Ólshemderdi oryndaý ádistemeleri
«Metrologıa, standarttaý jáne sertıfıkattaý»
Sabaq taqyryby: «Ólshemderdi oryndaý ádistemeleri»
Sabaq túri: aralas
Sabaqty ádisi: reprodýktıvti, túsindirmeli.
Pánaralyq baılanys: Fızıka, Standarttaý jáne sertıfıkattaý negizderi, Syzý.
Sabaqtyń maqsaty
Bilimdilik: Bilimgerlerge teorıalyq jáne tájirıbelik málimet berý, ólsheý túrlerin jáne ólshemderdi oryndaý ádisterin túsindirý.
Damytýshylyq: Bilimgerlerdiń óz oıyn jetkizý qabiletin, teorıa júzinde alǵan bilimderin tájirıbe kezinde paıdalaný qabletin damytý
Tárbıelik: Bilimgerlerdiń teorıa júzinde alǵan bilimderin tájirıbe kezinde paıdalaný qabletin damytý.
Sabaqty júrgizý kezeńderi
I. Uıymdastyrý kezeńi
- Bilimgerlermen sálemdesý
- Bilimgerlerdiń sabaqqa kelýin tekserý
- Bilimgerlerdiń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
Topqa bólý
- tórt topqa bólý, túster boıynsha (qyzyl, jasyl, kók, sary).
Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn tanystyrý.
Sabaqtyń maqsaty, ólsheý túrlerin jáne ólshemderdi oryndaý ádisterin oqyp úırený.
- topty erejesimen tanystyrý.
Motıvasıalyq kezeń
Mysaly:
- Adamnyń ómirinde ólshem qandaı oryn alady?
- Óte mańyzdy oryn alady.
- Ǵylymnyń bastamasy ne?
- Ólshem.
- Ólsheýdiń ádisterin bilý bizge mańyzdy ma?
- Árıne.
Endeshe, búgingi sabaǵymyz osy ólshemderdi oryndaý ádisterine qatysty bolǵandyqtan, bolashaqta kóp kómegi tıedi dep oılaımyn.
II. Ótken taqyrypty qaıtalaý
Test suraqtary
1 - nusqa
1. Metrologıanyń erejeleri boıynsha ólsheý quraldary qandaı eki túrge bólinedi?
A) Jumysshy jáne etalon
B) Negizgi jáne qosymsha.
V) Dál jáne dál emes
G) Fızıkalyq jáne fızıkalyq emes
2. Salystyrý aspaptary qandaı jaǵdaılarda qoldanylady?
A) Ólshenetin shamany máni belgili shamalarmen salystyrýǵa.
B) Nolmen salystyrý
V) Turaqty sanmen salystyrý
G) Qoldanylmaıdy
3. Metrologıa degenimiz ne?
A) Ólshemder týraly, olardyń birligimen talap etiletin dáldigin qamtamasyz etetin ádister men quraldar týraly ǵylym.
B) Ólsheý quraldary júıesinde
V) Ólshenip otyrǵan fızıkalyq shamany onyń birligimen ólsheý ustanymyna sáıkes salystyrý ádisi nemese ádister jıyntyǵy
G) Ólshenetin shama belgili máni bar, ólshenetin shama máninen aıyrmashylyǵy bolmashy birtekti shamamen salystyrylatyn jáne osy eki shama arasyndaǵy aıyrmashylyq ólshenetin ólsheý ádisi.
4. Ólsheý quraldary degenimiz ne?
A) Shama birligin is júzinde ólsheıtin normalanǵan qatelikteri bar qural.
B) Shamalardy biriktiretin qural
V) Belgili bir júıege keltirý quraly
G) Belgili bir normaǵa keltirý quraly
5. Ólsheýish aspaptar qandaı maqsatta qoldanylady?
A) Ólsheýish aqparattardy alýǵa, paıdalanýǵa, qabyldaýǵa.
B) Ólshengen aqparattardy taratýǵa
V) Ólshemdi ózgertý.
G) Túrlendirýde.
