Jeti qasıetti san
Synyptan tys tanymdyq keshtiń taqyryby: «Jeti qasıetti san».
7 qasıetti san
Maqsaty: Balalarǵa Álemniń jeti keremetimen, jańa álemniń, jeti sanynyń tylsym tabıǵatymen, Qazaqstannyń tarıhı muralarymen tanystyryp, mádenıetke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, tárbıeleý.
1 - júrgizýshi. Armysyzdar qurmetti oqytýshylar men stýdentter!
2 - júrgizýshi. Áleýmettik gýmanıtarlyq jáne qazaq tili, orys tili pánder birlestiginiń «Rýhanı sezim álemi» atty aptalyǵy aıasynda ótetin «Jeti qasıetti san» atty synyptan tys tanymdyq keshke qosh keldińizder.
1 - júrgizýshi. Adamzat tarıhynda álem keremetteriniń sany jeteý ǵana. Nege jeteý? Bul suraqtarǵa jaýap berý úshin ótkendi eske alǵan artyq emes. «Jeti» degen sandy qadirleý kóne zamannan bastalady, qasıetti san bolyp esepteledi. Aı kúntizbesin negizge alǵan esep boıynsha - bir aptada jeti kún bar, demek, Aı fazalary jeti kúnde bir ózgerip otyrady. Aspan áleminde jeti shyraq: Kún, Aı, Merkýrıı, Satýrn, Mars, Iýpıter, Sholpan - jeti qudaıy atymen baılanysty bolyp, olardyń qurmetine Vavılonda jeti satyly kúmbez ornatyldy. Ejelgi grekter de jeti degen sanǵa tabyndy, sebebi jeti Apolon qudaıdyń sany.
2 - júrgizýshi. Búgin maǵan kerek emes ertegi,
Ertegini óz basymda shertedi.
Tarıh kerek irgetasy halyqtyń,
İrgetassyz qalanbaıdy erteńi.
Biz búgin eski álemniń jeti keremeti, bizdiń zamannyń jeti keremeti, tabıǵattyń jeti keremeti, Qazaqstannyń jeti keremeti jáne jeti sanyna baılanysty qalyptasqan ulttyq dúnıetanymǵa saıahat jasaımyz.
2 - júrgizýshi. Álemniń keremetteri týraly alǵashqy oılar tarıh atasy Gerodottyń eńbekterinde kezdesedi, biraq ol tizimde 3 keremet dep Samos aralyndaǵy qalany sýmen qamtamasyz etetin qubyr júrgizilgen jer asty týnneldi, aılaqta sý jınalatyn bógetti jáne Gera qudaıynyń hramyn kórsetken. Keıindeý b. z. d. İİİ ǵasyrda keremetterdiń jańa tizimi paıda boldy. Ol jaıynda Sıdannan shyqqan Antıpatrdyń óleńinde kezdesedi.
1 - júrgizýshi. Keremetter týraly áńgimemizdi bastaıyq. Bizdiń jyl sanaýymyzǵa deıingi álemniń jeti keremetimen sizdermen oı bólisetin 2 - kýrs stýdentteri Aqnur men Alýa.
Bizdiń zamanymyzǵa deıin 3 ǵasyrda Eskendir Zulqarnaıyn Kishi Azıa, Orta Azıa, Mysyr, Ońtústik Úndistan aýmaqtaryn jaýlap alyp, uly ımperıa qurǵannan keıin, saıahatshylardy qyzyqtyrý úshin osy óńirlerdegi 7 orynnan tańdaǵan sáýlet óneri eskertkishteri. Mine, búgin biz sizderge álemniń osy jeti keremeti týraly qysqasha aıtyp ketsek. Osylardy bir jipke tizsek, onda:
— Vse na svete boıtsá vremenı, a vremá boıtsá pıramıd degen naqyl sózdiń tiregi Mysyr pıramıdalary eń kóne keremet jáne ýaqyt tezine shydasyp, bizdiń kúnge jetken jalǵyz keremet. Pıramıdalar ejelgi Mysyr perǵaýyndarynyń ózindik úlgidegi mazarlary, bizdiń zamanymyzdan buryn 28 ǵasyrda, ıaǵnı osydan 5000 jyl buryn salynǵan.
Eń úlken pıramıda dep sanalatyn Heops pıramıdasyn ákesi Snofrý qaıtys bolǵan soń taqqa otyrǵan jas perǵaýyn Heops salǵyzǵan, bıiktigi 147 metr, 50 - qabatty úıdeı jáne árqaısysy 2, 5 tonnadan turatyn 2, 5 mln. Tas bloktardan salynǵan, ár qyrynyń uzyndyǵy 235 metr. Quldar azabynyń kýási, bul tarıhty umytýǵa bolmaıdy, sáýletshisi Imhotep. Bul perǵaýnǵa taýdaı mazar jetkiliksiz bolyp kóringen be, ol pıramıdany úlken jartastan qashap jasalǵan tas músinge kúzettirip qoıyńdar dep jarlyq etken. Onyń basy adam beınesinde de, denesi arystan tulǵaly. Ol “Sfınks” dep atalady. Adamdaı danyshpan, arystandaı aıbatty Sfınks beınesi joqqa sengish yrymshyl jandardyń záresin alǵan, sondyqtan jurt ony úreı atasy dep ketken. Kóne tarıhtyń myzǵymas kýási bolǵan pıramıdalar ýaqyt synynan ótip, áli de talaı urpaqtardyń tamashalap qaraıtyn mádenı – sáýlet eskertkishi retinde qala beredi.
Jeti qasıetti san. júkteý
7 qasıetti san
Maqsaty: Balalarǵa Álemniń jeti keremetimen, jańa álemniń, jeti sanynyń tylsym tabıǵatymen, Qazaqstannyń tarıhı muralarymen tanystyryp, mádenıetke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, tárbıeleý.
1 - júrgizýshi. Armysyzdar qurmetti oqytýshylar men stýdentter!
2 - júrgizýshi. Áleýmettik gýmanıtarlyq jáne qazaq tili, orys tili pánder birlestiginiń «Rýhanı sezim álemi» atty aptalyǵy aıasynda ótetin «Jeti qasıetti san» atty synyptan tys tanymdyq keshke qosh keldińizder.
1 - júrgizýshi. Adamzat tarıhynda álem keremetteriniń sany jeteý ǵana. Nege jeteý? Bul suraqtarǵa jaýap berý úshin ótkendi eske alǵan artyq emes. «Jeti» degen sandy qadirleý kóne zamannan bastalady, qasıetti san bolyp esepteledi. Aı kúntizbesin negizge alǵan esep boıynsha - bir aptada jeti kún bar, demek, Aı fazalary jeti kúnde bir ózgerip otyrady. Aspan áleminde jeti shyraq: Kún, Aı, Merkýrıı, Satýrn, Mars, Iýpıter, Sholpan - jeti qudaıy atymen baılanysty bolyp, olardyń qurmetine Vavılonda jeti satyly kúmbez ornatyldy. Ejelgi grekter de jeti degen sanǵa tabyndy, sebebi jeti Apolon qudaıdyń sany.
2 - júrgizýshi. Búgin maǵan kerek emes ertegi,
Ertegini óz basymda shertedi.
Tarıh kerek irgetasy halyqtyń,
İrgetassyz qalanbaıdy erteńi.
Biz búgin eski álemniń jeti keremeti, bizdiń zamannyń jeti keremeti, tabıǵattyń jeti keremeti, Qazaqstannyń jeti keremeti jáne jeti sanyna baılanysty qalyptasqan ulttyq dúnıetanymǵa saıahat jasaımyz.
2 - júrgizýshi. Álemniń keremetteri týraly alǵashqy oılar tarıh atasy Gerodottyń eńbekterinde kezdesedi, biraq ol tizimde 3 keremet dep Samos aralyndaǵy qalany sýmen qamtamasyz etetin qubyr júrgizilgen jer asty týnneldi, aılaqta sý jınalatyn bógetti jáne Gera qudaıynyń hramyn kórsetken. Keıindeý b. z. d. İİİ ǵasyrda keremetterdiń jańa tizimi paıda boldy. Ol jaıynda Sıdannan shyqqan Antıpatrdyń óleńinde kezdesedi.
1 - júrgizýshi. Keremetter týraly áńgimemizdi bastaıyq. Bizdiń jyl sanaýymyzǵa deıingi álemniń jeti keremetimen sizdermen oı bólisetin 2 - kýrs stýdentteri Aqnur men Alýa.
Bizdiń zamanymyzǵa deıin 3 ǵasyrda Eskendir Zulqarnaıyn Kishi Azıa, Orta Azıa, Mysyr, Ońtústik Úndistan aýmaqtaryn jaýlap alyp, uly ımperıa qurǵannan keıin, saıahatshylardy qyzyqtyrý úshin osy óńirlerdegi 7 orynnan tańdaǵan sáýlet óneri eskertkishteri. Mine, búgin biz sizderge álemniń osy jeti keremeti týraly qysqasha aıtyp ketsek. Osylardy bir jipke tizsek, onda:
— Vse na svete boıtsá vremenı, a vremá boıtsá pıramıd degen naqyl sózdiń tiregi Mysyr pıramıdalary eń kóne keremet jáne ýaqyt tezine shydasyp, bizdiń kúnge jetken jalǵyz keremet. Pıramıdalar ejelgi Mysyr perǵaýyndarynyń ózindik úlgidegi mazarlary, bizdiń zamanymyzdan buryn 28 ǵasyrda, ıaǵnı osydan 5000 jyl buryn salynǵan.
Eń úlken pıramıda dep sanalatyn Heops pıramıdasyn ákesi Snofrý qaıtys bolǵan soń taqqa otyrǵan jas perǵaýyn Heops salǵyzǵan, bıiktigi 147 metr, 50 - qabatty úıdeı jáne árqaısysy 2, 5 tonnadan turatyn 2, 5 mln. Tas bloktardan salynǵan, ár qyrynyń uzyndyǵy 235 metr. Quldar azabynyń kýási, bul tarıhty umytýǵa bolmaıdy, sáýletshisi Imhotep. Bul perǵaýnǵa taýdaı mazar jetkiliksiz bolyp kóringen be, ol pıramıdany úlken jartastan qashap jasalǵan tas músinge kúzettirip qoıyńdar dep jarlyq etken. Onyń basy adam beınesinde de, denesi arystan tulǵaly. Ol “Sfınks” dep atalady. Adamdaı danyshpan, arystandaı aıbatty Sfınks beınesi joqqa sengish yrymshyl jandardyń záresin alǵan, sondyqtan jurt ony úreı atasy dep ketken. Kóne tarıhtyń myzǵymas kýási bolǵan pıramıdalar ýaqyt synynan ótip, áli de talaı urpaqtardyń tamashalap qaraıtyn mádenı – sáýlet eskertkishi retinde qala beredi.
Jeti qasıetti san. júkteý
You Might Also Like
-
Bir buzaý, bir toqty, bir laq el kóshkende jurttan qalypty. Úsheýi dos bolyp, qos turǵyzyp alypty. Qosy bir bulaqtyń boıynda eken, qasynda báıteregi bar eken. Bulardyń habaryn estip bir aıý jeımin dep...
