Jantaq – emdik shópterdiń biri
Beıneý aýdany
«Sam orta mektebi» MM
3 - synyp oqyshysy Eldashbaev Nýrbek.
Jetekshisi: bastaýysh synyp muǵalimi Koıshybaeva Baıan Kıpchakovna
«DARYN ORTALYǴY» MKQK
«ZERDE» shyǵarmashylyq jobalar men zertteý jumystarynyń aýdandyq irikteý týry
Taqyryby: Jantaq – emdik shópterdiń biri
Baǵyty:
Seksıa: Dúnıetaný
Zertteý maqsaty:
Jergilikti jerdiń dárilik shópterin tanyp, ajyrata bilý, ony kúndelikti turmysta eresekterdiń kómegimen qoldana bilý joldaryn zertteý.
Zertteýdiń ǵylymı boljamy:
Adam balasynyń tirshiligi ósimdikter dúnıesimen tyǵyz baılanysty.
Ósimdiktiń emdik qasıeti adam balasyna burynnan belgili, ony paıdalaný joldaryn zertteý asa ózekti taqyryp bolyp tabylady.
Zertteýdiń negizgi kezeńderi:
1. Ǵylymı jumystyń taqyryby tańdalyp, qajetti materıaldar men zertteýler izdelip, olar júıelendi.
2. Baspasóz materıaldary jáne ǵylymı eńbekter men kórkem ádebıet materıaldary jınaqtalyp, sholý jasaldy. Jergilikti ólketaný murajaıyna saıahat jasalyp, kóne jádigerlermen tanystym.
3. Beıneý kerýen saraılary týraly baıandama, jáne býkletter daıyndaldy.
Jumystyń nátıjeleri men qorytyndylary:
Ósimdik – adam aǵzasyna qajetti dárýmenniń qaınar kózi. Dúnıejúzindegi barlyq dárilerdiń ósimdikterden alynatyny anyqtaldy. Qazaqstan jerinde de kóptep ósetini belgili boldy. Dárilik ósimdikterde paıdaly zattar óte kóp. Olardyń emdik qasıetteri bar, vıtamınder men mıneraldy zattar da bar. Kóp tájirıbeniń nátıjesinde ósimdik qasıeti keıbir ósimdiktiń japyraǵynda, al keıbireýlerdiń tamyrynda nemese tuqymdarynda bolatyny anyqtaldy.
Qorytyndylardyń praktıkalyq turǵydan paıdalanylýy:
Zerttelgen jumys dúnıetaný sabaqtarynda, fakúltatıvterde, úıirmelerde, tárbıe saǵattarynda qosymsha materıal retinde qoldanyldy.
1. 1 Kirispe
Qazaqstan Evrazıanyń ortalyǵynda ornalasqan baıtaq el, jer kólemi 2 mln. 715 myń shaqyrymǵa sozylyp jatyr. Qazaqstannyń tabıǵı zonalary da geografıalyq endik boıynsha ornalasqan, ózara úılesimdi. Mundaı úılesimdilik elimizdiń ósimdikter áleminiń jan – jaqty ári ár túrli bolýyn qamtamasyz etedi. Sońǵy derekter boıynsha Qazaqstanda joǵary satydaǵy 5754 ósimdikter túri kezdesedi. Álbette bul sandar túpkilikti emes, Qazaqstan botanıkteriniń úzdiksiz zertteýleri árbir aımaq úshin, sondaı – aq ǵylym úshin jańalyq bolyp tabylatyn túrlermen tolyqtyryp otyrady.
Jerasty qazynalary men tarıhı – mádenı eskertkishterge meılinshe baı Mańǵystaý túbigindegi erekshe jaratylysty ólkelerdiń biri – Beıneý.
Beıneýdiń ósimdikter dúnıesi men jaıylymdyq shóbiniń ónimdiligi erte kezderden - aq bastalyp jaqsy zerttelgen. Qaraqum, Sam, Mataı qumdary men Ústirtte jáne túleılerde sekseýil, júzgen, jyńǵyl, qoıansúıek, shaǵyr; Ońtústik Ústirttiń Sam qumyn orap jatqan bóliginde baıalysh, taý boıy men qum jıekterinde qattyqara, terisken, túıesińir, torańǵy, tobylǵy, bozda ósedi. Jerdiń bederi men qurylymyna, topyraǵynyń ashshy – tushshylyǵyna qaraı terisken, kúıreýik, jantaq; teńiz jaǵalarynda sorań men qańbaq sadaq aralas ósken. Itsıgek pen adyraspan el otyrǵan nemese mal kóp jaılaǵan tuıaqkesti jerlerde kezdesedi. Qaraqumnyń qumy men buırat jazyǵynda erkek pen boz bıdaıyq, aqshóp ósedi. Qorektik sapasy joǵary ızen, jantaq, alabota, ajyryqty ár jerlerden sırek te bolsa kezdestirýge bolady. Ólkede jyl saıyn qonys bola bermeıdi. Kóktemgi jelsiz jáne jyly, jańbyrly bolǵan jyldary shóptiń qaı túri de kóp ósedi
«Sam orta mektebi» MM
3 - synyp oqyshysy Eldashbaev Nýrbek.
