Bıyl — Astanaǵa 20 jyl!
2018 jyly 6-shy shilde de Qazaqstan Respýblıkasynyń altyn shahary – Astana qalasy 20 jyldyq mereıtoıyn atap ótpek. Bul úlken jıynǵa búkil qazaq jurty daıyndalyp, asqaqtatyp toılatpaq. Árıne, ol túsinikti jaǵdaı, sebebi Astana kúni túgel Respýblıka kúntúzbesiniń qyzyl kúnine aınalǵan. Shynymende ýaqyt zýlap ótýde, arada 20 jyl ótkenimen Astana qalasy lashyqtan, tuǵyry bıik megapolıske aınaldy. Qalany joǵary deńgeıge kóterý ońaı bolmaǵanymen el basy josparynan bir sátke bastartqan emes.Óıtkeny el basynyń kózinde qala tuǵyry jáne ult bolashaǵy boldy. Dál osy sátterge tarıhı sholý jasaıyq. Elordany Almatydan Aqmolaǵa aýystyrý týraly sheshimdi Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesi 1994 jyly 6 shildede qabyldady. Astanany resmı kóshirý 1997 jylǵy 10 jeltoqsanda júzege asty. Prezıdenttiń 1998 jylǵy 6 mamyrdaǵy Jarlyǵymen Aqmolanyń ataýy Astana bolyp ózgertildi. Jańa astananyń halyqaralyq tusaýkeseri 1998 jylǵy 10 maýsymda ótti. Al 1999 jyly Astana IýNESKO sheshimimen «Álem qalasy» ataǵyn aldy. Qazaqstannyń bas qalasy 2000 jyldan bastap Astanalar men iri qalalardyń halyqaralyq assambleıasynyń múshesi. Astana — Azıanyń eń soltústiginde ornalasqan elorda. Qazirgi ýaqytta Astananyń aýmaǵy 722 sharshy shaqyrymnan asady, turǵyndar sany 1 mıllıon asady. Qala úsh aýdannan — «Almaty», «Saryarqa» jáne «Esil» aýdanynan turady. Astana Qazaqstannyń ortalyǵynan soltústikke qaraı qurǵaq dalalyq ólkede, qurǵaq bozdy-betegeli dala aımaǵynda ornalasqan. Qala aýmaǵy alasa terasa — jaıylma jer bederi túrinde keledi. Esil ózeni elordanyń basty sý kózi sanalady. Aýa raıy kúrt kontınentaldy — qysy sýyq ári uzaq, jaz mezgili ystyq jáne birqalypty qýań. Eýrazıa qurlyǵynyń ortasynda qolaıly ornalasýy Astanany ekonomıkalyq turǵydan tıimdi kólik, qatynas jáne logıstıka ortalyǵyna, Eýropa men Azıa arasyndaǵy ózindik tranzıttik kópirge aınaldyrdy. Endigi kezekte Elordanyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik jaǵdaıy.Jalpy Astananyń ekonomıkalyq tiregi – saýda, ónerkásip, kólik, baılanys jáne qurylys salalary. Qazirgi ýaqytta Astana ınvestısıalar men úlken kompanıalardyń oshaǵyna aınalǵan. Onyń sebebi elimizdiń basqa sheteldik eldermen nyq qarym qatynas ornatýynda. Myna sózge dálel qalada 128 myńnan astam shyǵyn, ári orta kásipkerlik nysandardyń jumys atqarýy Al qurylys nysandary ol múlde teńeýge kelmeıtin ulttyq arhıtektorlardyń tamasha týyndylary. Myslaǵa «Báıterek» kesheni jańa elordanyń basty sımvolyna, onyń ózindik boıtumaryna aınaldy. Ózge de sáýletkerlik ǵımarattar qatarynda belgili brıtandyq arhıtektor Norman Fosterdiń jobasy boıynsha pıramıda úlgisinde salynǵan «Beıbitshilik jáne kelisim» saraıyn, álemdegi eń bıik shatyr úlgisindegi ǵımarat —«Han Shatyr» saýda-oıyn-saýyq ortalyǵyn, teńizden alys ornalasqan okeanarıým — «Dýman» ortalyǵyn, «Astana opera» memlekettik opera jáne balet teatryn, Ortalyq Azıadaǵy iri meshit — «Áziret Sultan» meshitin, Áýlıe Ýspen Bogorodısa kafedraldyq soboryn, Áýlıe Marıa Arhıeparhıasy rım-katolıktik kafedraldyq soboryn, «Beıt Rahel Habad Lúbavıch» sınagogasyn, «Qazaqstan» ortalyq konsert zalyn, «Qazaq Eli» monýmentin, Qazirgi zamanǵy óner mýzeıi men Prezıdenttik mádenı ortalyq ǵımarattaryn ataýǵa bolady. Mine osy oqıǵalardy ańǵaryp otyryp-aq Astanany shoktyǵy bıik, ózge megapolıstermen terezesi teń ekenin baıqaýǵa bolady.Óıtkeni munda aıqyn ıdeıa, eren eńbek jáne ult birligi.Osy faktilerge sýıene kele, meniń oıymsha uly shahardyń mereıtoıyn shet qalyp, toılamaý múmkin emes.
Meımanbek Beıbarys
You Might Also Like
