Oıý-órnekti qıý jáne japsyrý
Tehnologıa páni muǵalimi Janar Bekbaeva
Taqyryby: Oıý-órnekti qıý jáne japsyrý
Sabaqtyń maqsaty: Oıý - órnek týraly túsinik berý.
Bilimdilik: qazaq halqynyń oıý - órnek túrlerine sıpattama berý.
Damytýshylyq: oıý - órnektiń tilin túsindirý, syryna mán berý arqyly oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: oıý - órnek arqyly oqýshylardyń oı - órisin, bilimin jan - jaqty damytý, halqymyzdyń asyl muralaryn, salt - dástúrin, ónerin qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Oıyn sabaq.
Sabaqtyń ádisi: tanymdyq oıyn, jeke, toppen jumys, túsindirý,
saramandyq jumys, toptastyrý, mıǵa shabýyl.
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıdtar, kartochkalar, nómirlengen asyqtar, «Oıý - órnekter», býkletter, órnekter salynǵan sýretter.
Pánaralyq baılanys: tarıh, beıneleý óneri, syzý, geometrıa, matematıka.
Sabaqtyń barysy: I Uıymdastyrý bólimi.
1. Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý.
2. Sabaq quraldaryn tekserý.
II «Oı ashar». Úı tapsyrmasyn tekserý (suraq - jaýap arqyly oqýshylardyń ótken taqyrypty qalaı meńgergenin anyqtaý).
1) Oıý - órnek degenimiz ne?
2) Oıý - órnektiń shyǵý tarıhy.
3) Oıý - órnekter neshe topqa bólinedi?
4) Oıý - órnekter qaı jerde qoldanylady?
5) Túster qandaı maǵynany bildiredi?
III Jańa sabaq. «Breın - rıng» oıyny. Jumbaq sheshý.
Oqýshylarǵa nómirlengen kartochka úlestiriledi. Asyq oıyny oınalyp qaı nomerli asyqqa tıse, sol nomerli suraqqa jaýap beredi. Túgel jaýap berilgesin, sektor túgel ashylady. (qoshqar múıiz, baranıı rog, qos múıiz - soedınennye roga)
Múıiz oıýy týraly toqtalý.
IV Saramandyq jumys.(búktep kórsetý)
Ótkendi eske alyp, oıǵa tolam,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Oı túbine jete almaı tıtyqtasam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam – dep B. Momyshuly atamyz aıtqandaı biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz. Jeke jumys. Óleńder aıtý.
V Maqal – mátelder.(jalǵasyn tabý)
Mysaly:
1. Eńbek túbi – bereke,
Kóptiń isi mereke.
2. Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
3. Talappen bastap, talǵammen aıaqta.
4. Oıý oıǵan, syzýda syzady.
5. Oıý oıǵannyń oıy ushqyr.
6. Eńbek etseń, emersiń
Aq qaǵazdan qaıshymen qıyp alǵan oıý - órnektiń shablonyn japsyrma qaǵaz betine qoıyp, qaryndash arqyly syzyp túsiremiz. Oqýshylardyń japsyrma qaǵaz betine túsirgen oıý - órnekterin qaıshymen qıyp alamyz.
Kamotekstiń betine dıagonal syzyqtaryn júrgizý arqyly sentrlik núktesin tabamyz. Alynǵan oıýdy kamotekstiń buryshtaryna keltirip, japsyrma qaǵazymyzdy japsyramyz.
Qazaqqa ulttyq naqysh beretin onyń ózindik oıý - órnekteri.
Ulttyq oıý - órnekterdi tórt topqa jatqyzady:
1. Jan janýarlar tektes oıý - órnekter.
Qoshqar múıiz – qazaq oıýynyń eń kóne túri. Syrmaq, tekemet, alasha, kilem, kıiz bylǵary, súıek, aǵash, zergerlik buıymdarynyń bárinde kezdesedi.
Syńar múıiz – keń taraǵan oıý - órnek úlgisiniń biri. «Qoshqar múıizdiń» tek bir jaq syńaryn ǵana beıneleıdi. Syrmaq, tekemet, kıim-keshekterdiń jıegine isteledi.
Túıe taban – túıeniń basqan izindegi qos tabany sıaqty dóńgelenip keletin, S áripi tárizdi kúrdeli órnek. «Tabaqsha órnek» dep te atalady.
Túıe órkesh – túıeniń qos órkeshine uqsaıtyn órnek. Áshekeılenetin zattardyń jıekterine kóbirek isteledi.
Qos qanatty – qustyń qos qanatyn keń jaıyp ushqan beınesine uqsaıtyn órnek.
2. Gúl – japyraq ósimdik tektes oıý - órnekter.
Gúl (jaýqazyn) – barlyq gúldiń birbetkeı beınesin beıneleıtin órnek.
Kóbelek – qanatyn erkin jaıyp, kósile ushqan gúldi kóbelektiń úlgisindegi órnek. Shaı dorbaǵa, aıaqqaptarǵa isteledi.
