InfoHub Logo

Synyptaǵy dıalogti damytý
1. Ózimdi tanystyramyn.
2. Synypqa minezdeme
3. Mektep jumysy men oqýshy jetistikterin óristetýdegi negizgi tulǵa – muǵalim (Strong, Ward & Grant, 2011).
Búgingi tańda turǵan negizgi másele – jeke tulǵany jan - jaqty damytý. Jeke tulǵa degenimiz – qoǵam maqsatyna saı, oılaý - sóıleý qabiletiniń nátıjesinde sanaly áreket, qarym - qatynas jasaıtyn, rýhanı, zerdelilik minez - qulyq erekshelikterimen daralanatyn adam. Olaı bolsa, jeke tulǵany damytý ushin oqytýdyń jańa ádisterimen oqytyp, tárbıeleýimiz kerek. [1]
Bilimniń jańa úlgisi ózine sáıkes jańa muǵalimderdi talap etedi. Ol muǵalim shyǵarmashylyqpen qyzmettiń barlyq keleńdi - keleńsiz jaqtaryn zerttep - meńgerýge yntaly, óziniń pánin jetik meńgergen, kez - kelgen pedagogıkalyq jaǵdaıda óziniń bilimdiligin, parasattylyǵyn, aqyldylyǵyn, mádenıettiligi, iskerligi, sheberligi arqasynda sheshe alatyn, pedagogıkalyq úrdistiń nátıjesin jaqsartýǵa umtylǵan muǵalim bolý kerek. [2]
Sabaqta muǵalimniń óziniń ne bilip, ne isteıtini mańyzdy - aq, biraq onyń yqpalymen shákirtteriniń ne bilip, ne isteıtini odan da mańyzdyraq. Naǵyz ustaz, mine, osynysymen baǵalanady. (Sıseron)

Árbir muǵalimniń aldyna qoıǵan maqsaty – oqýshylardyń alǵan biliminiń tereń bolýy jáne alǵan biliminiń oqýshy esinde saqtalýy. Bilim oqýshynyń esinde saqtalýy úshin oqýshy osy bilimdi ózi qalyptastyrýy qajet, ıaǵnı muǵalim sabaqta oqýshyǵa osyndaı jaǵdaı týdyrýy qajet.
Oqýshylardyń kóbirek biletin basqa adamdarmen, árıne, bul rólderde synyptastary men muǵalimderi bolýy múmkin, dıalog júrgizý múmkindigi bolǵan jaǵdaıda, bilim berý jeńil bolmaq.
Dıalog negizinde bilim berý men bilim alýshylardyń ózara suhbattasýy jáne muǵalim men oqýshy arasyndaǵy dıalogtiń shákirtterdiń ózindik oı - pikirin júıeleýi men damytýyna kómektesetin amal ekenin meńzeıdi. [3]

Muǵalimniń jetekshi suraqtary arqyly sabaq barysynda talqylaýǵa túsken tapsyrmalar, oqýshy men oqýshy arasyndaǵy zertteýshilik áńgimeler oqýshy esinde uzaǵyraq saqtalady jáne olar qoıylǵan qalyń suraqtarǵa jaýap berý arqyly synı turǵydan oılaıtyn tulǵa bolyp qalyptasady.

Osy maqsatta men ózimniń sabaqtarymda dıalog arqyly oqytýdy paıdalanýǵa tyrystym.
Meniń oqýshylarym alǵashqy ótilgen “Sandy órnekter. Áripti órnekter” taqyrybyndaǵy sabaǵymda suraqtarǵa tek bir sózben ǵana jaýap bergisi keldi jáne ózderiniń oıyn jetkize almady. Suraq tek «Bastama - jaýap - keıingi áreketpen» ǵana shektelip qaldy: Bastama: Muǵalim: Áripti órnek dep qandaı órnekti aıtady?
Jaýap: Symbat: Quramynda áripteri bar órnekti
Keıingi áreket: Muǵalim: Jaqsy!

1 - sýret. Suraq qoıýdyń «Bastama - jaýap - keıingi áreket» úlgisi

Osynyń nátıjesinde sabaqta dıalog óz dárejesinde kórinis taba qoıǵan joq.
Suraq qoıý mańyzdy daǵdylardyń biri bolyp tabylady, sebebi suraq durys qoıylǵan jaǵdaıda sabaq berýdiń tıimdi quralyna aınalady jáne de oqýshylardyń bilim alýyna qoldaý kórsetip, ony jaqsarta jáne keńeıte alady.
Osy kezdesken qıyndyqtardy joıý úshin oqýshylarǵa sabaq barysynda berilgen tapsyrmalardyń, suraqtardyń sıpatyna birshama ózgerister engizdim.
Oqýshylardyń taqyrypty túsinýine qol jetkizýi úshin muǵalimder qoldanatyn suraqtardyń eki túri: tómen dárejeli jáne joǵary dárejeli suraqtar keń qoldanylady degen pikir bar. Keı kezderi tómen dárejeli suraqtardy «jabyq» nemese «durys emes» suraqtar dep te ataıdy. Olar jattap alýǵa baǵyttalǵan jáne de oǵan berilgen jaýap («durys» nemese «durys emes» dep) baǵalanady. Al joǵary dárejeli suraqtar qoıylǵanda, oqýshylar aqparatty belgili bir joldarmen qoldanýǵa, qaıta qurýǵa, keńeıtýge, baǵalaýǵa jáne taldaýǵa tıis bolady. [3]
Synypta ótilgen kelesi sabaqtarymda sabaqtyń ár kezeńine sáıkes suraqtardy naqtyraq qoıýǵa nazar aýdardym.