Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Nemis dárihanasynan álemdik kosmetıka ımperıasyna deıin: Schwarzkopf tarıhy

Úı jaǵdaıynda qoldanýǵa arnalǵan shashtaraz zattaryn shyǵaryp, kosmetıka naryǵynda revolúsıa jasaǵan kompanıanyń tabysty joly jaıly aıtpaqpyz.

Gans Shvarskoptyń alǵashqy qadamdary

Shashqa arnalǵan quraldardy shyǵaratyn áıgili óndirýshilerdiń biri Gans Shvarskopf ata-babasynan kele jatqan hımık jáne farmasevt bolǵan. Áýelde ol bári biletin quraldardy satýmen aınalysty. 1898-jyly Shvarskopf Berlınde «Boıaýlar, dáriler, átirler» degen shaǵyn dúńgirshek ashty.

Tarıhqa úńilsek, onyń Anglıadan kelgen klıentteriniń biri Londonǵa barǵanda qoldanýǵa bolatyn shaǵyn paketke salynǵan sýsabyn satýyn ótingen. Shvarskopftyń dúńgirsheginde ondaı eshnárse tabyla qoımady. Alaıda, dúńgirshek ıesine sondaı birnárse jasaý týraly oı keldi.

Jańa ónim jasaý úshin farmasevtke 5 jyl ýaqyt kerek boldy. Aqyry shegirgúl ıisimen kúlgin tústi «Schaumpon» sýda erıtin alǵashqy untaq sýsabyn satylymǵa shyqty.

Jańa taýar aýqatty nemis áıelderi paıdalanatyn qymbat maılar men shashqa arnalǵan qatty sabyndarǵy myqty básekeles bolyp, tez arada áıgili boldy. Ol shashtaryn tabıǵı ónimder — jumyrtqa, sút jáne syramen jýatyndar úshin de kómekke keldi.

Alǵashynda jańa sýsabyn Shvarskopftyń dúńgirsheginde ǵana satylyp, bir qaptamasy 20 pfennıng (sent) turdy. Biraq bir jyldan keıin untaqty sýsabyn Berlınniń barlyq dárihanalarynda satylyp, kóp uzamaı halyqaralyq naryqqa da shyqty. Alǵashqy jetkizilim Golandıa men Reseıde boldy.

1903-jyly jańa brendtiń ataý men logotıpi paıda boldy. Gans Shvarskopf nemis tilinen aýdarǵanda «qara bas» degen maǵynany bildiretin óz tegin saýda belgisi retinde qoldanbaq bolyp sheshiti. Untaqty sýsabyn sulýlyq naryǵynda usynylǵan alǵashqy fırmalyq ónim boldy. Al «Schwarzkopf» — Germanıadaǵy alǵashqy kosmetıkalyq brend edi.

Nemisterden buryn untaqty sýsabyndy oılap tapqan esimi belgisiz aǵylshyndyqtan aıyrmashylyǵy, Shvarskopf áýel bastan-aq marketıńke beıimdilik tanytyp, óz ónimin patenttep aldy. Osylaısha onyń taýary resmı túrde álemdegi alǵashqy untaqty sýsabyn boldy. Sonymen qatar daryndy ónertapqysh óz kompanıasynyń «Sizderdiń shashtaryńyz úshin eń jaqsysy!» degen uranyn da oılap tapty. Bir qyzyǵy, qansha jyl ótse de, osy sóılem brendtiń eń basty urany bolyp qala berdi.

Hımık aldyna shashty jýyp qana qoımaı, emdeı de alatyn sýsabyn jasaý týraly maqsat qoıyp, ónimderin jetildire berdi. Ol shashty jýǵannan keıin jumsartyp, tegis etý úshin sýsabyn quramyna badam maıy men pantenol qosty. Úlken tabysqa jetken Shvarskopf dárihanadaǵy zattar men ilespeli taýarlardyń bárinen bas tartyp, shash kútimine arnalǵan quraldardy jasaýǵa tolyqtaı bet burdy.

Bir jyldan keıin farmasevt sýsabyn shyǵaratyn zaýyt ashty. Suranys burynǵydaı usynystan artyp ketti. Sondyqtan tórt jyldan keıin taǵy bir zaýyt ashyldy. Mundaı dúrkiregen tabystyń eń basty sebebi jaı ǵana -  brendtiń básekelesiniń bolmaýynda edi. Schwarzkopf kompanıasy naryqta monopolıs boldy.

Ataǵymen qatar kompanıanyń assortımenti de arta berdi. Hımık ónimge emdik shópter men ártúrli ıisterdi kóptep qosa bastady. Osylaısha, túımedaq, shóp, aqqaıyń jáne barlyǵy 8 ataýly basqa sýsabyndar paıda boldy.

