سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 اپتا بۇرىن)
1 مامىر - قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنى. ىنتىماعى جاراسقان مەملەكەت!
تاقىرىبى: ىنتىماعى جاراسقان مەملەكەت!
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردى ەلىن سۇيۋگە، وتانعا دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋ.
2. سىيلاستىق، تاتۋلىق، باقىت ۇعىمدارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
3. ىنتىماعى مەن بىرلىگى جاراسقان ەلدىڭ ۇلانى ەكەندىگىن ماقتانىشپەن سەزىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر مەن سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد.

بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ارمىسىڭ اسىل كۇن،
ارمىسىڭ اسىل جەر،
ارمىسىڭ اسىل اسپان،
ءبىر - بىرىڭە جىلۋ قوس،
بولايىقشى جاقىن دوس!
«قازاق ءبيى» ورىندايتىندار: اتاپكەل انەل مەن بەگەندىك داريا

II. نەگىزگى ءبولىم.
1. بەينەكورىنىس تاماشالاۋ «بىرلىگى جاراسقان قازاقستان»
سۇراقتار:
1. بەينەكورىنىستەن نەنى تاماشالادىڭدار؟
2. كوگەرشىندەر نەنىڭ بەلگىسى؟
3. تاعى كىمدەردى كوردىك؟(وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى)
4. بارلىعى قانداي ءان ورىنداپ جاتىر؟
- يا، بارلىعى كەۋدەسىنە قولدارىن قويىپ، ق ر مەملەكەتتىك گيمنىن ورىنداپ جاتىر.
2. كورىنىس: «قىرعىز بەن گرۋزين ايتىسى»
گرۋزين: ءمادي
قىرعىز: اقجول
قازاق قىزى: انەل
ءمادي: قىرعىزعا تاڭىرقاي قاراعان گرۋزين قىرعىزدان.
- سەنىڭ ۇلتىڭ كىم؟
اقجول:- قىرعىز.
ءمادي:- سەن قىرعىز بولساڭ ءوز ەلىڭە نەگە بارمايسىڭ؟
اقجول:- مەنىڭ ءوز ەلىم – قازاقستان.
ءمادي:- جوق سەن قىرعىزستاندا تۇرۋىڭ كەرەك!
اقجول:- و نە دەگەنىڭ! مەن قازاقستاندا تۇرامىن. مەن قازاقستاندى ءوز وتانىم دەپ بىلەمىن.
ءمادي:- سەن ءوز ەلىڭە قالايدا كەتۋىڭ كەرەك.
اقجول:- ال سەن گرۋزينسىڭ عوي! سەن مۇندا نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟
- سەنىڭ دە ءوز ەلىڭ بار! (وسىلاي داۋلاسىپ جاتقاندا، قازاق قىزى كەلەدى)
انەل: - بالالار، وسىنشاما نەگە داۋلاسىپ، جاتىرسىڭدار؟ مەنىڭ بىلگىم كەلەدى.
(ەكەۋى قوسارلانا) ءبىز ءارقايسىمىزدى ءوز ەلىنە بارۋىڭ كەرەك دەپ جاتىرمىز. قايسىمىزدىڭ كەتەرىمىزدى بىلمەيمىز.
انەل:- و نە دەگەندەرىڭ! ءبىزدىڭ وتانىمىز قازاقستان كوپ ۇلت مەكەندەيتىن مەملەكەت ەمەس پە؟ مۇندا قىرعىز دا، گرۋزين دە، ورىس تا تاعى باسقا دا تۇرا بەرەدى. تۇرعاندا تاتۋ – ءتاتتى تۇرىپ جاتىر، ال سەندەر داۋلاساسىڭدار كەلىپ. ولاي بولسا، بىزگە نەگە دوس بولماسقا! قانە سالىڭدار قولدارىڭدى!
(بىرگە قوسىلىپ) ءبىز دوسپىز، ءارقاشان بىرگەمىز.
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار!«ىنتىماق بار جەردە بىرلىك، دوستىق، تاتۋلىق بار» ەندەشە ەلىمىزدىڭ ىنتىماعى، دوستىعى، ءارقاشاندا جاراسا بەرسىن.
- سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قانداي ۇلتتار ءومىر سۇرەدى؟ (قازاقستاندا تۇراتىن ۇلتتاردىڭ سۋرەتىن كورسەتۋ)
- ءبىز ولارمەن قانداي قارىم - قاتىناستامىز؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار ءبىزدىڭ ەلىمىز كوپۇلتتى مەملەكەت قاتارىنا جاتادى. ءبىز قازاق ەلى ولارمەن ءارقاشاندا دوستىق قارىم - قاتىناستامىز.
ورىس ءبيى: ورىندايتىن: سەيفۋللينا الفيا
3. ەلىمە ارناۋ.(وقۋشىلاردىڭ تاقپاقتارى)
بەگەندىك داريا
اق قارا دەپ الدىمەن،
ەلىم بولمەس ادامدى.
ءداستۇر، ونەر، سالتىمەن
تاڭقالدىرعان عالامدى.
بيسەنعالي ۇلى نۇرجان
جىرلاسا قازاق، تۇركىمەن،
مولداۆان، تاجىك ءۇن قوسقان.
دوس جۇرەكتەر بىرىككەن،
مەيىرلەرى جاراسقان.
سەيفۋللينا الفيا
تىڭدا، تىڭدا، تىڭدا مەنى،
ورىس حالقىم - ۇلى جۇرتىم.
سەن تەربەتىپ وسىرگەنسىڭ،
سەنىڭ داڭقىڭ - مەنىڭ داڭقىم.
الىبەك ۇلى ءبىرجان
كىم سۇيمەيدى ەت جاقىنىن، تۋىسىن،
ۋكراينا تۋىسىمنىڭ ءبىرىسىڭ.
تۇردى بيىك تۋىمىزداي بۇل دوستىق،
ەل باسىنا تونگەندە دە ۇلى سىن.
جەكسەنباي نازەركە
قادىرمەندى ءبىر دوسىمىز – وزبەگىم،
قالتقىسى جوق دەمىڭ بەينە ءوز دەمىم
ءوز سوزىمدەي جانعا جايلى سوزدەرىڭ،
ءوز كوزىمدەي كۇلىمدەيدى كوزدەرىڭ
بالتاباي ۇلى ديدار
ءدام - تۇزىمىز ارالاسپىز ارىدەن،
داستارقاندار جايىلادى سانىمەن.
پالاۋىڭمەن باسبارماعىم سىبايلاس،
كەزەك جەيمىز الما، ورىك دامىڭنەن.
امانبەك قىزى ءىنجۋ
جولىم ءتۇسىپ، تاعدىر تالاپ،
گرۋزين دوس، بولدىم قوناق،
قازاعىمداي كەڭ پەيىلىڭ،
داستارحاندى جايدىڭ مول - اق.
رىمباي دياس
قازاق – قىرعىز تۋىسسىڭدار، دوسسىڭدار،
ءبىر تامىردان سەندەر وسكەن قوس شىنار.
دوس تۋىستار كوپ بولسا دا دۇنيەدە،
ناق سەندەردەي ناعىز تۋىس جوق شىعار.
جەتىباي اقەركە
ەلىم مەنىڭ، جارقىراعان، جايناعان،
ب ا ق بىتكەندە بۇلبۇل قۇسى سايراعان.
ەلىم مەنىڭ بيىكتىگى شاراينام،
قىران قۇسى كوگىندە مىڭ سامعاعان:

