Daý-janjal kóp qazaqtyń jurttarynda,
Sebep bar fitnániń shyqqanynda.
Áýelden ádettenip kele jatqan.
Rásim bolǵan mynaý bir ǵuryflarynda.
Bizdiń qazaq halqynyń bir ǵadeti,
Sharıǵat nızamda joq bul ǵadeti.
Fitnáni kóbeıtýge sebep bolyp,
Rásim bop buzylmaı tur ǵadeti.
Kele jatyr áýelden ǵuryftaı bolyp,
Munysy unamaǵan hulyqtaı bolyp,
Daý-janjal arasynan arylmaıdy,
Berekesiz buzylǵan jurttaı bolyp.
Qatyn alý haqynda janjaldary,
Bul ǵadet áýelgiden qalǵan bári.
Kórseńiz bul kúndegi jannyń kóbi
Bolmaıdy daýsyz qatyn alǵandary.
«Neshik?» deseń, sebep bar buǵan jáne
Besikte jatar jańa týǵan bala.
Besikte jatqan ul men qyz balaǵa
Ata-anasy bolady quda jáne.
Bala óskenshe ótedi qansha zaman,
Ýaqyt qandaı bolady barsa da aman.

Aqsaq, soqyr, sańyraý, taz, saqaý, májnún
Sondaı bir zaǵıflyqta qalsa tamam.
Jaman men jaqsy qalaısha teń bolady?
Zaǵıf adam hár qashan kem bolady.
Ósken soıa birin-biri súımeı tursa,
Ony neshik qosýǵa jón bolady?
Bir adamda bes jasar bala bolsa,
Bireýde boıjetken qyz jáne bolsa.
Osy eki bala qalaı laıyqty,
Atasy oılamaı ma dana bolsa?
Balaǵa boıjetken qyz teń bola ma,
Aıttyrý osy qyzdy jón bola ma.
Qyz jıyrma jasynda, bala beste,
Atasynyń bergeni em bola ma?
Bir adamnyń qatyny ólgen bolsa,
Ózi alpys, jetpis jasqa kelgen bolsa.
Aıttyryp on bes jasar qyz alady,
Atasyna maldy kóp bergen bolsa..
Ketedi osyndaılar jónimenen,
Malynyń jumysy joq kóbimenen.
Ulyqqa ǵaryz berip daý qylady
Óziniń qashyp baryp teńimenen.
Munan keıin janjalǵa kirisedi,
Arasynda barymta júrisedi.
Munyń kebin halyq qossa yqtıarsyz
Óz isin taǵy artynan bilisedi.
Hálál qatyn bolady osy qalaı,
Keledi kóńiliniń hoshy qalaı?
Ol qatynnyń tabylar dosy talaı,
Osydan hálál bala týsyn qalaı?
Qýanysh oılar qazaq kóreıin dep,
Balama jasta qalyń bereıin dep.

Osylaı oılap qyzdy aıttyrady
Merekeli qyzyqqa eneıin dep.
Renish, qýanyshtyń ahyr sońy
hár atam ańǵarmaıdy ǵafyl sony.
Bir qatynnyń baıy ólip tul qalady,
Kóredi aǵaıyny jaqyn sony.
Ámeńger dep eriksiz ony alady,
Onyń isi qalaısha ońalady.
Sharıǵatta joq jumys qaıdan shyqty?
Tul qatyndy alýǵa jol tabady.
Jáne bireý bes-alty qatyn alar,
Teń ustamaı moınynda haqy qalar.
Bul jumys paıǵambardyń súnnáti dep,
Dálel aıtyp onyń bir shartyn tabar.
Ala alsyn kóp qatyn teń ustasa,
Árbirin rıza qylyp jón ustasa,
Gýnahkár bolmaǵanda ne bolady,
Bireýinen bireýin kem ustasa?
Paıǵambar kóp qatyndy alýy ras,
Báriniń rızalyǵyn tabýy ras
Paıǵambardyń fıǵyly húmmátine,
Álbette súnnát bolyp qalýy ras.
Qatynnyń bárin birdeı kóredi eken,
hámmasy rıza bolyp senedi eken.
hár birine «seni artyq kóremin» dep,
Bir altyn bilezikti beredi eken.
«Sen muny analardan jasyr» deıdi,
«Men seni artyq kóremin jaqsy», - deıdi.
«Bilezikti kórsetpe ózgesine,
Seniń kóńliń rızalyq tapsyn» deıdi.
Bul sózge hár qaısysy nanýshy edi,
Sonymenen aldanyp qalýshy edi.
«Paıǵambar meni jaqsy kóredi» dep,
Kóńilderi rızalyq tabýshy edi.

