
Qaıtalaý sabaǵy. 8 synyp
(Prezentasıasymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ótken Altyn Orda, Aq Orda, Moǵolstan memleketi, Qazaq handary jaıly qaıtalaý sabaǵyn ótý, test tapsyrmalary arqyly oı óristerin damytý;
Damytýshylyq: tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń este saqtaý qabiletterin arttyrý, jeke jumys jasaýǵa úıretý;
Tárbıelik: Oqýshylardy shydamdylyqqa, erkindikke baýlý. Óz Otanynyń patrıoty bolýǵa, bilim arqyly ádildikke jetý joldarymen tárbıeleý
Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi
- oqýshylardy sabaqqa daıyndaý
- oqýshylardy topqa bólý;
İİ. Test tapsyrmasyn alý.
1. Joshy ulysynyń jerinde qurylǵan alǵashqy memleket:
A) Altyn Orda V) Aq Orda S) Moǵolstan D) Noǵaı ordasy E) Qazaq handyǵy
2. Altyn Ordanyń hronologıasy
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) 1428 - 1468jj
D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
3. Altyn Ordanyń negizin salǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
4. Batyı han Altyn Ordany bılegen kezi:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
5. Eýropaǵa joryqty bastaǵan monǵol hany:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
6. Musylman derekterinde ádil bolǵan han:
A) Batyı han V) Ózbek han S) Berke han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
7. Altyn Ordada ıslam dinin memlkettik dinge aınalǵan kezi
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
8. Altyn Ordada Móńke han tusynda
A) óz aqshasyn shyǵardy V) ıslam dinin memlekettik din dep jarıalady S) Ázirbaıjanǵa meshit saldy D) Egıpet sultanymen qarym – qatynas jasady. E) salyqty kúsheıtti.
9. Batyı hannyń batysqa bastaǵan joryǵy qaı jyldary ıýboldy, neshe jylǵa sozyldy:
A) 1235 - 1241jj 6 jylǵa V) 1236 - 1243jj 8 jylǵa S) 1236 - 1242jj 7 jylǵa
D) 1237 - 1247jj 10 jylǵa E) 1236 - 1246jj, 10 jylǵa
10. Altyn Orda birtutas mońǵol ımperıasynyń táýelsiz memleketi boldy:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
11. Berke han óz elshisin Egıpetke sultan Beıbarysqa qaı jyly jiberdi
A) 1261j V) 1260j S) 1262j D) 1263j E) 1264j
12. Berke han Kavkaz jerine joryqta qaıtys boldy?
A) 1255j V) 1257j S) 1266j D) 1265j E) 1342j
13. Altyn Orda hany Meńgý Temirdiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
14. Altyn Orda hany Tohtynyń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
15. Altyn Orda hany Jánibektiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1342 - 1357jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
16. Altyn Orda hany Ózbektiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
17. Altyn Ordadaǵy handyq bılik úshin, talas (Uly Dúrbeleń) boldy
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
18. Mamaı han men Dmıtrıı Donskoı áskeri arasynda 1380j bolǵan shaıqasy
A) Qyrym V) Tashkent S) Kýlıkovo D) Noǵaı E) Moǵolstan
19. Mamaıdyń Kýlıkovo dalasyndaǵy jeńilisin paıdalanyp Altyn Ordadaǵy bılikti tartyp aldy:
A) Ámir Temir V) Toqtamys han S) Toǵylyq Temir D) Ábilhaıyr han E) Edige
20. Altyn Ordadaǵy bılikti nyǵaıtý úshin, Toqtamys hannyń Máskeýdi órtegen jyly
A) 1380j V) 1382j S) 1381j D) 1384j E) 1385j
21. Altyn Ordaǵa qandaı memleketpen bolǵan soǵys óte aýyr tıdi
A) Mońǵol memleketimen V) Egıpet mámlúkterimen S) Temir memleketimen D) Aq Ordamen E) Noǵaı ordasymen
22. Altyn Ordada azamattyq isterge bılik júrgizdi
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
23. Altyn Ordanyń sońǵy hany
A) Batyı V) Berke S) Ózbek D) Jánibek E) Sheıh Ahmed
24. Túrik áýlıetinen shyqqan ákimder arqyly asyrylatyn azamattyq basqarý bıligi
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
25. Altyn Ordada salyq jınaýmen shuǵyldanǵandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
26. Altyn Ordada áskerı isterdi basqarǵandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
27. Basqarý qyzmetimen qatar, áskerı baqylaý júrgizgen salyq jınaýmen de aınalysqandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
