
Endi osy sýrettegi keıipkerlerdiń is - áreketin taldap kóreıik.
Osy sýrette kim meıirimdi dep oılaısyńdar?
Áńgimeleý
Árqashada úlkenderdi syılap izettilik, kishipeıildilik tanytyp júretin, joǵarydaǵy sýrtte beınelengendeı ornynan turyp qart kisige, oryn bergen bala - Danıar meıirimdi. Al ornynan turmaı , kórse de kórmegendeı bolyp otyra bergen balalar - Amantaı men Islam ádepsiz.
Dáıeksóz
Ózgeni syılaı bilmegen ózin de syılamaıdy.
Halyq naqyly
Sahnalaý «Qoıan men túlki» ertegisi.
( rólge bólip oryndaý )
Avtor Aıkúmis: - Bir túlki sekirip kele jatqan qoıandy kórip, ótirik aýyrǵan bolyp jata qalady.
Túlki Danıel: - Qoıanjan – aý bala jastan birge ósken, toǵaıdyń dámin bir jesken dos emes pe edik. Men aýyryp jatyrmyn jaqyn kelshi.
Qoıan Samal: - Eki kózim ózińde tur, eki qulaǵym sózińde tur. Sizdi qý , ashqaraq, ózimshil deıdi, sol ras pa?
Túlki: - Qý ekenim ras, aldamaıyn desem de umytyp ketemin, keshe bir taýyqty aldap jep qoıyp edim, sony aıap aýyryp jatyrmyn, onyń da ómir súrgisi keledi ǵoı.
Qoıan: - Umytshaqtyq degen jaman ǵoı, sonyńyzdan qorqamyn, sondyqtan da jortamyn. –dep jorta jónelipti.
Balalar, túlki qandaı eken?
Túlki qý, qomaǵaı, ózimshil, meıirimsiz.
Al qoıan she?
Qoıan saq, qorqaq, ol eshkimge jamandyq oılamaıdy.
Durys - aq. Ańdar men adamdardyń meıirimdi, meıirimsiz bolatyny sıaqty túster jyly, sýyq bolyp ekige bólinedi eken.
Qane, myna japyraqshalarǵa qarap sýyq tústerdi aıtaıyqshy?
Sýyq túster: kók, qoıý kók, kúlgin, qara, sur túster jatady.
Jyly túster: qyzyl, sary, jasyl, qyzǵylt
Sergitý sáti
Aq tús - Aspan belgisi.
Qońyr tús - Jer belgisi.
Kógildir tús - Sý belgisi.
Ańsuńqar (samǵap ushý qımyly)
Shabandoz ( atpen shabý)
Balyqtar ( balyqsha júzý) qımyldaryn 3 - 4 ret qaıtalap jasatý.
Jaqsy balalar, bizdiń kóńildi - kóńilsiz bolýymyzdyń ózi de kóńil kúıimizge baılanysty ǵoı. Endeshe kóńildi, kóńilsiz, tańdanǵan sátterimizdi jattyǵýlar arqyly kórseteıikshi. ( qolǵappen)
Oıyn «Men kóńildimin - Men qýanyshtymyn»
Ár saýsaqta kóńil - kúıdi bildiretin adamnyń bet - álpeti beınelengen dóńgelek pishindi sýretter bolady. Ár saýsaqtardaǵy sýretterdi jeke - jeke kórsetip, balalar kóńil - kúıdi ymmen, qımylmen kórsetip, sózben aıtty.
- Men qýanyshtymyn! ( kúledi)
- Men kóńildimin! ( jyly júzben jymıý )
- Men tańǵalyp turmyn! ( tań qalý, aýzyn ashý)
- Men renjip otyrmyn! ( renjý, qabaq túıý)
- Men jylap otyrmyn ! ( jylaý )
Shyǵarmashylyq jumys
Endi, kúlgen, qýanǵan, tańdanǵan sátterimizdi qaǵaz betine túsirip kóreıik.
( jaıly áýen oınalyp turady, balalar sýret salýǵa kirisedi , ıýir kóńil - kúıdi beıneleıdi, bireýin tańdap salady)
Tańǵajaıyp sát ( qolynda sharlary bar Kúldirgen keledi)
Kúldirgen - Saǵyndyq: - Sálem dostar, balalar! Men Kúldirgen Bom bolamyn.
Balalar: - Sálemetsińbe Bom!
Kúldirgen: - Jańa sender ne týraly áńgimelep jatyrdyńdar?
Balalar: - Biz meıirimdilik týraly aıtyp jatyrmyz.
Kúldirgen: - «Meıirimdilik» degen sózdi qalaı túsinesińder?
Balalar: - Meıirimdilik degenimiz ol adamdardyń bir - birine jylylyǵy, kómek kórsetýi, renjispeýi, aldamaýy.
Meıirimdilik degenimiz ananyń, ákeniń jyly sózi, aıaly alaqany.
Kúldirgen: - Rahmet, balalar, óte aqyldy da meıirimdi ekensińder. Menimen oıyn oınaýǵa kelisesińder me?
Balalar: - Oınaıyq.
