InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: genetıkanyń qysqasha damý tarıhy. Belgilerdiń G. Mendel ashqan tuqym qýalaý zańdylyqtary. Monogıbrıdti shaǵylystyrý.
№4 Praktıkalyq jumys. Qarapaıym genetıkalyq esepter shyǵarý

Sabaqtyń maqsaty: oqýshylarǵa genetıka ǵylymynyń paıda bolýy jáne damýy týraly bilim berý, genetık ǵalymdardyń eńbekterimen tanystyrý. Genetıka ǵylymynyń bıologıa zańdylyqtaryn túsiný týraly aıtý.
Sabaqtyń mindetteri: genetıka ǵylymy neni zertteıtindigi týraly túsinik berip G. Mendeldiń gıbrıdıologıalyq ádisi jaıly tereńirek sıpattaý.
Sabaqtyń tıpi: habarlama jáne jańa bilimdi qalyptastyrý.
Ádistemelik sheshim: suhbat, áńgime – suhbat, ózindik jumys.
Qural – jabdyqtar: ınteraktıvti taqta, elektrondyq oqýlyq, ınternet
resýrs, sýret betsheleri.

İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Oqytylǵan taqyryp boıynsha bilimdi ózekteý

«Kim jyldam?»
1. Organızmniń kóbeıý joldary?
2. Meıoz neshe prosesten turady?
3. Meıozdyń mıtozdan aıyrmashylyǵy?
4. Qosarlanyp uryqtaný qaı aǵzaǵa tán?
5. Gametogenez degenimiz ne?
6. Organızmniń jeke damýy qalaı atalynady?

«Sáıkestigin tap»
Ontogenez - uryqtyń damýyn zertteıtin ǵylym
Fılogenez - organızmniń jeke damýy
Bıogenetıkalyq zańdylyq - tarıhı damý
Embrıologıa - ontogenezdiń fılogenezge qysqasha qaıtalaýy.

İİİ. Jańa materıaldy oqytý
1. Genetıka bıologıa ǵylymynyń bir salasy
2. Genetıka ǵylymynyń qalyptasýy, damýy
3. Genetıka ǵylymynyń damýy
4. Tuqym qýalaýdy zertteýdegi gıbrıdologıalyq ádistiń mańyzy
5. Monogıbrıdti býdandastyrý
6. «Gomozıgota» jáne «Geterozıgota» uǵymdary.
7. Praktıkalyq jumys №4
Genetıka bıologıa ǵylymynyń bir salasy

Genetıka ǵylymy
↓
Tuqymqýalaýshylyq - Organızmderdiń óz belgileri men qasıetterin jáne damý erekshelikterin urpaqtaryna berý qabiletin aıtady.
Ózgergishtik - Organızmderdiń jańa belgileri men qasıetterge ıe bolýy.

Genetıka ǵylymynyń qalyptasýy, damýy
Genetıka ǵylymynyń damýy 3 kezeńnen turady:
İ kezeń – paıda bolýy: 1900 – 1910 jylǵa deıin
İİ kezeń – qalyptasý: 1911 – 1953 jylǵa deıin
İİİ kezeń – molekýlalyq genetıkanyń paıda bolýy: 1953 jyldan qazirge deıin

Tuqym qýalaýdy zertteýdegi gıbrıdologıalyq ádistiń mańyzy
Monogıbrıdti býdandastyrý – bir – birinen jup belgileri boıynsha aıyrmashylyǵy bar ata – analar daralaryn býdandastyrý.

Jańa materıaldy ıgerý úshin synyp 3 topqa bólinedi.
İ top: Tuqymqýalaýshylyq
İİ top: Ózgergishtik
İİİ top: Domınantty
Ár top óz tapsyrmasymen jumys jasaıdy.
İ top tapsyrmasy:
1. Genetıka bıologıa ǵylymynyń bir salasy.
2. Genetıka ǵylymynyń qalyptasýy, damýy.
İİ top tapsyrmasy:
1. Tuqym qýalaýdy zertteýdegi gıbrıdologıalyq ádistiń mańyzy.
2. Monogıbrıdti býdandastyrý.
İİİ top tapsyrmasy:
1. « Gomozıgota» jáne «Geterozıgota» uǵymdary.
2. Genetıka ǵylymynyń damýy.

Sergitý sáti.
Jańa sabaqty qorytý: №4 Praktıkalyq jumys

Praktıkalyq jumys №4
Qarapaıym genetıkalyq esepter shyǵarý
Berilgen úlgini qarap, ata – anasyn genotıpi boıynsha anyqtańdar. Qandaı daralar býdandastyrylǵan.
Atalyq jup R♀ AAH ♂ aa
Gametalar AA aa
İ urpaq býdany F1
Fenotıpi boıynsha:
Genotıpi boıynsha:
Ata – anasy qandaı tıpti gametalar túzedi? F1 urpaq býdandarynda qandaı belgiler kórinedi, qandaı tıpti gametalar túzedi.

Dáristi qorytyndylaý:
Sabaqtyń sońynan bilimgerlerdiń bilimin baǵalap, qorytyndy jasaý.
Oqytýshy bilimgerlerden búgingi taqyryp boıynsha qandaı áser alǵanyn taldap, saraptama jasaý qajet.
Bilimgerlerdiń ǵylymı izdenisin qalyptastyrý.
Baǵalaý
Úı tapsyrmasyn berý