سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
№1 زەرتحانالىق جۇمىس: تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى دەنەنىڭ ۇدەۋىن انىقتاۋ
ۇزاق مەرزىمدى جوسپاردىڭ تاراۋى:
كينەماتيكا نەگىزدەرى
مەكتەپ: «جانسۇگىروۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى» كمم
كۇنىءمۇعالىمنىڭ ءاتى-جونى : اسكەربايەۆا رىسحان ساگيمبايەۆنا
سىنىپ 9قاتىسقاندار:                                   قاتىسپاعاندار:
ساباقتىڭ تاقىرىبى№1 زەرتحانالىق جۇمىس: تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى دەنەنىڭ ۇدەۋىن انىقتاۋ
وسى ساباقتا قول جەتكىزىلەتىن وقۋ ماقساتتارى 9.2.1.7- تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى دەنەنىڭ ۇدەۋىن ەكسپەريمەتتىك جولمەن انىقتاۋ.
9.1.3.2 -ەكسپەريمەنتتىڭ ناتيجەسىنە اسەر ەتەتىن فاكتورلاردى تالداۋ جانە ەكسپەريمەنت جۇرگىزۋدى جاقسارتۋ جولدارىن ۇسىنۋ.
9.2.1.8-تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋدىڭ جانە جىلدامدىقتىڭ  ۋاقىتقا تاۋەلدىلىك گرافيگىن تۇرعىزۋ جانە ولاردى ءتۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ ماقساتى1. بارلىعى:تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى دەنەنىڭ ۇدەۋىن ەكسپەريمەتتىك جولمەن انىقتاۋ. تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋدىڭ جانە جىلدامدىقتىڭ     ۋاقىتقا تاۋەلدىلىك گرافيگىن تۇرعىزۋ جانە ولاردى ءتۇسىندىرۋ.
2. كوپشىلىگى: ەكسپەريمەنت ناتيجەلەرىنىڭ قاتەلىكتەرىن ەسەپتەيدى؛
 3. كەيبىرەۋى: ساباق سوڭىندا  كەيبىر وقۋشى ەكسپەريمەنتتىڭ ناتيجەسىنە اسەر ەتەتىن فاكتورلاردى تالداپ جانە ەكسپەريمەنت جۇرگىزۋدىڭ جاقسارتۋ جولىن ۇسىنۋ
باعالاۋ كريتەرييىكولبەۋ ناۋامەن دومالايتىن شاردىڭ ۇدەۋىن ەكسەريمەتتىك جولمەن انىقتايدى؛
تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋدىڭ جانە جىلدامدىقتىڭ ۋاقىتقا تاۋەلدىلىك گرافيگىن تۇرعىزادى، تۇسىندىرەدى؛
ەكسپەريمەنت ناتيجەلەرىنىڭ قاتەلىكتەرىن ەسەپتەيدى؛
ەكسپەريمەنت ناتيجەلەرىنە اسەر ەتەتىن فاكتوردى  تالدايدى،تۇسىنەدى؛
تىلدىك ماقساتتارتىلدىك داعدىلارى:ەكسپەريمەنت جۇرگىزۋى بارىسىندا «فيزيكا-9سىنىپ» وقۋلىعىن وقيدى، ەكسپەريمەنتكە قولدانىلاتىن فورمۋلانى جازادى، كەستەنى سىزادى، توپپەن ەكسپەيمەنتتىڭ جۇرگىزىلۋ بارىسىن، ناتيجەسىن تالدايدى، پىكىرلەرىن تىڭدايدى، اركىم ءوز ۇسىنىستارىن ايتادى.
ديالوگقا ارنالعان ءسوز تىركەسى: ولشەۋىش تاسپا، مەترانوم، شار، قىسقىشى تار تۇرعى، مەتالل سيليندر، ۇدەۋ، ورىن اۋىستىرۋ، جىلدامدىق، ۋاقىت.