Kúldirgen: - Meniń qolymda 2 shar bar. Tústerin aıtyńdarshy?
Qyzyl. Kók.
( shardaǵy tapsyrmalardy 2 top bolyp oryndaıdy)
1 tapsyrma Ertegi mazmunyn áńgimeleý.
2 tapsyrma Án oryndaý «Biz ómirdiń gúlimiz» áni.
Kúldirgen: - Kelesi kezdeskenshe saý bolyńdar! - dep (qoshtasyp , shyǵyp ketedi)
Maqsaty:
Balalardy meıirimdilikke, dostyqqa, adamgershilikke, ádepti bolýǵa tárbıeleý, estetıkalyq tárbıe berý arqyly sulýlyqty sezine bilýge baýlý, olardyń ádebı sózdik qoryn molaıtýmen birge dúnıe tanymdaryn keńeıtý.
Kórnekilikter: Anasy men qyzy jáne avtobýs ishindegi balalar áreketi men qart adam beınelengen sýretter, túlki men qoıan atrıbýttary, kóńil – kúı beınelengen qolǵap.
Sózdik jumysy: Armysyń, shapaǵatty, meıirim , sıqyrly shýmaq, zulymdyq, sýyq túster, jyly túster
Ádistemelik tásilder: Áńgimeleý, oıyn, túsindirý, suraq - jaýap, pikir almasý, áńgimeletý, baqylaý, madaqtaý, tańǵajaıyp sát, qorytyndylaý.
Sabaq barysy: Shattyq sheńberi
Amandasý rásimi
Qaıyrly kún dostar! Senderdi kórgenime óte qýanyshtymyn.
Armysyń shapaǵatty Kún - ana!
Armysyń shapaǵatty Aspan - ana!
Armysyń meıirimdi Jer - ana!
Qut daryt bar álemdi jarylqa.
Kún –ana óziniń meıirim shýaǵyn tógip, bizdiń jan – dúnıemizge jaryq sáýlesin shashyp tur. Kún sáýlesi bizdiń betimizge, saýsaqtarymyzǵa, alaqanymyzǵa meıirim shýaǵyn tókti. Endi osy júrek jylýymyzdy bir – birimizge, qonaqtarǵa syılaıyq. Endi, balalar,
«Meıirim shýaǵy» atty oıyn oınap kóreıik.
- Sen kimsiń? ( jipti qasyndaǵy balaǵa usynady)
1 bala : - Men Samalmyn. Meni anam «Botam» deıdi.
( jipti kelesi janynda turǵan balaǵa usynady)
2 bala: - Men Bekzatpyn. Ákem meni «Aq Bekzat» deıdi.
Oıyn osylaı jalǵasý arqyly sheńber boıynda kún beınelenedi.
Túıindeý
Mine, balalar, biz meıirim shýaǵyn tógý arqyly Kún - anany beıneledik
Áńgimelesý
Balalar, sender óz júregińniń jylýyn kimge syılar edińder?
Nelikten ol adamǵa syılar edińder?
Balalardyń jaýaptary tyńdalady.
Men óz júregimniń jylýyn anama syılaımyn, sebebi anamdy óte qatty jaqsy kóremin.
Men kishkentaı qaryndasyma syılaımyn , sebebi ol sondaı súıkimdi.
Men dostaryma syılaımyn, sebebi jalǵyz oınaǵan sondaı kóńilsiz.
Men ákeme syılaımyn, ákem meniń qamqorshym, asqar taýym.
Sýretpen jumys
Endi myna sýretke nazar aýdaraıyq. Sýrette kimder beınelengen?
Anasy men qyzy.
Os sýrettiń keıipkerlerine at qoıyp áńgime qurastyraıyq.
Sýrette Aıdana men anasy beınelengen. Aıdanaǵa anasy meıirlene bylaı dep jatyr. «Aıdana, tura ǵoı aınalaıyn, mektepke baraıyq» . Al, Aıdana bolsa qýanyp, anasyna meıirimdi, ádemi kúlkisin syılap otyr.
Endi kelesi sýretke nazar aýdaraıyq. Bul sýrettegi keıipkerlerge de at qoıyp áńgime qurastyraıyq.
Amantaı me Islam avtobýsta eń aldyńǵy orynda otyr. Avtobýs ishine taıaǵyna súıengen qart kisi kelip kirdi. Balalar kórmegen bolyp otyra berdi. Al kelesi orynda otyrǵan Danıar ornynan turyp qartty súıemeldep oryndyqqa otyrǵyzdy.
Endi osy sýrettegi keıipkerlerdiń is - áreketin taldap kóreıik.
Osy sýrette kim meıirimdi dep oılaısyńdar?
Áńgimeleý
Árqashada úlkenderdi syılap izettilik, kishipeıildilik tanytyp júretin, joǵarydaǵy sýrtte beınelengendeı ornynan turyp qart kisige, oryn bergen bala - Danıar meıirimdi. Al ornynan turmaı , kórse de kórmegendeı bolyp otyra bergen balalar - Amantaı men Islam ádepsiz.
