Gramatıkalyq oıyndar (Ádistemelik qural)
Gramatıkalyq oıyndar (Ádistemelik qural)
Alǵy sóz
Bul ádistemelik quraldaǵy gramatıkalyq oıyndar oqýshynyń tilin, oı - ushqyrlyǵyn damytady, tapqyrlyqqa jeteleıdi, ózindik pikir aıtýǵa jaǵdaı jasady jáne pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady.
Fonetıkalyq oıyndar oqýshylardyń saýattylyǵyn arttyrady, dybystardy tereń meńgerýge kómektesedi.
Oıynǵa bala bar yntasymen berilip, ony bilýge, meńgerýge talpynyp, alýan túrli daǵdy, málimetterdi alyp, sheberlikterin shyńdaıdy.
Olardyń bilimderin odan ári damytady, tereńdetedi, izdenimpazdyǵyn arttyrady, shyǵarmashylyq qabiletin damytady.
«KİM JÚIRİK?» oıyny
Kóńildi shýmaqtar
1 - BİR
Je1 eken 1qazan:
Ke1 jemdi 1qazan
1 - aq sátte qoıdy jep,
Kú1 etti:
«Toıdym»,- dep.
Estip 1 kez dú1di,
Jaǵadaǵy tú1di
Panalaýǵa júgirdi.
2 - EKİ
Balasyna j2rip,
Ursyp jatyr K2lik:
- 2lenip s2rip,
Alyp qapsyń «2lik».
2nshileı «2ńdi»
Kórsetpe!- dep j2di.
K2reıip balasy,
2lenbeı talasyp,
«Joımasam ba 2mdi!»
Dep b2ngen s2ldi.
3 - ÚSH
3 tentek balasy
3inshi klastyń
Dop 3in talasyp,
K3terin synasty.
Bir dopty kishkene
3eýi ap qushaqqa,
Barynsha k3ene,
Tartysty 3 jaqqa...
3 dosqa
Úıshikte
Jatqan kep k3ikte,
Tumsyǵyn 3kildeý
Kóterip, t3kirdi.
«Jaǵdaı m3kildeý»,-
Degendeı, 3 úrdi -
Ózinshe 3 dosty
Basqansyp «3kirdi».
5 - BES
«Tebesiń,- dep,- qoılardy»,
5-ti aıǵyrdy qoranyń
Tó5ine laqtyrdym.
5 aspap batyrmyn.
Sen5eń, suraǵyn:
5iktegi bópemnen,
5 jastaǵy kókemnen.
6 - ALTY
6 bala el s6n baqqan
Tepti uzaq kún 6baqan.
Bósti bizge 6sh tym:
- Turmaýshy edim q6tyrap,
B6qta kóp m6dym:
Jaýyrynym j6rap,
Kórinbeıtin b6rym.
10 - ON
10 bala qorshady
10ynshy vagondy,
T10 ákep qarsy aldy
Aǵaıdy pog10dy.
Qurmetti bul q10aq
Aýylǵa j10daǵy,
S10arda ol bolmaq
Ańshymen s10daǵy.
ADASQAN ATAÝLAR
Qolyna alyp qaZyqty
Ashqaraq asqa asyqty
Jarasqa bári kúlipti.
Jazda eSik kıip júripti
Kópen qatty ysqyrdy,
KepSerlerdi ushyrdy.
Balyq aýlaı barǵanmyn men,
Shortan ildim Barmaǵymmen.
Qol bulǵaıdy balalar,
Keledi ushyp tyrMalar
Atam shApan baıyrǵy
Qoıyn keri qaıyrdy
Túni boıy bUqalar
«Baq - baq»- desip jaq talar
Tatty da sorpany,
Muz saldy ol taǵy
ELekti erttep alady,
Bazarǵa atam barady.
İnim meniń múskentaı
Qolqanatqa jarady -
Qaltasymen kishkentaı
Kúnde otyn jarady
.
Aıman apaı aınaldy
Bárin jıyp qasyna:
Bir - bir bantık baılady
Bes qAzynyń shashyna.
Oıny qanbas Tilektiń,
Kúnimen asyq atady.
Sybanyp ap bilekti,
Baqasyn baptap jatady.
Jazda aýylda atama
Shóp shabystym shaŃǵymen
Qysta qarap jatam ba -
Qyrdan astym shalǵymen
Eki jasar shamasy
QaryndaSHy Qymbatty
Jeti jasar aTasy -
Jomart kelip jubatty.
KERİ OQYP KÓR
«ÝA!»- desip otyrar
Keıde úlkender bilsender
«ÝA!»- dan taǵy sóz týar,
Keri oqyp kórseńder.
«AÝ!» bolady ol sózin
Eki áripten turady -
Kórip júrgen kúnde óziń
Balyqshynyń quraly.
«SÚT»- súıikti tamaǵyń,
Teris oqyp qaraǵyn:
Keıde uıqyda kóretin
«TÚS» bop shyǵar jańaǵyn.
Kóp qoı ydys túrleri,
«KESE» degen jáne bar.
Kóp júk artyp júredi,
«ESEK»- kúshti janýar.
Ońǵa qaraı oqysań,
QAMYT - ábzel buıymy.
Solǵa qaraı oqysań,
TYMAQ – qysqy kıimin.
Keri oqýǵa keletin
Teń maǵyna beretin.
Qyzyq sózder taǵy bar,
Ony ózderiń tabyńdar!
Pavlodar qalasy
№9 jalpy orta bilim berý gımnazıa – mektebi
Karmanova N. A.
