Ulytaý - aspan asty murajaı
Balqash qalasy,
S. Seıfýllın atyndaǵy
№7 mektep - gımnazıa
Ótken kún, keshe, tarıh
Keler kún, erteń syr
Al búgingi kún - úlken syı
«Ulytaý aımaǵy aspan astyndaǵy alyp murajaı»
Ulytaý – ult uıasy, uly dalamyzdaǵy talaı tarıhtyń kýási bolǵan qasıetti meken. «Qazaq halqynyń besigi», «kóshpeli halyq mádenıetiniń, dala órkenıetiniń altyn kindigi» atalǵan bul ólkeniń búkken shejiresi kóp. Sondyqtan da qazaq úshin qasıetti bul mekenniń tórinde Elbasynyń tarıh jaıly oı - tolǵaýynyń ózi úlken maǵynaǵa ıe.
Ulytaý – óte qasıetti jer. Ulytaý dep atalýynyń óziniń tarıhı máni bar dep jalpyny Ulytaýǵa qatysty tarıhymyzdan ulaǵatty taǵylym alýǵa shaqyrǵan Elbasy qazaqtardyń «keshe ǵana paıda bola salmaǵan» halyq ekenin aıtady. El tarıhynyń túpki bastaýy sonaý ǵundardan, odan keıin Altyn Orda dáýiri, artynsha Qazaq handyǵynyń ómir súrýimen baılanysatynyn, bunyń barlyǵy qazirgi tańdaǵy egemendi el bolyp otyrǵan Qazaqstannyń táýelsizdigine ulasqanyn Elbasy tarıhshylardan artyq aıtpasa kem aıtqan joq. Munyń ózi Memleket basshysynyń beldi saıasatker ǵana emes, halqynyń tarıhyna qanyq, ultynyń bolashaǵyn oılaǵan tulǵa retinde de beınesin asha túsedi. Al táýelsizdigimizdiń qanshalyqty qadirli ekenin Nursultan Nazarbaev «¬Qazaq halqy san ǵasyrlar boıy óziniń egemendigi men táýelsizdigi úshin kúresip keldi. Óziniń eń jaqsy qasıetteriniń: qater tóngen sátte birigip, uıymdasa bilýiniń, sondaı-aq, basqa halyqtarmen beıbitshilik, kelisim men tatý kórshilik jaǵdaıynda turýǵa degen ynta - yqylasynyń arqasynda ol tarıh tasqynynyń astynda qalyp qoımaı, óziniń memlekettigin qalpyna keltire aldy», dep buryndary da aıtqan bolatyn.
Ulytaýdyń qasıeti osyndaı. Keń baıtaq jerde qazirgideı ushaq, temirjol, avtokólik joq. Bir - birine baryp kómekteskenshe ne zaman? Árqaısysy ózin ózi saqtap qalý kerek boldy. Sondaı zamandar ótken. Mysaly, Otan degen úlken uǵym. Otandy qorǵaý degende, árıne, adam balasy aldy óziniń shańyraǵyn oılaıdy. Ákeńdi, shesheńdi, baýyrlaryńdy, balalaryńdy, nemerelerińdi oılaısyń. Sol júrekpen, sol tilekpen Otanyńdy qorǵaısyń. Sondyqtan tarıhyńdy bilgen jón bolady. Tarıhyn bilmegen ulttyń bolashaǵy da bulyńǵyr. Mysaly, keremet úlken emenniń tamyry tereń bolmasa, ol daýylǵa shydap tura almaıdy. Sondyqtan tarıhymyzdy tanytý úshin qazir kóp nárse jasap jatyrmyz. Sondaı tarıhtyń kýágeri – Ulytaý. Ony bilýimiz kerek.