Dáıeksóz
Ózgeni syılaı bilmegen ózin de syılamaıdy.
Halyq naqyly
Sahnalaý «Qoıan men túlki» ertegisi.
( rólge bólip oryndaý )
Avtor Aıkúmis: - Bir túlki sekirip kele jatqan qoıandy kórip, ótirik aýyrǵan bolyp jata qalady.
Túlki Danıel: - Qoıanjan – aý bala jastan birge ósken, toǵaıdyń dámin bir jesken dos emes pe edik. Men aýyryp jatyrmyn jaqyn kelshi.
Qoıan Samal: - Eki kózim ózińde tur, eki qulaǵym sózińde tur. Sizdi qý , ashqaraq, ózimshil deıdi, sol ras pa?
Túlki: - Qý ekenim ras, aldamaıyn desem de umytyp ketemin, keshe bir taýyqty aldap jep qoıyp edim, sony aıap aýyryp jatyrmyn, onyń da ómir súrgisi keledi ǵoı.
Qoıan: - Umytshaqtyq degen jaman ǵoı, sonyńyzdan qorqamyn, sondyqtan da jortamyn. –dep jorta jónelipti.
Balalar, túlki qandaı eken?
Túlki qý, qomaǵaı, ózimshil, meıirimsiz.
Al qoıan she?
Qoıan saq, qorqaq, ol eshkimge jamandyq oılamaıdy.
Durys - aq. Ańdar men adamdardyń meıirimdi, meıirimsiz bolatyny sıaqty túster jyly, sýyq bolyp ekige bólinedi eken.
Qane, myna japyraqshalarǵa qarap sýyq tústerdi aıtaıyqshy?
Sýyq túster: kók, qoıý kók, kúlgin, qara, sur túster jatady.
Jyly túster: qyzyl, sary, jasyl, qyzǵylt
Sergitý sáti
Aq tús - Aspan belgisi.
Qońyr tús - Jer belgisi.
Kógildir tús - Sý belgisi.
Ańsuńqar (samǵap ushý qımyly)
Shabandoz ( atpen shabý)
Balyqtar ( balyqsha júzý) qımyldaryn 3 - 4 ret qaıtalap jasatý.
Jaqsy balalar, bizdiń kóńildi - kóńilsiz bolýymyzdyń ózi de kóńil kúıimizge baılanysty ǵoı. Endeshe kóńildi, kóńilsiz, tańdanǵan sátterimizdi jattyǵýlar arqyly kórseteıikshi. ( qolǵappen)
Oıyn «Men kóńildimin - Men qýanyshtymyn»
Ár saýsaqta kóńil - kúıdi bildiretin adamnyń bet - álpeti beınelengen dóńgelek pishindi sýretter bolady. Ár saýsaqtardaǵy sýretterdi jeke - jeke kórsetip, balalar kóńil - kúıdi ymmen, qımylmen kórsetip, sózben aıtty.
- Men qýanyshtymyn! ( kúledi)
- Men kóńildimin! ( jyly júzben jymıý )
- Men tańǵalyp turmyn! ( tań qalý, aýzyn ashý)
- Men renjip otyrmyn! ( renjý, qabaq túıý)
- Men jylap otyrmyn ! ( jylaý )
Shyǵarmashylyq jumys
Endi, kúlgen, qýanǵan, tańdanǵan sátterimizdi qaǵaz betine túsirip kóreıik.
( jaıly áýen oınalyp turady, balalar sýret salýǵa kirisedi , ıýir kóńil - kúıdi beıneleıdi, bireýin tańdap salady)
Tańǵajaıyp sát ( qolynda sharlary bar Kúldirgen keledi)
Kúldirgen - Saǵyndyq: - Sálem dostar, balalar! Men Kúldirgen Bom bolamyn.
Balalar: - Sálemetsińbe Bom!
Kúldirgen: - Jańa sender ne týraly áńgimelep jatyrdyńdar?
Balalar: - Biz meıirimdilik týraly aıtyp jatyrmyz.
Kúldirgen: - «Meıirimdilik» degen sózdi qalaı túsinesińder?
Balalar: - Meıirimdilik degenimiz ol adamdardyń bir - birine jylylyǵy, kómek kórsetýi, renjispeýi, aldamaýy.
Meıirimdilik degenimiz ananyń, ákeniń jyly sózi, aıaly alaqany.
Kúldirgen: - Rahmet, balalar, óte aqyldy da meıirimdi ekensińder. Menimen oıyn oınaýǵa kelisesińder me?
Balalar: - Oınaıyq.
Kúldirgen: - Meniń qolymda 2 shar bar. Tústerin aıtyńdarshy?
Qyzyl. Kók.
( shardaǵy tapsyrmalardy 2 top bolyp oryndaıdy)
1 tapsyrma Ertegi mazmunyn áńgimeleý.
2 tapsyrma Án oryndaý «Biz ómirdiń gúlimiz» áni.
Kúldirgen: - Kelesi kezdeskenshe saý bolyńdar! - dep (qoshtasyp , shyǵyp ketedi)
You Might Also Like