قۇندىلىقتاردى دارىتۋ«ماڭگىلىك ەل» ۇلتتىق يدەياسى:  «جالپىعا بىردەي ەڭبەك قوعامى» . ءومىر  ساپاسىن جاقسارتۋ، تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندە  دەنە ۇدەۋىن انىقتاۋ ارقىلى ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، بىرلەسە ەڭبەك ەتىپ، ناتيجەگە جەتۋ
ءپان ارالىق بايلانىسماتەماتيكا، ينفورماتيكا، سىزۋ
الدىڭعى ءبىلىمءتۇزۋ سىزىقتى تەڭاينىمالى قوزعالىس كەزىندەگى جىلدامدىق جانە ۇدەۋ فورمۋلالارىنا جانە ءتۇزۋ سىزىقتى تەڭاينىمالى قوزعالىس كەزىندەگى كوورديناتا مەن ورىن اۋىستىرۋ تەڭدەۋىنە ەسەپ شىعارا الادى.
ساباق بارىسى
ساباقتىڭ جوسپارلانعان كەزەڭدەرىساباقتاعى     جوسپارلانعان ىس-ارەكەتتەررەسۋرستار
ساباق باسى    5 مينۋت
  1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
 «شاتتىق شەڭبەرى» ءادىسى ارقىلىجاعىمدى پسيحولوگيالىق احۋال تۋعىزۋ
 توپقا ءبولۋ  «اتوم، مولەكۋلا» ادىسىمەن 
1توپ –جول ،  2- توپ –ورىن اۋىستىرۋ،                  3-توپ-ۋاقىت،   4-توپ-ۇدەۋ
توپ ەرەجەسىن بەكىتۋ. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن قايتالاۋ
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
G) «كونۆەرت-سۇراق» ءادىسى    (وقۋشىلاردىڭ تىڭدالىم، وقىلى، جازىلىم داعدىلارى داميدى) ارقىلى توپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
1. سەنترگە تارتقىش ۇدەۋ دەگەنىمىز نە؟ 
2. ۇدەۋدىڭ فورمۋلاسى، ولشەم بىرلىگى؟
3. نەلىكتەن سەنترگە تارتقىش ۇدەۋدى نورمال ۇدەۋ دەيدى.؟
4. سەنترگە تارتقىش ۇدەۋدىڭ فورمۋلاسى قانداي؟
  5. تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى ۇدەۋ؟
6. ۇدەۋ نولگە تەڭ بولعاندا قوزعالىس قانداي سيپاتتا بولادى؟
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ. وقۋشىلار ءبىر-بىرىن «باس بارماق» ءادىسى ارقىلى باعالايدى.
وقۋ قۇرالدارى
قاۋىپسىزدىك جۋرنال
كونۆەرتكە سالىنعان سۇراقتار دايىنداۋ


 
ساباق ورتاسى تاجىريبە جاساۋ (30 مينۋت)
زەرتحانالىق جۇمىس
«ستوپ كادر» ءادىسى ارقىلى (ساباق باستاماس بۇرىن ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينە بايان كورسەتىلەدى) ساباقتىڭ تاقىرىبى ايقىندالادى. 
جۇمىستىڭ ماقسات: كولبەۋ ناۋامەن دومالايتىن كىشكەنتاي  شاردىڭ ۇدەۋىن ەسەپتەۋ.
تاپسىرما 1. I ) ويلاۋ داعدىسىنىڭ دەڭگەيى- ءتۇسىنۋ، قولدانۋ
«بروۋندىق قوزعالىس» ءادىسى. سىنىپ ىشىنە ءارتۇرلى مالىمەتتەر، قۇرال جابدىقتار ورنالاستىرىلعان. وقۋشىلار بولمە ءىشىن ارالاپ، بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا جۇمىستىڭ ورىندالۋ رەتى جازىلعان، سۇلباسى سىزىلعان  نۇسقاۋلىقتى،   قۇرال جابدىقتاردى:ناۋا، شار، قىسقىشى بار تۇرعى، مەتالل سيليندر،  ولشەۋىش تاسپا، مەترونومدى ءوز توپتارىنا الادى.
