Tuıyq etistik
Sabaqtyń taqyryby: Tuıyq etistik
Sabaqtyń maqsaty: Etistiktiń túrlerin ajyrata bilýge úıretý
Bilimdilik: Tuıyq etistik týraly keń kólemde maǵlumat berip, keıbir erekshelikterin túsindirý;
Tárbıelik: Saýatty, kórkem jazýǵa baýlý, tilge degen qurmetin arttyrý;
Damytýshylyq: Ár túrli ádister men tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń tildik bilimin, este saqtaý qabiletin, logıkalyq oılaý qabiletin damytý.
Kútiletin nátıje:
a) Etistikterdiń túrlerin ajyrata bilý;
á) Tuıyq etistik – ý jurnaǵy arqyly jasalatynyn túsiný;
b) Toppen jumys jasap, óz oılaryn ashyq aıta bilýge, bir - birin oqytýǵa daǵdylaný.
Sabaqtyń túri: bekitý, saıys sabaq.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, «Oqý jáne jazý arqyly syn turǵysynan oılaý» tehnologıasynyń ádisteri, test tapsyrmalary.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınterbelsendi taqta, kespe qaǵazdary, test suraqtary.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe (Qyzyǵýshylyqty oıatý)
A) Topqa bólý. Oqýshylardy sanaý arqyly 2 topqa bólemin. Ár top ózderine at qoıyp, top basshysyn saılaıdy. «Vasserman» tehnologıasy boıynsha baǵalaý paraǵyna top basshylary toptyń atyn jáne top múshelerin jazyp shyǵady.
Á) Úı tapsyrmasyn pysyqtaý
Úı tapsyrmasyn qaıtalaý.
«Maqal - mátelderdiń qosymshalaryn tolyqtyr» aıdary boıynsha eki topqa eki túrli maqal jazylǵan paraqshalar beriledi. Oqýshylar oryndap, aty - jónin jazyp ótkizedi. Maqaldardyń qalyp ketken qosymshalaryn taqtadan shyǵardym. Eki toptyń jumystaryn almastyryp bir - birine taratyp, teksertemin. Oqýshylar tekserip, «Vasserman» baǵalaý paraǵyna baǵany ózderi qoıyp, baǵalaıdy.
1. Otanyn súıgen otqa janbaıdy,
Sýǵa batpaıdy.
2. Egilmegen jer jetim,
Elinen aıyrylǵan er – jetim.
3. Yntymaq júrgen jerde
Yrys birge júredi.
4. Talapty erge nur jaýar.
1. Joldasyn tastaǵan jolda qalar.
2. Erdi talap ushyrar,
Qusty qanat ushyrar.
3. Aqsuńqar ushar jem úshin
Er jigit týar el úshin.
4. Erdiń uıalǵany – ólgeni,
Emenniń maıysqany – synǵany
Oı qozǵaý
Uqsastyq pen daralyq. Bul bólemde etistikterdiń uqsastyqtary men aıyrmashylyqtary aıtylady. Qandaı taraýdy ótip jatqanymyzdy surap, oqýshylarǵa osy taqyryptardyń ortaq uqsastyqtary men daralyqtaryn aıtyp berýdi tapsyramyn.
İİ Negizgi bólim
Maǵynany taný
«Jeke, juppen, toppen» ádisi boıynsha taqyrypty oqý
Jeke oılaý
Oqýshylarǵa tuıyq etistik taraýyn oqýdy tapsyramyn. Aldymen jeke oqydy. Oqýshylar barlyǵy jappaı oqıdy.
Kórshińe aıtý
Bul kezeńde oqýshylar ózderiniń oqyǵandaryn bir - birine túsindiredi.
Toppen jumys
Oqyǵandaryn top bolyp talqylap, ortaǵa bir oqýshy shyǵyp aıtyp beredi.
Shyǵyp túsindirgen oqýshylarǵa baǵalaý paraǵyna ózim baǵa qoıdym.
Oqýlyqpen jumys
«İshine syrtyna» ádisi. Bul ádisti qoldaný sebebim, oqýshylardyń oıyn anyqtap bir júıege túsirý. Taqyrypqa qatysy baryn ishine, qatysy joǵyn syrtqy baǵanǵa jazyp ajyratý tapsyrylady.
