InfoHub Logo

Baıandam taqyryby: "Qazaq tili sabaǵynda qorytyndy, bekitý kezeńinde ınteraktıvti taqtamen jumys"

Qazaq tili sabaǵynda qortyndy bekitý kezeńinde ınteraktıvti taqtamen jumys júrgizý óte tıimdi jáne de oqýshylar ózderi mysal keltirip, bilimderin tıanaqtap, qorytyndylaıdy.
Qazaq tili sabaǵynda qorytyndy bekitý kezeńinde mynadaı tapsyrmalardy paıdalanýǵa bolady:
Til dybystaryn bólý, daýysty dybystardy qyzyl túspen, al daýyssyz dybystardy kók túspen jazyp, este saqtaý qabiletteri qalyptasady. Kóp núkteniń ornyna daýysty dybystardy qoıyp jaz. Berilgen dybystardy oqýshy ózi ornynan qoıady, al qalǵan oqýshylar qatelerin túzetedi.
Myna sózderge kórsetilgen jup daýyssyzdardyń tıistisin jazyńdar.
p - b:... aıdasyz,... alasyz,... alyq, sa... ar, sa... taý, sa... baq.
t - d: ba... paq, sa... aq,... ak,... abys,... alap,... ári,... ańalyq.
k - g: a... e, e... in, kó... tem, ko... er,... úl,... eremet, ter... eý.

Daýyssyz dybystan bastalatyn sózderdi kórset. Daýysty dybystan bastalatyn sózder dóńgelektiń astynda kórinbeıdi, al daýyssyz dybystan bastalatyn sózder kórinip turady.
Kelesi tapsyrma: Biteý býyndy sózderdi terip jazý.
San esimdi qaıtalaýǵa arnalǵan tapsyrmalar:
Kúrdeli san esimderdi bir bólek, dara san esimderdi bir bólek jazý.
San esimderdi terip, sózben jazý.
Zat esimdi qaıtalaý. Zat esimderdi ataý, suraq qoıý.
Derekti, dereksiz zat esimderdi bólip jazý.

Erejelerge baılanysty mysaldar jazý.
Sýret boıynsha mátin qurastyrý. Mine osyndaı birneshe túrlerin qoldanýǵa bolady jáne de men óz tájirıbemde qoldanamyn. Dástúrli oqytý ádisimen salystyrǵanda ınteraktıvti oqytýda muǵalim men oqýshynyń ózara árekettesýi ózgeredi, muǵalim belsendiligi oqýshy belsendiligimen aýysady. Muǵalimniń mindeti – oqýshynyń ynta – yqylasyna jaǵdaı týǵyzý. Muǵalim oqý úrdisin uıymdastyrýda oqýshynyń tek kómekshisi bolady. Interaktıvti oqytý ádisin sońǵy kezderi qarqyndy oqytý tehnologıasynda keńinen qoldanýda.
Mýltımedıa proektory oqytý ortalyqtarynda aýadaı qajet.
Óıtkeni adamnyń belgili bir aqparattary qabyldaýy seksen paıyzǵa deıin kórý qabileti arqyly júzege asyrylatyndyqtan, kóz aldynda bolyp jatqan aqparatty túsinikti de kórnekti túrde sýretteý óte qajet ekeni belgili.

Búgingi tańda óskeleń urpaqqa sapaly bilim berý barysynda osy atalmysh tehnologıa nátıjeli jetistik, oqýshylar birinshi bolyp ınteraktıvti taqtanyń pedagogıkalyq múmkinshilikterin asa joǵary baǵalap, ony is júzinde tıimdi qoldaný tásilderin úzdiksiz zertteý ústinde.
Shynynda da, ınteraktıvti taqta sabaqty túrlendirýge kómegin tıgizip, ıaǵnı oqytýdyń barlyq kezeńinde, ásirese bastaýysh synyptarda qazaq tilin oqytýdy qyzyqty da áserli ótkizýge yqpalyn tıgizedi.
Oqýshyny oılaý men sóıleý daǵdylaryna tóseldirýde ınteraktıvti taqta oqytý ádisiniń bir túri bolyp sanalady.

Mátindi kóre otyra tyńdaýdy qalyptastyrý mádenıetin sóz etsek, eń aldymen, jańa tehnıkalyq qural – jabdyqpen, ıaǵnı ınteraktıvti taqtamen jumys júrgizý tehnologıasy alǵa tartylady. Qazaq tili sabaǵanda ınteraktıvtik taqtamen jumys júrgizý tehnologıasyndaǵy avtonomdy túrde meńgerip negizdeýine múmkinshilik beredi.
Internet, mýltımedıalar, elektrondyq sózdikter, elektrondyq oqýlyqtary esebinen oqytýshylarǵa «taqtanyń aldynda turyp túsindirý».
Qoǵamnyń qazirgi damý kezeńi jedel aqparattandyrylý prosesimen sıpattalady. Aqparattyq kompúterlik tehnologıalardyń bilim berý
júıesine enýi - jańa tarıhı - áleýmettik jaǵdaıdyń talaby.

Kompúterlik tehnologıalardyń damýy mektep túleginiń fýnksıonaldyq saýattylyǵyna taǵy bir kórsetkish.
Mýltımedıa júıesinde kompúterlik saýattylyq kórsetkishin:
- qazirgi qoǵamdy aqparattandyrý jaǵdaıdaǵy jeke tulǵany damytýǵa
arnalǵan mindetterge sáıkes bilim mazmunyn, oqytý ádisteri men uıymdastyrý túrlerin irikteý ádisnamasyn jetildirýge;
- tildi belsendi oqytýdyń ártúrli ádis - tásilderin júzege asyrýdy qamtamasyz etýge;
- oqýshynyń ıntellektýaldyq potensıalyn damytýǵa, óz betimen bilim alý biliktilikterin qalyptastyrýǵa, aqparattyq oqý, zertteý áreketin uıymdastyrýǵa;
- oqýshynyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn qazirgi kezdiń keshendi usynatyn kórý, estý negizinde qabyldanatyn aqparatty qubyltyp ózgertetin quraldardy, qashyqtan oqytý túrinde qoldaný arqyly arttyrýǵa múmkindik beredi.
Interaktıvti taqta arqyly dıdaktıkalyq materıaldarmen qosa neshe túrli dybystardy oqýshylarǵa estirtýge bolady mysaly: qustardyń únin, sýdyń dybysyn t. b. Sonymen qatar aıta keterlik muǵalim ǵana emes oqýshyda taqtany qoldana alady, mysaly aıtqanda zattardy úlkeıtý nemese kersinshe kishireıtý, bir zatty bıik nemese alasa túrin kórsetý, taqtada muǵalim arqyly daıyndalǵan tapsyrmalardy oryndaý.
Sabaqta ınteraktıvti taqtany qoldaný oqýshynyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa yqpalyn tıgizedi.