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ:«سوزدىك باعالاۋ» ماداقتاۋ
G )تاپسىرما 2   ويلان، جۇپتاس، ءبولىس» ءادىسى
جۇمىس بارىسى:
  1. تۇرعى ارقىلى ناۋانى كوكجيەككە كىشكەنە بۇرىش جاسايتىنداي ەتىپ بەكىتۋ كەرەك. (1.35-سۋرەت). ناۋانىڭ تومەنگى ششەتىنە مەتالل سيليندار قوياسىڭدار.
  2. مەترونوم دىبىس بەرگەن بويدا شاردى ناۋانىڭ جوعارعى باسىنا جىبەرىپ، ول سيليندرگە بارىپ سوعىلعانعا دەيىن مەترونومنىڭ نەشە رەت سوققانىن ساناڭدار. تاجىريبە جۇرگىزەردە مەترونوم مينۋتىنا 120 رەت سوعاتىن ەتىپ قويىڭدار.
  3. ناۋانىڭ كوكجيەككە كولبەۋلىك بۇرىشىن وزگەرتە وتىرىپ، شاردى جىبەرگەن مەزەتتەن باستاپ، ونىڭ سيليندرگە بارىپ سوعىلۋىنا دەيىن مەترونوم 4 رت سوعاتىنداي ەتۋگە بولادى.(سوعىلۋ ءاواسى-ۇش تولاس)
  4. شاردىڭ قوزعالىس ۋاقىتىن ەسەپتەڭدەر.
  5. ولشەۋ تاسپانىڭ كومەگىمەن شاردىڭ  s  ورىن اۋىستىرۋىنىڭ  ۇزىندىعىن تابىڭدار. ناۋانىڭ كولبەۋلىگىن وزگەرتپەي ، مەترونومنىڭ ءتورتىنشى سوعۋىمەن شاردىڭ مەتالل سيليندرگە سوعىلۋى ءدال كەلەتىندەي ەتىپ الىپ (ول ءۇشىن ءسيليندردى ازداپ قوزعاۋعا بولادى)، تاجىريبەنى بەس رەت قايتالاۋ كەرەك
  6.    فورمۋلاسى بويىنشا ورىن اۋىستىرۋ ءمودۋلىنىڭ ورتاشا ءمانىن، ال سودان سوڭ ۇدەۋ ءمودۋلىنىڭ ورتاشا ءمانىن تابىڭدار؛                      s ورت
  7. ولشەۋ ناتيجەسىن كەستەگە جازىڭدار.
تاجىريبە نومەتىs، مورت، ممەترونومنىڭ سوع سانىt،caورت   م/س2
1
2





قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ: «جاۋاپ بەرەتىن ارىپتەس» ءادىسى ارقىلى ءار توپ ءبىر-بىرىنىڭ اسپاپتاردى دۇرىس قۇرعاندىعىن باقىلايدى،  قاجەتتى وزگەرىستەر ەنگىزۋگە ۇسىنىس بەرەدى،  كەرى بايلانىس جاسايدى.  
سەرگىتۋ ءساتى:     «قارا جورعا»
تاپسىرما 3. (ناتيجەسى وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگىن وقۋ     ماقساتىنا جەتۋگە باعىتتالعان) 
ويلاۋ داعدىسىنىڭ دەڭگەيى- تالداۋ
  1. ولشەۋ قۇرالدارىنىڭ قاتەلىكتەرىن انىقتاڭىز
  2. ەكسپەريمەنت ناتيجەسىن اسپاپتىڭ ابساليۋتتىك قاتەلىگ تۇرىندە جازىڭىز
تاپسىرما (قوسىمشا).
ك) «سەرپىلگەن ساۋالدار» ءادىسىارقىلى   وقۋشىلار ءبىر –بىرىنە سۇراقتار قويادى.   
1.ۇدەۋ دەگەنىمىز نە؟
2. ۇدەۋدىڭ فورمۋلاسى، ولشەم بىرلىگى؟
3. تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى جىلدامدىق فورمۋلاسىن جاز.