Jetekshisi: bastaýysh synyp muǵalimi Koıshybaeva Baıan Kıpchakovna
«DARYN ORTALYǴY» MKQK
«ZERDE» shyǵarmashylyq jobalar men zertteý jumystarynyń aýdandyq irikteý týry
Taqyryby: Jantaq – emdik shópterdiń biri
Baǵyty:
Seksıa: Dúnıetaný
Zertteý maqsaty:
Jergilikti jerdiń dárilik shópterin tanyp, ajyrata bilý, ony kúndelikti turmysta eresekterdiń kómegimen qoldana bilý joldaryn zertteý.
Zertteýdiń ǵylymı boljamy:
Adam balasynyń tirshiligi ósimdikter dúnıesimen tyǵyz baılanysty.
Ósimdiktiń emdik qasıeti adam balasyna burynnan belgili, ony paıdalaný joldaryn zertteý asa ózekti taqyryp bolyp tabylady.
Zertteýdiń negizgi kezeńderi:
1. Ǵylymı jumystyń taqyryby tańdalyp, qajetti materıaldar men zertteýler izdelip, olar júıelendi.
2. Baspasóz materıaldary jáne ǵylymı eńbekter men kórkem ádebıet materıaldary jınaqtalyp, sholý jasaldy. Jergilikti ólketaný murajaıyna saıahat jasalyp, kóne jádigerlermen tanystym.
3. Beıneý kerýen saraılary týraly baıandama, jáne býkletter daıyndaldy.
Jumystyń nátıjeleri men qorytyndylary:
Ósimdik – adam aǵzasyna qajetti dárýmenniń qaınar kózi. Dúnıejúzindegi barlyq dárilerdiń ósimdikterden alynatyny anyqtaldy. Qazaqstan jerinde de kóptep ósetini belgili boldy. Dárilik ósimdikterde paıdaly zattar óte kóp. Olardyń emdik qasıetteri bar, vıtamınder men mıneraldy zattar da bar. Kóp tájirıbeniń nátıjesinde ósimdik qasıeti keıbir ósimdiktiń japyraǵynda, al keıbireýlerdiń tamyrynda nemese tuqymdarynda bolatyny anyqtaldy.
Qorytyndylardyń praktıkalyq turǵydan paıdalanylýy:
Zerttelgen jumys dúnıetaný sabaqtarynda, fakúltatıvterde, úıirmelerde, tárbıe saǵattarynda qosymsha materıal retinde qoldanyldy.
1. 1 Kirispe
Qazaqstan Evrazıanyń ortalyǵynda ornalasqan baıtaq el, jer kólemi 2 mln. 715 myń shaqyrymǵa sozylyp jatyr. Qazaqstannyń tabıǵı zonalary da geografıalyq endik boıynsha ornalasqan, ózara úılesimdi. Mundaı úılesimdilik elimizdiń ósimdikter áleminiń jan – jaqty ári ár túrli bolýyn qamtamasyz etedi. Sońǵy derekter boıynsha Qazaqstanda joǵary satydaǵy 5754 ósimdikter túri kezdesedi. Álbette bul sandar túpkilikti emes, Qazaqstan botanıkteriniń úzdiksiz zertteýleri árbir aımaq úshin, sondaı – aq ǵylym úshin jańalyq bolyp tabylatyn túrlermen tolyqtyryp otyrady.
Jerasty qazynalary men tarıhı – mádenı eskertkishterge meılinshe baı Mańǵystaý túbigindegi erekshe jaratylysty ólkelerdiń biri – Beıneý.
Beıneýdiń ósimdikter dúnıesi men jaıylymdyq shóbiniń ónimdiligi erte kezderden - aq bastalyp jaqsy zerttelgen. Qaraqum, Sam, Mataı qumdary men Ústirtte jáne túleılerde sekseýil, júzgen, jyńǵyl, qoıansúıek, shaǵyr; Ońtústik Ústirttiń Sam qumyn orap jatqan bóliginde baıalysh, taý boıy men qum jıekterinde qattyqara, terisken, túıesińir, torańǵy, tobylǵy, bozda ósedi. Jerdiń bederi men qurylymyna, topyraǵynyń ashshy – tushshylyǵyna qaraı terisken, kúıreýik, jantaq; teńiz jaǵalarynda sorań men qańbaq sadaq aralas ósken. Itsıgek pen adyraspan el otyrǵan nemese mal kóp jaılaǵan tuıaqkesti jerlerde kezdesedi. Qaraqumnyń qumy men buırat jazyǵynda erkek pen boz bıdaıyq, aqshóp ósedi. Qorektik sapasy joǵary ızen, jantaq, alabota, ajyryqty ár jerlerden sırek te bolsa kezdestirýge bolady. Ólkede jyl saıyn qonys bola bermeıdi. Kóktemgi jelsiz jáne jyly, jańbyrly bolǵan jyldary shóptiń qaı túri de kóp ósedi
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