Daryndy ónertapqysh munymen toqtamas edi. Alaıda, Birinshi Dúnıejúzilik soǵys bastalyp ketti de, óndiris toqtap qaldy. Nemisterdiń de, basqa eýropalyqtardyń da burynǵydaı shashtaryna muqıat qaraıtyn aqshalary da, múmkindikteri de bolmady. Adamdar bárin únemdeı bastady. Eń aldymen kosmetıkaǵa únemdep, sýsabyn burynǵydaı suranysqa ıe bolmaı qaldy.

Biraq soǵys aıaqtala salysymen, fabrıkalar qaıtadan jumys isteı bastady. Sol kezderi Gans Shvarskopftyń sýsabynyn paıdalanbaıtyn nemisti tabý múmkin emes edi. Birneshe jylda kompanıa óndiris kólemin eki ese arttyryp, bárin qalpyna keltirip aldy. Alaıda brendke basqa bir qıyndyq týyndady – 1921-jyly nemis hımıgi aıaq astynan júrek ustamasynan kóz jumdy.

Shwarzkopf-tyń jańa ónimderi

Kompanıa qojaıyny qaıtys bolǵannan keıin ony Shvarskopftyń jesiri men úlken uly kishi Gans basqardy. Olar kúıeýi men ákesiniń isin saqtap qana qoımaı, kásipterin odan ári damytty. Ónimderdi alǵa jyljytý úshin az aqsha bólinbedi —1925-jyly Schwarzkopf kompanıasy jarnamanyń ózine 3 mln markaǵa (€1,4 mln) jýyq qarajat bóldi. 1927-jyly brendtiń revolúsıalyq jańa ónimi – álemdegi eń alǵashqy suıyq sýsabyn shyqty.

Untaqtyń áıgili bolǵanynan qaramastan, tutynýshylar ony paıdalanýdyń yńǵaısyz jaqtaryn aıtyp, jıi shaǵymdana bastady. Aldyńǵy túrine qaraǵanda suıyq sýsabyn alergıalyq reaksıalar týdyrmady jáne kópirshidi. Biraq eń bastysy, jańa qutynyń mólsherleýishi bar edi. Bul sýsabyndy paıdalanýdy únemdi etti. Muny esepshil nemister birden baıqady. Bir jyl ishinde Schwarzkopf tuynýshylaryna jańa sýsabynnyń birden birneshe nusqasyn usyndy.

Kosmetıka naryǵynda ózine jańashyl retinde kórsete bilgen brend Berlınde «Shash kútimine arnalǵan ınstıtýt» degen shashtarazshylarǵa arnalǵan alǵashqy oqý ortalyǵyn ashyp, jańa óndiristik kúshter qurdy. Kompanıa bólimsheleri búkil álemde ashyla bastady.

Suıyq sýsabynnyń naryqqa shyqqanyna kóp bola qoımastan kompanıa kelesi jańa ónimi — alǵash ret shashqa arnalǵan kondısıonerdi shyǵaryp, patenttep aldy. 1930-jyldyń basynda brend óz taýarlaryn dúkenderde ǵana satyp qoımaı, shashtarazdarmen jáne sulýlyq salondaryman tyǵyz qarym-qatynas ornata bastady. Búgingi kúnge deıin kompanıa ónimderi kásibı mamandar arasynda eń kóp suranysqa ıe.

Osyndaı zor tabystaryna qaramastan brend alǵan asýynda toqtap qalmady — Schwarzkopf ishinde burynǵydaı zertteý jumystary jalǵasyn taýyp jatty. 1933-jyly kompanıa shashqa arnalǵan jańa Onalkal quralyn — naryqtaǵy alǵashqy siltisiz sýsabyndy usyndy.
Áýelde ol sýǵa onnyń birge qatynasyndaı mólsherde aralastyratyn qurǵaq jáne konsentratty eki nusqada shyǵaryldy. Bul jańalyq qazirgi sýsabyndardyń negizi.

Brend shash kútimine arnalǵan eń iri óndirýshi bola otyryp álemdik naryqty belsendi túrde jaýlaı bastady. Dál osy ýaqyttarda kompanıa arnaıy sulýlyq salondaryna arnalǵan bólek taýarlar shyǵara bastady.

Tipti Ekinshi Dúnıejúzilik soǵystyń ózi Schwarzkopf-ty toqtata almady. Soǵys aıaqtalǵannan keıin kompanıa eksproprıasıa (burynǵy áleýetinen aıyrylý) jáne ónimderdi paıdalanýǵa salynǵan tıymnan keıin álemniń 27 elindegi 200-den asa saýda belgisin joǵaltty. Alaıda osy jyldary brend qyzmetkerleri jańa ónimderdi, kóbinese shashty hımıalyq buıralaýǵa arnalǵan quraldardy shyǵarýmen aınalysty.

