- 05 naý. 2024 03:32
- 329
Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy
Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy
Konspekt
Ejelgi Qulata qalasynyń ornynan 50 gektar jerdi alyp jatqan metal óńdeýdiń iri ortalyǵy tabyldy. Kendi balqytý úshin dóńgelek jáne tórt buryshty peshter paıdalanyldy. Bul peshter ken óndiretin oryndarǵa jaqyn ornalasqan.
Qańlylar jerinde metal óndirisi, ásirese temir ustalyǵy, qola quıý, zergerlik isi damyǵan. Metal óndirisiniń ortalyǵy Shash - Ilaq aımaǵyndaǵy qalalar men qonystar boldy. Bul aımaqta altyn, kúmis, temirdi óndirý jáne óńdeý kásibi damyǵan.
Qazaqstannyń ońtústigindegi eginshilikke qolaıly jerlerde qańlylar otyryqshy tirshilik etken. Aral óńirinde, Tashkent alqabynda otyryqshylyq damyp, ejelgi qonystar men qalalar qalyptasa bastady. Cyrdarıa ańǵarlarynda dándi jáne baý - baqsha daqyldary ósirildi. Jerdi tas jáne metal ketpendermen óńdedi.
Egistikti sýarý úshin Shyrshyq ózeniniń oń jaǵalaýynda 20 shaqyrymdyq Zah kanaly, sol jaǵalaýynan Hanaryq aryǵy qazyldy. Qańlylarda tálimdi eginshilik basym bolǵan. Astyqty arnaıy qysh kózeler men ydystarǵa salyp, ura - shuńqyrlarda saqtaǵan.
Qańly eliniń jeri arqyly Uly Jibek joly ótken, sondyqtan qańlylar birqatar eldermen saýda qatynasyn jasaǵan. Otyrar eskertkishinen Baltyq boıynan ákelingen káriptastan (ıantar) jasalǵan monshaq tabyldy. Sırıanyń kógildir faıansynan tizilgen monshaqtar Jetiasar, Otyrar, Tashkent alqaptaryndaǵy qabirlerde kezdesedi.
Zertteýshiler Syrdarıa aımaǵynan b. z. b. 3 - 4 ǵasyrlarda soǵylǵan 1300 teńge tapty. Otyrar alqabyndaǵy Mardan qorymdarynan b. z. b. 2 ǵasyrǵa jatatyn Qytaı teńgeleri tabyldy.
Qańlylar Uly Jibek jolynyń Kavkaz ben Qara teńizge qaraı ketetin baǵytyn baqylap otyrdy.
Syrdarıa men Aral aımaqtaryndaǵy eskertkishter arasynda Qara teńiz boıynan, Irannan, Sırıadan, Úndistannan, Qytaıdan ákelingen zattardyń kezdesýi qańlylardyń saýda qatynasynyń jaqsy óristegenin bildiredi.
Qańly áıelderi arasynda qolónerdiń jún óńdeý kásibi jaqsy damyǵan. Olar júnnen kıiz basyp, ıirilgen jipten kıim, túrli tósenishter toqyǵan.
Konspekt suraqtar
1. Qańly áıelderi arasynda jaqsy damyǵan kásip:
2. Qańlylardyń Uly Jibek joly boıynda baqylap otyrǵan baǵyty:
3. 1300 - deı teńgeler tabylǵan aımaq:
4. Qańly jerine Baltyq boıynan ákelingen áshekeı buıym:
5. Zah kanaly qazyldy:
6. Qańlylarda otyryqshy sharýashylyq damyǵan aımaq:
7. Shash - Ilaq aımaǵynda damyǵan sharýashylyq túri:
8. Qańly jerindegi metal óńdeýdiń iri ortalyǵy:
9. Mardan qorymynan tabylǵan Qytaı teńgeleri qaı ǵasyrdan beri paıdalanylǵan:
10. Qaýynshy mádenıetinde adamdardy qalaı jerlegen:
Taqyryptyń testi
Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy. júkteý
Konspekt
Ejelgi Qulata qalasynyń ornynan 50 gektar jerdi alyp jatqan metal óńdeýdiń iri ortalyǵy tabyldy. Kendi balqytý úshin dóńgelek jáne tórt buryshty peshter paıdalanyldy. Bul peshter ken óndiretin oryndarǵa jaqyn ornalasqan.
Qańlylar jerinde metal óndirisi, ásirese temir ustalyǵy, qola quıý, zergerlik isi damyǵan. Metal óndirisiniń ortalyǵy Shash - Ilaq aımaǵyndaǵy qalalar men qonystar boldy. Bul aımaqta altyn, kúmis, temirdi óndirý jáne óńdeý kásibi damyǵan.
Qazaqstannyń ońtústigindegi eginshilikke qolaıly jerlerde qańlylar otyryqshy tirshilik etken. Aral óńirinde, Tashkent alqabynda otyryqshylyq damyp, ejelgi qonystar men qalalar qalyptasa bastady. Cyrdarıa ańǵarlarynda dándi jáne baý - baqsha daqyldary ósirildi. Jerdi tas jáne metal ketpendermen óńdedi.
Egistikti sýarý úshin Shyrshyq ózeniniń oń jaǵalaýynda 20 shaqyrymdyq Zah kanaly, sol jaǵalaýynan Hanaryq aryǵy qazyldy. Qańlylarda tálimdi eginshilik basym bolǵan. Astyqty arnaıy qysh kózeler men ydystarǵa salyp, ura - shuńqyrlarda saqtaǵan.
Qańly eliniń jeri arqyly Uly Jibek joly ótken, sondyqtan qańlylar birqatar eldermen saýda qatynasyn jasaǵan. Otyrar eskertkishinen Baltyq boıynan ákelingen káriptastan (ıantar) jasalǵan monshaq tabyldy. Sırıanyń kógildir faıansynan tizilgen monshaqtar Jetiasar, Otyrar, Tashkent alqaptaryndaǵy qabirlerde kezdesedi.
Zertteýshiler Syrdarıa aımaǵynan b. z. b. 3 - 4 ǵasyrlarda soǵylǵan 1300 teńge tapty. Otyrar alqabyndaǵy Mardan qorymdarynan b. z. b. 2 ǵasyrǵa jatatyn Qytaı teńgeleri tabyldy.
Qańlylar Uly Jibek jolynyń Kavkaz ben Qara teńizge qaraı ketetin baǵytyn baqylap otyrdy.
Syrdarıa men Aral aımaqtaryndaǵy eskertkishter arasynda Qara teńiz boıynan, Irannan, Sırıadan, Úndistannan, Qytaıdan ákelingen zattardyń kezdesýi qańlylardyń saýda qatynasynyń jaqsy óristegenin bildiredi.
Qańly áıelderi arasynda qolónerdiń jún óńdeý kásibi jaqsy damyǵan. Olar júnnen kıiz basyp, ıirilgen jipten kıim, túrli tósenishter toqyǵan.
Konspekt suraqtar
1. Qańly áıelderi arasynda jaqsy damyǵan kásip:
2. Qańlylardyń Uly Jibek joly boıynda baqylap otyrǵan baǵyty:
3. 1300 - deı teńgeler tabylǵan aımaq:
4. Qańly jerine Baltyq boıynan ákelingen áshekeı buıym:
5. Zah kanaly qazyldy:
6. Qańlylarda otyryqshy sharýashylyq damyǵan aımaq:
7. Shash - Ilaq aımaǵynda damyǵan sharýashylyq túri:
8. Qańly jerindegi metal óńdeýdiń iri ortalyǵy:
9. Mardan qorymynan tabylǵan Qytaı teńgeleri qaı ǵasyrdan beri paıdalanylǵan:
10. Qaýynshy mádenıetinde adamdardy qalaı jerlegen:
Taqyryptyń testi
Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy. júkteý