Tarıh páninen UBT – ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary men tásilderi
Tarıh páni muǵalimi Dosetova Anargýl Adhamovna
OQÝSHYLARDY TARIH PÁNİNEN UBT – ǴA DAIYNDAÝDYŃ TIİMDİ JOLDARY MEN TÁSİLDERİ
"Tarıh tek ǵylym úshin zerttelmeıdi. Ol eń aldymen, tarıhtan taǵylym, sabaq alý úshin zertteledi". (N. Á. Nazarbaev)
"Tarıh tolqynynda"
Qazaqstannyń jedel damyp otyrǵan adamzat qoǵamynyń kóshinen qalmaı, qazirgi zamanǵa laıyq bıikten kórinýi, memleket basshysy N. Á. Nazarbaevtyń joldaýynda atap kórsetilgendeı, ulttyq bilim berý júıesiniń deńgeıine tikeleı baılanysty. Jas urpaqqa sapaly bilim berý úrdisi qaı qoǵamda, qaı mezgilde bolmasyn birinshi kezektegi mindet ekeni belgili.
Bilim berýdiń sapasyn arttyrý men sapaly bilim berý júıesin qurý maqsatynda 2004 jyldan bastap respýblıkamyzda Ulttyq biryńǵaı testileý júıesi engizildi. Ulttyq biryńǵaı testileý - jalpy orta bilim berý uıymdarynda oqýshylardy qorytyndy atestattaýdyń bir túri. Oqýshynyń on bir jyl boıy mektep qabyrǵasynda alǵan bilimi men biligi saralanatyn, oqýshylarǵa bilgenin úıretýden jalyqpaǵan ustazdarymyzdyń asyl eńbegi baǵalanatyn jer de osynda anyqtalady. Ulttyq biryńǵaı testileý synaǵyna oqýshylardy jan - jaqty daıyndaýda oqýshy, ata - ana, ustaz baılanysy úlken ról atqarady. Sondaı - aq jyl saıynǵy UBT - ge engiziletin ózgerister men tolyqtyrýlar ár muǵalimnen UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi ádis - tásilderin sheber meńgerýdi talap etedi. Bul mindettiń oryndalýynda Ulttyq biryńǵaı testileý synaǵyna oqýshylardy jan - jaqty daıyndaý mańyzdy bolyp tabylady. Qazaqstan tarıhy páni uzaq ýaqytty qamtıtyn, qıyn da kúrdeli pán. Sebebi kóptegen hronologıa, adam attary, turaqtar, termın sózder, sandar kóptep kezdesedi. Ár muǵalimniń oqýshyny daıyndaýda ózindik utymdy ádis - tásilderi bolady. Meniń de testige qatysty tájirıbede kúndelikti júrgizip otyrǵan jumysym týraly, oqýshylardy Ulttyq biryńǵaı testige daıyndaýda qoldanatyn ádis - tásilderimmen oı bólisip, ortaǵa salǵym keledi. 11 synyp oqýshylaryna aldymen UBT - ǵa qalaı daıyndalý kerek ekendigi jóninde túsinik beremin. Olarǵa myna jaǵdaılardy qatań este saqtaýlaryn talap etemin.
1. Taqyrypty aldymen oqýlyqtan zeıin qoıyp oqyp shyq.
2. Kerekti jerlerin dápterge túsir.
3. Taqyrypqa qatysty suraqtarǵa jaýap berýge tyrys.
4. Daıyndyq barysynda mektepte ne bolmasa úıde suraq - jaýap ádisin paıdalan.
5. Test suraqtaryna durys jaýap berý úshin aldymen qate jaýapty syzyp tasta.
11 - synyp oqýshylaryn UBT - ǵa daıyndaý úshin oqý jylynyń basynan bastap ár pánnen qosymsha sabaq kestesi bekitildi. Tarıh páninen qosymsha sabaq ár aptanyń seısenbi kúni. Qosymsha sabaq - Ulttyq biryńǵaı testileýge daıyndyqtyń tıimdi joly. Qosymsha sabaqtyń maqsaty - oqýshylardy sapaly daıyndaýdyń arqasynda UBT - ny jaqsy tapsyrýǵa yqpal etý. Qosymsha sabaqtyń mindetteri - oqýshylardyń sabaqta alǵan bilimderin tereńdetý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oqýshylardy eńbeksúıgishtik pen jaýapkershilikke tárbıeleý. Kútiletin nátıje - UBT - da joǵarǵy nátıje kórsetý.
