Jaqsy oı men jaman oı (ertegi qoıylym)
(Kórinis)
(Sahnaǵa Qoıan shyǵady. Ózi qorqyp, jan-jaǵyna qarap, jeıtin nárse izdep turǵanda, artynan bireý «kýkký» dep aıǵaı salady. Qoıan qoryqqanynan yrshyp túsedi. Sosyn aqyryn qarasa, bir kishkene qus eken.)
Qus:
— Qoıan, qoıan! Qorqaq qoıan! Qaıda shyqtyń?
Qoıan:
— Qaıda shyǵýshy em?! Jem izdep shyqtym. Balalarym ash. Biraq qoryqpaı shyǵýǵa áldene bas salardaı, júregim dúrsildep tur.
Qus:
— Al sen nege tek jaman oılaı beresiń? Nege jaqsy oı oılamaısyń?
Qoıan:
— Jaqsy oı? Ol ne úshin qajet?
Qus:
— Mm, mysaly qazaqta «Jaqsy oı — jarym yrys» degen sóz bar. Iaǵnı, jaqsy oılasań, jaqsy nárseler bolady. Al jaman oılasań, jaman nárseler bolady.
Qoıan:
— «Qoryqqanǵa qos kórinedi» - degen maqaldy bilem. Biraq qorqa berem.
Qus:
— Aldymen jaqsylyqqa senýdi úıren. Sosyn qoryqpaıtyn bolasyń! (Qus ushyp ketedi. Oılanyp qalǵan qoıan, aldymen Qarsaqqa keledi.)
Qoıan:
— Qarsaq, Qarsaq!
Qarsaq:
— O, qorqaq Qoıan qonaqqa kelgen be? «Jep qoıady» dep qoryqpaısyń ba?
Qoıan:
— Qoryqpaımyn! Men «Qoıandardyń quqyn qorǵaıtyn» uıym quraıyn dep sheshtim. Áıtpese ormanda júre alatyn túrim joq. Qorqa, qorqa batyr boldym. Bizdiń uıymǵa kiresiń be?
Qarsaq:
— Kirsem ne bolady?
Qoıan:
— Kirseń saǵan ormanda meniń ruqsatymsyz eshkim tıise almaıdy!
Qarsaq kúlip:
— Jaraıdy - deıdi.
Qoıan:
— Uıymǵa kirgen ań, biz kómek suraǵanda birden kómek bermese, uıymnan shyǵady.
Qarsaq:
— Kelistik!
Sosyn Qoıan Qasqyrǵa keledi.
Qoıan:
— Qasqyr, qasqyr! Men «Qoıandardyń quqyn qorǵaıtyn uıym quraıyn»- dep sheshtim. Bizdiń uıymǵa kiresiń be?
Qasqyr:
— «Qum jıylyp — tas bolmas, qul jıylyp — bas bolmas!»- degen. Qoıandar jıylyp patshalyq quraıyn dep jatyrsyńdar ma? Ha-ha-ha! (kúledi)
Qoıan:
— Qaseke, kim bizdiń uıymǵa kirip, qoıandarǵa qamqor bolady, sol jamandyqtan amandyqta bolady! Oılanyńyz?! Jaraıdy, men kettim.
Qasqyr:
— Eı, uzynqulaq!
Qoıan:
— Qaseke, siz meniń jeke basymdy kemsitip tursyz! Bul sózińiz úshin sizdi ormannan alastatyp jibere alamyn. Baıqap sóıleńiz!
Qasqyr:
— Qalaı alastatasyń? Eger men seni dál qazir jep qoısam?! (aqyryn qoıanǵa jaqyndaıdy)
Qoıan:
— Qarsaqtar! Alty Qarsaq atyp shyǵyp, Qoıandy qorshap turady.
Qasqyr:
— Mm, ne ǵoı?! Men ázildegem. Uıymǵa kirse nesi bar? Esesine dostarym kóbeıedi. Kiremin uıymǵa!
Qoıan:
— Raqmet!-dep ary qaraı ketedi. Aldynan Jolbarys shyǵady. Jolbarys Qoıandy bas salýǵa júgirip kele jatsa, Qoıan:
— Eı, Jolbarys! Andaǵy jerde tur! Maǵan jaqyndama! - dep aıqaılaıdy.
Jolbarys:
— Mynaý rasynda bizdiń qorqaq, uzynqulaq, qylı qoıan ba? Bul nege batyrsynyp tur?
Qoıan:
— Jolbarys myrza, men qazir qorqaq Qoıan emespin! Úsh «Q» uıymynyń basshysymyn! Jeke basymnyń quqyn taptamaı, abaılap sóıleńiz!- dep ses kórsetedi.
Jolbarys:
— Úsh «Q»? Ol ne uıym taǵy?
Qoıan:
— Qasqyr, Qarsaq, Qoıan úıirlerinen turatyn, dostyq uıymy! Eger ormanda qandaı da bir jyrtqysh ań qoıandarǵa tıisse, osy uıymnyń músheleri túgel baryp talap jeıdi. Senbeseńiz, shaqyraıyn..?!
Jolbarys:
— Ooo, sen jaı Qoıan emes, aqyldy Qoıan boldyń ǵoı? Jaraısyń! Basyń isteıdi eken. Meni de sol uıymǵa qosa sal! Tegin astan qur qalmaıyn...
Avtor:
— Osylaısha durys, jaqsy oılaýdy úırengen Qoıan, eń myqty ańdardy óz uıymyna kirgizip, Qoıandardyń quqyn qorǵaǵan eken! Al sender qalaı oılanyp júrsińder balaqaılar? Neden qorqyp júrsińder? Eger durys, jaqsy oı oılasańdar, aldaryńa taýdaı maqsat qoısańdar, sender de osy Qoıan sekildi óz armandaryńa jetesińder!
Gúlmeken Qasenbaı.