Otbasy men balabaqsha arasyndaǵy bala tárbıesi pedagogıkalyq maqsattar arqyly júzege asady
Aqtóbe qalasyndaǵy
№3 «Ertegi» MDU meńgerýshisi
A. Baıtursynov atyndaǵy medal ıegeri
Muhanbetqalıeva Bıbigúl Qydyrǵalıqyzy
Otbasy men balabaqsha arasyndaǵy bala tárbıesi pedagogıkalyq maqsattar arqyly júzege asady.
Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń «Sizdermen bizder tek bolashaq býyndy ǵana emes jalpy adamzattyq, qadir-qasıetterdiń mán mańyzyn túsinetin jany da, táni de taza, bilimdi patrıot azamattar býynyn tárbıeleýge mindettimiz» - dep aıtqandaı bala bizdiń bolashaǵymyz, bala tárbıesi elimizdiń áleýmettik damýynyń, qurylymynyń keleshegin aıqyndaýshy dep esepteımiz. Egemen elimizdiń kók týyn jelbireter erteńgi bolashaq, ıaǵnı búgingi búldirshinder tárbıesi asa aýqymdy, nazar salatyn basty máselelerdiń biri.
Bala tárbıesi ana sútinen bastalyp, bireýdiń bireýge yqpaly arqyly ómir boıy qalyptasatyn kúrdeli qubylys. Tárbıeniń eń alǵashqy bastamasyn otbasynda alsa, jalǵasy balabaqshamen baılanysady, ıaǵnı bala tárbıelene otyryp bilim alady.
Sábı ósedi, ýaqyt ótken saıyn onyń aınalasyndaǵy keńistigi de kúnnen kúnge ózgerip, ulǵaıa beredi. Bala úshin otbasy bir jaǵynan – tirshilik qorshaýy bolsa, ekinshi jaǵynan – tárbıelik orta. Búgingi tańda jas sábıdiń ómirin tolyqqandy uıymdastyrý úshin balabaqshanyń da orny erekshe. Tipten «baqytty balalyq shaq» degen uǵym otbasy men balabaqshanyń birigip uıymdastyrǵan tirliginde ǵana týyndaıtyn sıaqty.
Mektepke deıingi uıymdardyń otbasy arasyndaǵy ózara yqpaldastyqtyń negizgi baǵyttaryna kóńil bólsek:
- pedagogıkalyq jáne psıhologıalyq saýattylyqty jetildirý, ata - analardy oqytý baǵdarlamasyn meńgertýine:
- is - árekettiń túrli formalary (sabaqqa qatysý, ártúrli klýbtar) jáne qosymsha qyzmet kórsetýine;
- balalardyń shyǵarmashylyq áreketin damytýyna;
- josparlaý men baqylaýdy uıymdastyrýyna;
- qalyptasý men damytý máseleleri boıynsha tájirıbe almasýyna;
- áleýmettik damytýshy orta qalyptastyrýǵa kómektesýine.
Mine osyndaı negizgi baǵyttardy bala tárbıeleýdegi iske asyrýshylar mektepke deıingi mekemeler men otbasy. Osy eki arada júrgiziletin tálim - tárbıe sabaqtasa, ushtasa ótkizilgende ǵana kózdelgen maqsat nátıjeleri bolary sózsiz.
Bala tárbıesine tek balabaqsha, mektep, ony qorshaǵan orta ǵana emes, sonymen qatar otbasy, ıaǵnı, ákesi, atasy, ájesi, aǵasy, ápkesi de áserin tıgizedi. Ata - analardy yntymaqtastyq pen seriktestikke jumyldyra atqarǵan jumysymyzdyń formalaryn usynǵym kelip otyr. Mysaly, «Ájeniń úıinde qonaqta bolý», «Ata - ájem aýyly», «Meniń týǵan ólkem» atty ótkizilgen is - sharalardyń maqsaty – balalar men ata - analardy halqymyzdyń salt - dástúrimen, ádet - ǵurpymen tanystyryp, ony ózara kórsete alý daǵdylaryn qalyptastyrý.
Ata - analarmen jumys dástúrli emes túrlerimen uıymdastyrylady: ata - analarmen trenıńter, pikirtalastar, psıhologıalyq demalys sátteri, dóńgelek ústel.
Otbasy – qoǵamnyń alǵashqy uıasy bolǵandyqtan, ony nyǵaıtý, onyń tárbıelik mánin arttyrýǵ sol qoǵamnyń basty nazarynda bolýy kerek. Balanyń durys tálim - tárbıesi, eń aldymen ata - ananyń jáne tárbıeshilerdiń eńbeksúıgishtigi men bedeline tikeleı baılanysty. Mektepaldy daıarlyq top tárbıeshileri men ata - analarǵa usynylady. Bala tárbıesi – atam zamannan bastap adamzatty tolǵandyryp kele jatqan ómirdiń ózekti máselesi.
