InfoHub Logo

تاقىرىبى: 12 ءساۋىر – عارىش كۇنى.
ماقساتى: عارىش كەڭىستىگىن يگەرۋدەگى جەتىستىكتەردى قازىرگى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ تاريحي، عىلىمي تانىمىن كەڭەيتۋ، بىلىمدىلىگىن ارتتىرۋ.
كەش جوسپارى:
ءى ءبولىم: عىلىمي كوسموناۆتيكا تۋرالى ماعلۇمات. ( سلايدتار )
ءىى ءبولىم: ءبىلىم سايىسى.
ءى - جۇرگىزۋشى.
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار بۇگىنگى 12 ءساۋىر - عارىشكەرلەر كۇنىمەن قۇتتىقتايمىز!
ءىى - جۇرگىزۋشى.
حح – عاسىر. تارلان تاريحقا توڭكەرىستەر ءداۋىرى، ادامدار پسيحولوگياسىنداعى ارپالىس، قىرعي – قاباق سوعىس جىلدارى، اتوم ءداۋىرى دەگەن اتتارىمەن ەنگەن بۇل كەزەڭنىڭ ءبىزدىڭ حالقىمىزعا بەرگەن ەكى ۇلكەن سىيى بار: ونىڭ ءبىرىنشىسى – قازاق ەلىنىڭ ۇيىتقي سوققان زامانا جەلىنىڭ قاتال دا قاتىگەز ەكپىنىنە قايىسپاي شىداس بەرۋى ارقىلى « مىڭ ءولىپ، مىڭ ءتىرىلىپ» ءجۇرىپ، ءوز تاۋەلسىزدىگىن جەڭىپ الۋى بولسا، ەكىنشىسى – « اي نۇرىن ۇستاپ مىنسە دە، قىزىققا تويماس ادامزات» دەگەن بالالار ارمانى ورىندالىپ، عارىشقا قازاق ۇلانىنىڭ بارىپ قايتۋى.

ءى - جۇرگىزۋشى.
ەرتە زاماننان – اق ادام بالاسى اسپانعا نازار اۋدارىپ كەلەدى. ال ءقازىر اسپان تۋرالى تياناقتى ءبىلىم الىپ، الەم كەڭىستىگىن يگەرە باستادى. دۇنيە جۇزىندە العاش رەت عارىشتى باقىلايتىن جەردىڭ جاساندى سەرىگى 1957 جىلى 7 قازاندا اسپان كەڭىستىگىن زەرتتەي باستادى.

ءىى - جۇرگىزۋشى.
كەشە: ەلدىگىنىڭ جۇرناعى قالماسا دا،
قۇمار بولدى داڭعازا، دالباساعا
«مەنىكى، - دەپ، بايقوڭىر!» كەۋدە قاقتى،
ماڭايىنا ءبىر قازاق بارماسا دا...
بۇگىن: سىن ساعاتى سوققاندا ارامىزعا –
تۋعان ۇلدار از ەمەس باعىمىزعا،
تالعات ءسىزدى عارىشتان قۇتتىقتادى،
توقتار تۇردى جاراسىپ جانىڭىزدا.
قازاق عارىشكەرلەرى ( بايانداما ).

ءى - جۇرگىزۋشى.
عارىش كۇنىنە ارنالعان سايىسىمىزدى باستايمىز.
سايىسكەرلەرىمىزدى شاقىرماس بۇرىن كەش بارىسىن قاداعالاپ وتىراتىن، ءادىل باعا بەرەتىن ءادىل - قازىلار توبىمەن تانىستىرىپ وتەيىك

سايىس جوسپارى:
ءى كەزەڭ: تانىستىرۋ.
ءىى كەزەڭ: ۆيكتورينالىق سۇراقتار.
ءىىى كەزەڭ: ءسوزجۇمباق، رەبۋستار. توپ ءبىر – بىرىنە وزدەرى دايىنداپ كەلگەن جۇمىستارىن ۇسىنادى.
ءىۇ. سەرگىتۋ ءساتى. فانتاستيكالىق سۋرەتتەر سالۋ؛ اڭگىمە قۇراستىرۋ.

ءۇ كەزەڭ: « كوكپار». كاپيتاندارعا سۇراق ( 10 سۇراقتان ).
ۆيكتورينالىق سۇراقتار
ءى توپقا
1. 1. كۇن جۇيەسىنىڭ گەليوسەنترلىك مودەلىن كىم ۇسىندى؟ (ن. كوپەرنيك)
2. ۇزاق ۋاقىت ارالىعىن ەسەپتەۋدىڭ ساناق جۇيەسى. (كۇنتىزبە )
3. كۇنگە ەڭ جاقىن پلانەتا (مەركۋريي)
4. قاي پلانەتا ءوز ءوسىن ءبىر تاۋلىكتە ءبىر اينالادى؟ (جەر)
5. ەرتەدەگى گرەكتەر پلانەتانى قالاي اتاعان؟ («قىدىرما» شىراقتار دەپ )
6. كوكتەمگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋ ۋاقىتى؟ (21 ناۋرىز )
7. دەنەنىڭ قوزعالىستاعى باستاپقى جانە كەلەسى ورنىن قوساتىن كەسىندى (ورىن اۋىستىرۋ )
8. S / t قانداي فيز. شامانى انىقتاۋ فورمۋلاسى؟ (جىلدامدىق)
9. كۇشتىڭ ولشەم بىرلىگى (نيۋتون)
10. گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا بۋ جانە سفەرا دەگەن سوزدەردەن قۇرالعان ءسوز (اتموسفەرا )
ءىى توپقا
1. كۇن جۇيەسىنىڭ گەوسەنترلىك مودەلىن كىم ۇسىندى؟ (ك. پتولەمەي)
2. عىلىمي دەرەكتەرمەن نەگىزدەنگەن جورامال نە دەپ اتالادى؟ (گيپوتەزا)
3. مارستىڭ سەرىكتەرىن اتاڭدار. (فوبوس جانە دەيموس)
4. الىپ پلانەتالاردى اتاڭدار. (يۋپيتەر، ساتۋرن، ۋران، نەپتۋن )
5. قاي پلانەتالار ءوز وسىنەن اينالۋ باعىتى وزگە پلانەتالاردىڭ اينالۋ باعىتىنا قاراما – قارسى؟ (شولپان جانە ۋران )
6. مەركۋرييدىڭ قازاقشا اتاۋى (شولپان)
7. كۇننىڭ جۇرەتىن جولى (ەكليپتيكا )
8. دەنە ءپىشىنىڭ نەمەسە ولشەمدەرىنىڭ وزگەرۋى (دەفورماسيا)
9. اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال (بارومەتر)
10. ەنەرگيانىڭ پايدالانۋى جاعىنان كولىكتىڭ ەڭ ارزان ءتۇرى (سۋ كولىگى)