مەدەلحان ۇلى رۋسلان
جاقسىلىققا، باقىتقا
تالپىنعان ءار ۋاقىتتا.
بالا بىتكەن دوس - باۋىر،
بولماسىن ەش توسقاۋىل!

قاجىمۇحان ۇلى ءابىش
اعايىن - تۋعان – بار ادام،
ادالدىق ءۇشىن جارالعان.
بار قىمبات تۋىستىق،
باياندى بولسىن تىنىشتىق!
- سەندەردىڭ تاقپاقتارىڭنىڭ سوڭى بيگە ۇلاسادى.
«وزبەك ءبيى» ورىندايتىن: قۋانىش جانسايا
- جارايسىڭدار بالالار! حالقىمىزدا «وتان - وتباسىنان باستالادى» دەگەن ماقال بەكەر ايتىلماسا كەرەكتى. «ىنتىماق بار جەردە باقىت بار» دەگەن ماقال بار. ىنتىماق دەگەن قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ (تاتۋلىق، دوستىق، بىرلىك )
مىنەكي بالالار بۇگىنگى سەندەردىڭ ۇستەرىڭە كيىپ تۇرعان كيىمدەرىڭنىڭ ءوزى ءار ۇلتتىڭ كيىمى ەكەن. مۇنىڭ ءوزى ءار ۇلتتىڭ كيىمىنە سالتىنا دەگەن قۇرمەتتى بىلدىرەدى ەكەن.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 1 - مامىر قانداي مەرەكە؟
( ىنتىماق، دوستىق، بىرلىك مەرەكەسى)
مۇنىڭ ءوزى ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى ۇلتتاردىڭ بىرلىكتە ءومىر سۇرەتىندىگىن بىلدىرەدى. ەلىمىزدە ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن اسسامبلەيا قۇرىلعان ەكەن.
اسسامبلەيا - بەلگىلى ءبىر ماسەلەلەردى شەشۋ نەمەسە تالقىلاۋ ءۇشىن ءبىرشاما ادامداردىڭ جينالىسى. اسسامبلەيانىڭ ەڭ باستى مىندەتى – ۇلتتاردىڭ دوستىعى، تاتۋلىعى جانە ەلىمىزدەگى تۇراقتىلىق.