28. Hanǵa adal qyzmet istegenderge berilgen jerler
A) ıqta V) soıyrǵal S) injý D) haradj E) zeket
29. Altyn Ordanyń negizgi tili
A) kóne túrik V) arab S) ıran D) túrik E) qypshaq
30. İs qaǵazdaryn jazýshylar –
A) ýázir V) darýǵalar S) bilikshshiler, hatshylar D) málik E) basqaqtar
31. Altyn Orda handary ıslam dinin qabyldaǵannan keıin is júrgizý jumystaryn qaı tilde júrgize bastady?
A) kóne túrik V) arab S) ıran D) túrik(uıǵyr) E) qypshaq
32. Batyı han jaıly kim óz oıyn aıtqan
A) J. Balasaǵun V) M. Qashqar S) Jýveını D) M. H. Dýlatı E) Q. Jalaırı
33. Orys jylnamasynda qalalyq ómirdiń jandanýyna kóńil bólgen handy ata
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
34. Jerorta teńizi boıyndaǵy qalalarmen saýda qatynasyn jaqsartqan
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
35. Ázirbaıjan jerinde meshit saldyrǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
36. Orta Azıadaǵy musylman dininiń ortalyǵy – Úrgenish, Buharamen baılanys kúsheıtken han
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
37. 1271 jyl – Egıpetpen baılanysyna kedergi jasaýǵa tyrysqan Vızantıaǵa joryq jasady.
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
38. Altyn Orda memleketi gúldendi qaı handardyń tusynda
A) Berke, Batyı V) Batyı, Ózbek S) Ózbek, Jánibek D) Jánibek, Tohty han E) Meńgý – Temir
39. Saraı Berkede ǵımarattar men meshitter saldyrǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
40. 1357 - 1380 jj Altyn Ordada neshe han bılik júrgizdi:
A) 30 V) 40 S) 50 D) 10 E) 20
41. Altyn Ordanyń Mońǵol ımperıasynan derbestik alǵan jyly:
A) Hİİİǵ 20j V) Hİİİǵ 30j S) Hİİİǵ 90j D) Hİİİǵ 60 j E) Hİİİǵ 50j
42. Altyn Ordanyń musylmandyq memleketke aınala bastaǵan kezi:
A) H ǵ V) Hİİǵ S) Hİİİǵ D) HİÝ ǵ E) HÝİ ǵ
43. Altyn Orda birtutas mońǵol ımperıasynyń táýelsiz memleketi boldy kimniń tusynda
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
1. Aq Orda hronologıasy
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) 1428 - 1468jj
D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr basy E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
2. Aq Ordanyń aýmaǵynyń qamtyǵan jerleri:
A) Qazaq handyǵynyń jeri V) Maýarenahr jeri S) Moǵolstan jeri D) Orda Ejen men Shaıbanı handyqtarynyń jeri E) Joshy hannyń jeri
3. Aq ordanyń Altyn ordadan birjola bóline bastaǵan ýaqyty
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) HİÝ ǵasyrdyń ekinshi jartysy D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
4. Orda Ejen bılik qurǵan memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
5. Qazaqstan aýmaǵynda mońǵoldardan keıin, qurylǵan alǵashqy memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
6. Aq Orda memleketi neshe jylǵa jýyq ómir súrdi
A) 240 V) 230 S) 220 D) 250 E) 260
7. Aq Orda memleketiniń astanasy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
8. Qazaq halqynyń qalyptasyp, memleketiniń qurylýyna zor tarıhı ról atqardy
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
9. HİÝ ǵasyrdyń İİ jartysynan bastap, Aq Ordanyń Altyn Ordadan birjola bóline bastaıdy, ásirese qaı han múlde oqshaýlandy?