Oqýshylardy UBT - ge daıyndaýda "Testtik tehnologıa" ádisin kúndelikti sabaǵymda paıdalanamyn. 11 jyldyq bilimniń synalar shaǵy, ótilgen taqyrypty kimniń qanshalyqty meńgergendigi anyqtalar sát te osynda baıqalady. Osy maqsatta testke daıyndyq barysynda oqý jyly bastalǵannan oqýshylarǵa úlken qalyń dápter arnatqan bolatynmyn. Sol dápterge synama testileýde kelgen nusqalardy durys jaýabymen tolyq jazdyryp, jattaýdy talap etemin. Ár sabaq saıyn oqýshylardan suraq - jaýap ádisi arqyly jazdyrǵan nusqalardy jatqa suraımyn. Jáne kóptegen nusqalardy kompúterge terip, kóbeıtken bolatynmyn. Solardy qosymsha sabaqta oqýshylarǵa oryndatyp, ózderine jumystaryn teksertip, sol jerde qatemen jumys júrgizemin. Qatemen jumys júrgizý oqýshyǵa jibergen qatesin naqtylap, este saqtaýyna kómektesedi. Dápterdegi árbir test tapsyrmalary oryndalǵannan keıin sol kúngi alǵan balyn jazyp otyramyn. Árbir sabaq saıyn ótilgen tapsyrmalar boıynsha suraq - jaýap ádisin paıdalanamyn. Test júrgizý arqyly oqýshylardyń óz betinshe jumys isteý áreketteri jáne este saqtaý qabiletteri artty. Test tásilderi oqýshylardy oılandyratyndaı, qyzyqtyratyndaı bolýy kerek. Oqýshylardy testpen jumys isteı bilýge úıretý - ár muǵalimniń basty mindeti.
QAZAQSTAN TARIHY 1 - nusqa
1. "Kúmis olardyń elinde bolmaıdy, biraq mys pen altyn kóp kezdesedi" dep saqtar týraly jazǵan grek tarıhshysy:
A) Polıen
V) Strabon
S) Dıodor
D) Prıısk
E) Ktesıı
2. HV ǵasyrdyń sońyna qaraı Syr boıyndaǵy qalalarǵa shabýyl
jasaǵan qazaq qolyna basshylyq jasaǵandar:
A) Kereı, Jánibek
V) Buryndyq, Qasym
S) Shyǵaı, Mamash
D) Tahır, Jádik
E) Buıdash, Qoja Mahmut
3. Orta júz rýlary HVİİİ ǵasyrdyń birinshi jartysynda Samarqan tóńiregine oıysýynyń sebebi:
A) Temir shapqynshylyǵy
V) Monǵol shapqynshylyǵy
S) Qytaı shapqynshylyǵy
D) Uıǵyr shapqynshylyǵy
E) Jońǵar shapqynshylyǵy
4. Jońǵar handyǵynyń tarıh sahnasynan joıylǵan jyly:
A) 1759 jyly
V) 1756 jyly
S) 1757 jyly
D) 1758 jyly
E) 1754 jyly
5. 1886 jylǵy Ereje boıynsha Túrkistan ólkesinde qurylǵan oblystar:
A) Shelek, Talǵar
V) Syrdarıa, Jambyl
S) Syrdarıa, Ferǵana, Samarqan
D) Jetisý, Jarkent
E) Tashkent, Otyrar, Ferǵana
Tolyq nusqasyn júkteý
OQÝSHYLARDY TARIH PÁNİNEN UBT – ǴA DAIYNDAÝDYŃ TIİMDİ JOLDARY MEN TÁSİLDERİ
"Tarıh tek ǵylym úshin zerttelmeıdi. Ol eń aldymen, tarıhtan taǵylym, sabaq alý úshin zertteledi". (N. Á. Nazarbaev)
"Tarıh tolqynynda"
Qazaqstannyń jedel damyp otyrǵan adamzat qoǵamynyń kóshinen qalmaı, qazirgi zamanǵa laıyq bıikten kórinýi, memleket basshysy N. Á. Nazarbaevtyń joldaýynda atap kórsetilgendeı, ulttyq bilim berý júıesiniń deńgeıine tikeleı baılanysty. Jas urpaqqa sapaly bilim berý úrdisi qaı qoǵamda, qaı mezgilde bolmasyn birinshi kezektegi mindet ekeni belgili.