6. Salmaqty ólsheýdiń qandaı tehnıkalyq quraldary bar?
A) Óreskel ólsheýish, tehnıkalyq tarazy, analıtıkalyq tarazy, metrologıalyq tarazy, torzıondy tarazy.
B) Termometrler
V) Vóltmetrler
G) Ampermetr
2 - nusqa
1. Ólshemniń naqty jáne nomınaldy máni degenimiz ne?
A) Ólshemniń qateligi.
B) Ólsheý dáldiligi
V) Ólsheý ereksheligi
G) Ólsheý shegi
2. Ólshem dep neni aıtady?
A) Berilgen mólsherdegi fızıkalyq shamany jańǵyrtý (saqtaý) úshin qoldanylatyn qural.
B) Ólshenetin shamalardyń kórsetkishteri.
V) Belgili kórsetilgen shamanyń jıyny.
G) Kez kelgen ólshenetin shama.
3. Elektr togynyń negizgi parametrlerin ólsheýde qandaı aspaptar qoldanylady?
A) Vóltmetr, ampermetr, ommetr, chastotomer.
B) Termometr, gıgrometr, areometr.
V) Metr, syzǵysh, sırkúl.
G) Barlyq jaýap durys.
4) Temperatýrany ólsheý aspaptary qaısysy?
A) Termometr
B) Aerometr
V) Gıgrometr
G) Santımetr
5. Ólshemderdiń metrlik júıesi qashan engizilgen?
a) 1840 jyly Fransıada.
b) 1940 jyly Reseıde.
v) 1945 jyly Qazaqstanda.
G) 1845 jyly AQSH ta.
6. Sapany ólsheýge arnalǵan metrologıanyń salasy qalaı atalady?
A) Kvalımetrıa.
B) Sımmetrıa.
V) Santımetrıa.
G) Geometrıa.
Almaty oblysy, Taldyqorǵan qalasy,
Taldyqorǵan polıtehnıkalyq koleji
Oqytýshy: Shaıahmetov N. N.
Ádisker: Janysbekova G. A.
Ólshemderdi oryndaý ádistemeleri júkteý
Sabaq taqyryby: «Ólshemderdi oryndaý ádistemeleri»
Sabaq túri: aralas
Sabaqty ádisi: reprodýktıvti, túsindirmeli.
Pánaralyq baılanys: Fızıka, Standarttaý jáne sertıfıkattaý negizderi, Syzý.
Sabaqtyń maqsaty
Bilimdilik: Bilimgerlerge teorıalyq jáne tájirıbelik málimet berý, ólsheý túrlerin jáne ólshemderdi oryndaý ádisterin túsindirý.
Damytýshylyq: Bilimgerlerdiń óz oıyn jetkizý qabiletin, teorıa júzinde alǵan bilimderin tájirıbe kezinde paıdalaný qabletin damytý
Tárbıelik: Bilimgerlerdiń teorıa júzinde alǵan bilimderin tájirıbe kezinde paıdalaný qabletin damytý.
Sabaqty júrgizý kezeńderi
I. Uıymdastyrý kezeńi
- Bilimgerlermen sálemdesý
- Bilimgerlerdiń sabaqqa kelýin tekserý
- Bilimgerlerdiń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
Topqa bólý
- tórt topqa bólý, túster boıynsha (qyzyl, jasyl, kók, sary).
Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn tanystyrý.
Sabaqtyń maqsaty, ólsheý túrlerin jáne ólshemderdi oryndaý ádisterin oqyp úırený.
- topty erejesimen tanystyrý.
Motıvasıalyq kezeń
Mysaly:
- Adamnyń ómirinde ólshem qandaı oryn alady?
- Óte mańyzdy oryn alady.
- Ǵylymnyń bastamasy ne?
- Ólshem.
- Ólsheýdiń ádisterin bilý bizge mańyzdy ma?
- Árıne.
Endeshe, búgingi sabaǵymyz osy ólshemderdi oryndaý ádisterine qatysty bolǵandyqtan, bolashaqta kóp kómegi tıedi dep oılaımyn.
