Men – qazirgi zaman pedagogimin
«Adamnyń adamshyldyǵy jaqsy ustazdan bolady» - dep, Abaı atamyz aıtqan eken. Maǵanda bala kezimnen, myńdaǵan jasóspirim qyzdarǵa unaǵandaı, muǵalim bolý unaıtyn. Árqashanda mende bilimge degen qushtarlyq zor bolyp, tıisti deńgeıde ony alǵanda, mennen baqyttty adam bolmaıtyn. Ol qýanyshymmen qurby-qurdastarymmen máz-meıram bop bólisetinmin.
Kez kelgen mamandyq yqylastan bastalady. Ustaz bárinen buryn balany jaqsy kórý kerek. Ol degen ne? Ol – balamen áńgime qurý óte qyzyqty, onyń oıy aqylsyz jáne qyzyqsyz bop kórinbeıdi, olardyń isteri shyńyndada sizdi alandatady, al birikken oıyndar sizge de, balaǵa da rahat ákeledi. Belgili mińez qulyqtary bar «kishkentaı adamdarmen» sanasa otyryp, esten shyǵarmaýymyz kerek, olardyń bilimimen ómirlik tájirıbesi az ekenin. Alaıda, osy az bilim, ómirlik az tájirıbe ustazǵa baladan sál alda bolýǵa jáne de óz artynan iliktirýge quqyq beredi.
Osydan ustazǵa degen ekinshi talap qoıylady. Ol – kásibılik. Birinshisi – satylmaıtyn, úıretýge bolmaıtyn balaǵa degen mahabbat joǵarydan berilse, onda kásibılik – daǵdylaný qasıeti. Oǵan qomaqty bilim, oqý ádisterinniń kóptúrligi jáne de bilimdi jetkizý joldary. Egerde ustazda osyndaı qasıetter bolsa, onda ol bolashaq mamannyń irgetasyn qalaıdy jáne de jaqsy ustaz bolady.
Búgingi zamanda kóptegen balalar mektepke oqymysty bolyp keledi. Balany mektepke júgirip keletindeı qalaı qyzyqtyramyn? Búgingi tańda osy suraqqa kóp oılanamyn. Mektepke kelgende bala oqı bilmese de, kompúterdi keremet biledi. Al egerde ol balanyń aldynda men kompúter týraly eshtene bilmesem, ol meni qalaı qabyldaıdy eken?. Abyroıdan jurdaı bolatynyma senimdimin. Sondyqtan, kez kelgen sabaqta dıdaktıkalyq materıaldarmen qosa ınternet jelisin paıdalanamyn, qyzyǵýshylyǵyn oıatýǵa bar yntamdy salamyn, sonda ǵana meniń aldymda otyrǵan balanyń kózderi ottaı janyp otyrady. Sabaqty daıyndaý úshin uzaq otyramyn. Jaqsy aýanyń qalyptastyrý úshin ár túrli ádisterdi qoldana otyryp, jumysty aıaqtaǵan soń bir qanaǵattandyrylyq sezimi boıymdy basyp alady. Al erteńgi sabaqta nazarlaryn, logıkalyq oılaý qabiletterin, kórneki jadylaryn damytatyn jańa materıal túsinikti bolatynyna qanshama úmit artamyn. Oqýshylar bir birileriniń qatelikterin izdeı otyryp, dıalogke túsý arqyly, yntamaqtastyqta jumys isteıdi.
Balany sabaqta tań qaldyryp otyryp, jańǵan kózerin kórip, olardyń kez kelgen taý-tasty qoparýǵa daıyn ekenin sezemin. Arıstotel kezinde «oılaý tańyrqaýdan bastalady» dep aıtqany bos sóz emes eken.
Meniń maqsatym balany yntasyn joǵaltpaý, oqýǵa úıretý. Zamanýı ustaz bolý úshin men ózime jáne óz kúshime senimdi bolýym kerek.
Ustaz qandaı kóńi kúıi bolmasa da, mindetti túrde sabyrly jáne ustamdy, akter sheberligi, poezdi júrgizetin mashınıst sekildi bolǵanda ǵana, onyń eńbegi dalada bos qalmaı, biraz ýaqyttan soń óziniń sheksiz jemisin beredi dep oılaımyn. Óziniń mysalymen , balaǵa degen mahabattymen ustaz oqýshyny juldyzdarǵa jeteleı alady. Kimde kim osyndaı nıet bar, sol zamanaýı ustaz degen ataqqa ıe.
Memlekettegi jáne qoǵamdaǵy ózgerister zamanaýı ustazǵa óziniń talaptaryn qoıady. Men búgingi tańda tek ǵana oqýshylarymdy oqytyp ǵana qoımaı, ózimniń bilim jelmaıasynda tolyqtyryp otyramyn. Kúndelikti ómirde ózimdi kemeldendirip, syn qaraýshylyqpen qarap, erýdısıamdy damyta otyryp, eńbektiń joǵary mádenıetin qalypptastyrýǵa tyrysamyn. Bir orynda turyp qalý meniń qolymnan kelmeıdi. Bilimge degen toıymsyzdyq boıymdy jaýlap alǵan, ustaz bop jumys jasasamda zamanýı ánderdi tyńdap, álemdik mádenıettermen tanysyp, ár 3 saǵat saıyn álemdik saıasatta ne bolyp jatqanyn qadaǵalap otyryp, ózimshe saralaımyn. Ondaı isterge esh jalyqpaımyn. Al egerde bir kúnde esh bir jańalyq ashpasam, ózimdi saýatsyz adam dep jazǵyramyn.
Zamanaýı muǵalim meniń oıymsha, ózi tulǵa bola tura, basqa tulǵany tárbıeleıdi. Shyńaılyq, parasattylyq, bıpaz, jaýapkershilik, jaıdarlyq, eńbekqorlyq, maqsatqa talpynýshylyq, jigerlilik, óz ózine qurmet, abyroı degen keremetqasıetter men birge balaǵa degen mahabbat, balanyń mahabbaty kóp bolý kerek. Meniń túsingenim, keshegi kúnmen búgin sabaq beretin bolsam, men Oqýshynyń erteńin joǵaltamyn!
Esmakaeva Gýlmıra Bolatovna