Gramatıkalyq oıyndar (Ádistemelik qural) júkteý
Alǵy sóz
Bul ádistemelik quraldaǵy gramatıkalyq oıyndar oqýshynyń tilin, oı - ushqyrlyǵyn damytady, tapqyrlyqqa jeteleıdi, ózindik pikir aıtýǵa jaǵdaı jasady jáne pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady.
Fonetıkalyq oıyndar oqýshylardyń saýattylyǵyn arttyrady, dybystardy tereń meńgerýge kómektesedi.
Oıynǵa bala bar yntasymen berilip, ony bilýge, meńgerýge talpynyp, alýan túrli daǵdy, málimetterdi alyp, sheberlikterin shyńdaıdy.
Olardyń bilimderin odan ári damytady, tereńdetedi, izdenimpazdyǵyn arttyrady, shyǵarmashylyq qabiletin damytady.
«KİM JÚIRİK?» oıyny
Kóńildi shýmaqtar
1 - BİR
Je1 eken 1qazan:
Ke1 jemdi 1qazan
1 - aq sátte qoıdy jep,
Kú1 etti:
«Toıdym»,- dep.
Estip 1 kez dú1di,
Jaǵadaǵy tú1di
Panalaýǵa júgirdi.
2 - EKİ
Balasyna j2rip,
Ursyp jatyr K2lik:
- 2lenip s2rip,
Alyp qapsyń «2lik».
2nshileı «2ńdi»
Kórsetpe!- dep j2di.
K2reıip balasy,
2lenbeı talasyp,
«Joımasam ba 2mdi!»
Dep b2ngen s2ldi.
3 - ÚSH
3 tentek balasy
3inshi klastyń
Dop 3in talasyp,
K3terin synasty.
Bir dopty kishkene
3eýi ap qushaqqa,
Barynsha k3ene,
Tartysty 3 jaqqa...
3 dosqa
Úıshikte
Jatqan kep k3ikte,
Tumsyǵyn 3kildeý
Kóterip, t3kirdi.
«Jaǵdaı m3kildeý»,-
Degendeı, 3 úrdi -
Ózinshe 3 dosty
Basqansyp «3kirdi».
5 - BES
«Tebesiń,- dep,- qoılardy»,
5-ti aıǵyrdy qoranyń
Tó5ine laqtyrdym.
5 aspap batyrmyn.
Sen5eń, suraǵyn:
5iktegi bópemnen,
5 jastaǵy kókemnen.
6 - ALTY
6 bala el s6n baqqan
Tepti uzaq kún 6baqan.
Bósti bizge 6sh tym:
- Turmaýshy edim q6tyrap,
B6qta kóp m6dym:
Jaýyrynym j6rap,
Kórinbeıtin b6rym.
10 - ON
10 bala qorshady
10ynshy vagondy,
T10 ákep qarsy aldy
Aǵaıdy pog10dy.
Qurmetti bul q10aq
Aýylǵa j10daǵy,
S10arda ol bolmaq
Ańshymen s10daǵy.
ADASQAN ATAÝLAR
Qolyna alyp qaZyqty
Ashqaraq asqa asyqty
Jarasqa bári kúlipti.
Jazda eSik kıip júripti
Kópen qatty ysqyrdy,
KepSerlerdi ushyrdy.
Balyq aýlaı barǵanmyn men,
Shortan ildim Barmaǵymmen.
Qol bulǵaıdy balalar,
Keledi ushyp tyrMalar
Atam shApan baıyrǵy
Qoıyn keri qaıyrdy
Túni boıy bUqalar
«Baq - baq»- desip jaq talar
Tatty da sorpany,
Muz saldy ol taǵy
ELekti erttep alady,
Bazarǵa atam barady.
İnim meniń múskentaı
Qolqanatqa jarady -
Qaltasymen kishkentaı
Kúnde otyn jarady
.
Aıman apaı aınaldy
Bárin jıyp qasyna:
Bir - bir bantık baılady
Bes qAzynyń shashyna.
Oıny qanbas Tilektiń,
Kúnimen asyq atady.
Sybanyp ap bilekti,
Baqasyn baptap jatady.
Jazda aýylda atama
Shóp shabystym shaŃǵymen
Qysta qarap jatam ba -
Qyrdan astym shalǵymen
Eki jasar shamasy
QaryndaSHy Qymbatty
Jeti jasar aTasy -
Jomart kelip jubatty.
KERİ OQYP KÓR
«ÝA!»- desip otyrar
Keıde úlkender bilsender
«ÝA!»- dan taǵy sóz týar,
Keri oqyp kórseńder.
«AÝ!» bolady ol sózin
Eki áripten turady -
Kórip júrgen kúnde óziń
Balyqshynyń quraly.
«SÚT»- súıikti tamaǵyń,
Teris oqyp qaraǵyn:
Keıde uıqyda kóretin
«TÚS» bop shyǵar jańaǵyn.
Kóp qoı ydys túrleri,
«KESE» degen jáne bar.
Kóp júk artyp júredi,
«ESEK»- kúshti janýar.
Ońǵa qaraı oqysań,
QAMYT - ábzel buıymy.
Solǵa qaraı oqysań,
TYMAQ – qysqy kıimin.
Keri oqýǵa keletin
Teń maǵyna beretin.
Qyzyq sózder taǵy bar,
Ony ózderiń tabyńdar!
Pavlodar qalasy
№9 jalpy orta bilim berý gımnazıa – mektebi
Karmanova N. A.
Gramatıkalyq oıyndar (Ádistemelik qural) júkteý
You Might Also Like