260 - jattyǵý. Tuıyq etistik ishine, qalǵan etistikter syrtyna
261 - jattyǵý. Berilgen sózderdi ári tuıyq etistik retinde, ári zat esim retinde qoldanyp, árqaısysyna eki sóz tirkesinen qurańdar.
Bul jattyǵýdy oqýshylar ózderi oryndarynda otyryp oryndady. Oryndap bolyp oqyp beredi.
İİİ. Qorytyndy
Testpen jumy. Oqýshylardyń tórt sabaq boıy alǵan bilimderin tekserý maqsatynda ár taqyryp boıynsha bir suraq bere otyryp, test alamyn.
1. Kúrdeli etistikti tabyńyz.
a) baltala
v) julqylady
s) júre ber
d) kóńildengen
e) jazdyrtty
2. Bolymsyz etistikti tabyńyz.
a) Búgin kezekshi Asan emes.
v) Mende kitap joq.
s) Sen ǵana kelgen joqsyń.
d) Ýaqytyń ıa bar, ıa joq.
e) Bul kitap qyzyq emes.
3. Yryqsyz etisti tabyńyz.
a) jýyndy
v) sóılendi
s) qyryndy
d) jylyndy
e) kıindi
4. Salt etistikti belgileńiz.
a) shert
v) asyq
s) tút
d) búrik
e) baq
5. Tuıyq etistikti tabyńyz.
a) Altaý
v) Sulý
s) Baý
d) Otaý
e) Daý
Oqýshylar belgilep bolǵannan keıin testter jınalyp aralastyrylyp, qaıta taratyldy. Teksergen oqýshy durys jaýappen salystyryp, baǵalaý paraǵyna baǵasyn ózderi qoıady. Osy kezeńderdi eskere otyryp baǵalap, kop bal jınaǵan topty jeńimpaz etemin.
Ońtústik Qazaqstan oblysy, Arys aýdany
M. Shahanov atyndaǵy jalpy orta mektebi
Qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Polatova Aınur Múslimbekqyzy
Sabaqtyń maqsaty: Etistiktiń túrlerin ajyrata bilýge úıretý
Bilimdilik: Tuıyq etistik týraly keń kólemde maǵlumat berip, keıbir erekshelikterin túsindirý;
Tárbıelik: Saýatty, kórkem jazýǵa baýlý, tilge degen qurmetin arttyrý;
Damytýshylyq: Ár túrli ádister men tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń tildik bilimin, este saqtaý qabiletin, logıkalyq oılaý qabiletin damytý.
Kútiletin nátıje:
a) Etistikterdiń túrlerin ajyrata bilý;
á) Tuıyq etistik – ý jurnaǵy arqyly jasalatynyn túsiný;
b) Toppen jumys jasap, óz oılaryn ashyq aıta bilýge, bir - birin oqytýǵa daǵdylaný.
Sabaqtyń túri: bekitý, saıys sabaq.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, «Oqý jáne jazý arqyly syn turǵysynan oılaý» tehnologıasynyń ádisteri, test tapsyrmalary.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınterbelsendi taqta, kespe qaǵazdary, test suraqtary.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe (Qyzyǵýshylyqty oıatý)
A) Topqa bólý. Oqýshylardy sanaý arqyly 2 topqa bólemin. Ár top ózderine at qoıyp, top basshysyn saılaıdy. «Vasserman» tehnologıasy boıynsha baǵalaý paraǵyna top basshylary toptyń atyn jáne top múshelerin jazyp shyǵady.
Á) Úı tapsyrmasyn pysyqtaý
Úı tapsyrmasyn qaıtalaý.
«Maqal - mátelderdiń qosymshalaryn tolyqtyr» aıdary boıynsha eki topqa eki túrli maqal jazylǵan paraqshalar beriledi. Oqýshylar oryndap, aty - jónin jazyp ótkizedi. Maqaldardyń qalyp ketken qosymshalaryn taqtadan shyǵardym. Eki toptyń jumystaryn almastyryp bir - birine taratyp, teksertemin. Oqýshylar tekserip, «Vasserman» baǵalaý paraǵyna baǵany ózderi qoıyp, baǵalaıdy.