جەرگىلىكتى ۇلت - قازاقتارمەن بىرگە ءبىزدىڭ ەلىمىزدە باسقا دا كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى ءومىر سۇرەدى. قازاقستاننىڭ شارۋاشىلىعى مەن مادەنيەتىن دامىتۋعا بارلىق ۇلت وكىلدەرى بەلسەنە قاتىسىپ، بىرلەسە ەڭبەك ەتىپ كەلەدى.

ءبىز قازاق ەلى ولارمەن ءارقاشاندا دوستىق قارىم - قاتىناستامىز. ولار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تۇرسا دا ءوز تىلدەرىندە سويلەۋگە، سالت - ءداستۇرىن ساقتاۋعا ەرىكتى. سونىمەن بىرگە ولار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تۋىپ وسكەندىكتەن مەنىڭ ەلىم قازاقستان دەپ ايتا الادى. بايلىقتىڭ ەڭ ۇلكەنى حالىقتار دوستىعى. ءبىز وسى دوستىقتى نىعايتا ءبىلۋىمىز كەرەك، ءبىر - ءبىرىمىزدى قۇرمەتتەپ، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءۇشىن قىزمەت ەتۋىمىز كەرەك. جاساسىن، جۇرەگى باۋىرمال قازاق ەلى!

سول سەبەپتەن ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى — 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا ەلباسىمىزدىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان بولاتىن. اسسامبلەيا قىزمەتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا كوپتەگەن ۇلتتار دوستىقتا، بەيبىتشىلىك كەلىسىمدە ءومىر سۇرەدى.

ءبىزدىڭ ەلىمىز – جەرىنىڭ كەڭدىگىمەن قاتار، تابيعي بايلىعى دا مول مەملەكەت. ءورىسى تولى مال، تايداي تۋلاعان بالىعى، تەڭىزدەي تولقىعان ەگىنى، دالا تولى اڭ – قۇسى، تاۋسىلماس كەن بايلىعى بار مەملەكەت.

- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار! قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى — 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا ەلباسىمىزدىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان ەكەن. ەلىمىزدە كوپتەگەن ۇلتتار بۇگىنگە دەيىن تاتۋ ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز كۇننەن - كۇنگە قارىشتاپ دامىپ كەلەدى. وزدەرىڭ ايتقانداي ەلىمىزدىڭ جەرى كەڭ، تابيعي بايلىعى مول، تابيعاتى تاماشا. ءبىز قازاق حالقى وتە قوناقجاي، باۋىرمال حالىقپىز.
بەينەكورىنىس «وتان»
- قاراڭدارشى بالالار! بۇل بەينەكورىنىستە كورگەندەرىڭىزدەي كىمنىڭ بولسا دا ۇستازدارىمىزدىڭ بولسىن، مەكتەپتەگى وقۋشىلارىمىزدىڭ، جۇمىسشىلاردىڭ، سپورتشىلارىمىزدىڭ، ساياحاتشىلارىمىزدىڭ، انالارىمىزدىڭ جۇرەكتەرى قايدا جۇرسە دە «وتان» دەپ سوعادى ەكەن.
ەلباسىمىز ايتقانداي ءبىز ءبىر ۇلتپىز، قانىمىز ءبىر، جانىمىز ءبىر.
- مەن مىنا قولىمداعى كىشكەنە دوپقا قاراپ، ءبىزدىڭ ەلىمىزدى، ءومىر سۇرەتىن مەكەنىمىزدى كوز الدىما ەلەستەتىپ تۇرمىن. بايقايسىڭدار ما، دوپ تا جەر شارىنا ۇقساس دوڭگەلەك. ەگەر ءبىزدىڭ ەلىمىز سەندەردىڭ الاقاندارىڭدا تۇراتىن بولسا، ەلىمىزگە قانداي تىلەك تىلەر ەدىڭىزدەر؟
- كوردىڭىزدەرمە! جۇمىر جەردى مەكەندەيتىن، ءاربىر ءتىرى جاننىڭ، تىرشىلىك يەسىنىڭ ارمانى تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك، ەگەمەندىك، تاۋەلسىزدىك ەكەن!
حور: اتامەكەن.

وتكىزگەن:
تاۋشىق اۋىلى، شاحتا ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ابدىروۆا ا.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما