M. Álimbaev Jolbarys pen túlki
Sabaqtyń taqyryby: M. Álimbaev Jolbarys pen túlki
Sabaqtyń maqsaty:
1. Ertegidegi oıdy túsine bilýge jáne ertegini sheber mazmundaý dárejesiniń artýyna jaǵdaı jasaý, qazirgi ómirmen baılanys jasaý.
2. Oqýshy qıalynyń damýyna, kórkem ádebı sóıleý sheberliginiń damýyna yqpal etý.
3. Adam boıynda jaqsy qasıetterdi qalyptastyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd, ańdardyń sýretteri, mýzyka.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq - jaýap, toppen jumys, shyǵarma kestesin toltyrý.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi.
Topqa bólý: túrli tústi qaǵazdar arqyly
1 - slaıd
Orman ishine saıahat
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
-- Balalar myna ańdarǵa kóz salyńdarshy.
2 slaıd
Jolbarystyń sýreti
3 slaıd
Túlkiniń sýreti
1 - tapsyrma.
- Balalar tapsyrma jazylǵan qaǵazdy alyp, sondaǵy tapsyrma boıynsha jumys jasaısyńdar.
Maǵynany ashý.
Jaqsy, toptyń barlyq tapsyrmalaryn tyńdadyq? Endeshe qalaı oılaısyńdar búgingi sabaǵymyz ne týraly bolmaq? (oı shaqyrý)
4 - slaıd
Jolbarys pen túlkiniń sýretteri
- Durys biz búgin Muzafar Álimbaev aǵalaryńnyń tájik ertegisiniń jelisimen jazylǵan «Jolbarys pen túlki» ertegisimen tanysamyz.
5 - slaıd
Muzafar Álimbaev týraly derek
(ózderi oqyp alady da avtor týraly topta taldap, ortaǵa salady )
2 - tapsyrma.
Balalar kelesi tapsyrmany da muqıat tyńdap alyńdar. Ár top ertegini bólikke bólip oqıdy, aldaryndaǵy suraqtar boıynsha jumys jasaıdy. Sosyn ortaǵa shyǵyp áńgimeleıdi.
6 - slaıd
Jolbarys pen túlkiniń sýretteri
İ top Qyzyǵyp --- eńkildep.
Jolbarys túlkini qýyp jetti me?
Túlki nege jylady?
Ári qaraı ne bolýy múmkin?
İİ top Jolbarys --- jasym.
Túlkiniń jylaý sebebi nede?
Ákesin maqtaǵan jerin taýyp oqyńdar.
Jolbarys endi ne isteýi múmkin?
İİİ top Ot jelik - jónine
Túlki jolbarystan qalaı qutyldy?
Ertegi qalaı aıaqtaldy?
İÚ top Tyńdarman. Suraqtar qoıady.
3 - tapsyrma.
7 - slaıd
Shyǵarma kestesin toltyrý
8 - slaıd
Sergitý sáti.
4 - tapsyrma.
9 - slaıd
Seniń suraǵyń meniń jaýabym
- Maqtanshaqtyq qandaı qasıet dep oılaısyńdar?
- Ómirde búgingi ertegidegi keıipkerlerimizge saı adamdar kezedese me?
-- Sen ózińniń qandaı dostaryńmen maqtana alasyń?
- Sender qandaı ispen maqtana alasyńdar?
10 - slaıd
Maqtanshaqtyq qasıet týraly
Maqtanshaqtyq – adam minezindegi jaǵymsyz qasıet. Negizinen ózimshil, menmen adamdardyń boıynda kezdesedi.
Adam óz eńbegimen kelgen jetistikterin dos, jaqyn, týystaryna aıtyp, óziniń qýanyshyn bólisse, onyń aıyby joq. Ony maqtaný dep aıtady. Bet aldy istemegen isti, jasadym dep aıtý, kishkentaı eńbegin úlkeıtip aıtý, qolynan kelmeıtin iske masattaný, ózin ózgelerden joǵary sanaý – maqtanshaqtyqqa jatady. Bul adamdy uıatqa qaldyrady.
11 - slaıd
Abaıdyń 21 qara sózin tyńdaý.