1. Otanyn súıgen otqa janbaıdy,
Sýǵa batpaıdy.
2. Egilmegen jer jetim,
Elinen aıyrylǵan er – jetim.
3. Yntymaq júrgen jerde
Yrys birge júredi.
4. Talapty erge nur jaýar.
1. Joldasyn tastaǵan jolda qalar.
2. Erdi talap ushyrar,
Qusty qanat ushyrar.
3. Aqsuńqar ushar jem úshin
Er jigit týar el úshin.
4. Erdiń uıalǵany – ólgeni,
Emenniń maıysqany – synǵany
Oı qozǵaý
Uqsastyq pen daralyq. Bul bólemde etistikterdiń uqsastyqtary men aıyrmashylyqtary aıtylady. Qandaı taraýdy ótip jatqanymyzdy surap, oqýshylarǵa osy taqyryptardyń ortaq uqsastyqtary men daralyqtaryn aıtyp berýdi tapsyramyn.
İİ Negizgi bólim
Maǵynany taný
«Jeke, juppen, toppen» ádisi boıynsha taqyrypty oqý
Jeke oılaý
Oqýshylarǵa tuıyq etistik taraýyn oqýdy tapsyramyn. Aldymen jeke oqydy. Oqýshylar barlyǵy jappaı oqıdy.
Kórshińe aıtý
Bul kezeńde oqýshylar ózderiniń oqyǵandaryn bir - birine túsindiredi.
Toppen jumys
Oqyǵandaryn top bolyp talqylap, ortaǵa bir oqýshy shyǵyp aıtyp beredi.
Shyǵyp túsindirgen oqýshylarǵa baǵalaý paraǵyna ózim baǵa qoıdym.
Oqýlyqpen jumys
«İshine syrtyna» ádisi. Bul ádisti qoldaný sebebim, oqýshylardyń oıyn anyqtap bir júıege túsirý. Taqyrypqa qatysy baryn ishine, qatysy joǵyn syrtqy baǵanǵa jazyp ajyratý tapsyrylady.
260 - jattyǵý. Tuıyq etistik ishine, qalǵan etistikter syrtyna
261 - jattyǵý. Berilgen sózderdi ári tuıyq etistik retinde, ári zat esim retinde qoldanyp, árqaısysyna eki sóz tirkesinen qurańdar.
Bul jattyǵýdy oqýshylar ózderi oryndarynda otyryp oryndady. Oryndap bolyp oqyp beredi.
İİİ. Qorytyndy
Testpen jumy. Oqýshylardyń tórt sabaq boıy alǵan bilimderin tekserý maqsatynda ár taqyryp boıynsha bir suraq bere otyryp, test alamyn.
1. Kúrdeli etistikti tabyńyz.
a) baltala
v) julqylady
s) júre ber
d) kóńildengen
e) jazdyrtty
2. Bolymsyz etistikti tabyńyz.
a) Búgin kezekshi Asan emes.
v) Mende kitap joq.
s) Sen ǵana kelgen joqsyń.
d) Ýaqytyń ıa bar, ıa joq.
e) Bul kitap qyzyq emes.
3. Yryqsyz etisti tabyńyz.
a) jýyndy
v) sóılendi
s) qyryndy
d) jylyndy
e) kıindi
4. Salt etistikti belgileńiz.
a) shert
v) asyq
s) tút
d) búrik
e) baq
5. Tuıyq etistikti tabyńyz.
a) Altaý
v) Sulý
s) Baý
d) Otaý
e) Daý
Oqýshylar belgilep bolǵannan keıin testter jınalyp aralastyrylyp, qaıta taratyldy. Teksergen oqýshy durys jaýappen salystyryp, baǵalaý paraǵyna baǵasyn ózderi qoıady. Osy kezeńderdi eskere otyryp baǵalap, kop bal jınaǵan topty jeńimpaz etemin.
Ońtústik Qazaqstan oblysy, Arys aýdany
M. Shahanov atyndaǵy jalpy orta mektebi
Qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Polatova Aınur Múslimbekqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.