Meniń týǵan ólkem
Meniń týǵan ólkem
«Óz elin súımegen adam esh nárseni de súıe almaıdy» — degen Baıronnyń sózderimen óz jumysymdy bastaǵym kelip otyr. Árkimge týǵan jeri, eli qymbat. Meniń oıymsha, adam balasy úshin týǵan ólkesinen artyq esh nárse joq. Sebebi, bul men túgili aıalaǵan anamyz, qolpashtaǵan ákemiz, týǵan - týys, jora - joldastyń kindiginen qan tamǵan týyp ósken jerimiz. Qasıetti osy jerde bilim nárin sýsyndaǵan mektebim, balalyq shaǵym ótip jatqan aýylym bar. Eger menen sen ne úshin týǵan ólkeńdi súıesiń dep surasa, men múdirmesten Muqaǵalı atamyz aıtqandaı kún men túnin, qybyrlaǵan jándigine deıin súıemin der edim. Óıtkeni Shyǵys Qazaqstan oblysy tabıǵaty — eń ádemi, kórikti, san qıly ormanǵa toly, jýsany men jýasy ańqyǵan, samal jeli esken ólkem. Qystaǵy qalyń jamylǵy qar kórpesi men jazǵy qulpyrǵan shalǵyn dalasyn qushaǵyma alar edim. Meniń ólkem men úshin eń ardaqty, Bar jylýyn, mahabbatyn sýsyndatty. Meniń jerim men úshin qasıetti, Boıyma kúsh — jiger nár aldyrtty. Men áli 6 - synyp oqysam da, altyn uıa mektebimdi aıaqtap, úlken ómirge jol ashatyn birińǵaı ulttyq testileý synynan ótýge qazirden daıyndalý ústindemin. Óıtkeni óz Otanymdy kórkeıtip damytý úshin barlyǵyn jasaǵym keledi. Ataqty Ǵabıt Músirepov pen Sábıt Muqanov, Maǵjan Jumabaev aǵalarymyz syndy uldaryn jaratqan uly mekenniń mereıin ary qaraı ósirgim keledi. Men – bolashaq úlken mamandyq ıesimin, ómir atty kerýenniń bir jolaýshysymyn. Qalaǵan mamandyǵymnyń sońyna túsip, ómir — kerýen qaıda jetelese – sonda jol tartpaqpyn.
«Sen de bir kirpish, dúnıege ketigin tap ta bar qalan» dep qazaqtyń aqyny Abaı atamyz aıtpaqshy, ómirden óz ornyn tapqan durys qoı. Degenmen «týǵan aýylymdy tastap kete baramyn» degen oıdyń ózi meniń kıeli, qut mekenime degen saǵynyshymdy qazirden arttyra túsedi. Týyp - ósken jerim týraly tolǵanyp, oı jetegine berilgen shaǵymda únemi Bákir Tájibaev jyrlaǵan myna bir shýmaqtary oıyma oralady da turady: Qaıda júrsem, týǵan jerim, Sen esimnen shyǵarmysyń! Jastyq dáýren qurǵan jerim, Kóz aldymda turarmysyń! Týǵan jer jaıly jyr da, qara sózben jazylǵan shyǵarmalar da árbir halyqtyń ádebıetinde mol. Budan biz ár halyqtyń týǵan jerin ardaq tutyp, anasyndaı qasterleıtinin baıqaǵandaımyz. Bizdiń qazaq halqy da týǵan jer qadirin jas urpaq boıyna, sanasyna bala kezinen — aq sińirýge umtylatyndyǵyn týǵan jer jaıly maqal — mátelderden, ańyz áńgimelerden, batyrlar jyrynan kóremiz. «It toıǵan jerine, er – týǵan jerine» nemese «Týǵan jerdeı jer bolmas, týǵan eldeı el bolmas» dep erekshelep kórsetedi. Bulardyń bárinen shyǵatyn qorytyndy árkimge týǵan jeri, týǵan eli qymbat ekendigi dep oılaımyn. Aıpyraı! Týǵan jer — aı! Teńdeser kim Bul jerge sen bolmasań kelmes edim. Kindigimdi baılaǵan qazyǵym – aı Sen bolmasań bul mańdy kórmes edim, — dep aqıyq aqynymyz M. Maqataev jyrlaǵandaı, oqýshylar ózderiniń kindik kesken, týyp — ósken mekenin qasterleı, onyń tynys — tirshiligin, tarıhyn, mádenıetin, ekonomıkalyq hal – ahýalyn, zıaly qaýymyn, eńbek erlerin, asqar taýdaı aqsaqaldaryn, abzal analaryn maqtan ete otyryp, týǵan jerdiń bolashaǵyn bárinen artyq kórýge haqylymyz. Týǵan jerdiń bir túıir tasy jattyń at basyndaı altynynan qymbat emes pe? Dýlyǵaly ata - babalarymyz keń dalasyn, asqar taýyn, sarqyrap aqqan kók ózenin qorǵap, maqtan etken, bizge muraǵa qaldyrǵan. Qazirgi tarıhı shaqta, táýelsizdik keńistiginde kúndeı jarqyrap, otanshyldyq rýh pen týǵan jerge degen mahabbat sáýle shashyp turýy kerek. Menińshe, ár qazaqstandyq óz eliniń kartasyna kóz salyp, baıtaq ólkesin, týǵan jerin maqtan tutýǵa tıis.