Bilim berýdiń sapasyn arttyrý men sapaly bilim berý júıesin qurý maqsatynda 2004 jyldan bastap respýblıkamyzda Ulttyq biryńǵaı testileý júıesi engizildi. Ulttyq biryńǵaı testileý - jalpy orta bilim berý uıymdarynda oqýshylardy qorytyndy atestattaýdyń bir túri. Oqýshynyń on bir jyl boıy mektep qabyrǵasynda alǵan bilimi men biligi saralanatyn, oqýshylarǵa bilgenin úıretýden jalyqpaǵan ustazdarymyzdyń asyl eńbegi baǵalanatyn jer de osynda anyqtalady. Ulttyq biryńǵaı testileý synaǵyna oqýshylardy jan - jaqty daıyndaýda oqýshy, ata - ana, ustaz baılanysy úlken ról atqarady. Sondaı - aq jyl saıynǵy UBT - ge engiziletin ózgerister men tolyqtyrýlar ár muǵalimnen UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi ádis - tásilderin sheber meńgerýdi talap etedi. Bul mindettiń oryndalýynda Ulttyq biryńǵaı testileý synaǵyna oqýshylardy jan - jaqty daıyndaý mańyzdy bolyp tabylady. Qazaqstan tarıhy páni uzaq ýaqytty qamtıtyn, qıyn da kúrdeli pán. Sebebi kóptegen hronologıa, adam attary, turaqtar, termın sózder, sandar kóptep kezdesedi. Ár muǵalimniń oqýshyny daıyndaýda ózindik utymdy ádis - tásilderi bolady. Meniń de testige qatysty tájirıbede kúndelikti júrgizip otyrǵan jumysym týraly, oqýshylardy Ulttyq biryńǵaı testige daıyndaýda qoldanatyn ádis - tásilderimmen oı bólisip, ortaǵa salǵym keledi. 11 synyp oqýshylaryna aldymen UBT - ǵa qalaı daıyndalý kerek ekendigi jóninde túsinik beremin. Olarǵa myna jaǵdaılardy qatań este saqtaýlaryn talap etemin.
1. Taqyrypty aldymen oqýlyqtan zeıin qoıyp oqyp shyq.
2. Kerekti jerlerin dápterge túsir.
3. Taqyrypqa qatysty suraqtarǵa jaýap berýge tyrys.
4. Daıyndyq barysynda mektepte ne bolmasa úıde suraq - jaýap ádisin paıdalan.
5. Test suraqtaryna durys jaýap berý úshin aldymen qate jaýapty syzyp tasta.
11 - synyp oqýshylaryn UBT - ǵa daıyndaý úshin oqý jylynyń basynan bastap ár pánnen qosymsha sabaq kestesi bekitildi. Tarıh páninen qosymsha sabaq ár aptanyń seısenbi kúni. Qosymsha sabaq - Ulttyq biryńǵaı testileýge daıyndyqtyń tıimdi joly. Qosymsha sabaqtyń maqsaty - oqýshylardy sapaly daıyndaýdyń arqasynda UBT - ny jaqsy tapsyrýǵa yqpal etý. Qosymsha sabaqtyń mindetteri - oqýshylardyń sabaqta alǵan bilimderin tereńdetý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oqýshylardy eńbeksúıgishtik pen jaýapkershilikke tárbıeleý. Kútiletin nátıje - UBT - da joǵarǵy nátıje kórsetý.