Otbasyndaǵy ata - ana men balanyń arasyndaǵy qarym - qatynas nátıjesinde adamgershilik, estetıkalyq, dene tárbıesiniń alǵashqy tárbıeshileri. Otbasy – qoǵamnyń alǵashqy uıasy bolǵandyqtan, ony nyǵaıtý, onyń tárbıelik mánin arttyrý, sol qoǵamnyń basty nazarynda bolýy kerek.
Elimizdiń táýelsizdik alǵan tusta jas urpaqty ulttyq salt - dástúrimiz, ádet - ǵurpymyz negizinde tárbıeleý qolǵa alynady.
Jalpy otbasy bolsyn, mektepke deıingi tárbıe beretin mekeme bolsyn tárbıelenýde mynadaı tásilderdi qoldanǵan jón: aqyl - keńes berý, úlgi - ónege kórsetý, úıretý, túsindirý, jadynda qaldyrý, jattyqtyrý, salystyrý, yntalandyrý, madaqtaý, talap qoıý, jazalaý. Ár ata - ana óz balasyna ustaz ekenin umytpaýy tıis.
Tárbıeshi ár balany jeke - jeke ata - ana arqyly bilýi qajet. Ata - ananyń kúndelikti ómirindegi eńbegi, minez - qulqy, balaǵa qarym - qatynasy balany tárbıelep otyrǵan tárbıeshige de aıan bolýy qajet. Balany sonda baryp tárbıeleı alamyz.
1. Balany sábı ol áli eshteńe bilmeıdi, uqpaıdy dep jáı kózben qaramaý kerek, óıtkeni ol da jetilip kele jatqan tulǵa.
2. Balany ár ýaqytta shyndyqqa úıretý. Esh ýaqytta aldamaı ashshy bolsa da shyndyqty ashyp aıtyp, sol jaǵdaıǵa durys kózqaraspen qaraýǵa jaǵdaı týǵyzý.
3. Balanyń árbir sán ýaqytymen isteýge kúnde qadaǵalaý.
4. Balanyń árbir sán qadaǵalap, oǵan degen kózqarasyńyzdy qalaı bolsa da nátıjege jetkizýińiz kerek.
5. Balany óz betimen jumys jasaýǵa jáne ózge balanyń jumysyn baǵalaýǵa úıretý kerek.
Mektepke deıingi tárbıe beretin mekeme halyqtyq bilim berý júıesiniń alǵashqy baspaldaǵy. Bul ortada bala buıyǵylyqtan arylyp, kópshil, uıymshyl bolyp ósedi. Tárbıeshi óz qaraýyndaǵy ár balanyń árqaısysyna meıirim nuryn syılaı, ana ornyna ana bolýy qajet. Otbasyndaǵy tárbıe pedagogıkalyq tárbıemen ushtasýy qajet. Otbasynyń mektepke deıingi mekemelerimen baılanystylyǵy óte mańyzdy. Mundaı baılanyssyz jas urpaqty jaqsy tárbıeleý múmkin emes.
Bala tárbıesi jónindegi suraqtyń ata - anamen ıaǵnı otbasymen baılanysty bolýy pedagogıkalyq ujymnyń eń negizgi mindeti.
Mektepke deıingi uıymy men otbasy yntymaqtastyǵyn nyǵaıtý úshin tárbıeshi men ata - ana arasynda úlken baılanys bolýy qajet. Ár balanyń tanı bilý tárbıeshiniń ereksheligine de baılanysty. Balanyń bárin birdeı kórip, birdeı tálim - tárbıe berý tárbıeshiniń basty mindeti. Saýalnama taratyp, ata - ananyń pikirin bólisýi qajet.
Bala ata - ana ómiriniń jalǵasy. «Qus balapany úshin tuzaqqa túsedi, adam balasy úshin azapqa túsedi» demekshi, balanyń bolashaǵyna úlken jaýapkershilikpen qaraýymyz qajet. Balanyń úlken sanaly azamat etý ómirimizdiń ıaǵnı otbasy men pedagog ujym arasyndaǵy baılanysymyzdyń sheshimi dep te aıtýymyzǵa bolady.
«Bolar eldiń balasyn sáninen emes sáleminen tanımyn» degen eken qarıalar, sondyqtan da ár balany eldiń úlken bedeli zor azamaty etip tárbıeleıik, aǵaıyn!
№3 «Ertegi» MDU meńgerýshisi
A. Baıtursynov atyndaǵy medal ıegeri
Muhanbetqalıeva Bıbigúl Qydyrǵalıqyzy
Otbasy men balabaqsha arasyndaǵy bala tárbıesi pedagogıkalyq maqsattar arqyly júzege asady.
Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń «Sizdermen bizder tek bolashaq býyndy ǵana emes jalpy adamzattyq, qadir-qasıetterdiń mán mańyzyn túsinetin jany da, táni de taza, bilimdi patrıot azamattar býynyn tárbıeleýge mindettimiz» - dep aıtqandaı bala bizdiń bolashaǵymyz, bala tárbıesi elimizdiń áleýmettik damýynyń, qurylymynyń keleshegin aıqyndaýshy dep esepteımiz. Egemen elimizdiń kók týyn jelbireter erteńgi bolashaq, ıaǵnı búgingi búldirshinder tárbıesi asa aýqymdy, nazar salatyn basty máselelerdiń biri.
Bala tárbıesi ana sútinen bastalyp, bireýdiń bireýge yqpaly arqyly ómir boıy qalyptasatyn kúrdeli qubylys. Tárbıeniń eń alǵashqy bastamasyn otbasynda alsa, jalǵasy balabaqshamen baılanysady, ıaǵnı bala tárbıelene otyryp bilim alady.
Sábı ósedi, ýaqyt ótken saıyn onyń aınalasyndaǵy keńistigi de kúnnen kúnge ózgerip, ulǵaıa beredi. Bala úshin otbasy bir jaǵynan – tirshilik qorshaýy bolsa, ekinshi jaǵynan – tárbıelik orta. Búgingi tańda jas sábıdiń ómirin tolyqqandy uıymdastyrý úshin balabaqshanyń da orny erekshe. Tipten «baqytty balalyq shaq» degen uǵym otbasy men balabaqshanyń birigip uıymdastyrǵan tirliginde ǵana týyndaıtyn sıaqty.
Mektepke deıingi uıymdardyń otbasy arasyndaǵy ózara yqpaldastyqtyń negizgi baǵyttaryna kóńil bólsek:
- pedagogıkalyq jáne psıhologıalyq saýattylyqty jetildirý, ata - analardy oqytý baǵdarlamasyn meńgertýine:
- is - árekettiń túrli formalary (sabaqqa qatysý, ártúrli klýbtar) jáne qosymsha qyzmet kórsetýine;
- balalardyń shyǵarmashylyq áreketin damytýyna;
- josparlaý men baqylaýdy uıymdastyrýyna;
- qalyptasý men damytý máseleleri boıynsha tájirıbe almasýyna;
- áleýmettik damytýshy orta qalyptastyrýǵa kómektesýine.
Mine osyndaı negizgi baǵyttardy bala tárbıeleýdegi iske asyrýshylar mektepke deıingi mekemeler men otbasy. Osy eki arada júrgiziletin tálim - tárbıe sabaqtasa, ushtasa ótkizilgende ǵana kózdelgen maqsat nátıjeleri bolary sózsiz.
Bala tárbıesine tek balabaqsha, mektep, ony qorshaǵan orta ǵana emes, sonymen qatar otbasy, ıaǵnı, ákesi, atasy, ájesi, aǵasy, ápkesi de áserin tıgizedi. Ata - analardy yntymaqtastyq pen seriktestikke jumyldyra atqarǵan jumysymyzdyń formalaryn usynǵym kelip otyr. Mysaly, «Ájeniń úıinde qonaqta bolý», «Ata - ájem aýyly», «Meniń týǵan ólkem» atty ótkizilgen is - sharalardyń maqsaty – balalar men ata - analardy halqymyzdyń salt - dástúrimen, ádet - ǵurpymen tanystyryp, ony ózara kórsete alý daǵdylaryn qalyptastyrý.
Ata - analarmen jumys dástúrli emes túrlerimen uıymdastyrylady: ata - analarmen trenıńter, pikirtalastar, psıhologıalyq demalys sátteri, dóńgelek ústel.
Otbasy – qoǵamnyń alǵashqy uıasy bolǵandyqtan, ony nyǵaıtý, onyń tárbıelik mánin arttyrýǵ sol qoǵamnyń basty nazarynda bolýy kerek. Balanyń durys tálim - tárbıesi, eń aldymen ata - ananyń jáne tárbıeshilerdiń eńbeksúıgishtigi men bedeline tikeleı baılanysty. Mektepaldy daıarlyq top tárbıeshileri men ata - analarǵa usynylady. Bala tárbıesi – atam zamannan bastap adamzatty tolǵandyryp kele jatqan ómirdiń ózekti máselesi.