Daryndy balalarǵa arnalǵan
Jambyl atyndaǵy oblystyq mamandandyrylǵan mektep - gımnazıa -
ınternatynyń oqýshysy Nurbek Aımóldir
«Óz elin súımegen adam esh nárseni de súıe almaıdy» — degen Baıronnyń sózderimen óz jumysymdy bastaǵym kelip otyr. Árkimge týǵan jeri, eli qymbat. Meniń oıymsha, adam balasy úshin týǵan ólkesinen artyq esh nárse joq. Sebebi, bul men túgili aıalaǵan anamyz, qolpashtaǵan ákemiz, týǵan - týys, jora - joldastyń kindiginen qan tamǵan týyp ósken jerimiz. Qasıetti osy jerde bilim nárin sýsyndaǵan mektebim, balalyq shaǵym ótip jatqan aýylym bar. Eger menen sen ne úshin týǵan ólkeńdi súıesiń dep surasa, men múdirmesten Muqaǵalı atamyz aıtqandaı kún men túnin, qybyrlaǵan jándigine deıin súıemin der edim. Óıtkeni Shyǵys Qazaqstan oblysy tabıǵaty — eń ádemi, kórikti, san qıly ormanǵa toly, jýsany men jýasy ańqyǵan, samal jeli esken ólkem. Qystaǵy qalyń jamylǵy qar kórpesi men jazǵy qulpyrǵan shalǵyn dalasyn qushaǵyma alar edim. Meniń ólkem men úshin eń ardaqty, Bar jylýyn, mahabbatyn sýsyndatty. Meniń jerim men úshin qasıetti, Boıyma kúsh — jiger nár aldyrtty. Men áli 6 - synyp oqysam da, altyn uıa mektebimdi aıaqtap, úlken ómirge jol ashatyn birińǵaı ulttyq testileý synynan ótýge qazirden daıyndalý ústindemin. Óıtkeni óz Otanymdy kórkeıtip damytý úshin barlyǵyn jasaǵym keledi. Ataqty Ǵabıt Músirepov pen Sábıt Muqanov, Maǵjan Jumabaev aǵalarymyz syndy uldaryn jaratqan uly mekenniń mereıin ary qaraı ósirgim keledi. Men – bolashaq úlken mamandyq ıesimin, ómir atty kerýenniń bir jolaýshysymyn. Qalaǵan mamandyǵymnyń sońyna túsip, ómir — kerýen qaıda jetelese – sonda jol tartpaqpyn.
«Sen de bir kirpish, dúnıege ketigin tap ta bar qalan» dep qazaqtyń aqyny Abaı atamyz aıtpaqshy, ómirden óz ornyn tapqan durys qoı. Degenmen «týǵan aýylymdy tastap kete baramyn» degen oıdyń ózi meniń kıeli, qut mekenime degen saǵynyshymdy qazirden arttyra túsedi. Týyp - ósken jerim týraly tolǵanyp, oı jetegine berilgen shaǵymda únemi Bákir Tájibaev jyrlaǵan myna bir shýmaqtary oıyma oralady da turady: Qaıda júrsem, týǵan jerim, Sen esimnen shyǵarmysyń! Jastyq dáýren qurǵan jerim, Kóz aldymda turarmysyń! Týǵan jer jaıly jyr da, qara sózben jazylǵan shyǵarmalar da árbir halyqtyń ádebıetinde mol. Budan biz ár halyqtyń týǵan jerin ardaq tutyp, anasyndaı qasterleıtinin baıqaǵandaımyz. Bizdiń qazaq halqy da týǵan jer qadirin jas urpaq boıyna, sanasyna bala kezinen — aq sińirýge umtylatyndyǵyn týǵan jer jaıly maqal — mátelderden, ańyz áńgimelerden, batyrlar jyrynan kóremiz. «It toıǵan jerine, er – týǵan jerine» nemese «Týǵan jerdeı jer bolmas, týǵan eldeı el bolmas» dep erekshelep kórsetedi. Bulardyń bárinen shyǵatyn qorytyndy árkimge týǵan jeri, týǵan eli qymbat ekendigi dep oılaımyn. Aıpyraı! Týǵan jer — aı! Teńdeser kim Bul jerge sen bolmasań kelmes edim. Kindigimdi baılaǵan qazyǵym – aı Sen bolmasań bul mańdy kórmes edim, — dep aqıyq aqynymyz M. Maqataev jyrlaǵandaı, oqýshylar ózderiniń kindik kesken, týyp — ósken mekenin qasterleı, onyń tynys — tirshiligin, tarıhyn, mádenıetin, ekonomıkalyq hal – ahýalyn, zıaly qaýymyn, eńbek erlerin, asqar taýdaı aqsaqaldaryn, abzal analaryn maqtan ete otyryp, týǵan jerdiń bolashaǵyn bárinen artyq kórýge haqylymyz. Týǵan jerdiń bir túıir tasy jattyń at basyndaı altynynan qymbat emes pe? Dýlyǵaly ata - babalarymyz keń dalasyn, asqar taýyn, sarqyrap aqqan kók ózenin qorǵap, maqtan etken, bizge muraǵa qaldyrǵan. Qazirgi tarıhı shaqta, táýelsizdik keńistiginde kúndeı jarqyrap, otanshyldyq rýh pen týǵan jerge degen mahabbat sáýle shashyp turýy kerek. Menińshe, ár qazaqstandyq óz eliniń kartasyna kóz salyp, baıtaq ólkesin, týǵan jerin maqtan tutýǵa tıis.
Daryndy balalarǵa arnalǵan
Jambyl atyndaǵy oblystyq mamandandyrylǵan mektep - gımnazıa -
ınternatynyń oqýshysy Nurbek Aımóldir
You Might Also Like