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
10. 1327 - 1328jj óz atynan Syǵanaq qalasynda teńge soqtyrǵan han
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
11. Aq Ordanyń kúsh qýatyn nyǵaıtqan han:
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
12. Orta Azıa men Shyǵys deshti Qypshaq arasyndaǵy basty saýda ortalyǵy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
13. 1368 - 1369jj óz atynan Syǵanaq qalasynda teńge soqtyrǵan han
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
14. Ámir Temir Toqtamysty Aq Ordanyń taǵyna otyrǵyzyp, Altyn Ordany ózine táýeldi qaı han qaıtys bolǵannan keıin
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
15. 1379 jyly Toqtamys kimniń áskerin jeńip Aq Ordanyń hany atandy
A) Temir – Máliktiń V) Toǵylyq Temirdiń S) Ózbektiń D) Jánibektiń E) Batyıdyń
16. Toqtamys Altyn Ordanyń birqatar jerin ózine qaratyp, mamaı Ordasyn basyp aldy.
A) 1380j V) 1381 S) 1382 D) 1383 E) 1384
17. 1379 jyly Toqtamys Temir Málikti jeńip, bılikti qolyna alǵan qalasy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
18. Aq orda qaı han tusynda túpkilikti táýelsiz handyq bolyp jarıalandy
A) Orda Ejen V) Urys han S) Baraq D) Ýaıs E) Sasy Buǵa han
19. Orda Ejen men Shaıban handardyń jerin qamtyǵan memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
20. Aq Ordanyń álsireýi kimniń shabýylynan keıin boldy
A) Ámir Temir V) Toqtamys han S) Toǵylyq Temir D) Ábilhaıyr han E) Edige
21. Aq Ordanyń ornyna kelgen memleket
A) Sibir V) Qazaq handyǵy S) Ábilhaıyr han D) Shaıbanı han E) Moǵolstan
22. Aq Ordanyń qalalyq mádenıeti damydy
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
23. Ámir Temir qaı taıpanyń ókili
A) Merkit V) Dýlat S) Barlas D) QOńyrat E) Úısin
24. Ámir Temirdiń óz ókimetiniń tiregi retinde qoldanǵan dini:
A) nestorıan V) katolık S) Býdda D) Hrıstıan E) Islam
25. Moǵolstannyń astanasy
A) Balasaǵun V) Almalyq S) Saýran D) Saıram E) Ekioǵyz
26. Moǵolstan memleketindegi eń qýatty taıpa
A) Dýlat V) Arǵyn S) Kereı D) Úısin E) Qańly
27. 1361 jylǵy Maýerahrdy bılegen Toǵylyq Temirdiń murageri
A) Esen - buǵa V) Ýaıs S) İlıas Qoja D) Sultan Saıd E) Muhammed
28. Noǵaı ordasynyń eń úlken taıpasy
A) Arǵyn V) Qarluq S) Mańǵyt D) alshyn E) Tama
29. Noǵaı ordasy derbes memlekettiligin qaı hannyń tusynda aldy
A) Edige V) Muhammed S) Nuraddın d) Toqtamys E) Ishterek
30. Moǵolstan ómir súrýin toqtatty
A) HİÝ ǵ V) HİÝ ǵ ortasy S) HÝ ǵ D) HÝİ ǵ basy E) HÝİ ǵasyrdyń ortasy
İİİ. Tulǵalarmen tanysaıyq.
Batyı han, Ámir Temir, Toqtamys, Orys han, Berke, Abd, ar - Rashıd, Esen - buǵa, Muhammed, İlıas - Qoja, Toǵylyq – Temir, Erzen, Ábilhaıyr han, Baraq, Mamaı, Tohty, Ózbek, Jánibek, Beıbarys, Jýveını, Meńgý - Temir Sheıh - Ahmed, Dmıtrıı Donskoı, Múbárak, Orda Ejen, Edige, Noǵaı, Nuraddın, Ibaq
İİİ. Memleket astanalarymen jumys.
Almalyq
Saraı - Batý
Saraı - berke
Saraıshyq
Qyzyl - Týra
Syǵanaq
İÝ. Termın sózdermen jumys.
Bilikshiler men hatshylar -
Ýázir -
“málik” –
Darýǵalar –
Beklerbek –
Basqaqtar –
Ý. Hronologıalyq tapsyrma
1465 - 1466jj - Qazaq handyǵynyń qurylýy;
1462jj - Moǵolstan hany Esen buǵanyń qaıtys bolǵan kezi
1470j - Kereı han bastaǵan qol Túrkistanǵa, Jánibek han Sozaqqa shabýyl jasady.
HÝ ǵ 70 jyldary - Qazaq handary Syrdarıa boıy men oǵan jalǵas jatqan Qarataý óńirin basyp aldy.
1482 - 1485jj - Moǵolstan hany Júnis han Shaıbanı hannyń qoldaýymen Tashkent pen Saıram qalasyn basyp aldy
1514j - Saıd han Shyǵys Túrkistanǵa kóship ketti.
