InfoHub Logo

Mıtraldyq stenoz — óte jıi kezdesetin júrek aýrýlarynyn biri. Ol keı jaǵdaıda jeńil bolǵanymen, keı jaǵdaıda aýyr ótetini sonshalyqty, tipti ota jasaýǵa týra keledi. Bul aýrýǵa shaldyqqanda mıtraldyq qaqpaksha anatomıalyq ózgeriske ushyraıdy. Sol jaqtaǵy júrekshe men júrektiń sol jaqtaǵy qan qýysy aralyǵynda ornalasqan kaqpaqsha eki jarmadan turady. Osy jarmalar júreksheden qannyn qan qýysyna aǵýyn ony ashyp-jabý arqyly retteıdi.

Mıtraldyq stenoz — kóbinese 50 paıyzdan astam jaǵdaıda quzdama (revmatızm) aýrýlarynan keıin júrek qaqpaqshasynyń júre paıda bolatyn aqaýy. Ol búkil júrek aýrýlarynyń 10 paıyzǵa jýyǵyn kuraıdy jáne basqa mıtraldyq kaqpaqsha aýytqýlaryna qaraǵanda jıi kezdesedi.

Belgileri

Aýrýdyń kórinisi kóp jaǵdaıda mıtraldyq stenozdyń kólemi men damý satysyna baılanysty. Bul syrqatqa shaldyqqan naýqastyń eńbek qabileti shekteledi: birinshiden, bulshyq etter tez sharshaıdy, ekinshiden, naýqas tynysy tarylyp, entigedi. Mundaı jaǵdaı ár naýqasta ártúrli sıpatta bolady. Bulshyq etterdiń tez sharshaıtyndyǵy qan aınalysynyń úlken sheńberiniń qyzmettik múmkindikteriniń shektelýimen túsindiriledi. Alaıda, bul belgi syrqattyń klınıkalyq kórinisiniń elementi bolyp tabylmaıdy, óıtkeni tynysy tarylyp bara jatqan naýqas qımylsyz qalady. Qolqanyń tarylýyna mıtraldyq stenozǵa shaldyqqan naýqastyń bronhıtke jıi shaldyǵýy sebepshi bolady. Qandy qaqyryq tastaý — óte  jıi kezdesetin sımptom. Mundaı jaǵdaıda qaqyryq kóbeıip, onyń kuramyna qan aralasady. Bul belgi aýrý bastalǵan sátte baıqalady jáne ol ókpeniń kóktamyrlarynda qan qysymynyń kóterilgenin bildiredi.

Sırek jaǵdaıda stenokardıaǵa tán aýyrsyný paıda bolady. Ustama tárizdi aýyrsynýlar arterıalyq qysymnyń kenet kóterilip ketýinen týyndaıdy.

Zertteý

Tyńdaý (aýskúltasıa) arqyly eń aldymen júrektiń joǵarǵy jaǵynan shyqqan dybysty tyńdaýǵa bolady. Mıtraldyq stenozdy ehokardıografıanyń kómegimen naqtamalaý senimdirek. Kókirek qýysyna elektrokardıografıa jáne rentgenografıa jasaýdyń da jaqsy kómegi tıedi. Sol arqyly júrek poshymyndaǵy ózgeristerdi (gıpertrofıa jáne shekaralardyń keńeıýin) baǵalaýǵa bolady.

Aǵymy

Mıtraldyq stenoz birtindep damıdy. Ol úshin quzdamalyq úderisten soń 2 jyl ótýi tıis. Sodan keıin ǵana júrek aqaýy baıqalady. Aqaý kezinde anatomıalyq aýytqýlar keıde óte jeńil bolyp, ómir boıy baıqalmaı ótýi de múmkin. Osyndaı jaǵdaıda naýqas eshqandaı shaǵym bildirmeıdi, uzaq jasap, múlde basqa bir aýrýdan qaıtady.

Dári-dármektik em

Jeńil ári asqynbaǵan túrin dári-dármektermen emdeýge bolady. Naýqas tynysh, qalypty ómir saltyn saqtaýy tıis. Aýyr júk kóterýden, aýa raıynyń kúrt qubylýynan, qatty ystyqtan, kúshti sýyqtan saq bolyp, ózin densaýlyqqa zıandy ádetterden aýlaq ustaýy tıis. Mıokardtyń alǵashqy zaqymdaný belgisi baıqalǵan jaǵdaıda naýqasqa bir jaǵynan densaýlyǵyna qatty kútim jasaý, durys tamaqtaný, ekinshi jaǵynan júrek qyzmetiniń buzylystaryn barynsha joıýǵa baǵyttalǵan em-dom sharalaryn jasatý qajet.

Hırýrgıalyq em

Qolma-qol em kommıssýrotomıany (mıtraldyq qaqpaqshanyń aldyńǵy jáne artqy jarmalaryn keńeıtý) usynylady. Kommıssýrotomıany qaqpaqsha aqaýlarynyń edáýir jeńil jaǵdaılarynda jasaý qajet. Bul ota kommıssýrlar tutasyp ketkende jasalady. Mıtraldyq stenozǵa otany onyń alǵashqy kezeńinde jasaýǵa bolmaıdy, sebebi bul aýytqý ýaqyt óte kele óte jaqsy bútindelip ketýi múmkin. Ekinshi jaǵynan otany asa keshiktirip jasaýǵa da bolmaıdy. Jalpy, aýrýdy emdeý túrlerin bilikti maman ǵana sheshedi.

Z.Ýrdabaeva

---