Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin!
Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin!
Til merekesine arnalǵan merekelik is – shara.
Zal ishi merekelik is – sharaǵa baılanysty bezendirilgen. Abaıdyń qanatty sózderi, naqyl sózderi, maqal – mátelderi jazylyp ilingen.
Maqsaty: Tárbıeshilerge óz bilimderin shyńdaı túsýge, is – tájirıbeleriniń sheberli, izdenimpazdyq, shyǵarmashylyq qabiletteri Abaı óleńderin, ánderin, qara sózderin naqyshyna keltire oryndaýy, kórkem oqýy kezinde tárbıeshiniń bilim deńgeıiniń shyńdalýy naqtylanady.
Tárbıeshi: Armysyzdar, balabaqsha ujymy jáne apaılar, tárbıeshiler!
Búgingi til merekemizde uly Abaı atamyzdyń «Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin» atty taqyrypqa baılanysty tárbıeshiler arasynan saıys ótpek.
Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe.
Danalyqty kózdeseń,
Jat, toqyp al aq kóńilge, - dep S. Toraıǵyrov babamyz jyrlaǵandaı, Abaı bir ǵana ádebıettiń aýqymyna syımaıdy.
Abaı álemi, Abaı tabıǵaty,
Abaı únemi múldem erekshe.
Abaı – qazaqtyń uly ǵulama ǵalymy.
Abaı - óleńniń atasy, sózdiń patshasy.
Abaı – qazaq poezıasynyń asqar bıigi.
Abaıdyń ulylyǵyn, syrly júregin, qara sózin, danalyǵyn ár
qazaq boıyna sińirdi. Óıtkeni Abaı qashan da Abaı.
Olaı bolsa saıysymyzdy bastap, saıyskerlerdi ortaǵa shaqyraıyn.
1. Bóbekter toby: Rashova Ulbosyn.
2. İ kishi toby:
3. İİ kishi toby:
4. Ortańǵy «B» toby:
5. Ortańǵy «A»toby:
6. Eresek toby:Saıys 4 - kezeńnen turady.
1 - kezeń: Abaıdyń óleńderin kórkemdep oqý.
2 - kezeń: Abaıdyń tárbıelik máni zor qara sózderiniń jalǵasyn tabý, bilý.
3 - kezeń: Suraq – jaýap.
4 - kezeń: Abaı ánderin oryndaý.
Ádilqazylar alqasy eń joǵarǵy bal – 5.
1. Ádilqazy tóraıymy: Balabaqsha meńgerýshi
2. Músheleri: Balabaqsha ádiskeri
Balabaqsha psıhology
Sóz balabaqsha meńgerýshisi ----------------------- beriledi.
Tárbıeshi: Ulylyǵy jer - álemge taralǵan,
Qasıetine basyn ıgen bar adam.
Abaı atam - maqtanyshy qazaqtyń,
Bar ómirin óleń - jyrǵa arnaǵan.
Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin – dep Abaı jyrlaǵandaı 1 - kezeńdi kórkem sóz oqýǵa beremiz.
1 – kezeń: Abaı óleńderin kórkemdep oqý.
1. Ómirzaqova Zıbagúl. «Ásempaz bolma árnege»
2. Rashova Ulbosyn. «Sabyrsyz arsyz erinshek»
3. Kóshekbaeva Gúlbaný. «Óleń sózdiń patshasy, sóz sarasy»
4. Ernazar Gúlsim. «Jasymda ǵylym bar dep eskermedim»
5. Qalı Dámegúl. «Qulaqtan kirip boıdy alar»
6. Sadyqova Jadyra. Jyl mezgilderi: «Jazǵytury» «Kúz» «Qys»
Bizdiń kishkentaı búldirshinimiz Aqbaıannyń oryndaýynda «Bıpyl» áni.
Tárbıeshi: Bizge Abaı ár sózimen danyshpan. Abaıǵa tabynbaǵan adam – aqylǵa tabynbaıdy degen Ǵ. Músirepov, ıaǵnı Abaı aqyl – oıdyń kemeńgeri, qara sózderinen urpaqqa úlgi, sheksiz ulaǵat, amanat bar. Kelesi kezeńdi qazaq sóziniń kıesi qonǵan qara sózderge bersek.
2 - kezeń: Abaıdyń qara sózderi.
Tárbıeshi: 1) Estilgen sózdi umytpastyqqa tórt túrli sebep bar? Bul Abaıdyń neshinshi sózinen jáne mazmunyn aıtyńyz.