1503, 1505, 1506jj - Shaıban hany qazaq jerine tonaýshylyq joryqtar jasady
1509 jyly - Shaıbanı Janysh sultannyń qystap otyrǵan Qaratalǵa shabýyl jasap, qazaqtardy shyǵynǵa ushyratty.
1510 jyly - Shaıbanı han Qasymǵa qarsy shapqynshylyq joryq uıymdastyrdy.
1538 - 1580jyldary - Haqnazardyń bılik júrgizgen kezi
1580 jyly - Baba sultannyń astyrtyn jibergen adamdary Haqnazar hannyń aýdlyna kelip, Haqnazar jáne onyń týystaryn óltirdi.
1582 jyly - Táýekel sultan Túrkistan qalasynyń túbinde bolǵan sheshýshi shaıqasta Baba sultan áskerin talqandady.
1582 - 1598jyldary - Táýekel bılik qurǵan jyldar
1580 - 1582jyldary - Shyǵaı han bılik qurǵan jyldar
1583 jyly - Táýekel han ózbek hanymen jasasqan “ant berisken shartyn” buzdy.
1597 - 1598jyldary - Abdallah hannyń áskerin Táýekel han jeńdi.
1598 jyly – Táýekel han Maýerenahrǵa basa kóktep kirdi.
1598 - 1628jyldary – Esim hannyń bılik júrgizgen kezi
1603 - 1624jyldary Qazaq - buhar soǵysy
1603 jyly – Aıǵyrjar degen jerde İ qazaq - buhar soǵysy boldy.
Ýİ. Oqýshylardy baǵalaý
Ýİİ. Úıge tapsyrma: qaıtalaý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ótken Altyn Orda, Aq Orda, Moǵolstan memleketi, Qazaq handary jaıly qaıtalaý sabaǵyn ótý, test tapsyrmalary arqyly oı óristerin damytý;
Damytýshylyq: tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń este saqtaý qabiletterin arttyrý, jeke jumys jasaýǵa úıretý;
Tárbıelik: Oqýshylardy shydamdylyqqa, erkindikke baýlý. Óz Otanynyń patrıoty bolýǵa, bilim arqyly ádildikke jetý joldarymen tárbıeleý
Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi
- oqýshylardy sabaqqa daıyndaý
- oqýshylardy topqa bólý;
İİ. Test tapsyrmasyn alý.
1. Joshy ulysynyń jerinde qurylǵan alǵashqy memleket:
A) Altyn Orda V) Aq Orda S) Moǵolstan D) Noǵaı ordasy E) Qazaq handyǵy
2. Altyn Ordanyń hronologıasy
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) 1428 - 1468jj
D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
3. Altyn Ordanyń negizin salǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
4. Batyı han Altyn Ordany bılegen kezi:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
5. Eýropaǵa joryqty bastaǵan monǵol hany:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
6. Musylman derekterinde ádil bolǵan han:
A) Batyı han V) Ózbek han S) Berke han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
7. Altyn Ordada ıslam dinin memlkettik dinge aınalǵan kezi
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
8. Altyn Ordada Móńke han tusynda
A) óz aqshasyn shyǵardy V) ıslam dinin memlekettik din dep jarıalady S) Ázirbaıjanǵa meshit saldy D) Egıpet sultanymen qarym – qatynas jasady. E) salyqty kúsheıtti.
9. Batyı hannyń batysqa bastaǵan joryǵy qaı jyldary ıýboldy, neshe jylǵa sozyldy:
A) 1235 - 1241jj 6 jylǵa V) 1236 - 1243jj 8 jylǵa S) 1236 - 1242jj 7 jylǵa
D) 1237 - 1247jj 10 jylǵa E) 1236 - 1246jj, 10 jylǵa
10. Altyn Orda birtutas mońǵol ımperıasynyń táýelsiz memleketi boldy:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