Oqýshylardy UBT - ge daıyndaýda "Testtik tehnologıa" ádisin kúndelikti sabaǵymda paıdalanamyn. 11 jyldyq bilimniń synalar shaǵy, ótilgen taqyrypty kimniń qanshalyqty meńgergendigi anyqtalar sát te osynda baıqalady. Osy maqsatta testke daıyndyq barysynda oqý jyly bastalǵannan oqýshylarǵa úlken qalyń dápter arnatqan bolatynmyn. Sol dápterge synama testileýde kelgen nusqalardy durys jaýabymen tolyq jazdyryp, jattaýdy talap etemin. Ár sabaq saıyn oqýshylardan suraq - jaýap ádisi arqyly jazdyrǵan nusqalardy jatqa suraımyn. Jáne kóptegen nusqalardy kompúterge terip, kóbeıtken bolatynmyn. Solardy qosymsha sabaqta oqýshylarǵa oryndatyp, ózderine jumystaryn teksertip, sol jerde qatemen jumys júrgizemin. Qatemen jumys júrgizý oqýshyǵa jibergen qatesin naqtylap, este saqtaýyna kómektesedi. Dápterdegi árbir test tapsyrmalary oryndalǵannan keıin sol kúngi alǵan balyn jazyp otyramyn. Árbir sabaq saıyn ótilgen tapsyrmalar boıynsha suraq - jaýap ádisin paıdalanamyn. Test júrgizý arqyly oqýshylardyń óz betinshe jumys isteý áreketteri jáne este saqtaý qabiletteri artty. Test tásilderi oqýshylardy oılandyratyndaı, qyzyqtyratyndaı bolýy kerek. Oqýshylardy testpen jumys isteı bilýge úıretý - ár muǵalimniń basty mindeti.
QAZAQSTAN TARIHY 1 - nusqa
1. "Kúmis olardyń elinde bolmaıdy, biraq mys pen altyn kóp kezdesedi" dep saqtar týraly jazǵan grek tarıhshysy:
A) Polıen
V) Strabon
S) Dıodor
D) Prıısk
E) Ktesıı
2. HV ǵasyrdyń sońyna qaraı Syr boıyndaǵy qalalarǵa shabýyl
jasaǵan qazaq qolyna basshylyq jasaǵandar:
A) Kereı, Jánibek
V) Buryndyq, Qasym
S) Shyǵaı, Mamash
D) Tahır, Jádik
E) Buıdash, Qoja Mahmut
3. Orta júz rýlary HVİİİ ǵasyrdyń birinshi jartysynda Samarqan tóńiregine oıysýynyń sebebi:
A) Temir shapqynshylyǵy
V) Monǵol shapqynshylyǵy
S) Qytaı shapqynshylyǵy
D) Uıǵyr shapqynshylyǵy
E) Jońǵar shapqynshylyǵy
4. Jońǵar handyǵynyń tarıh sahnasynan joıylǵan jyly:
A) 1759 jyly
V) 1756 jyly
S) 1757 jyly
D) 1758 jyly
E) 1754 jyly
5. 1886 jylǵy Ereje boıynsha Túrkistan ólkesinde qurylǵan oblystar:
A) Shelek, Talǵar
V) Syrdarıa, Jambyl
S) Syrdarıa, Ferǵana, Samarqan
D) Jetisý, Jarkent
E) Tashkent, Otyrar, Ferǵana
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