Bul da der kezinde jasalǵan qadam boldy. Sol jyldary shash buıralaý sánge kirdi de, álemniń barlyq qyzdary shashtaryna zıan keltirmesten túrli shash úlgilerin jasaýdyń amaldaryn izdestire bastaǵan edi. 1947-jyly shyǵarylǵan Onaltherma quraly shashty burynǵydaı 100 gradýsqa qyzdyrmaı-aq, shashty qalaǵandarynsha buıralaýǵa múmkindik berdi.

Salqyn hımıalyq buıralaýǵa arnalǵan ónim qoraptary dúken sórelerinde siresip turdy. Sonymen qatar shashtyń túsin úı jaǵdaıynda ózgertýge múmkindik bergen Poly Color shashqa arnalǵan boıaýy da paıda boldy. Bul quraldar tutynýshylardyń ǵana emes, kóptegen kosmetıka kórmelerinde mamandardyń da kóńilinen shyqty. Osynyń bári brendtiń shashqa arnalǵan quraldardyń bedeldi, eýropalyq jańashyl-óndirýshi degen ataǵyn tolyqtaı aıqyndap berdi.

Al básekelester bolsa sergeldeńge tústi, olar Schwarzkopf-tyń sońynan ilesýge úlgere almaı qalǵan edi. Kosmetıka naryǵyn endi eshnársemen tańqaldyrý múmkin emesteı kóringen kezde, nemis brendi kezekti noý-haýyn usyndy. 1949-jyly kompanıa álemdegi eń alǵashqy syqpadaǵy Shauma krem-sýsabynyn shyǵardy.

Bul qural tarıhtaǵy eń áıgili sýsabyndardyń biri jáne Batys Germanıadaǵy eń kóp satylymǵa ıe bolǵan sýsabyn boldy. Jańa ónimniń mańyzdylyǵy jaıly Germanıada jáne nemis tildi elderde shauma sózi «sýsabyn» sóziniń sınonımi boldy dep, ol leksıkonǵa dendep enip ketti.

Alaıda eldegi ekonomıkalyq jáne saıası qaıshylyqtar kompanıaǵa áser etpeı qalmady. Sondyqtan 1950-jyly brendtiń shtab-páteri Berlınnen Gambýrgke aýysty. 1963-jyly kompanıada Germanıanyń 2800-ge jýyq qyzmetkeri jumys istedi.

20-ǵasyrdyń ortasynda jańa sán keldi. Rok-n-roll dáýiri jarqyraǵan jarqyn beınelerdi talap etti. Bul tek kıimge ǵana emes, shashqa da qatysty edi. Bul baǵyttaǵy alǵashqy taýar áınek bótelkelerde shyǵarylǵan Gliss spreı-tonıgi boldy. Búrikkishtiń kómegimen shash úlgisin jyltyratýǵa bolatyn edi. Bul tek báriniń basy ǵana boldy.

Schwarzkopf-tyń kelesi revolúsıalyq ónimi Taft — lak nemese shashqa arnalǵan suıyq tor dep atalǵan quraly boldy.

Shashtaraz salondarynda jańa ónim 1955-jyly paıda bola bastady. Al bir jyldan keıin ol barlyq dúkenderden tabyldy. Ańyzǵa súıensek, lak óziniń mundaı ataýyn sepken kezde shyǵaratyn «tffft» dybysyna bola alǵan. Sol sátten bastan nemis tilinde taǵy bir jańa — shash úlgisin laktyń kómegimen qatyrý degen maǵynany bildiretin taften sózi paıda boldy.

On shaqty jyldan keıin Schwarzkopf álemdegi eń alǵashqy freonsyz aerozol óndirýshisi boldy. Jańa ónim qorshaǵan ortany qorǵaýǵa baǵyttalǵan edi.

Brend únemi zaman aǵymynan qalmaýǵa tyrysty. Sondyqtan 1960-jyldary hıppı baǵyty áıgili bola bastaǵanda, kompanıa tez arada shashqa arnalǵan Igora Royal kásibı boıaýyn shyǵardy. Onyń kómegimen shashtyń túsin tez arada, esh qaýipsiz ózgertýge bolatyn edi. Qazir saýda belgisiniń katalogynda kez-kelgen talǵamǵa sáıkes 120-dan astam reń bar.