11. Berke han óz elshisin Egıpetke sultan Beıbarysqa qaı jyly jiberdi
A) 1261j V) 1260j S) 1262j D) 1263j E) 1264j
12. Berke han Kavkaz jerine joryqta qaıtys boldy?
A) 1255j V) 1257j S) 1266j D) 1265j E) 1342j
13. Altyn Orda hany Meńgý Temirdiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
14. Altyn Orda hany Tohtynyń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
15. Altyn Orda hany Jánibektiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1342 - 1357jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
16. Altyn Orda hany Ózbektiń el bılegen jyldary:
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
17. Altyn Ordadaǵy handyq bılik úshin, talas (Uly Dúrbeleń) boldy
A) 1266 - 1280jj V) 1290 - 1312jj S) 1227 - 1255jj D) 1312 - 1342jj E) 1357 - 1380jj
18. Mamaı han men Dmıtrıı Donskoı áskeri arasynda 1380j bolǵan shaıqasy
A) Qyrym V) Tashkent S) Kýlıkovo D) Noǵaı E) Moǵolstan
19. Mamaıdyń Kýlıkovo dalasyndaǵy jeńilisin paıdalanyp Altyn Ordadaǵy bılikti tartyp aldy:
A) Ámir Temir V) Toqtamys han S) Toǵylyq Temir D) Ábilhaıyr han E) Edige
20. Altyn Ordadaǵy bılikti nyǵaıtý úshin, Toqtamys hannyń Máskeýdi órtegen jyly
A) 1380j V) 1382j S) 1381j D) 1384j E) 1385j
21. Altyn Ordaǵa qandaı memleketpen bolǵan soǵys óte aýyr tıdi
A) Mońǵol memleketimen V) Egıpet mámlúkterimen S) Temir memleketimen D) Aq Ordamen E) Noǵaı ordasymen
22. Altyn Ordada azamattyq isterge bılik júrgizdi
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
23. Altyn Ordanyń sońǵy hany
A) Batyı V) Berke S) Ózbek D) Jánibek E) Sheıh Ahmed
24. Túrik áýlıetinen shyqqan ákimder arqyly asyrylatyn azamattyq basqarý bıligi
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
25. Altyn Ordada salyq jınaýmen shuǵyldanǵandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
26. Altyn Ordada áskerı isterdi basqarǵandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
27. Basqarý qyzmetimen qatar, áskerı baqylaý júrgizgen salyq jınaýmen de aınalysqandar
A) ýázir V) darýǵalar S) beklerbek D) málik E) basqaqtar
28. Hanǵa adal qyzmet istegenderge berilgen jerler
A) ıqta V) soıyrǵal S) injý D) haradj E) zeket
29. Altyn Ordanyń negizgi tili
A) kóne túrik V) arab S) ıran D) túrik E) qypshaq
30. İs qaǵazdaryn jazýshylar –
A) ýázir V) darýǵalar S) bilikshshiler, hatshylar D) málik E) basqaqtar
31. Altyn Orda handary ıslam dinin qabyldaǵannan keıin is júrgizý jumystaryn qaı tilde júrgize bastady?
A) kóne túrik V) arab S) ıran D) túrik(uıǵyr) E) qypshaq
32. Batyı han jaıly kim óz oıyn aıtqan
A) J. Balasaǵun V) M. Qashqar S) Jýveını D) M. H. Dýlatı E) Q. Jalaırı
33. Orys jylnamasynda qalalyq ómirdiń jandanýyna kóńil bólgen handy ata
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
34. Jerorta teńizi boıyndaǵy qalalarmen saýda qatynasyn jaqsartqan
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
35. Ázirbaıjan jerinde meshit saldyrǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
36. Orta Azıadaǵy musylman dininiń ortalyǵy – Úrgenish, Buharamen baılanys kúsheıtken han
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
37. 1271 jyl – Egıpetpen baılanysyna kedergi jasaýǵa tyrysqan Vızantıaǵa joryq jasady.