Ulytaý arqyly Uly Jibek jolynyń «Sarysý» nemese «mysjol» atalǵan negizgi tarmaqtarynyń biri ótken. Onyń dáleli – kerýen joly boıynda ornalasqan ondaǵan kerýen - saraılar, bekinis - qonystar, feodaldyq qorǵandar, qaraýyl munaralar. Bul qonystar dalalyq mádenıet, qolóneri, saýda - sattyq damyǵanyn Basqamyr, Joshy - orda, Aıaqqamyr, Orda - bazar qalashyqtaryna júrgizilgen arheologıalyq zertteýler nátıjesi dáleldedi. Ǵalymdar boljaýynsha, bul saıda joly Uly Jibek jolyna deıin paıda bolyp, bizdiń ǵasyrdyń otyzynshy jyldaryna deıin saqtaldy, osy ólkeniń mádenıetiniń damýyna úles qosty. Tabıǵattyń ózi bul jerge qısapsyz qazyna syılaǵan. Fırdaýsı óz poema - eposy «Shahnamada» Ulytaý óńirin ádemi sýrettegen. Ulytaýdyń ǵajaıyp kórinisterin VI ǵasyrda arab saıahatshysy Ál - Idrısı óz qoljazbalarynda sýrettegen. Ulytaý jóninde qazaq halqynyń ertegisi «Er Tóstikte» de aıtylady. Áıgili Asanqaıǵy Saryarqanyń kóptegen túkpirin aralap, elge qut jeruıyq izdegende, kózine Ulytaý túsken. Akademık Qanysh Satpaev Ulytaý dalasyn Qazaqstannyń qazynasy ataǵan. Óıtkeni, Mendeleev kestesi elementteriniń kóbi Ulytaý aımaǵynyń qoınaýynan tabylǵan. Ǵasyrdyń zamanalyq máni bar oqıǵasy – adamnyń ǵaryshqa ushýy da Ulytaýmen – ǵarysh aımaǵy Baıqońyrmen baılanysty.
Jer júzindegi qaı halyqtyń bolmasyn qadir tutyp, qasıet sanaıtyn kıeli mekeni bolary anyq. Sondaı qoınaýy qazyna, tasyna tarıh tunǵan jer qazaq halqynda da bar. Ol Keshegi kóshpendi qazaqtyń kóshesiz astanasy atanǵan, jeriniń asty altyn, ústi yrysty óńir – Ulytaý ekeni barshańa aıan. Sodan da bolar, Ulytaý dese eleń etpeıtin qazaq joq. Ulytaý esimi estilse ár qazaqtyń boıyndaǵy qany oınap, júregin bir maqtanysh sezim kerneıdi. Solaı bolýy zańdy da. Nege deseńiz qazaq degen halyqtyń ult bolyp, el bolyp qalyptasýy, memleket bolyp atalýy dál osy Ulytaý atymen tyǵyz baılanysty. Isi qazaq úshin Ulytaý erliktiń, eldiktiń týyn tikken, tasyna ǵasyrlar tarıhy tunǵan, birlik pen bátýanyń mereıli mekeni bolyp tabylady. Bul ómirdiń de, tarıhtyń da tarazysyna salynyp, nebir ǵulamalar aıtyp, dáleldep ketken shyndyq ekeni daýsyz. Solaı bolǵan, solaı bolyp keledi de. Áıtpese, túp - túrki shap - shaǵyn Arqa tósindegi osy bir taýǵa aspanmen talasqan aqbasty Alataýy, qoınaýy qazynaly Qarataýy, kórikti kerbez Kókshetaýy, ásem Altaı taýlary bar qazekem uly degen esimdi jaıdan - jaı Ulytaýǵa bere salmasa kerek. Óziniń bitim bolmysymen basqa taýlarǵa uqsamas ózgesheligimen daralanǵan ár tasy tarıhtan til tartyp, shejireden syı shertken shymyr taýdyń turqy da, tulǵasy ózge taýlarǵa uqsamaıtyn ǵajaıyp qasıetimen ulylyǵty únsiz uǵyndyryp, eriksiz moıyndatyp turǵandaı.
Ulytaý jaıly sonaý erte, baǵzy zamandardaǵy kóne tarıhtarda da taıǵa tańba basqandaı aıqyn da, naqty berilgen. Tarıhtyń atasy atalatyn Gerodottyń jazbalarynda «Turan oıpatyndaǵy taý» dep atalatyn dala tósindegi alyp taý da osy Ulytaý bolyp sanalady. Dúnıeni dúr silkindirip, atynyń tuıaǵy búkil álemdi basyp ótken Shyńǵys hannyń surapyl joryqtaryna da osy taý kýá. Asan qaıǵynyń tamsanyp, tańdanyp, at saýyryna bókterip alyp kete almaı, qımaǵan jeruıyǵy Ulytaý bolǵanyn búgingi urpaq maqtanyshpen eske alady. Joshynyń ordasynyń keregesi de taý bókterindegi keń dalada kerilipti. Altyn Ordanyń odan keıingi bıleýshileri bolǵan Toqtamys pen Edigeniń de shabysyp júrip máńgilikke tabysqan mekeni osy taýdyń tóbesi.