Biraq birneshe jyldan keıin shyǵarylǵan Igora Toning quraly kóbirek áıgili boldy. Ol jastardyń úı jaǵdaıynda shashtarynyń túsin ózgertip, tájriıbe jasaýyna múmkindik berdi. Shash úlgisiniń reńin ózgertetin kópirshik Eýropadaǵy osyndaı alǵashqy qural edi. Sondaı-aq, dúken sórelerinde reń beretin Palette sýsabyndary paıda boldy.

Brend shash boıaý salasyndaǵy kóshbasshylardyń biri boldy. 1975-jyly Schwarzkopf-tyń satylymy 468 mıllıon nemis markasyn  (€227 mln-ǵa jýyq) qurady.

Olardyń taǵy bir jańashyldyǵy — ónimderdi túrleri boıynsha bólý boldy. Kompanıa mamandary bir sýsabynnyń shashtyń ártúrine árqalaı áser etetinin alǵash bolyp anyqtady. Dál osy Schwarzkopf kompanıasy adamdardyń shashyn qurǵaq, qalypty jáne maıly shash dep bóldi. Jáne ár túrge arnalǵan quraldar shyǵara bastady.

Schwarzkopf-tyń jańa byǵyty

Kompanıa úıretý ortalyqtaryn damyta otyryp, aǵartý isterin de umytpady. 1972-jyly brend shashtarazdarǵa arnalǵan ár klıentke keshendi jáne jeke jaǵdaı jasaýdy biriktirgen «Schwarzkopf ádisin» usyndy. Sheberlerge salondarda kásibı quraldardy paıdalanbas buryn úı jaǵdaıynda shash kútimine arnalǵan quraldardy tańdaýdy úıretti.

Batysty jaýlaǵan Schwarzkopf brendi endi Shyǵysqa jyljyp, Keńes Odaǵynyń naryǵyn meńgerýge kiristi. 1970-jyldardyń basynda ónim alǵash ret Chehoslovakıada paıda boldy. Alaıda bul naryqta tamyr jaıý úshin birneshe jyl kerek boldy. Tek 1978-jyly ǵana Keńes Odaǵynyń «Svoboda», «LatBytHım» kásiporyndary jáne Krasnodardaǵy zaýyt Schwarzkopf ónimderin shyǵara bastady. 1980-jyldardyń sońynda brend satylymy 622 mıllıon nemis markasyna (€301 mln) jýyqtady.

1995-jyly brendtiń 77%-na ıelik etken Hoechst konserni óz úlesin alpaýyt Henkel-ge satty. Kelisim sommasy qupıa túrde qaldy. Al kompanıanyń 23%-yna Gans Shvarskopftyń muragerleri ıelik etti. Sol sátte brendtiń satylymy 1,1 mıllıon nemis markasyna (€533 mln) jýyq bolǵan edi.

Jańa basshylyqpen Schwarzkopf jańashyl ónimderin shyǵarýdy jalǵastyrdy. 21-ǵasyrdyń basynda kásibı stılıser úshin shash úlgilerin jasaýǵa arnalǵan Osis baǵyty qolǵa alyndy. Al 2004-jyly eýropa naryǵynda jańa Got2b saýda belgisi paıda boldy.

Bul baǵyt kóshe sániniń áserimen AQSH-ta paıda boldy. Schwarzkopf úshin bul jastardy tartý arqyly aýqymyn keńeıtýdiń jaqsy múmkindigi edi.

Brend jarnama jasaýda juldyzdarmen, eń áýeli nemis juldyzdarymen tyǵyz baılanysta bolady. 2006-jyly Taft laginiń beınesi bolǵan Haıdı Klýmdy jáne shash boıaýlaryn jarnamalap qana qoımaı, brendpen birge shash kútimine arnalǵan óz óniminiń jelisin qurǵan Klaýdıo Shıfferdi aıtýdyń ózi jetkilikti.  

2018-jyly 120-jyldyq mereıtoıyn toılaǵan kompanıa Taft brendiniń jańa beınesin tanystyrdy. Ol nemis top-modeli Tonı Garnn boldy.

Qazirde Schwarzkopf ónimderi álemniń 50 elinde bar. Brend ónimderin eki baǵytqa bólýge bolady: massmarket (kópshilikke arnalǵan) jáne shashtaraz salondaryna arnalǵan kásibı quraldar.

“European Trusted Brands” zertteýine sáıkes, Schwarzkopf-ty Reader’s Digest jýrnalynyń (jyl saıyn tutynýshylar senimin aqtaıtyn brendterdi tańdaıdy) oqyrmandary 11 ret «eń senimdi» dep ataǵan. Nemis halqy Schwarzkopf-tyń Shauma sýsabynyn burynǵydaı senimdi túrde keńinen qoldanyp keledi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama