InfoHub Logo

"Qazaq handyǵyna 550 jyl" vıktorınalyq saıysy
(Vıktorına - ártúrli bilim salasy boıynsha aýyzsha jáne jazbasha suraqtarǵa jaýap beretin negizgi oıyn túri, bul oıyn bilimdarlarǵa arnalǵan)
Maqsaty: Ertisten Edilge deıin sozylǵan saıyn dalany ózine baǵyndyryp, 1465 jyly Shý ózeniniń boıynda alǵash «qazaq» degen ataýmen Kereı men Jánibek handar irge tasyn qalaǵan Qazaq handyǵynyń qurylǵanyna 550 jyl bolǵan osy handyqtyń tarıhyna degen súıispenshiligin arttyrý.
Kútiletin nátıjeler:
1. Birtutas qazaq memleketiniń qurylýy týraly bilim men túsinik qalyptasady;
2. Alǵan bilimderin saraptaı, taldaı otyryp ózgeristerdi anyqtaıdy jáne bolashaqty baǵdarlaı alady;
3. Syn turǵysynan oılaı alýǵa daǵdylanady;
4. Óz betinshe sheshim qabyldap, dáleldemeler keltiredi, qorytyndy jasaı alady;
Kórnekiligi: Bezendirilgen synyp, naqyl sózder, tapsyrmalar, sandar, ár topqa
daıarlaǵan ústel, slaıd - shoý.
Túri: Toptyq saıys.

Barysy:
İ. Uıymdastyrý sáti: Armysyzdar búgingi «Qazaq handyǵynyń qurylǵanyna – 550 jyl» atty vıktorınalyq saıysyn tamashalaýǵa kelgen qonaqtar jáne oqýshylar! 1465jyldary Kereı men Jánibek Ábilhaıyr handyǵynan bólinip shyǵyp, Shý men Talas ózenderiniń arasyndaǵy aımaqqa ornalasyp, qazaqtyń týyn kókke kótergeni tarıhtan aıan. «Qazaq» dep uran tastaǵanda rýhy kóterilip, namysy oıanǵan barlyq qazaq taıpalary túgel jınalyp, Qazaq handyǵynyń irgesin qalaǵanyn barshamyz bilemiz. Álbette, odan keıin taǵdyr san túrli synaqqa saldy bizdi. Úsh ǵasyr tarıhymyzben ar – ojdanymyz tabanǵa taptaldy. Túrli náýbetti bastan ótkerdik. Biraq, myń ólip myń tirilgen qazaq aqyry azattyǵyn aldy. Al, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn atap ótý – sol azattyq syılaǵan babalarǵa degen qurmetimiz dep qabyl alyńyzdar.
Túriktiń bir butaǵy qazaq edi,
Qaısar minez, ór edi, ǵajap edi.
Jánibek, Kereı handar basyn qosyp,
Ómirge kelgen edi qazaq eli.
Altaı men Atyraýdyń arasynda
Jetisý, jeti ózenniń saǵasynda.
Birigip Uly, Orta, Kishi júz bop,
Handyq qurdy qazaq óz dalasynda.
Elbasy 2015 jyl — ulttyq tarıhymyzdyń ulyqtalatyn jyly ekenin eske saldy. Máselen, 2015 jyly Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn, Qazaqstan halqy Assambleıasy men Konstıtýsıamyzdyń 20 jyldyǵyn, Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyn atap ótemiz.
Osy tarıhı oqıǵaǵa baılanysty mektebimizdiń 7 - 8 synyp oqýshylarynyń qatysýymen uıymdastyrylǵan saıysymyzdy bastasaq:

İ. «Seni kórgenime qýanyshtymyn...» jattyǵýy.
Maqsaty: Qatysýshylardyń jaǵymdy jaqtaryn anyqtaý.
Jattyǵý barysy:
Árbir qatysýshy óz kórshisine kelesi sózderdi aıtady: «Men seni kórgenime qýanyshtymyn, sebebi...». Bul sóılemdi adamnyń syrtqy kelbetine baılanysty sózben emes, minez ereksheligine baılanysty sózben aıaqtaý kerek.
Bul jattyǵýdy oryndaý sizge qıyn boldy ma?
Kórshińiz «Men sizdi kórýge qýanyshtymyn» degen sózdi aıtqan kezde qandaı sezimde boldyńyz?

İİ. "Júzden júırik, myńnan tulpar"
• Top basshylar ortaǵa shyǵady;
• Barlyǵy 10 suraq beriledi;
• Jyldam jaýap beriledi;
Ár durys jaýap 10 upaımen baǵalanady.
• 1. Qazaq handyǵynyń negizin qalaǵan sultandar?
• 2. Kereı men Jánibek sultandarmen birigip kóshken alǵashqy rý - taıpalardyń ataýy?
• 3. Qazaq handyǵy qashan, qaı jerde quryldy?
• 4. Kereı men Jánibek sultandarǵa qonys, jer bólip bergen Moǵolstan hany?
• 5. Kereı men Jánibek sultandar bólinip ketken handyq?
• 6. Qazaq handyǵynyń qurylýy týraly málimet beretin tarıhı shyǵarma?
• 7. Qazaq handyǵynyń alǵashqy terıtorıasy?
• 8. Qazaq handyǵynyń Jánibek hannan keıingi úshinshi hany?
• 9. Qasym han tusyndaǵy qazaq handyǵynyń astanasy bolǵan qala?
• 10. Qazaq handyǵynyń qurylýy týraly jazylǵan “Tarıhı Rashıdı” eńbeginiń avtory?