Otbasyndaǵy ata - ana men balanyń arasyndaǵy qarym - qatynas nátıjesinde adamgershilik, estetıkalyq, dene tárbıesiniń alǵashqy tárbıeshileri. Otbasy – qoǵamnyń alǵashqy uıasy bolǵandyqtan, ony nyǵaıtý, onyń tárbıelik mánin arttyrý, sol qoǵamnyń basty nazarynda bolýy kerek.
Elimizdiń táýelsizdik alǵan tusta jas urpaqty ulttyq salt - dástúrimiz, ádet - ǵurpymyz negizinde tárbıeleý qolǵa alynady.
Jalpy otbasy bolsyn, mektepke deıingi tárbıe beretin mekeme bolsyn tárbıelenýde mynadaı tásilderdi qoldanǵan jón: aqyl - keńes berý, úlgi - ónege kórsetý, úıretý, túsindirý, jadynda qaldyrý, jattyqtyrý, salystyrý, yntalandyrý, madaqtaý, talap qoıý, jazalaý. Ár ata - ana óz balasyna ustaz ekenin umytpaýy tıis.
Tárbıeshi ár balany jeke - jeke ata - ana arqyly bilýi qajet. Ata - ananyń kúndelikti ómirindegi eńbegi, minez - qulqy, balaǵa qarym - qatynasy balany tárbıelep otyrǵan tárbıeshige de aıan bolýy qajet. Balany sonda baryp tárbıeleı alamyz.
1. Balany sábı ol áli eshteńe bilmeıdi, uqpaıdy dep jáı kózben qaramaý kerek, óıtkeni ol da jetilip kele jatqan tulǵa.
2. Balany ár ýaqytta shyndyqqa úıretý. Esh ýaqytta aldamaı ashshy bolsa da shyndyqty ashyp aıtyp, sol jaǵdaıǵa durys kózqaraspen qaraýǵa jaǵdaı týǵyzý.
3. Balanyń árbir sán ýaqytymen isteýge kúnde qadaǵalaý.
4. Balanyń árbir sán qadaǵalap, oǵan degen kózqarasyńyzdy qalaı bolsa da nátıjege jetkizýińiz kerek.
5. Balany óz betimen jumys jasaýǵa jáne ózge balanyń jumysyn baǵalaýǵa úıretý kerek.
Mektepke deıingi tárbıe beretin mekeme halyqtyq bilim berý júıesiniń alǵashqy baspaldaǵy. Bul ortada bala buıyǵylyqtan arylyp, kópshil, uıymshyl bolyp ósedi. Tárbıeshi óz qaraýyndaǵy ár balanyń árqaısysyna meıirim nuryn syılaı, ana ornyna ana bolýy qajet. Otbasyndaǵy tárbıe pedagogıkalyq tárbıemen ushtasýy qajet. Otbasynyń mektepke deıingi mekemelerimen baılanystylyǵy óte mańyzdy. Mundaı baılanyssyz jas urpaqty jaqsy tárbıeleý múmkin emes.
Bala tárbıesi jónindegi suraqtyń ata - anamen ıaǵnı otbasymen baılanysty bolýy pedagogıkalyq ujymnyń eń negizgi mindeti.
Mektepke deıingi uıymy men otbasy yntymaqtastyǵyn nyǵaıtý úshin tárbıeshi men ata - ana arasynda úlken baılanys bolýy qajet. Ár balanyń tanı bilý tárbıeshiniń ereksheligine de baılanysty. Balanyń bárin birdeı kórip, birdeı tálim - tárbıe berý tárbıeshiniń basty mindeti. Saýalnama taratyp, ata - ananyń pikirin bólisýi qajet.
Bala ata - ana ómiriniń jalǵasy. «Qus balapany úshin tuzaqqa túsedi, adam balasy úshin azapqa túsedi» demekshi, balanyń bolashaǵyna úlken jaýapkershilikpen qaraýymyz qajet. Balanyń úlken sanaly azamat etý ómirimizdiń ıaǵnı otbasy men pedagog ujym arasyndaǵy baılanysymyzdyń sheshimi dep te aıtýymyzǵa bolady.
«Bolar eldiń balasyn sáninen emes sáleminen tanımyn» degen eken qarıalar, sondyqtan da ár balany eldiń úlken bedeli zor azamaty etip tárbıeleıik, aǵaıyn!
You Might Also Like