4. . تەڭۇدەمەلى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋ فورمۋلاسىن جاز.
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ: «ءوزىن –ءوزى باعالاۋ» ءادىسى وزدەرىنىڭ ءبىلىمى جايلى ماعلۇمات جينايدى، تالقىلايدى، العا جىلجۋعا قورىتىندى شىعارادى.
ە)تاپسىرما 4 (ناتيجەسى كەيبىر وقۋشىلاردى وقۋ ماقساتىنا جەتەلەۋگە باعىتتالعان)
ويلاۋ داعدىسىنىڭ دەڭگەيىن -جيناقتاۋ.
 جەكە-جۇپتىق جۇمىس. «ويلار اعىنى» ءادىسى ارقىلى  كەيبىر وقۋشىلاردىڭ ءوز جۇمىستارىن قورعايدى
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ ەكى جۇلدىز ءبىر تىلەك
https://bilimland.kz/kk/courses/education-movies/uchebnye-filmy/fizika-i-astronomiya/lesson/udeu-zhane-tezheu
فيزيكا 9 كل.     ر.باشار ۇلى، ۋ،توقبەرگەنوۆا، ن.بەكباسار
ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتىلگەن كەستە، سحەما
ناۋا، شار، قىسقىشى بار تۇرعى، مەتالل سيليندر،  ولشەۋىش تاسپا، مەترونوم
فيزيكا 9 كل.     ر.باشار ۇلى، ۋ،توقبەرگەنوۆا، ن.بەكباسار
ساباق سوڭى 5 مينۋتكەرى بايلانىس 
«بورت جۋرنالى»  وقۋشىلار     ساباقتان العان اسەرىن تومەندەگى كەستەگە تۇسىرەدى. 
بەرىلگەن تاقىرپ بويىنشا ماعان نە بەلگىلى؟مەن نە ءبىلدىم؟ ساباقات قانداي جاڭالىق تۋرالى ءبىلىدىم؟



ءۇي تاپسىرماسى: تەڭۇدەمەلى قوزعالىستى جاقسارتۋ جولدارى تۋرالى ينتەرنەتتەن اقپاراتتار جيناقتاۋ.
رەفلەكسيا: «الما اعاشى»  ءادىسى        ساباق باسىندا ەكى ءتۇستى «الما»     بەرىلەدى. ساباق سوڭىندا ونى الما اعاشىنا ءىلۋ كەرەك. 
جاسىل ءتۇستى الما-«ساباق  وتە قىزىقتى، ءبارى تۇسىنىكتى بولدى، كوڭىل كۇيىم كوتەرىڭكى»
قىزىل ءۇستى الما- «بۇگىن ساباقتى مەڭگەرە المادىم، كوڭىل –كۇيىم جوق»
ۇلەستىرمەلى پاراقتار
فيزيكا 9 كل.     ر.باشار ۇلى، ۋ،توقبەرگەنوۆا، ن.بەكباسار
سارالاۋ- ءسىز قانداي تاسىلمەن كوبىرەك قولداۋ كورسەتپەكسىز؟ ءسىز باسقالارعا قاراعاندا قابىلەتتى وقۋشىلارعا قانداي تاپسىرما بەرەسىز؟باعالاۋ –ءسىز وقۋشىلاردىڭ ماتەريالدى يگەرۋ دەڭگەيىن قالاي تەكسەرۋدى جوسپارلاپ وتىرسىز؟دەنساۋلىق جانە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىنىڭ ساقتاۋ
سارالاۋ  ساباقتىڭ ماقساتىنان  باستالى، تاپسىرمالاردا، ءۇي جۇمىسىندا بولدى. «باس بارماق» ءادىسى
«سوزدىك  باعالاۋ»
«جاۋاپ بەرەتىن ارىپتەس»
«ءوزىن –ءوزى باعالاۋ» ءادىسى 
«ەكى جۇلدىز ءبىر تىلەك»
پسيحولوگيالىق احۋال
سەرگىتۋ ءساتى
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما