InfoHub Logo

Cabaqtyń taqyryby: Sábıt Muqanov «Esil boıynda»
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: Ulttyq ádebıetimizdiń negizin salýshy qalamgerlerdiń biri – Sábıt Muqanovtyń shyǵarmashylyǵy jaıynda maǵlumat berý, qalamgerdiń Esil ólkesiniń kórkem tabıǵatyn tanytýdaǵy sóz qoldaný ereksheligin, sýretteý sheberligin jergilikti jerdiń tabıǵat kórinisterimen salystyra meńgertý;
á) Damytýshylyq: Oqýshynyń oı - qıalyna erik bere otyryp, ózinshe oı túıýge baýlý, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge jumyldyrý arqyly tanym - túsinikterin, tildik qoryn damytý;
b) Tárbıelik: Jazýshy ómirin ónege ete otyryp, týǵan jerdiń tabıǵatyn súıýge jáne qurmetteýge, aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: dástúrli
Sabaqtyń túri: jańa bilimdi berý sabaǵy
Sabaqtyń ádisteri: baıandaý, suraq - jaýap, oqýlyqpen jumys, mánerlep oqý, taqtamen jumys, dáptermen jumys, oı qozǵaý, oı tolǵaý, toptastyrý.
Kórnekiligi: S. Muqanovtyń sýreti, ınteraktıvti taqta, vıdeoproektor
Pánaralyq baılanys: tarıh, geografıa

Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý.
A) oqýshylarmen amandasý;
Á) synyp tazalyǵyn tekserý;
B) synyp oqýshylaryn túgendeý.

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
1. «Kókserek» hıkaıatynyń negizgi taqyryby?
2. Shyǵarmanyń negizgi ıdeıasy?
3. «Kókserek» áńgimesinen qandaı áser aldyńyzdar?
Sózjumbaq.
k ó k s E r e k
a q q a S q a
--j e t İ
----b ó L t i r i k
1. M. Áýezov hıkaıatyndaǵy asyrandy túz taǵysynyń aty?
2. Kókserektiń serigi?
3. Qaraadyrdaǵy bóltirikter sany?
4. Qasqyrdyń kúshigi qalaı atalady?

İİİ. Jańa sabaq.
A) Sabaqaralyq baılanys. Oı qozǵaý ádisi.
Balalar, bizder M. Áýezovtiń «Kókserek» áńgimesin tolyq aıaqtap, tabıǵat taǵysy týraly hıkaıatty aıaqtasaq, búgin de ótetin taqyrybymyz – tabıǵat tóńireginde bolmaq. Joǵaryda sheshken sózjumbaqtan qandaı sóz shyqty? Esil degen ataýdy estigende kóz aldaryńyzǵa ne elesteıdi? Esil jaıynda ne bilemiz? Ol qaı jerde ornalasqan? Esil týraly qandaı án bilemiz? Burynǵy Esil qandaı eken, al qazir qandaı, qane, nazar aýdaralyq. (slaıd arqyly Esil ózeni men Esil jaǵalaýyndaǵy qazirgi Astananyń beınesi kórsetiledi).
Aqmola – Esil ózeni jaǵasyndaǵy Aqmola okrýginiń Sibir qazaqtarynyń negizgi qalasy bolǵan. Aqmolanyń tarıhy 1830 jyldan bastalǵan. Astana 1997 jyldyń 20 - qazannan bastap El ordasy boldy. Astana qalasyn qaq jara uzyndyǵy 2450 shaqyrymdy alyp jatqan Esil ózeni aǵyp jatyr. Esil ózeniniń birneshe salalary bar, Tobyl ózeni ekeýi Ertiske quıady.
- Aýdanymyzda Esil ózenindeı aýmaǵy úlken, salalary kóp qandaı ózen bar?
- Oıyl ózeni. Uzyndyǵy 800 km, tereńdigi 10m. Embi dóńinen bastaý alady. Sýdyń tuzy az bolǵandyqtan, aımaqty sýmen qamtamasyz etýde mańyzy zor.
Á) Jańa sabaqtyń maqsatyn belgileý.
• Kúnniń jadyn jazý;
• Sabaqtyń taqyrybyn jazdyrtý;

B) Jańa sabaqty baıandaý.
Jazýshynyń portreti kórsetiledi
1900 jyly Soltústik Qazaqstan oblysynyń Presnov aýdanynda dúnıege kelgen
1968jyly Abaı atyndaǵy memlekettik syılyqtyń ıegeri
Aqyn, óleńge alǵash qadamy19 jasynda bastalǵan.
Jazýshy, «Lashyn» áńgimesiniń avtory
«Qazaq ádebıeti» gazetiniń redaktory (1935jyly)
Qoǵam qaıratkeri, Qazaq KSR Ǵylym akademıasynyń akademıgi

Jazýshynyń «Ómir mektebi» romany jazýshynyń óz basynan ótken ómir belesteri jaıynda syr shertedi. Búgingi ótetin taqyrybymyz atalmysh romannan úzindi «Esil boıynda» dep atalady. Shyǵarmada Esildiń sýmańdaı aqqan móldir tolqyndy saǵymy, shaıy shymyldyqtaı jelpingen toǵaıy, jibekteı jumsaq, jupardaı ıisti qalyń shalǵyny, jortýylyn jıiltetin jeli, balbyraǵan jemis - jıdegi, kemeline kelip tolyqsyp turǵan toǵaıy ásem de kórkem beınelengen. Qulaǵyńdy qytyqtaıtyn tamasha án - kúıin de keremet sýretteıdi. Jazýshy Esil ólkesiniń peızajdyq ensıklopedıasyn jasaǵandaı. Áńgimeniń áserliligi sonsha, ár túrli - túster kóz aldymyzǵa elestegendeı, qustardyń daýsy estilip turǵandaı bolady.
Oqýlyqpen jumys. Tizbekteı mánerlep oqytý.

Taqtamen jumys. Áńgimege jospar qurý
İ. Esil boıyndaǵy saǵym
İİ. Jaıqalǵan jasyl shalǵyny
İİİ. Esil ólkesiniń jeli
İV. Esildiń jemis - jıdegi
V. Toǵaıy
Vİ. Esil ózeni
Vİİ. Esildiń qustary
Semantıkalyq karta. Áńgimedegi ádebı teorıalyq uǵymdardy taýyp, semantıkalyq kartany toltyrý.