ءىى - جۇرگىزۋشى.
«بايقوڭىر» كەشەنى – ادامزات تاريحىنداعى ەڭ العاش عارىش ايلاعى. وسىنىڭ ءوزى ءبىزدىڭ ەلىمىزدى «كوسموستىق گاۆان» دەپ ۇلىقتاۋعا قۇقىق بەرەدى. بايقوڭىر كەشەنىنە بالاما الاتىن عارىش ايلاعى جەر بەتىندە جوق. رەسەي فەدەراسياسى «بايقوڭىر» ارقىلى ءوزىنىڭ مەملەكەتتىك عارىش باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرىپ جاتىر جانە كوممەرسيالىق كوسموس اپپاراتتارىن ۇشىرۋدا.
ءى - جۇرگىزۋشى.
ءدال وسى جەردەن 1961 جىلى 12 ساۋىردە يۋريي گاگارين تۇڭعىش رەت عارىش كەڭىستىگىنە جول سالدى. ول ۇشقان «ۆاستوك» كەمەسى 28000 شاقىرىم شاماسىنداعى جىلدامدىقپەن ۇشتى.
ءىى - جۇرگىزۋشى.
عارىشتا عارىشكەرلەر مىندەتىن عارىش كەمەسى - ءارى ءۇي، ءارى عىلىمي زەرتحانا. وندا عارىشكەرلەر تۇرىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى. ءوز ەلىمىزدەن شىققان عارىشكەرلەر - توقتار اۋباكىروۆ پەن تالعات مۇسابايەۆتا عارىشقا ۇشىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى. تالعات مۇسابايەۆ «سويۋز تم - 27» عارىش كەمەسىنىڭ باسشىسى بولىپ، عارىشتا 200 كۇنگە جۋىق ءجۇردى. عارىشكەرلەر حالىقارالىق جانە مەملەكەتتىك ماڭىزى بار تاپسىرمالارمەن قاتار عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە باسشىلىق جاسادى.

ولار:
1. قازاقستان جەرىنىڭ تابيعي رەسۋرستارىن زەرتتەۋ، استىقتى ايماقتىڭ مۇمكىندىگىن بولجاۋ؛
2. عارىش جاعدايىندا ماتەريالتانۋ؛
3. جەر استى پايدالى قازبالارىن ىزدەستىرۋ؛
4. اتموسفەرامەن قاتار، يونوسفەرا جانە مەزوسفەرا قاباتتارىن دا زەرتتەۋ؛
5. بيوتەحنيكالىق جانە بيومەديسينالىق زەرتتەۋلەر جاسادى.
ەندىگى كەزەك كاپيتاندارعا بەرىلەدى.

ءى توپتىڭ كاپيتانىنا
1. ايعا تۇڭعىش رەت 1969 ج. كىمدەر اياق باستى؟ ( م. ارمسترونگ پەن ە. ولدرين )
2. جەر توبىنداعى پلانەتالاردى اتاڭدار. (مەركۋريي، شولپان)
3. نەشە شوقجۇلدىز بار؟ (12)
4. العاشقى قازاق عارىشكەرى كىم جانە قاشان ۇشتى؟ (ت. اۋباكىروۆ، 1991 جىل، 2 قازان)
5. جەردى قورشاپ تۇرعان اۋا قاباتى (اتموسفەرا)

ءىى توپتىڭ كاپيتانىنا
1. كۇزگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋ ۋاقىتى؟ (23 قىركۇيەك)
2. ەڭ العاش عارىشقا قاشان، كىم ۇشتى؟ (يۋ. ا. گاگارين)
3. العاشقى ايەل – عارىشكەر كىم؟ (ۆالەنتينا تەرەشكوۆا)
4. جۇلدىزدار جۇيەسىن قالاي اتالادى؟ (گالاكتيكا)
5. العاش جەردىڭ جاساندى سەرىگى قاي جەردەن ۇشىرىلدى؟ (بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان)

سايىستىڭ قورىتىندى ءسوزى ءادىل – قازىلارعا بەرىلەدى. جەڭىمپازدى انىقتايدى، ماراپاتتايدى.
ءى - جۇرگىزۋشى.
سايرا بۇلبۇل كوكەيدەن ءان توگىلسىن.
جىرعا بولە ءار توبەسىن.
بايقوڭىردان تىك ۇشقان عارىشكەرلەر
كوتەردى قازاعىمنىڭ مارتەبەسىن، - دەپ، عارىشكەرلەر كۇنىنە ارنالعان كەشىمىزدى اياقتايمىز.