InfoHub Logo

S. Amanbaıuly atyndaǵy orta mekteptiń
bastaýysh synyp muǵalimi Aıjan Jakýpova

Sabaqtyń taqyryby: Sý men Balyq. Keıipteý.
Sabaqtyń maqsaty: Mysal mazmunyn túsine otyryp, onyń negizgi ıdeıasyn ashýǵa daǵdylandyrý. Keıipteý týraly uǵym qalyptastyrý.

Kútiletin nátıjeler:
Pándik nátıje: mysal arqyly keıipteý týraly teorıalyq túsinikti ańǵartý, taldaýda ómirmen baılanystyrý.
Júıelik - árekettik nátıje: oqý jáne jazý, óz betinshe izdený arqyly shyǵarmashylyq daǵdylaryn damytýǵa múmkindik berý.

Tulǵalyq nátıje: keıipkerler beınesine baǵa berý arqyly týǵan eline, jerine, Otanyna adal bolý qasıetine baýlý, kishipeıildilikke, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń ádisi: suraý - jaýap, juptyq, toptyq jumys, toptastyrý, salystyrý.
Kórnekilikter: Sh. Smahanulynyń portreti, sújetti sýret salynǵan plakat, sýretter, qaǵazdar, qalamdar.

Sabaqtyń barysy
Uıymdastyrý. Ustazdar, oqýshylar, kele jatqan Meshin jylymen quttyqtaý. Oqýshylarǵa qalaǵan tústerimen qar beınesin taratý Qar betindegi tilekterdi oqytý. Qardyń artqy jaǵyna jazylǵan sózder boıynsha «Naıza», «Qalqan» bolyp, 2 topqa bóliný.

Úı tapsyrmasyn suraý.
«Qaraýyl» mátinin oqý, túsiný, mazmundaý.
«Qalqan» tobyna tapsyrma - Mátindegi atasy men nemeresiniń is - áreketteri týraly mátin qurastyrý, qorǵaý.

«Naıza» tobyna tapsyrma - Mátindegi qaraýylda turǵan kúzetshilerdiń is - áreketteri týraly sýret salý, qorǵaý.

Baǵalaý. Eki top bir - birin baǵalaıdy.
Úı tapsyrmasyn qorytý.
Týǵan jerdi súıý - paryz,
Súıý úshin bilý - paryz.
Kúzetinde turý - paryz,
Qasıetin uǵý - paryz.
Óleń mazmunyn mátin mazmunymen salystyra qorytý.

1. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Jumbaq sheshý.

1. Sýǵa sepken uryǵyn,
Bulǵańdatqan quıryǵyn,
Sýda ósip - ónedi,
Sýdan shyqsa óledi. /Balyq/

2. Qaqpaqsyz qazan,
İshi tolǵan sazan. /Kól/

Topqa bóliný.

Taratylǵan qardyń túsine qaraı kók tús - «Teńiz» toby, al qyzyl tús «Balyq» toby bolyp bólinedi.
Ár top óz attaryna sıpattama beredi.

2. Maǵynany taný.

Jumbaqtyń sheshýine baılanysty taqyrypty anyqtaý.
Shona Smahanulyn, shyǵarmalaryn tanystyrý.

Oqýlyqpen jumys.

«Sý men Balyq» mysalyn oqý. 1. Oqýshylarǵa ishteı oqytý. 2. Mysaldyń mazmunyn áńgimeletý. 3. Tapsyrmalardy oryndaý.

• Mysaldaǵy kúlkili jáne aıanyshty sátterdi oqy.
• Balyqtyń tákápparlyǵy nege soqtyrdy?
• Balyqtyń minezin synaý arqyly avtor ne aıtpaq boldy? Ómirmen baılanystyrý.
• Oqıǵa ishinde Balyqtan basqa taǵy qandaı keıipkerler bar?

Sújetti sýretpen jumys júrgizý.

Balalar sýretke qarap, onda mysaldaǵy oqıǵanyń qaı tusy beınelengenin anyqtaıdy. Teńiz ben Balyqtyń dıalogyn qurastyrady. Balyq óziniń sýsyz ómir súre alatynyn aıtqanda Sý ne deýi múmkin dep oılaısyń?

Eki toptan bir - bir oqýshydan shyǵyp Balyq pen Sý bolyp sóılesedi.
Balyq óziniń sýsyz - aq ómir súretinin, sýdan jalyqqanyn, qurlyqtaǵy ómirdiń unaıtynyn, sý astynyń qapas ekenin aıtady.
Sý bolsa Balyqqa bos qıalǵa berilmeı oılanýdy, árkimge óz týǵan jerinen artyq jer joq ekenin aıtady. Biraq Balyq Sýdy tyńdamaıdy.
Toptastyrý. Balyq pen Teńizdi sıpattaý.
Balyq ---------------------- Teńiz
↓---------------------------------↓
órkókirek ---------------- sabyrly
maqtanshaq -------------- aqyldy
ózimshil ------------------- aqkóńil
menmen ------------------- kishipeıil
ótirikshi -------------------- qamqor

Keıipteý týraly tanystyrý. Erejesin oqytý. Ótken sabaqtardaǵy mysaldardan mysal keltirý. Mysaly: «Qaǵaz ben qalam», «Eki parta».

Oıtolǵaý.

- Balyq óz qatesin kesh te bolsa túsindi. Balalar, bári de qatelesýi múmkin be?
Balyqty keshiremiz be? Olaı bolsa, balyqty qutqarý jolyn tabaıyq. Balyq ne isteýi múmkin, Teńiz she? Ol ne aıtýy múmkin?
Balalar Balyqtyń óz qateligin túsingenin, qurlyqta ómir súrýdiń múmkin emes, sýsyz ólip qalatynyn bilip, keshirim suraǵanyn aıtady.
Teńiz bolsa, Balyqtyń aqylǵa kelgenine, týǵan jerdiń qadirin túsingenine qýandy.

Qorytý.
- Balalar, qalaı oılaısyńdar, ómirde osy Balyq sıaqty adamdar bolýy múmkin be? Bar bolsa, olarǵa ne aıtar edińder?

Osy oqıǵaǵa qatysty qandaı maqal - mátel aıtar edińder?

Týǵan eldeı el bolmas,
Týǵan jerdeı jer bolmas.

Ózge elde sultan bolǵansha,
Óz elińde ultan bol.

Elimniń basy bolmasam da,
Saıynyń tasy bolaıyn.

Er jigit elin ańsaıdy,
Saryala qaz kólin ańsaıdy.

- Al, balalar, biz týǵan jerimizdi qalaı kóremiz? Týǵan jerlerińniń nesin aıtyp maqtanar edińder? Otanymyzdyń damýyna ózderiń qandaı úles qosar edińder?

Refleksıa.
- Men ózimdi........................ baǵalaımyn.
- Men neni bildim....................................
- Men neni úırendim...............................
- Maǵan ne qyzyqty boldy.....................................

Tapsyrma. Baspa dápterimen jumys. Ózi qalaǵan beınege mysal qurastyrý.