InfoHub Logo

Ertede bir nashar, kedeı adam bolǵan eken, óziniń jalǵyz ulynan basqa jaqyn týysqan eshkimi joq eken. Qatynynan uly on ekige kelgende aıyrylǵan eken. Bala on tórtke kelgen soń ákesi opat bolyp, múlde jalǵyz, jetim qaldy. Ákesi ólgen soń bir jyldan keıin bala bir baı saýdagerge jaldandy. Jalaqy týrasynan ekeýi de eshteńe degen joq eken. On eki jyl jigit baıǵa qyzmet qylyp turdy. On eki jyl ótken soń jigit baıdan shyǵamyn dep aqysyn suraıdy. Baı «jaraıdy»» deıdi.

— Biraq seniń kıim, tamaǵyńa on eki jyldan beri qaraı men eki júz dildá jumsadym, sonyńdy tólep ket, — deıdi, — ózge seniń jamandyǵyńmen shyqqan shyǵyndy sanamaı-aq qoıaıyn, — deıdi. Jigit:

— Men seniń úıińde tekke qarap júrgen joq edim ǵoı. Qoıyń bolsa baǵyp, úıdegi jumysyń bolsa istep júrip edim ǵoı, — dep baǵyp edi, baı oǵan eshteme dep jaýap qaıtarmady. Jigit qazyǵa alyp bardy, kóp kisi baıǵa bolysyp kýálik berdi. Jigit baıǵustyń ózinen basqa jaqyny joq, oǵan bolysatyn eshbir jan shyqpady. Qazy kesim qylyp saldy, kesimi boıynsha jigit baıǵa eki júz dilda berse kerek. Eger de ony taýyp bere almasa, baı jigittiń etinen segiz qadaq et kesip alýǵa múmkin bolady. Jigit muny estigen soń baıdan qutylaıyn dep qashypty. Baı kótinen qýady. Jigit jaıylyp júrgen túıeniń janymen ketip bara jatyr edi, bir ýaqytta bir býra aýzynan aq kóbigi aǵyp jigitti qýa bastady. Túıe jigitke jaqyndap-aq qaldy. Endi bir jetedi-aý degende jigit jalt qarap, qolyndaǵy taıaǵyn túıege jiberip qalyp edi, taıaq baryp túıeniń oń kózine tıedi. Oń kózin shyǵardy, sóıtip túıeden qutylyp ketti. Túıeniń ıesi jigittiń sońyna túsip, jigitti qýdy, túıesiniń qunyn alaıyn dep. Jigit qashyp keledi. Aıaǵy aıaǵyna tımeı kele jatsa, aldynda bir jar qabaǵy bar ózen eken. Jigit ne qylaryn bilmeı sasyńqyraıdy. Kim bolsa so bolsyn, ne qylsa da ózennen ótip baǵaıyn dep jardan sekirip tústi. Jar astynda úsh jigit balyq aýlap, de malyp jatyr eken. Jigit jardan sekirip túskende úsheýiniń eń ishisiniń ústine túsip, kishisin basyp óltiredi. İnisi ólgen soń aǵalary ushyp túregelip, jigitti shap berip ustaı alady «inimizdiń qunyn tóle!» dep. Sol ýaqytta jigittiń artyndaǵy eki qýǵynshy da estip qalady, sóıtip, jigittiń suraýshysynyń ózi de úsheý bop qalady. Bireýi qazynyń buıyrǵan segiz qadaq etin suraıdy, bireýi túıesiniń kóziniń qunyn suraıdy. Jigit ábden sasty. Kisiler ózdi-ózderi sóılesti, sóılesti de, Edigege barmaqshy boldy. Edigege kelip túsindirip, árkim óziniń isin aıtady. «Sen qandaı tóre qylsań da, bizder razy bolamyz» dep ýaǵda berdi bári de. Edige sózderin qabyl alyp, jigit on eki jyl júrgen baıǵa aıtty:

— Saǵan qazy jigittiń etinen segiz qadaq et kesip alýǵa buıyrypty ǵoı. Men de saǵan sony buıyramyn. Biraq sen onyń etinen dál segiz qadaq et kesip al, egerde bir mysqal artyq, bolmasa bir mysqal kem kesseń, men seniń basyńdy alǵyzamyn osy jerde.

Men qaıtip segiz qadaq et kesip alamyn dep oılaı-oılaı, qoı men muny tastaıyn dep ketip qalady.

Onan keıin Edige túıeniń egesine aıtty:

— Sen júgirip qashasyń, men seniń artyńnan bir býrany jiberemin, býra jaqyndaı bergende artyńa jalt qarap taıaqpen túıege jiberip qalyp, túıeniń oń kózin shyǵarsań kerek. Egerde aıtqanymdy isteı almasań, basyńdy alǵyzamyn. Eger aıtqanymdy isteı alsań, túıeniń kóziniń qunyn ózim-aq tóleımin, — deıdi.

«Qoı, muny men isteı almaı ózim bir masqara bop qalarmyn» dep ol da qaıtyp jónine jónelgen.

Aǵaıyndy ekeýine búı deıdi:

— Men bu jigitti jardyń astyna bir jerge jatqyzyp qoıamyn. Ekeýińniń bireýiń júgirip kelip jardan sekirip tússeńder kerek. Sol sekirip túsken salmaqtaryńnan jigit ólip ketse kerek. Eger muny qyla almasańdar, ekeýińniń de bastaryńdy alǵyzamyn, eger aıtqanymsha qylsańdar, inilerińniń qunyn ózim tóleımin, — deıdi.

Hosh, jigit jardyń astynda jatady eken, onyń qaı jerde jatqanyn bilmeımiz. onyń ústine taǵy da sekirip túsý kerek, ústine túsken soń ólse kerek. Munyń bárin qaıtyp ornyna keltire alamyz. Bu qıyn eken dep ketip qalady. Sóıtip, jigit úsh birdeı páleden Edigeniń kómegimen qutylypty.

---