Baı qazaqtar qatyndy kóp alady,
Súnnáti paıǵambardyń dep alady.
Osyndaı ǵadildikpen ustamasa,
Gúnahkár bop bekerge nege alady?
Bireýin báıbishe dep dárájalar
Ekinshi bala úshin jáne de alar.
Úshinshini alady qyzmet úshin,
Hısaby kún ornyna baǵalanar.
Tórtinshi jáne alady tul qatyndy,
Ámáńger dep baıy ólgen bir qatyndy,
Paıǵambardyń súnnáti osylaı ma?
Yqtıarsyz alady bul qatyndy.
«Ámáńger» degen sóz joq sharıǵatta,
Qazaq ózi taýyp júr ony jatqa.
- Zárý bolsań, al degen, birden artyq
«Súnnátim» dep aıtqan joq taǵy halyqqa.
Paıǵambardyń súnnáti osylar ma?
Súnnát dep muny bizge borysh qylar ma?
Baılar toqal alady qyzmet úshin,
Osy da zárýlikke qosylar ma?
Eki adamnyń kóńili jaqyn bolsa,
Kóńili jaqyndyqpen tatý bolsa.
Bular quda bolady jaqyn júrip,
Sońynan ókiner, is ǵafyl bolsa.
Bular bolsa óz kóńilin shamalaıdy,
Jónine jas balanyń qaramaıdy*
Qyz jaman bop, ul bala jaqsy bolsa,
Álbette, ony tendikke jáne almaıdy,
Jaman qyz jaqsy qatyn bola almaıdy,
Ǵumyry taýsylǵansha ońalmaıdy.
Ǵadildikpen ustamaı, horlaıdy eri,
Óle-ólgenshe teńdikke ony almaıdy.

Áýelde nıkahlanǵan jar edi ǵoı,
O da hudaı jaratqan jan edii ǵoı.
Qalady bısharanyń obalyna,
Onyńdaǵy óz teńi bar edi ǵoı.
Adamnyń qyzyǵady malyna adam,
Adamdyǵyn sanaıdy taǵy da adam.
Balanyń hor bolýyn oılamaıdy,
Qylady óz basynyń ǵamyn adam.
Bireýge bireý jaqyn júreıin dep,
Quda bolar syr jaıyn bileıin dep.
Bir-birin súımese de quda bolar,
Sonymen partıaǵa kireıin dep.
Birin-biri teń kórmeı qomsynǵan jan,
Durys júrmes qomsynyp qosylǵan jan.
Mahabbaty basqaǵa aýdarylyp,
Haram bala týady osylardan.
Bir ǵurfymyz taǵy bar bizdiń jáne,
Jóni osylaı burynǵy izdiń jáne.
Keıingi jas balaǵa qaratady,
Kúıeýi ólse boıjetken qyzdyń jáne.
Bireý baıdyń malyna qyzyǵady,
«Quda bop qyzymdy al» dep qyzdyrady.
Aqyrynda bul adam kedeı bolsa,
«Qyzymdy bermeımin» dep buzylady,
Bir kedeı qyzyn jáne malǵa berer,
Qyz rıza bolmasa oǵan ne der?
Qyz jylar kóziniń jasyn artyp,
Alǵanyn shamasy joq qaıta tóler.
Asyǵar ulǵa qalyń berý úshin,
Quda bolar mereke kórý úshin.
Bireý mal bereıin dep kelip tursa,
Qyz atasy bógelsin neniń úshin?
Qýanysh sol - jas balasy mal bolady,
Bilmeıdi sońyra qandaı hál bolady?
Ul men qyz birin-biri súımegende,
Mal bergen ul atasy dal bolady.

Onan da qýanyshty bulaı kórse,
Fátýáli bolyp halyq buzbaı kónse.
Oqytsa jas balany er jetkenshe,
Dáreje bolar edi hudaı berse.
Tatarlar din qaryndas ózimizben,
Onyń isin kóremiz kózimizben.
Olarda biz sekildi daý-janjal joq,
Fátýáli bolady sózi bizden.
Noǵaı qyz aıttyrýǵa asyqpaıdy,
Jas balaǵa quda bop mal shyqpaıdy.
Kámeletke jetkenshe oký oqyp,
Dárejesi qazaqtan az shyqpaıdy.
Jas qyzǵa hutba okıdy molla taǵy
Rızalyǵyn bilmeıdi sondadaǵy.
Janjal bolsa, «mın nıkah oqyǵam» dep,
Gýlyǵyn beredi sońyra taǵy.
Mollalar olja alady, aıamaıdy,
Jylaǵan kóz jasyna qaramaıdy.
Olja alǵan eoń jumysyn bitiredi,
Obaly, saýap bolǵanyn sanamaıdy.
Osylary durys pa mollalardyń?*
Júziniń ystyqtyǵy olja maldyń,
Daý-janjal bolmaǵannan bolǵany kóp.
Balaǵa jasta quda bolǵandardyń.
Qaldyrsa osy aıtqannyń hámmalaryn,
Azaıtar edi qazaq bul janjaldaryn.
On jeti, on segizge bala kelmeı,
Toqtatsa qyz berip mal alǵandaryn.
On jeti, on segizge bala kelmeı,
Ul, qyz birin biri jaqsy kórse.
Óziniń súıgenine barmaq bolyp,
Atasyna sonan mal alsyn dese.

Janjalsyz sonda jumys tynar edi,
Sharıǵat pen nızamǵa unar edi.
Mýsáfirdiń tyıylyp kóz jastary,
Halyq arasy tynyshtyqta turar edi.

---