Ómirzaqova Z. Otyz birinshi qara sóz.
2) «Qaırat, aqyl, júrek» Abaı sóziniń neshinshi sózinen jáne nege adamnyń kóp qasıetteriniń ishinen osy úsheýin ǵana tańdap alǵan? Rashova U. On jetinshi qara sózinen.
3) «Óner aldy birlik, yrys aldy tirlik» qazaqtyń maqaly Abaıdyń qaı sózinde jazylǵan jáne osy maqaldy qalaı túsindiresiń? Kóshekbaeva G. Altynshy qara sózinen.
4) Jas bala anadan týǵanda eki túrli minezben týady eken, olar qandaı jáne Abaıdyń qaı sózinde berilgen? Ernazar G. Jetinshi qara sózinde aıtylǵan.
5) Qazaqtyń eki qasıeti: qýanysh pen jubanysh bar. Bul Abaı qara sózderiniń neshinshi sózi? Qalı Dámegúl. Abaıdyń jıyrma úshinshi qara sózinen.
6) Abaı mahabbat sezimin qaı qara sózinde jazǵan? Sadyqova J. Qyryq besinshi qara sózinde jazylǵan.
Tárbıeshiler tolyq jaýaptaryn berdi.
Bı: «Qara jorǵa» bir top balalar.
3 - kezeń: Suraq – jaýap saıysy.
(Tárbıeshiler ústel ústindegi suraqtarǵa jerebe boıynsha jaýap beredi)
1. Abaı qaı jyly dúnıege kelip, qaı jyly dúnıeden qaıtty?
Uly aqyn, fılosof, aǵartýshy Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynda, Shyǵys taýynyń baýyrynda dúnıege kelgen. 19047 jyly ómirden qaıtty.
2. Abaı neshe jasynda musylmansha, oryssha oqyǵan jáne bı atanǵan?
Abaı 10 - 12 jasynan bastap musylmansha oqyp, 14 jasynda Medresede orys mektebinde bilim alyp, 15 jasynda el ishindegi jurtty ózine qaratyp, Abaı bı etip saılanǵan.
3. Abaı qaı tilderdi meńgergen?
20 jasynda Abaı ot tildi sheshen, jańa zamanǵa den qoıyp, arab, parsy, túrki tilderin meńgergen.
4. Abaı qaı ultpen dostasty, jáne kimderdiń eńbekterin oqydy?
Abaıdyń ónerge bet burýyna sebepker onyń orys dostary Gros pen Mıhaelıs boldy. Abaı Pýshkın, Lermontev, Krylov, Tolstoı, Týrgenov eńbekterin oqyǵan.
5. Abaıdyń aýdarma mysaldaryn ata?
Shegirtke men qumyrsqa. Esek pen bulbul. Baqa men ógiz, Qarǵa men búrkit, t, b.
6. Abaıdyń neshe qara sózderi bar?
Abaıdyń qyryq bes qara sózderi bar.
Tárbıeshi: Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań arqalan.
Sende bir kirpish dúnıege,
Ketigin tapta bar qalan.
Abaıdyń osy óleń joldarynan ár adamdy ónerpaz bolýǵa úndep otyrǵany barshaǵa málim. Kelesi kezeńdi Abaı ánderine beremiz.
4 - kezeń: Abaıdyń ánderi.
1. Jelsiz túnde jaryq – aı.
2. Kózimniń qarasy.
3. Aıttym sálem Qalamqas.
4. Boıy bulǵań.
5. Segiz aıaq.
6. Tatána sózi.
Ádilqazylarǵa sóz beriledi. 1, 2, 3 oryndar, yntalandyrý syılyqtary berilip marapattalady.
Tárbıeshi: Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin,
Joq – bardy, ertegini termek úshin.
Kókiregi sezimdi, tili oramdy,
Bul sózdi tasyr uqpas, talapty uǵar,
Kóńiliniń kózi ashyq, sergek úshin.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev aıtqandaı: «Abaıdyń ár sózi qazaqtyń boıtumary» bolmaq. Abaı esimi – qazaq ádebıetiniń tańdaýly dástúrindegi atyna zaty saı sımvoly.
Abaıdy oqyńdar, tanyńdar, taǵyda oqyńdar!
Abaıdyń ósıetin tyńdaýdan eshqashan jalyqpańdar!
