InfoHub Logo

Qazaq ádebıeti 9 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Qaztýǵan jyraý
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: oqýshylarǵa HÚ ǵasyrdyń jyraýy Qaztýǵan Súıinishuly týraly, onyń tolǵaýlary týraly tolyq maǵlumat berý.
á) Tárbıelik: jyraý óleńderin, tolǵaýlaryn oqyta otyryp, Otany, ata - anasyna degen ystyq mahabbat jáne týǵan jerge degen qımas sezim qalyptastyrý.
b) Damytýshylyq: oqýshylardy tanymdyq, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý. Taqyrypty meńgere otyryp, odan ári damýyna múmkindik berý.
Sabaqtyń túri: Damyta oqytý elementterin paıdalaný.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, túsindirmeli, baıandaý.
Kórnekiligi: Q. Bitibaeva «Ádebıetti tereńdetip oqytý», Bes ǵasyr jyrlaıdy. İ tom. Interaktıvti taqta. Úntaspa.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý. 1. Asan qaıǵy. «Bul zamanda ne ǵarip», «Esti kórseń, kem deme», «Kólde júrgen qońyr qaz» tolǵaýy.
2. «Edil bol da, Jaıyq bol» óleńin jatqa suraý.

İİİ. Jańa sabaq.
1 Qaztýǵannyń týyp ósken jeri qazirgi Qyzyljar qalasynyń mańaıy, Bodan(Bozan) ózenderiniń boıy. Qaztýǵandy artyndaǵy urpaqtarynyń qadirleıtini sonsha, Murat aqyn, Muryn jyraýlar jyrlaǵan «Qaztýǵan», «Qarǵa boıly Qaztýǵan» atty tolǵaý - poemalardan kórýge bolady. Qaztýǵannyń názik lırık, ári iri epık, joryq jyraýy bolǵandyǵy týraly áńgimeleý.
2. Qaztýǵan jyrlaryna ádebı taldaý.
a/ «Madaq jyry»:
- Jyrdyń ózine arnaýy, madaqtyń sıpaty.
- Jyrdyń sulý, poetıkalyq tili, poetıkalyq ǵajaıyp sýretteý tásilderiniń sheberligi. Óz beınesin somdaýda taza, qazaqı ulttyq boıaýy qoldanylýy. Mysaly: «Muzdaı kóbe», «Qoıdyń kósemi», «Ordanyń synyǵy»t. s. s.
- Teńeý, metaforanyń mańyzy. Mysaly: «sultandaıyn»/teńeý/, «buta shaınar azý»/metafora/t. s. s.
á/qoshtasý jyry
«Alań da alań, alań jurt».
- Tolǵaýdaǵy Otany, ata - anasyna degen ystyq mahabbat. Týǵan jerge degen qımas sezim.
- Tolǵaýdyń lırıkalyq sıpaty.
- Tolǵaýda shattaný, maqtaný, ári názik muńnyń astasa kelýi, elegıalyq saryn/qoshtasý saryny/
- Lırıkalyq keıipker - elin súıetin has uly, patrıoty.
- Tolǵaýda dala tabıǵatynyń sonshama taza, sonshama móldir qalpynda jyrlanýy.
- Sulý sýrettegi teńeýleriniń mańyzy men máni. Mysaly: «Qarǵadaı Qaztýǵan», «Boz sazany toqtydaı».
- Basqy, sońǵy uıqastardyń astasa kelýi, óleń qurylysyndaǵy dybystar áýeni. Ylǵı «j», «b», «a» dybystarynyń kelýi.

4. Úntaspadan Bekbolat Tileýhanovtyń oryndaýynda Qaztýǵannyń «Alań da alań, alań jurt» tolǵaýyn tyńdaý. Oqýshylarǵa oqytý. Ádebı taldaý júrgizý.
Túsiniksiz sózdermen jumys
Jabysy – qazaq jylqysynyń baıyrǵy qarabaıyr tuqymy.
Jabaǵy – 6 aı men 1 jas aralyǵyndaǵy taı.
Battashyǵy – shatyrma gúldiler tuqymdasyna jatatyn tamyry sábizge uqsas, kóp jyldyq shóptesin ósimdik..
Keji – úıdiń bir túri.

İÚ. Bekitý.
1. Qaztýǵan jyrynyń mańyzy. Qıal baılyǵy sýretteý sheberligi taza ulttyq rýh, ulttyq til tazalyǵy.
2. Qaztýǵan tolǵaýy - orta ǵasyrlyq ádebıettiń altyn murasy - jyraýlyqtyń tamasha úlgide ekendigi.
Y. Baǵalaý
ÚI. Úıge tapsyrma: Qaztýǵan jyraýdyń ómirin oqyp, «Alań da alań, alań jurt» óleńin jattaýǵa.