Qazaq memlekettiginiń negizin qalaǵan Kereı men Jánibektiń ordasy ornyǵyp, týy jelbirep, Jarǵysy bekip, eldi birlikke bastaǵan meken de osy Ulytaýdyń etegi ekenin tarıh bizge dáleldep bergendeı. Memlekettiktiń barlyq sharttaryn ustap, ordasyn kóterip, alys - jaqyn elderge qazaq atyn jetkizgen, bilgizgen jerdiń máıegi de Ulytaý bolǵanyn búginde bireý bilse, bireý bilmes. Biraq taý túbindegi at shaptyrym jazyqta Han ordasynyń oryny sonadaıdan kózge kórinip, kóne tarıhtyń búginge jalǵasqanyn jarıa etkendeı.
Urpaqtar biriniń jolyn biri jalǵaıdy. Biraq ata - babamyzdyń jeri osylaı keremet bolyp qala beredi. Osyndaı áýlıeli jerden qýat alǵan halqymyz ata - babalar jolymen júredi dep sanaımyn. Ol jol – sara jol, Máńgilik Eldiń joly.
Ulytaý – qut - bereke daryǵan, baýyry baılyqqa tabıǵaty tarıhqa toly, eshbir ult pen ulystyń ortaǵy joq qazaqtyń qasıetti qara shańyraǵy. Bul jer – ortaq qazan ottan túspeı, eldiń yrysy úzilissiz qaınaǵan, halqymyzdyń kıeli mekeni. Jeriniń ústi ǵana emes, asty da qazyna.
Ulytaýdyń ǵajaıyp qasıetti jer ekenin, osy jerdi tirshiliginde meken etken, ólgende torqadaı topyraǵyn jamylyp, el bastaǵan danalarymyz, alypty tapqan analarymyzdyń, qol bastaǵan bahadúr batyrlarymyzdyń jatýynyń ózi - aq dáleldep turǵandaı. Solarǵa salynǵan myńdaǵan tarıhı eskertkishter tur. Keshegi jaýgershilik zamanda ultymyzdyń saıası astanasy bolǵan, jaýdan qorǵanar baspanasy, ashyqqandardyń toıynar asqanasy bolǵan jer. Tarydaı bytyrap, synaptaı syrǵanap, bólek - bólek kóship - qonyp júrgen ultymyzdyń uıysqan jeri de osy Kóktóbe. Sóıtip, beldeýden atymyz, belbeýden qarýymyz túspegen, aldymyzdaǵy asymyzdy túzý ishkizbeı, qara bulttaı qaptaǵan, Aqtaban shubyryndy, Alqakól sulamaǵa ushyratqan qalmaqtarǵa qarsy alǵashqy ret Bulanty ózeniniń boıynda kúırete soqqy bergen sarbazdar da osy jerden attanǵan. Bul soqqy túpkilikti jeńisimizdiń basy bolǵany da belgili.
Ulytaý – qazaq úshin Otan uǵymynyń shyǵar shyńy. Qazaq jeriniń kindigi bolǵandyqtan, búginde ańyzǵa aınalǵan talaı oqıǵanyń deni osy jerden ótken. Sonyń dálelindeı, Ulytaýda Alasha, Joshy men Toqtamys handardyń, Edige erdiń, ózge de tarıhı tulǵalar jerlengen. Eline jaıly qonys izdegen Asan qaıǵy da Jeruıyǵyn osy jerden tapqan.
Elbasy erekshe qasterleıtin, barsha qazaq qasıetti sanaıtyn Áýlıeatada halqymyzdyń jeti tarıhı tulǵasy jerlengen. Ol mańǵa Aqsaq Temirdiń joryqtaǵy ordasy ornalasqan.
Mine, Tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Nazarbaevtyń osyndaı qasıetti orynda, qazaqtyń keń dalasynyń ortasynda erkin suhbat berýi – halqymyzdy birlikke shaqyrýy, Otan súıýge úndeý. Sonaý 1992 jyly álem qazaqtarynyń birinshi Quryltaıyna kelgender de osy Ulytaýǵa taǵzym etip edi. Bul da jer betine tarydaı shashylǵan barsha qazaqtyń túp qazyǵynyń osynda ekendiginiń belgisi.