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
38. Altyn Orda memleketi gúldendi qaı handardyń tusynda
A) Berke, Batyı V) Batyı, Ózbek S) Ózbek, Jánibek D) Jánibek, Tohty han E) Meńgý – Temir
39. Saraı Berkede ǵımarattar men meshitter saldyrǵan han:
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
40. 1357 - 1380 jj Altyn Ordada neshe han bılik júrgizdi:
A) 30 V) 40 S) 50 D) 10 E) 20
41. Altyn Ordanyń Mońǵol ımperıasynan derbestik alǵan jyly:
A) Hİİİǵ 20j V) Hİİİǵ 30j S) Hİİİǵ 90j D) Hİİİǵ 60 j E) Hİİİǵ 50j
42. Altyn Ordanyń musylmandyq memleketke aınala bastaǵan kezi:
A) H ǵ V) Hİİǵ S) Hİİİǵ D) HİÝ ǵ E) HÝİ ǵ
43. Altyn Orda birtutas mońǵol ımperıasynyń táýelsiz memleketi boldy kimniń tusynda
A) Berke han V) Batyı han S) Ózbek han D) Jánibek han E) Meńgý – Temir
1. Aq Orda hronologıasy
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) 1428 - 1468jj
D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr basy E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
2. Aq Ordanyń aýmaǵynyń qamtyǵan jerleri:
A) Qazaq handyǵynyń jeri V) Maýarenahr jeri S) Moǵolstan jeri D) Orda Ejen men Shaıbanı handyqtarynyń jeri E) Joshy hannyń jeri
3. Aq ordanyń Altyn ordadan birjola bóline bastaǵan ýaqyty
A) Hİ ǵas men Hİİ ǵasyr V) HİÝ ǵ ortasy men HÝİ ǵ basy S) HİÝ ǵasyrdyń ekinshi jartysy D) Hİİİǵ men HÝ ǵasyr E) Hİİİǵ ortasy men HÝİ ǵasyrdyń basy
4. Orda Ejen bılik qurǵan memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
5. Qazaqstan aýmaǵynda mońǵoldardan keıin, qurylǵan alǵashqy memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
6. Aq Orda memleketi neshe jylǵa jýyq ómir súrdi
A) 240 V) 230 S) 220 D) 250 E) 260
7. Aq Orda memleketiniń astanasy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
8. Qazaq halqynyń qalyptasyp, memleketiniń qurylýyna zor tarıhı ról atqardy
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
9. HİÝ ǵasyrdyń İİ jartysynan bastap, Aq Ordanyń Altyn Ordadan birjola bóline bastaıdy, ásirese qaı han múlde oqshaýlandy?
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
10. 1327 - 1328jj óz atynan Syǵanaq qalasynda teńge soqtyrǵan han
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
11. Aq Ordanyń kúsh qýatyn nyǵaıtqan han:
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
12. Orta Azıa men Shyǵys deshti Qypshaq arasyndaǵy basty saýda ortalyǵy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
13. 1368 - 1369jj óz atynan Syǵanaq qalasynda teńge soqtyrǵan han
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
14. Ámir Temir Toqtamysty Aq Ordanyń taǵyna otyrǵyzyp, Altyn Ordany ózine táýeldi qaı han qaıtys bolǵannan keıin
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
15. 1379 jyly Toqtamys kimniń áskerin jeńip Aq Ordanyń hany atandy
A) Temir – Máliktiń V) Toǵylyq Temirdiń S) Ózbektiń D) Jánibektiń E) Batyıdyń
16. Toqtamys Altyn Ordanyń birqatar jerin ózine qaratyp, mamaı Ordasyn basyp aldy.
A) 1380j V) 1381 S) 1382 D) 1383 E) 1384
17. 1379 jyly Toqtamys Temir Málikti jeńip, bılikti qolyna alǵan qalasy
A) Saraı Batý V) Saraı Berke S) Syǵanaq D) Almalyq E) Sýıab
18. Aq orda qaı han tusynda túpkilikti táýelsiz handyq bolyp jarıalandy
A) Orda Ejen V) Urys han S) Baraq D) Ýaıs E) Sasy Buǵa han
19. Orda Ejen men Shaıban handardyń jerin qamtyǵan memleket
A) Altyn Orda V) Kók Orda S) Aq Orda D) Noǵaı Ordasy E) Sibir handyǵy
20. Aq Ordanyń álsireýi kimniń shabýylynan keıin boldy
A) Ámir Temir V) Toqtamys han S) Toǵylyq Temir D) Ábilhaıyr han E) Edige
21. Aq Ordanyń ornyna kelgen memleket
A) Sibir V) Qazaq handyǵy S) Ábilhaıyr han D) Shaıbanı han E) Moǵolstan
22. Aq Ordanyń qalalyq mádenıeti damydy
A) Orda Ejen V) Urys han S) Erzen D) Múbarak E) Baraq
23. Ámir Temir qaı taıpanyń ókili
A) Merkit V) Dýlat S) Barlas D) QOńyrat E) Úısin
24. Ámir Temirdiń óz ókimetiniń tiregi retinde qoldanǵan dini:
A) nestorıan V) katolık S) Býdda D) Hrıstıan E) Islam
25. Moǵolstannyń astanasy
A) Balasaǵun V) Almalyq S) Saýran D) Saıram E) Ekioǵyz
26. Moǵolstan memleketindegi eń qýatty taıpa
A) Dýlat V) Arǵyn S) Kereı D) Úısin E) Qańly
27. 1361 jylǵy Maýerahrdy bılegen Toǵylyq Temirdiń murageri
A) Esen - buǵa V) Ýaıs S) İlıas Qoja D) Sultan Saıd E) Muhammed
28. Noǵaı ordasynyń eń úlken taıpasy
A) Arǵyn V) Qarluq S) Mańǵyt D) alshyn E) Tama
29. Noǵaı ordasy derbes memlekettiligin qaı hannyń tusynda aldy
A) Edige V) Muhammed S) Nuraddın d) Toqtamys E) Ishterek
30. Moǵolstan ómir súrýin toqtatty
A) HİÝ ǵ V) HİÝ ǵ ortasy S) HÝ ǵ D) HÝİ ǵ basy E) HÝİ ǵasyrdyń ortasy
İİİ. Tulǵalarmen tanysaıyq.