Az ba, kóp pe, adam balasy bir túrli maqtannan aman bolmaǵy - qıyn is. Sol maqtan degen nárseniń men eki túrlisin baıqadym: bireýiniń atyn úlkendik dep ataımyn, bireýin maqtanshaqtyq deımin. Úlkendik - adam ishinen ózin - ózi baǵaly esep qylmaq. Iaǵnı, nadan atanbastyǵyn, jeńil atanbastyǵyn, maqtanshaq atanbastyǵyn, ádepsiz, arsyz, baılaýsyz, paıdasyz, suramshaq, ósekshi, ótirikshi, aldamshy, keseldi - osyndaı jaramsyz qylyqtardan saqtanyp, sol minezderdi boıyna qorlyq bilip, ózin ondaılardan zor eseptemek. Bul minez - aqyldylardyń, arlylardyń, artyqtardyń minezi. Olar ózimdi jaqsy demese, meıli bilsin, jaman degizbesem eken dep azaptanady. Ekinshi, maqtanshaq degen bireýi «demesin» demeıdi, «desin» deıdi. Baı desin, batyr desin, qý desin, pysyq desin, árdaıym ne túrli bolsa da, «desin» dep azaptanyp júrip, «demesindi» umytyp ketedi. Umytpaq túgil, áýeli is eken dep eskermeıdi. Mundaı maqtanshaqtardyń ózi úsh túrli bolady. Bireýi jatqa maqtanarlyq maqtandy izdeıdi. Ol - nadan, lákın nadan da bolsa adam. Ekinshisi óz eliniń ishinde maqtanarlyq maqtandy izdeıdi. Onyń nadandyǵy tolyq, adamdyǵy ábden tolyq emes. Úshinshisi óz úıine kelip aıtpasa, ıa aýylyna ǵana kelip aıtpasa, ózge kisi qostamaıtyn maqtandy izdeıdi. Ol - nadannyń nadany, lákın ózi adam emes. Jatqa maqtalsam eken degen elim maqtasa eken deıdi. Elime maqtalsam eken degen aǵaıynym maqtasa eken deıdi. Aǵaıynnyń ishinde ózi maqtaý izdegen ózimdi ózim maqtap jetem deıdi.
Oı tolǵaý.
12 - slaıd
Esse jazý «Meniń oıymsha...» bos joldarǵa maqtaný men maqtanshaqtyq týraly óz oılaryn jazady.
Úı tapsyrmasy
13 - slaıd
Ertegini oqyp, mazmunyna daıyndalý
Ertegi boıynsha mýlfılm jasaý.
Baǵalaý paraǵyn toltyrý.
M. Álimbaev Jolbarys pen túlki. júkteý
Sabaqtyń maqsaty:
1. Ertegidegi oıdy túsine bilýge jáne ertegini sheber mazmundaý dárejesiniń artýyna jaǵdaı jasaý, qazirgi ómirmen baılanys jasaý.
2. Oqýshy qıalynyń damýyna, kórkem ádebı sóıleý sheberliginiń damýyna yqpal etý.
3. Adam boıynda jaqsy qasıetterdi qalyptastyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd, ańdardyń sýretteri, mýzyka.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq - jaýap, toppen jumys, shyǵarma kestesin toltyrý.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi.
Topqa bólý: túrli tústi qaǵazdar arqyly
1 - slaıd
Orman ishine saıahat
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
-- Balalar myna ańdarǵa kóz salyńdarshy.
2 slaıd
Jolbarystyń sýreti
3 slaıd
Túlkiniń sýreti
1 - tapsyrma.
- Balalar tapsyrma jazylǵan qaǵazdy alyp, sondaǵy tapsyrma boıynsha jumys jasaısyńdar.
Maǵynany ashý.
Jaqsy, toptyń barlyq tapsyrmalaryn tyńdadyq? Endeshe qalaı oılaısyńdar búgingi sabaǵymyz ne týraly bolmaq? (oı shaqyrý)
4 - slaıd
Jolbarys pen túlkiniń sýretteri
- Durys biz búgin Muzafar Álimbaev aǵalaryńnyń tájik ertegisiniń jelisimen jazylǵan «Jolbarys pen túlki» ertegisimen tanysamyz.
5 - slaıd
Muzafar Álimbaev týraly derek
(ózderi oqyp alady da avtor týraly topta taldap, ortaǵa salady )
2 - tapsyrma.
Balalar kelesi tapsyrmany da muqıat tyńdap alyńdar. Ár top ertegini bólikke bólip oqıdy, aldaryndaǵy suraqtar boıynsha jumys jasaıdy. Sosyn ortaǵa shyǵyp áńgimeleıdi.
6 - slaıd
Jolbarys pen túlkiniń sýretteri
İ top Qyzyǵyp --- eńkildep.
Jolbarys túlkini qýyp jetti me?
Túlki nege jylady?