Til merekesine arnalǵan merekelik is – shara.
Zal ishi merekelik is – sharaǵa baılanysty bezendirilgen. Abaıdyń qanatty sózderi, naqyl sózderi, maqal – mátelderi jazylyp ilingen.
Maqsaty: Tárbıeshilerge óz bilimderin shyńdaı túsýge, is – tájirıbeleriniń sheberli, izdenimpazdyq, shyǵarmashylyq qabiletteri Abaı óleńderin, ánderin, qara sózderin naqyshyna keltire oryndaýy, kórkem oqýy kezinde tárbıeshiniń bilim deńgeıiniń shyńdalýy naqtylanady.
Tárbıeshi: Armysyzdar, balabaqsha ujymy jáne apaılar, tárbıeshiler!
Búgingi til merekemizde uly Abaı atamyzdyń «Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin» atty taqyrypqa baılanysty tárbıeshiler arasynan saıys ótpek.
Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe.
Danalyqty kózdeseń,
Jat, toqyp al aq kóńilge, - dep S. Toraıǵyrov babamyz jyrlaǵandaı, Abaı bir ǵana ádebıettiń aýqymyna syımaıdy.
Abaı álemi, Abaı tabıǵaty,
Abaı únemi múldem erekshe.
Abaı – qazaqtyń uly ǵulama ǵalymy.
Abaı - óleńniń atasy, sózdiń patshasy.
Abaı – qazaq poezıasynyń asqar bıigi.
Abaıdyń ulylyǵyn, syrly júregin, qara sózin, danalyǵyn ár
qazaq boıyna sińirdi. Óıtkeni Abaı qashan da Abaı.
Olaı bolsa saıysymyzdy bastap, saıyskerlerdi ortaǵa shaqyraıyn.
1. Bóbekter toby: Rashova Ulbosyn.
2. İ kishi toby:
3. İİ kishi toby:
4. Ortańǵy «B» toby:
5. Ortańǵy «A»toby:
6. Eresek toby:Saıys 4 - kezeńnen turady.
1 - kezeń: Abaıdyń óleńderin kórkemdep oqý.
2 - kezeń: Abaıdyń tárbıelik máni zor qara sózderiniń jalǵasyn tabý, bilý.
3 - kezeń: Suraq – jaýap.
4 - kezeń: Abaı ánderin oryndaý.
Ádilqazylar alqasy eń joǵarǵy bal – 5.
1. Ádilqazy tóraıymy: Balabaqsha meńgerýshi
2. Músheleri: Balabaqsha ádiskeri
Balabaqsha psıhology
Sóz balabaqsha meńgerýshisi ----------------------- beriledi.
Tárbıeshi: Ulylyǵy jer - álemge taralǵan,
Qasıetine basyn ıgen bar adam.
Abaı atam - maqtanyshy qazaqtyń,
Bar ómirin óleń - jyrǵa arnaǵan.
Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin – dep Abaı jyrlaǵandaı 1 - kezeńdi kórkem sóz oqýǵa beremiz.
1 – kezeń: Abaı óleńderin kórkemdep oqý.
1. Ómirzaqova Zıbagúl. «Ásempaz bolma árnege»
2. Rashova Ulbosyn. «Sabyrsyz arsyz erinshek»
3. Kóshekbaeva Gúlbaný. «Óleń sózdiń patshasy, sóz sarasy»
4. Ernazar Gúlsim. «Jasymda ǵylym bar dep eskermedim»
5. Qalı Dámegúl. «Qulaqtan kirip boıdy alar»
6. Sadyqova Jadyra. Jyl mezgilderi: «Jazǵytury» «Kúz» «Qys»
Bizdiń kishkentaı búldirshinimiz Aqbaıannyń oryndaýynda «Bıpyl» áni.
Tárbıeshi: Bizge Abaı ár sózimen danyshpan. Abaıǵa tabynbaǵan adam – aqylǵa tabynbaıdy degen Ǵ. Músirepov, ıaǵnı Abaı aqyl – oıdyń kemeńgeri, qara sózderinen urpaqqa úlgi, sheksiz ulaǵat, amanat bar. Kelesi kezeńdi qazaq sóziniń kıesi qonǵan qara sózderge bersek.
2 - kezeń: Abaıdyń qara sózderi.
Tárbıeshi: 1) Estilgen sózdi umytpastyqqa tórt túrli sebep bar? Bul Abaıdyń neshinshi sózinen jáne mazmunyn aıtyńyz.
