InfoHub Logo

Osynaý Syr óńiri yrysy artyp, yntymaǵy jarasqan kıeli meken. Bul óńirden bulbul daýysty ánshiler de, aýzy dýaly bıler de, artyna óshpes iz qaldyrǵan aqyndar da, elge málim qoǵam qaıratkerleri de shyqqan. Sonyń dáleli retinde Jaqsybaı atamyzdy alsaq bolady. Jaqsybaı ata ónegeli ómirinde artyna mol mura qaldyrǵan til janashyry. Ol kisi bir mamandyqpen shektelip qalmaǵan. Jaqsybaı ata -jergilikti aqyn, dáriger, muǵalim, til janashyry.

Jaqsybaı Sarbalauly 1942 jylydyń 20 qańtarynda Qyzylorda oblysy, Jalaǵash aýdany, Tań aýylynda úlken otbasynda dúnıege kelgen. Bala kúninde kitap oqýdy jany súıgen. Keshkilik aýyl úlkenderi jınalyp Jaqsybaı ataǵa aýqymdy shyǵarmalar, áńgimeler oqytatyn bolǵan. Otbasylyq jaǵdaıyna baılanysty Tań aýylynan Jalaǵash aýdanyna kóship keledi. Jalaǵash aýdanyndaǵy №123 mektepte bilim alady. Jaqsybaı atamyz 5-synyp oqyp júrgen kezinde alǵashqy óleńi «Pıoner» gazetine jarıalanǵan eken. Muny kórgen Jaqsybaı atanyń Tań aýylyndaǵy dostary Naýsha ata men Sahı ata Jaqsybaı ataǵa hat joldaıdy. Ol hatta: -Biz senimen maqtanamyz. Óleńińdi kórip qýanyp qaldyq. Biz seniń aqyn bolaryńa kámil senemiz!-dep Jaqsybaı atanyń aqyndyq jolǵa túsýine sebepker bolǵan. Mine, sol sátten bastap Jaqsybaı ata qolynan qaǵazy men qalamyn tastamapty. 1961-1964 jyldary Qyzylorda qalasyndaǵy dárigerlik ýchılıshesin «feldsher» mamandyǵy boıynsha támamdap, Jalaǵash aýdanynda sanıtarlyq-epıdemıologıalyq stansıasynda 1984 jylǵa deıin jumys atqarady. 1984-1999 jyldar aralyǵynda aýdandyq máslıhattyń tekserý komısıasynda jaýapy qyzmetker atanǵan. Jaqsybaı ata aqyndyq jolynan qol úzbedi. Jýrnalısıka fakúltetine túsý úshin synaq tapsyrdy. Synaqtan óte almasa da, Qyzylorda pedagogıkalyq ınstıtýtynyń «Tarıh-fılologıa» fakúltetin syrttaı oqydy. 1981 jyly Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń VII sezine, 1993-1996 jyldary Halyqaralyq «Qazaq tili» qoǵamynyń II-III quryltaılaryna delıgat bolyp saılanǵan. 1982 jyly óleńderi «Kóńil áýenderi» jáne 2002 jyly «Jyr-juldyz» degen atpen Almatydaǵy «Úsh qıan» baspasynan jeke kitap bolyp jaryq kórgen. Esimi «Syr óńiri» tarıhy, «Jalaǵashym jasyl baǵym» atty kitaptarǵa engen. 1992 jyly Uly Abaıdyń 150 jyldyǵy qarsańynda ótken oblys aqyndarynyń arasyndaǵy jyr múshaırasynda bas júldeni ıelengen. «Eńbek ardageri», «Astana», «Qazaqstan Respýblıkasynyń 10 jyldyǵy», «Jeńistiń 50 jyldyǵy», «Parlamentke-10 jyl» medaldarymen qosa, Qazaqstan Respýblıkasynyń 10 jyldyǵyna oraı Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdentiniń alǵys hatymen marapattalǵan. 2002 jyly «Syrdarıa-Jyrdarıa» atty óner festıvaliniń arnaıy belgisine ıe bolǵan. «Qazaqstan jýrnalıser odaǵynyń múshesi» retinde baspasóz betterinde túrli taqyryptarǵa jazylǵan maqalalary jaryq kórgen. Aýdandyq jáne oblystyq máslıhattarǵa delıgat bolyp saılanǵan. Aýdandyq oqýshylar úıinen «Ólketaný» úıirmesin ashqan. 2009 jyly aýdandyq máslıhattyń sheshimi boıynsha «Jalaǵash aýdanynyń qurmetti azamaty» ataǵy berilgen. Jaqsybaı ata ydyq kereıt rýynan shyqqan. 1 qyz, 2 ul tárbıelep ósirgen aıaýly áke, 7 nemereniń qamqor atasy bolǵan. Jaqsybaı atamyzdyń jubaıy – Anar ájemiz. Búginde atamyzdyń kózi tiri bolsa, 75 jasqa tolar edi. Qalamy qarymdy aqynnyń aramyzdan ketkenine 5 jyl toldy. «Jaqsynyń aty ólmeıdi, ǵalymnyń haty ólmeıdi» degendeı Jaqsybaı ata halyq júregine óshpesteı iz qaldyrdy. Ol salǵan iz óshpeıdi, óshpek te emes.

Óz shyǵarmashylyǵymnan Jaqsybaı ataǵa aranaǵan óleńim:

Alyp tulǵa ómir súrgen halqy úshin
Arqalaǵan eliniń mol alǵysyn.
Óleńinde jalyndaǵan bir mán bar
Oqyǵan jan óleńimen sýsyndar.
Shektelmegen bir ǵana mamandyqpenen
Muǵalim bop, shákirtterge tálim bergen.
Dáriger bop, arqalaǵan senimdi
Jýrnalıs bop qalam ustap qarymdy.
Umytylmas, el jadynda máńgilik
Jyrdan-jyrǵa qosady ony, án qylyp.
Urpaqtary ardaqtaıdy esimin
El jadynan óshpesine senemin.

---