Batyı han, Ámir Temir, Toqtamys, Orys han, Berke, Abd, ar - Rashıd, Esen - buǵa, Muhammed, İlıas - Qoja, Toǵylyq – Temir, Erzen, Ábilhaıyr han, Baraq, Mamaı, Tohty, Ózbek, Jánibek, Beıbarys, Jýveını, Meńgý - Temir Sheıh - Ahmed, Dmıtrıı Donskoı, Múbárak, Orda Ejen, Edige, Noǵaı, Nuraddın, Ibaq
İİİ. Memleket astanalarymen jumys.
Almalyq
Saraı - Batý
Saraı - berke
Saraıshyq
Qyzyl - Týra
Syǵanaq
İÝ. Termın sózdermen jumys.
Bilikshiler men hatshylar -
Ýázir -
“málik” –
Darýǵalar –
Beklerbek –
Basqaqtar –
Ý. Hronologıalyq tapsyrma
1465 - 1466jj - Qazaq handyǵynyń qurylýy;
1462jj - Moǵolstan hany Esen buǵanyń qaıtys bolǵan kezi
1470j - Kereı han bastaǵan qol Túrkistanǵa, Jánibek han Sozaqqa shabýyl jasady.
HÝ ǵ 70 jyldary - Qazaq handary Syrdarıa boıy men oǵan jalǵas jatqan Qarataý óńirin basyp aldy.
1482 - 1485jj - Moǵolstan hany Júnis han Shaıbanı hannyń qoldaýymen Tashkent pen Saıram qalasyn basyp aldy
1514j - Saıd han Shyǵys Túrkistanǵa kóship ketti.
1503, 1505, 1506jj - Shaıban hany qazaq jerine tonaýshylyq joryqtar jasady
1509 jyly - Shaıbanı Janysh sultannyń qystap otyrǵan Qaratalǵa shabýyl jasap, qazaqtardy shyǵynǵa ushyratty.
1510 jyly - Shaıbanı han Qasymǵa qarsy shapqynshylyq joryq uıymdastyrdy.
1538 - 1580jyldary - Haqnazardyń bılik júrgizgen kezi
1580 jyly - Baba sultannyń astyrtyn jibergen adamdary Haqnazar hannyń aýdlyna kelip, Haqnazar jáne onyń týystaryn óltirdi.
1582 jyly - Táýekel sultan Túrkistan qalasynyń túbinde bolǵan sheshýshi shaıqasta Baba sultan áskerin talqandady.
1582 - 1598jyldary - Táýekel bılik qurǵan jyldar
1580 - 1582jyldary - Shyǵaı han bılik qurǵan jyldar
1583 jyly - Táýekel han ózbek hanymen jasasqan “ant berisken shartyn” buzdy.
1597 - 1598jyldary - Abdallah hannyń áskerin Táýekel han jeńdi.
1598 jyly – Táýekel han Maýerenahrǵa basa kóktep kirdi.
1598 - 1628jyldary – Esim hannyń bılik júrgizgen kezi
1603 - 1624jyldary Qazaq - buhar soǵysy
1603 jyly – Aıǵyrjar degen jerde İ qazaq - buhar soǵysy boldy.
Ýİ. Oqýshylardy baǵalaý
Ýİİ. Úıge tapsyrma: qaıtalaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.