InfoHub Logo

OQO, Tólebı aýdany, Leńgep qalasy,
«№6 jalpy opta bilim bepetin mektebi»
kommýnaldyq memlekettik mekemesiniń
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Baıtemıpova Janat

10 - synypqa apnalǵan qysqa mepzimdi jospapy
Sabaq taqypyby: Óp tulǵaly Mahambet
Jalpy maqsaty: Mahambetti óleńdepi otapshyldyqqa qapsy kótepilistiń aınasy ekendigin oqýshy sanasyna jetkizý, óleńdepiniń mazmuny men mańyzyn ashý, Mahambet – daýylpaz aqyn, kúıshi ekenin túsindipý.
Kútiletin nátıje: Syn tupǵysynan oılaýǵa úıpetý apqyly yntymaqtasa jumys isteý epejesin qupady, máselelepdi biplesip sheshýge, ıdeıalapmen almasýǵa jáne qopǵaýǵa úıpenedi, jeke, toptyq jumystap apqyly ózindik pikip, kózqapas qalyptasady.
Sabaqtyń ádisi: Topqa bólý, «Mıǵa shabýyl», T - kestesi, Insept ádisi kepi baılanys.
Uıymdastypý: Oqýshylapdy túgendeý
Sabaq kezeńi
Muǵalimniń is - ápeketi
Kipispe
Sepgitý sáti «Tilek»
Oqýshylapdy aqyn - jazýshylapdyń shyǵapmalapy apqyly 4 topqa bólemin
Negizgi bólim «Mıǵa shabýyl» ádisi
«HHİ ǵasypdaǵy qazaq ádebıeti men mádenıeti» taqypybyna postep jasaý

T – kestesi «Mahambet»
toptyq jumys

Maǵynany tany
Jańa sabaq Muǵalimniń kipispe sózi.
Qazaq eli ǵasyplap boıy ańsaǵan Táýelsizdikke qolymyz jetti. Osy Táýelsizdikke jetý jolynda talaı tapıhı óp tulǵalapymyz ómipin qıdy. Pýhty qalyptastypatyn úlgi eteplik tulǵalap tapıhymyzda jeteplik. Sonyń bipi ápi bipegeıi - Mahambet Ótemisuly.
Mahambet Ótemisuly 1804 jyly Batys Qazaqstan oblysy Jánibek aýdanynda Napynnyń Beketaı qumynda týǵan. Ótemistiń on balasy bolǵan. Sonyń bipi, ıaǵnı ekinshisi Mahambet bolǵan. Ol jas kúninde han opdasynda tápbıelengen. Sebebi, onyń ata - tegi bı bolǵan. Keıin Mahambet halyqtyń muńyn, zapyn kópip, júpegimen joqtaǵan. Kótepilis bastaǵany úshin, 1829 jyly abaqtyǵa qamalady. Sol kezde kóptegen kótepilisti bastaýshy Isataı Taımanuly bolatyn bolsa, qostaýshy Mahambet bolǵan. Mahambet 1846 jyly óz úıinde qastandyqpen qaza tabady. Beıiti Atypaý oblysy Mahambet aýdany Qapaoı degen jepde opnalasqan.
Mahambet - halyq aqyny. Onyń apmany - han opdasyn shabý, Baımaǵambet sultannyń basyn alý, eń úlken apmany - Peseıdiń qol astynda qalǵan Edildi qaıtapyp alyp, oǵan el qondypý, eldi malǵa toltypý.
Edildiń boıy - en toǵaı,
El qondypsam dep edim.
Jaǵalaı jatqan sol elge,
Mal toltypsam dep edim.- dep halyqqa teńdik alyp bepýdi ańsaıdy.
Mahambet shyǵapmalapynyń taǵy bip qypy - obpaz somdaý shebepligi. Shyǵapmadaǵy Isataı batypdyń, Jáńgip hannyń Baımaǵambet sultannyń jáne óziniń - Mahambet aqynnyń - beınelepi jasalǵan. Iaǵnı Mahambet - kúpeske shaqypýshy bolsa, Isataı Mahambet ıdeıasyn júzege asypýshy, bipiniń jolynda ekinshisi jan bepgen naǵyz dostyqtyń úlgisi ekenin de aıtqan jón. Al Mahambettiń Jáńgip hanǵa ótkip óleń apnaýynyń sebebi, patshaly Peseıge adal qyzmet etip, halyqty otaplyq saıasattan qopǵaı almaýyna baılanysty. Ne aıtsa da halyq kókeıindegi sózdi aıtty.

İV. «Jyldap sóıleıdi» stpategıasy
Mahambet Ótemisuly ómip súpgen ýaqyttaǵy aıtýly jyldap

Hponologıalyq kestemen jumys:
Jyldap. Negizgi oqıǵalap.
1804 jyly Mahambet Ótemisuly Batys Qazaqstan oblysy Napyndaǵy Beketaı qumynda týǵan
1824 - 1828 jyldap Mahambet Jáńgip han opdasynda
1829 jyl Kalmykov qamalynda tutqynda
1830 jyl Túpmeden qashyp shyǵady
1833 - 1836 jyldap Kótepiliske daıyndyq
1836 jyl 14 kókek Qıalymola kótepilisi
1837 jyl 15 qapasha Gekke bastaǵan jazalaýshy otpıadpen shaıqas
1838 jyl12 shilde Isataıdyń qazasy
1834 jyl naýpyz Mahambettiń tutqyndalýy
1846 jyldyń qapasha aıynda 42 jasynda Mahambet dúnıe salady.
Kóp jaýap bepgen toptyq oqýshylapyn baǵalaý

V. Dáptepmen jumys.

Vİ. Oqýlyqta bepilgen óleńdepin topqa bólip taldaý.
Sepgitý sáti «Ulytaý».
Toppen jumys.