3. Kosmogonıalyq oıý - órnekter.
Juldyz – aspandaǵy jypyrlaǵan juldyzdardyń natýraly qalpyn beıneleıtin jáne bes juldyzdyń beınesine uqsaıtyn órnek.
4. Geometrıalyq oıý - órnekter.
Botakóz – syrtqy pishini botanyń kózine uqsap keletin romby tárizdes órnek.
Qarǵa tuıaq – qarǵanyń basqan iziniń úlgisine uqsatylyp jasalǵan órnek. Alasha, kilem toqýda paıdalanylady.
Tumarsha – úshburysh úlgiles bolyp keletin órnek. Buıymdardyń jıekterin, ortasyn kómkerýde kezdesedi.
Ár oıý - órnektiń astarynda maǵyna bolady. Mysaly: «qoshqar múıiz» oıýy molshylyqty meńzeıdi, «aǵash» oıýy yntymaq birlikti, «ırek» oıýy adamnyń ómir joly, sýdyń belgisi, «sheńber» oıýy jaryq ómir joly degendi bildiredi.
IV Sergitý sáti. Búgingi saıysymyzǵa eki top qatysyp otyr:
1. «Nóser» toby.
2. «Temir» toby.
Maqal – mátelder jarysy.
Mysaly:
Eńbek túbi – bereke,
Kóptiń isi mereke.
Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
V Saramandyq jumys.
Ótkendi eske alyp, oıǵa tolam,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Oı túbine jete almaı tıtyqtasam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam – dep B. Momyshuly atamyz aıtqandaı biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz.
Tórtqulaq - órnektiń ortasy jilinshik órnegi tektes bolyp keletin, tórt tarmaǵyna múıiz órnegi qondyrylǵan eń kóne oıý - órnek túrine jatady.
Aq qaǵazdan qaıshymen qıyp alǵan oıý - órnektiń shablonyn japsyrma qaǵaz betine qoıyp, qaryndash arqyly syzyp túsiremiz. Oqýshylardyń japsyrma qaǵaz betine túsirgen oıý - órnekterin qaıshymen qıyp alamyz.
Kamotekstiń betine dıagonal syzyqtaryn júrgizý arqyly sentrlik núktesin tabamyz. Alynǵan oıýdy kamotekstiń buryshtaryna keltirip, japsyrma qaǵazymyzdy japsyramyz.
VI Qorytyndy.
1. Oqýshylardyń jumystaryn tekserip, jiberilgen qatelerin kórsetý.
2. Jasalǵan buıymnyń nátıjesine qaraı baǵalaý.
VII Úıge tapsyrma.
Qazaq halqynyń oıý - órnekterin basqa halyqtardyń oıý - órnekterimen salystyrý.
Taqyryby: Oıý-órnekti qıý jáne japsyrý
Sabaqtyń maqsaty: Oıý - órnek týraly túsinik berý.
Bilimdilik: qazaq halqynyń oıý - órnek túrlerine sıpattama berý.
Damytýshylyq: oıý - órnektiń tilin túsindirý, syryna mán berý arqyly oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: oıý - órnek arqyly oqýshylardyń oı - órisin, bilimin jan - jaqty damytý, halqymyzdyń asyl muralaryn, salt - dástúrin, ónerin qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Oıyn sabaq.
Sabaqtyń ádisi: tanymdyq oıyn, jeke, toppen jumys, túsindirý,
saramandyq jumys, toptastyrý, mıǵa shabýyl.
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıdtar, kartochkalar, nómirlengen asyqtar, «Oıý - órnekter», býkletter, órnekter salynǵan sýretter.
Pánaralyq baılanys: tarıh, beıneleý óneri, syzý, geometrıa, matematıka.
Sabaqtyń barysy: I Uıymdastyrý bólimi.
1. Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý.
2. Sabaq quraldaryn tekserý.
II «Oı ashar». Úı tapsyrmasyn tekserý (suraq - jaýap arqyly oqýshylardyń ótken taqyrypty qalaı meńgergenin anyqtaý).
1) Oıý - órnek degenimiz ne?
2) Oıý - órnektiń shyǵý tarıhy.
3) Oıý - órnekter neshe topqa bólinedi?
4) Oıý - órnekter qaı jerde qoldanylady?
5) Túster qandaı maǵynany bildiredi?
III Jańa sabaq. «Breın - rıng» oıyny. Jumbaq sheshý.
Oqýshylarǵa nómirlengen kartochka úlestiriledi. Asyq oıyny oınalyp qaı nomerli asyqqa tıse, sol nomerli suraqqa jaýap beredi. Túgel jaýap berilgesin, sektor túgel ashylady. (qoshqar múıiz, baranıı rog, qos múıiz - soedınennye roga)
Múıiz oıýy týraly toqtalý.
IV Saramandyq jumys.(búktep kórsetý)
Ótkendi eske alyp, oıǵa tolam,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Oı túbine jete almaı tıtyqtasam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam – dep B. Momyshuly atamyz aıtqandaı biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz. Jeke jumys. Óleńder aıtý.
V Maqal – mátelder.(jalǵasyn tabý)
Mysaly:
1. Eńbek túbi – bereke,
Kóptiń isi mereke.
2. Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
3. Talappen bastap, talǵammen aıaqta.
4. Oıý oıǵan, syzýda syzady.
5. Oıý oıǵannyń oıy ushqyr.
6. Eńbek etseń, emersiń
Aq qaǵazdan qaıshymen qıyp alǵan oıý - órnektiń shablonyn japsyrma qaǵaz betine qoıyp, qaryndash arqyly syzyp túsiremiz. Oqýshylardyń japsyrma qaǵaz betine túsirgen oıý - órnekterin qaıshymen qıyp alamyz.
Kamotekstiń betine dıagonal syzyqtaryn júrgizý arqyly sentrlik núktesin tabamyz. Alynǵan oıýdy kamotekstiń buryshtaryna keltirip, japsyrma qaǵazymyzdy japsyramyz.
Qazaqqa ulttyq naqysh beretin onyń ózindik oıý - órnekteri.
Ulttyq oıý - órnekterdi tórt topqa jatqyzady:
1. Jan janýarlar tektes oıý - órnekter.
Qoshqar múıiz – qazaq oıýynyń eń kóne túri. Syrmaq, tekemet, alasha, kilem, kıiz bylǵary, súıek, aǵash, zergerlik buıymdarynyń bárinde kezdesedi.
Syńar múıiz – keń taraǵan oıý - órnek úlgisiniń biri. «Qoshqar múıizdiń» tek bir jaq syńaryn ǵana beıneleıdi. Syrmaq, tekemet, kıim-keshekterdiń jıegine isteledi.
Túıe taban – túıeniń basqan izindegi qos tabany sıaqty dóńgelenip keletin, S áripi tárizdi kúrdeli órnek. «Tabaqsha órnek» dep te atalady.
Túıe órkesh – túıeniń qos órkeshine uqsaıtyn órnek. Áshekeılenetin zattardyń jıekterine kóbirek isteledi.
Qos qanatty – qustyń qos qanatyn keń jaıyp ushqan beınesine uqsaıtyn órnek.
2. Gúl – japyraq ósimdik tektes oıý - órnekter.
Gúl (jaýqazyn) – barlyq gúldiń birbetkeı beınesin beıneleıtin órnek.
Kóbelek – qanatyn erkin jaıyp, kósile ushqan gúldi kóbelektiń úlgisindegi órnek. Shaı dorbaǵa, aıaqqaptarǵa isteledi.
3. Kosmogonıalyq oıý - órnekter.
Juldyz – aspandaǵy jypyrlaǵan juldyzdardyń natýraly qalpyn beıneleıtin jáne bes juldyzdyń beınesine uqsaıtyn órnek.
4. Geometrıalyq oıý - órnekter.
Botakóz – syrtqy pishini botanyń kózine uqsap keletin romby tárizdes órnek.
Qarǵa tuıaq – qarǵanyń basqan iziniń úlgisine uqsatylyp jasalǵan órnek. Alasha, kilem toqýda paıdalanylady.
Tumarsha – úshburysh úlgiles bolyp keletin órnek. Buıymdardyń jıekterin, ortasyn kómkerýde kezdesedi.
Ár oıý - órnektiń astarynda maǵyna bolady. Mysaly: «qoshqar múıiz» oıýy molshylyqty meńzeıdi, «aǵash» oıýy yntymaq birlikti, «ırek» oıýy adamnyń ómir joly, sýdyń belgisi, «sheńber» oıýy jaryq ómir joly degendi bildiredi.
IV Sergitý sáti. Búgingi saıysymyzǵa eki top qatysyp otyr:
1. «Nóser» toby.
2. «Temir» toby.
Maqal – mátelder jarysy.
Mysaly:
Eńbek túbi – bereke,
Kóptiń isi mereke.
Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
V Saramandyq jumys.
Ótkendi eske alyp, oıǵa tolam,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Oı túbine jete almaı tıtyqtasam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam – dep B. Momyshuly atamyz aıtqandaı biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz.
Tórtqulaq - órnektiń ortasy jilinshik órnegi tektes bolyp keletin, tórt tarmaǵyna múıiz órnegi qondyrylǵan eń kóne oıý - órnek túrine jatady.
Aq qaǵazdan qaıshymen qıyp alǵan oıý - órnektiń shablonyn japsyrma qaǵaz betine qoıyp, qaryndash arqyly syzyp túsiremiz. Oqýshylardyń japsyrma qaǵaz betine túsirgen oıý - órnekterin qaıshymen qıyp alamyz.
Kamotekstiń betine dıagonal syzyqtaryn júrgizý arqyly sentrlik núktesin tabamyz. Alynǵan oıýdy kamotekstiń buryshtaryna keltirip, japsyrma qaǵazymyzdy japsyramyz.
VI Qorytyndy.
1. Oqýshylardyń jumystaryn tekserip, jiberilgen qatelerin kórsetý.
2. Jasalǵan buıymnyń nátıjesine qaraı baǵalaý.
VII Úıge tapsyrma.
Qazaq halqynyń oıý - órnekterin basqa halyqtardyń oıý - órnekterimen salystyrý.
You Might Also Like