II. Ótken taqyrypty qaıtalaý
Test suraqtary
1 - nusqa
1. Metrologıanyń erejeleri boıynsha ólsheý quraldary qandaı eki túrge bólinedi?
A) Jumysshy jáne etalon
B) Negizgi jáne qosymsha.
V) Dál jáne dál emes
G) Fızıkalyq jáne fızıkalyq emes
2. Salystyrý aspaptary qandaı jaǵdaılarda qoldanylady?
A) Ólshenetin shamany máni belgili shamalarmen salystyrýǵa.
B) Nolmen salystyrý
V) Turaqty sanmen salystyrý
G) Qoldanylmaıdy
3. Metrologıa degenimiz ne?
A) Ólshemder týraly, olardyń birligimen talap etiletin dáldigin qamtamasyz etetin ádister men quraldar týraly ǵylym.
B) Ólsheý quraldary júıesinde
V) Ólshenip otyrǵan fızıkalyq shamany onyń birligimen ólsheý ustanymyna sáıkes salystyrý ádisi nemese ádister jıyntyǵy
G) Ólshenetin shama belgili máni bar, ólshenetin shama máninen aıyrmashylyǵy bolmashy birtekti shamamen salystyrylatyn jáne osy eki shama arasyndaǵy aıyrmashylyq ólshenetin ólsheý ádisi.
4. Ólsheý quraldary degenimiz ne?
A) Shama birligin is júzinde ólsheıtin normalanǵan qatelikteri bar qural.
B) Shamalardy biriktiretin qural
V) Belgili bir júıege keltirý quraly
G) Belgili bir normaǵa keltirý quraly
5. Ólsheýish aspaptar qandaı maqsatta qoldanylady?
A) Ólsheýish aqparattardy alýǵa, paıdalanýǵa, qabyldaýǵa.
B) Ólshengen aqparattardy taratýǵa
V) Ólshemdi ózgertý.
G) Túrlendirýde.
6. Salmaqty ólsheýdiń qandaı tehnıkalyq quraldary bar?
A) Óreskel ólsheýish, tehnıkalyq tarazy, analıtıkalyq tarazy, metrologıalyq tarazy, torzıondy tarazy.
B) Termometrler
V) Vóltmetrler
G) Ampermetr
2 - nusqa
1. Ólshemniń naqty jáne nomınaldy máni degenimiz ne?
A) Ólshemniń qateligi.
B) Ólsheý dáldiligi
V) Ólsheý ereksheligi
G) Ólsheý shegi
2. Ólshem dep neni aıtady?
A) Berilgen mólsherdegi fızıkalyq shamany jańǵyrtý (saqtaý) úshin qoldanylatyn qural.
B) Ólshenetin shamalardyń kórsetkishteri.
V) Belgili kórsetilgen shamanyń jıyny.
G) Kez kelgen ólshenetin shama.
3. Elektr togynyń negizgi parametrlerin ólsheýde qandaı aspaptar qoldanylady?
A) Vóltmetr, ampermetr, ommetr, chastotomer.
B) Termometr, gıgrometr, areometr.
V) Metr, syzǵysh, sırkúl.
G) Barlyq jaýap durys.
4) Temperatýrany ólsheý aspaptary qaısysy?
A) Termometr
B) Aerometr
V) Gıgrometr
G) Santımetr
5. Ólshemderdiń metrlik júıesi qashan engizilgen?
a) 1840 jyly Fransıada.
b) 1940 jyly Reseıde.
v) 1945 jyly Qazaqstanda.
G) 1845 jyly AQSH ta.
6. Sapany ólsheýge arnalǵan metrologıanyń salasy qalaı atalady?
A) Kvalımetrıa.
B) Sımmetrıa.
V) Santımetrıa.
G) Geometrıa.
Almaty oblysy, Taldyqorǵan qalasy,
Taldyqorǵan polıtehnıkalyq koleji
Oqytýshy: Shaıahmetov N. N.
Ádisker: Janysbekova G. A.
Ólshemderdi oryndaý ádistemeleri júkteý
You Might Also Like