S. Seıfýllın atyndaǵy
№7 mektep - gımnazıa
Ótken kún, keshe, tarıh
Keler kún, erteń syr
Al búgingi kún - úlken syı
«Ulytaý aımaǵy aspan astyndaǵy alyp murajaı»
Ulytaý – ult uıasy, uly dalamyzdaǵy talaı tarıhtyń kýási bolǵan qasıetti meken. «Qazaq halqynyń besigi», «kóshpeli halyq mádenıetiniń, dala órkenıetiniń altyn kindigi» atalǵan bul ólkeniń búkken shejiresi kóp. Sondyqtan da qazaq úshin qasıetti bul mekenniń tórinde Elbasynyń tarıh jaıly oı - tolǵaýynyń ózi úlken maǵynaǵa ıe.
Ulytaý – óte qasıetti jer. Ulytaý dep atalýynyń óziniń tarıhı máni bar dep jalpyny Ulytaýǵa qatysty tarıhymyzdan ulaǵatty taǵylym alýǵa shaqyrǵan Elbasy qazaqtardyń «keshe ǵana paıda bola salmaǵan» halyq ekenin aıtady. El tarıhynyń túpki bastaýy sonaý ǵundardan, odan keıin Altyn Orda dáýiri, artynsha Qazaq handyǵynyń ómir súrýimen baılanysatynyn, bunyń barlyǵy qazirgi tańdaǵy egemendi el bolyp otyrǵan Qazaqstannyń táýelsizdigine ulasqanyn Elbasy tarıhshylardan artyq aıtpasa kem aıtqan joq. Munyń ózi Memleket basshysynyń beldi saıasatker ǵana emes, halqynyń tarıhyna qanyq, ultynyń bolashaǵyn oılaǵan tulǵa retinde de beınesin asha túsedi. Al táýelsizdigimizdiń qanshalyqty qadirli ekenin Nursultan Nazarbaev «¬Qazaq halqy san ǵasyrlar boıy óziniń egemendigi men táýelsizdigi úshin kúresip keldi. Óziniń eń jaqsy qasıetteriniń: qater tóngen sátte birigip, uıymdasa bilýiniń, sondaı-aq, basqa halyqtarmen beıbitshilik, kelisim men tatý kórshilik jaǵdaıynda turýǵa degen ynta - yqylasynyń arqasynda ol tarıh tasqynynyń astynda qalyp qoımaı, óziniń memlekettigin qalpyna keltire aldy», dep buryndary da aıtqan bolatyn.
Ulytaýdyń qasıeti osyndaı. Keń baıtaq jerde qazirgideı ushaq, temirjol, avtokólik joq. Bir - birine baryp kómekteskenshe ne zaman? Árqaısysy ózin ózi saqtap qalý kerek boldy. Sondaı zamandar ótken. Mysaly, Otan degen úlken uǵym. Otandy qorǵaý degende, árıne, adam balasy aldy óziniń shańyraǵyn oılaıdy. Ákeńdi, shesheńdi, baýyrlaryńdy, balalaryńdy, nemerelerińdi oılaısyń. Sol júrekpen, sol tilekpen Otanyńdy qorǵaısyń. Sondyqtan tarıhyńdy bilgen jón bolady. Tarıhyn bilmegen ulttyń bolashaǵy da bulyńǵyr. Mysaly, keremet úlken emenniń tamyry tereń bolmasa, ol daýylǵa shydap tura almaıdy. Sondyqtan tarıhymyzdy tanytý úshin qazir kóp nárse jasap jatyrmyz. Sondaı tarıhtyń kýágeri – Ulytaý. Ony bilýimiz kerek.