Ári qaraı ne bolýy múmkin?
İİ top Jolbarys --- jasym.
Túlkiniń jylaý sebebi nede?
Ákesin maqtaǵan jerin taýyp oqyńdar.
Jolbarys endi ne isteýi múmkin?
İİİ top Ot jelik - jónine
Túlki jolbarystan qalaı qutyldy?
Ertegi qalaı aıaqtaldy?
İÚ top Tyńdarman. Suraqtar qoıady.
3 - tapsyrma.
7 - slaıd
Shyǵarma kestesin toltyrý
8 - slaıd
Sergitý sáti.
4 - tapsyrma.
9 - slaıd
Seniń suraǵyń meniń jaýabym
- Maqtanshaqtyq qandaı qasıet dep oılaısyńdar?
- Ómirde búgingi ertegidegi keıipkerlerimizge saı adamdar kezedese me?
-- Sen ózińniń qandaı dostaryńmen maqtana alasyń?
- Sender qandaı ispen maqtana alasyńdar?
10 - slaıd
Maqtanshaqtyq qasıet týraly
Maqtanshaqtyq – adam minezindegi jaǵymsyz qasıet. Negizinen ózimshil, menmen adamdardyń boıynda kezdesedi.
Adam óz eńbegimen kelgen jetistikterin dos, jaqyn, týystaryna aıtyp, óziniń qýanyshyn bólisse, onyń aıyby joq. Ony maqtaný dep aıtady. Bet aldy istemegen isti, jasadym dep aıtý, kishkentaı eńbegin úlkeıtip aıtý, qolynan kelmeıtin iske masattaný, ózin ózgelerden joǵary sanaý – maqtanshaqtyqqa jatady. Bul adamdy uıatqa qaldyrady.
11 - slaıd
Abaıdyń 21 qara sózin tyńdaý.
Az ba, kóp pe, adam balasy bir túrli maqtannan aman bolmaǵy - qıyn is. Sol maqtan degen nárseniń men eki túrlisin baıqadym: bireýiniń atyn úlkendik dep ataımyn, bireýin maqtanshaqtyq deımin. Úlkendik - adam ishinen ózin - ózi baǵaly esep qylmaq. Iaǵnı, nadan atanbastyǵyn, jeńil atanbastyǵyn, maqtanshaq atanbastyǵyn, ádepsiz, arsyz, baılaýsyz, paıdasyz, suramshaq, ósekshi, ótirikshi, aldamshy, keseldi - osyndaı jaramsyz qylyqtardan saqtanyp, sol minezderdi boıyna qorlyq bilip, ózin ondaılardan zor eseptemek. Bul minez - aqyldylardyń, arlylardyń, artyqtardyń minezi. Olar ózimdi jaqsy demese, meıli bilsin, jaman degizbesem eken dep azaptanady. Ekinshi, maqtanshaq degen bireýi «demesin» demeıdi, «desin» deıdi. Baı desin, batyr desin, qý desin, pysyq desin, árdaıym ne túrli bolsa da, «desin» dep azaptanyp júrip, «demesindi» umytyp ketedi. Umytpaq túgil, áýeli is eken dep eskermeıdi. Mundaı maqtanshaqtardyń ózi úsh túrli bolady. Bireýi jatqa maqtanarlyq maqtandy izdeıdi. Ol - nadan, lákın nadan da bolsa adam. Ekinshisi óz eliniń ishinde maqtanarlyq maqtandy izdeıdi. Onyń nadandyǵy tolyq, adamdyǵy ábden tolyq emes. Úshinshisi óz úıine kelip aıtpasa, ıa aýylyna ǵana kelip aıtpasa, ózge kisi qostamaıtyn maqtandy izdeıdi. Ol - nadannyń nadany, lákın ózi adam emes. Jatqa maqtalsam eken degen elim maqtasa eken deıdi. Elime maqtalsam eken degen aǵaıynym maqtasa eken deıdi. Aǵaıynnyń ishinde ózi maqtaý izdegen ózimdi ózim maqtap jetem deıdi.
Oı tolǵaý.
12 - slaıd
Esse jazý «Meniń oıymsha...» bos joldarǵa maqtaný men maqtanshaqtyq týraly óz oılaryn jazady.
Úı tapsyrmasy
13 - slaıd
Ertegini oqyp, mazmunyna daıyndalý
Ertegi boıynsha mýlfılm jasaý.
Baǵalaý paraǵyn toltyrý.
M. Álimbaev Jolbarys pen túlki. júkteý
You Might Also Like