Ómirzaqova Z. Otyz birinshi qara sóz.
2) «Qaırat, aqyl, júrek» Abaı sóziniń neshinshi sózinen jáne nege adamnyń kóp qasıetteriniń ishinen osy úsheýin ǵana tańdap alǵan? Rashova U. On jetinshi qara sózinen.
3) «Óner aldy birlik, yrys aldy tirlik» qazaqtyń maqaly Abaıdyń qaı sózinde jazylǵan jáne osy maqaldy qalaı túsindiresiń? Kóshekbaeva G. Altynshy qara sózinen.
4) Jas bala anadan týǵanda eki túrli minezben týady eken, olar qandaı jáne Abaıdyń qaı sózinde berilgen? Ernazar G. Jetinshi qara sózinde aıtylǵan.
5) Qazaqtyń eki qasıeti: qýanysh pen jubanysh bar. Bul Abaı qara sózderiniń neshinshi sózi? Qalı Dámegúl. Abaıdyń jıyrma úshinshi qara sózinen.
6) Abaı mahabbat sezimin qaı qara sózinde jazǵan? Sadyqova J. Qyryq besinshi qara sózinde jazylǵan.
Tárbıeshiler tolyq jaýaptaryn berdi.
Bı: «Qara jorǵa» bir top balalar.
3 - kezeń: Suraq – jaýap saıysy.
(Tárbıeshiler ústel ústindegi suraqtarǵa jerebe boıynsha jaýap beredi)
1. Abaı qaı jyly dúnıege kelip, qaı jyly dúnıeden qaıtty?
Uly aqyn, fılosof, aǵartýshy Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynda, Shyǵys taýynyń baýyrynda dúnıege kelgen. 19047 jyly ómirden qaıtty.
2. Abaı neshe jasynda musylmansha, oryssha oqyǵan jáne bı atanǵan?
Abaı 10 - 12 jasynan bastap musylmansha oqyp, 14 jasynda Medresede orys mektebinde bilim alyp, 15 jasynda el ishindegi jurtty ózine qaratyp, Abaı bı etip saılanǵan.
3. Abaı qaı tilderdi meńgergen?
20 jasynda Abaı ot tildi sheshen, jańa zamanǵa den qoıyp, arab, parsy, túrki tilderin meńgergen.
4. Abaı qaı ultpen dostasty, jáne kimderdiń eńbekterin oqydy?
Abaıdyń ónerge bet burýyna sebepker onyń orys dostary Gros pen Mıhaelıs boldy. Abaı Pýshkın, Lermontev, Krylov, Tolstoı, Týrgenov eńbekterin oqyǵan.
5. Abaıdyń aýdarma mysaldaryn ata?
Shegirtke men qumyrsqa. Esek pen bulbul. Baqa men ógiz, Qarǵa men búrkit, t, b.
6. Abaıdyń neshe qara sózderi bar?
Abaıdyń qyryq bes qara sózderi bar.
Tárbıeshi: Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań arqalan.
Sende bir kirpish dúnıege,
Ketigin tapta bar qalan.
Abaıdyń osy óleń joldarynan ár adamdy ónerpaz bolýǵa úndep otyrǵany barshaǵa málim. Kelesi kezeńdi Abaı ánderine beremiz.
4 - kezeń: Abaıdyń ánderi.
1. Jelsiz túnde jaryq – aı.
2. Kózimniń qarasy.
3. Aıttym sálem Qalamqas.
4. Boıy bulǵań.
5. Segiz aıaq.
6. Tatána sózi.
Ádilqazylarǵa sóz beriledi. 1, 2, 3 oryndar, yntalandyrý syılyqtary berilip marapattalady.
Tárbıeshi: Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin,
Joq – bardy, ertegini termek úshin.
Kókiregi sezimdi, tili oramdy,
Bul sózdi tasyr uqpas, talapty uǵar,
Kóńiliniń kózi ashyq, sergek úshin.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev aıtqandaı: «Abaıdyń ár sózi qazaqtyń boıtumary» bolmaq. Abaı esimi – qazaq ádebıetiniń tańdaýly dástúrindegi atyna zaty saı sımvoly.
Abaıdy oqyńdar, tanyńdar, taǵyda oqyńdar!
Abaıdyń ósıetin tyńdaýdan eshqashan jalyqpańdar!