Ulytaý arqyly Uly Jibek jolynyń «Sarysý» nemese «mysjol» atalǵan negizgi tarmaqtarynyń biri ótken. Onyń dáleli – kerýen joly boıynda ornalasqan ondaǵan kerýen - saraılar, bekinis - qonystar, feodaldyq qorǵandar, qaraýyl munaralar. Bul qonystar dalalyq mádenıet, qolóneri, saýda - sattyq damyǵanyn Basqamyr, Joshy - orda, Aıaqqamyr, Orda - bazar qalashyqtaryna júrgizilgen arheologıalyq zertteýler nátıjesi dáleldedi. Ǵalymdar boljaýynsha, bul saıda joly Uly Jibek jolyna deıin paıda bolyp, bizdiń ǵasyrdyń otyzynshy jyldaryna deıin saqtaldy, osy ólkeniń mádenıetiniń damýyna úles qosty. Tabıǵattyń ózi bul jerge qısapsyz qazyna syılaǵan. Fırdaýsı óz poema - eposy «Shahnamada» Ulytaý óńirin ádemi sýrettegen. Ulytaýdyń ǵajaıyp kórinisterin VI ǵasyrda arab saıahatshysy Ál - Idrısı óz qoljazbalarynda sýrettegen. Ulytaý jóninde qazaq halqynyń ertegisi «Er Tóstikte» de aıtylady. Áıgili Asanqaıǵy Saryarqanyń kóptegen túkpirin aralap, elge qut jeruıyq izdegende, kózine Ulytaý túsken. Akademık Qanysh Satpaev Ulytaý dalasyn Qazaqstannyń qazynasy ataǵan. Óıtkeni, Mendeleev kestesi elementteriniń kóbi Ulytaý aımaǵynyń qoınaýynan tabylǵan. Ǵasyrdyń zamanalyq máni bar oqıǵasy – adamnyń ǵaryshqa ushýy da Ulytaýmen – ǵarysh aımaǵy Baıqońyrmen baılanysty.
Jer júzindegi qaı halyqtyń bolmasyn qadir tutyp, qasıet sanaıtyn kıeli mekeni bolary anyq. Sondaı qoınaýy qazyna, tasyna tarıh tunǵan jer qazaq halqynda da bar. Ol Keshegi kóshpendi qazaqtyń kóshesiz astanasy atanǵan, jeriniń asty altyn, ústi yrysty óńir – Ulytaý ekeni barshańa aıan. Sodan da bolar, Ulytaý dese eleń etpeıtin qazaq joq. Ulytaý esimi estilse ár qazaqtyń boıyndaǵy qany oınap, júregin bir maqtanysh sezim kerneıdi. Solaı bolýy zańdy da. Nege deseńiz qazaq degen halyqtyń ult bolyp, el bolyp qalyptasýy, memleket bolyp atalýy dál osy Ulytaý atymen tyǵyz baılanysty. Isi qazaq úshin Ulytaý erliktiń, eldiktiń týyn tikken, tasyna ǵasyrlar tarıhy tunǵan, birlik pen bátýanyń mereıli mekeni bolyp tabylady. Bul ómirdiń de, tarıhtyń da tarazysyna salynyp, nebir ǵulamalar aıtyp, dáleldep ketken shyndyq ekeni daýsyz. Solaı bolǵan, solaı bolyp keledi de. Áıtpese, túp - túrki shap - shaǵyn Arqa tósindegi osy bir taýǵa aspanmen talasqan aqbasty Alataýy, qoınaýy qazynaly Qarataýy, kórikti kerbez Kókshetaýy, ásem Altaı taýlary bar qazekem uly degen esimdi jaıdan - jaı Ulytaýǵa bere salmasa kerek. Óziniń bitim bolmysymen basqa taýlarǵa uqsamas ózgesheligimen daralanǵan ár tasy tarıhtan til tartyp, shejireden syı shertken shymyr taýdyń turqy da, tulǵasy ózge taýlarǵa uqsamaıtyn ǵajaıyp qasıetimen ulylyǵty únsiz uǵyndyryp, eriksiz moıyndatyp turǵandaı.
Ulytaý jaıly sonaý erte, baǵzy zamandardaǵy kóne tarıhtarda da taıǵa tańba basqandaı aıqyn da, naqty berilgen. Tarıhtyń atasy atalatyn Gerodottyń jazbalarynda «Turan oıpatyndaǵy taý» dep atalatyn dala tósindegi alyp taý da osy Ulytaý bolyp sanalady. Dúnıeni dúr silkindirip, atynyń tuıaǵy búkil álemdi basyp ótken Shyńǵys hannyń surapyl joryqtaryna da osy taý kýá. Asan qaıǵynyń tamsanyp, tańdanyp, at saýyryna bókterip alyp kete almaı, qımaǵan jeruıyǵy Ulytaý bolǵanyn búgingi urpaq maqtanyshpen eske alady. Joshynyń ordasynyń keregesi de taý bókterindegi keń dalada kerilipti. Altyn Ordanyń odan keıingi bıleýshileri bolǵan Toqtamys pen Edigeniń de shabysyp júrip máńgilikke tabysqan mekeni osy taýdyń tóbesi.
Qazaq memlekettiginiń negizin qalaǵan Kereı men Jánibektiń ordasy ornyǵyp, týy jelbirep, Jarǵysy bekip, eldi birlikke bastaǵan meken de osy Ulytaýdyń etegi ekenin tarıh bizge dáleldep bergendeı. Memlekettiktiń barlyq sharttaryn ustap, ordasyn kóterip, alys - jaqyn elderge qazaq atyn jetkizgen, bilgizgen jerdiń máıegi de Ulytaý bolǵanyn búginde bireý bilse, bireý bilmes. Biraq taý túbindegi at shaptyrym jazyqta Han ordasynyń oryny sonadaıdan kózge kórinip, kóne tarıhtyń búginge jalǵasqanyn jarıa etkendeı.
Urpaqtar biriniń jolyn biri jalǵaıdy. Biraq ata - babamyzdyń jeri osylaı keremet bolyp qala beredi. Osyndaı áýlıeli jerden qýat alǵan halqymyz ata - babalar jolymen júredi dep sanaımyn. Ol jol – sara jol, Máńgilik Eldiń joly.
Ulytaý – qut - bereke daryǵan, baýyry baılyqqa tabıǵaty tarıhqa toly, eshbir ult pen ulystyń ortaǵy joq qazaqtyń qasıetti qara shańyraǵy. Bul jer – ortaq qazan ottan túspeı, eldiń yrysy úzilissiz qaınaǵan, halqymyzdyń kıeli mekeni. Jeriniń ústi ǵana emes, asty da qazyna.
Ulytaýdyń ǵajaıyp qasıetti jer ekenin, osy jerdi tirshiliginde meken etken, ólgende torqadaı topyraǵyn jamylyp, el bastaǵan danalarymyz, alypty tapqan analarymyzdyń, qol bastaǵan bahadúr batyrlarymyzdyń jatýynyń ózi - aq dáleldep turǵandaı. Solarǵa salynǵan myńdaǵan tarıhı eskertkishter tur. Keshegi jaýgershilik zamanda ultymyzdyń saıası astanasy bolǵan, jaýdan qorǵanar baspanasy, ashyqqandardyń toıynar asqanasy bolǵan jer. Tarydaı bytyrap, synaptaı syrǵanap, bólek - bólek kóship - qonyp júrgen ultymyzdyń uıysqan jeri de osy Kóktóbe. Sóıtip, beldeýden atymyz, belbeýden qarýymyz túspegen, aldymyzdaǵy asymyzdy túzý ishkizbeı, qara bulttaı qaptaǵan, Aqtaban shubyryndy, Alqakól sulamaǵa ushyratqan qalmaqtarǵa qarsy alǵashqy ret Bulanty ózeniniń boıynda kúırete soqqy bergen sarbazdar da osy jerden attanǵan. Bul soqqy túpkilikti jeńisimizdiń basy bolǵany da belgili.
Ulytaý – qazaq úshin Otan uǵymynyń shyǵar shyńy. Qazaq jeriniń kindigi bolǵandyqtan, búginde ańyzǵa aınalǵan talaı oqıǵanyń deni osy jerden ótken. Sonyń dálelindeı, Ulytaýda Alasha, Joshy men Toqtamys handardyń, Edige erdiń, ózge de tarıhı tulǵalar jerlengen. Eline jaıly qonys izdegen Asan qaıǵy da Jeruıyǵyn osy jerden tapqan.
Elbasy erekshe qasterleıtin, barsha qazaq qasıetti sanaıtyn Áýlıeatada halqymyzdyń jeti tarıhı tulǵasy jerlengen. Ol mańǵa Aqsaq Temirdiń joryqtaǵy ordasy ornalasqan.
Mine, Tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Nazarbaevtyń osyndaı qasıetti orynda, qazaqtyń keń dalasynyń ortasynda erkin suhbat berýi – halqymyzdy birlikke shaqyrýy, Otan súıýge úndeý. Sonaý 1992 jyly álem qazaqtarynyń birinshi Quryltaıyna kelgender de osy Ulytaýǵa taǵzym etip edi. Bul da jer betine tarydaı shashylǵan barsha qazaqtyń túp qazyǵynyń osynda ekendiginiń belgisi.