InfoHub Logo

وسىدان 30 جىل بۇرىن ەگەمەندىگىمىزدى جاريالاپ، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدىك. بۇل عاسىرلار بويى قازاق حالقىنىڭ اڭساعان ارمانى ەدى. ۇلى قازاق ەلى وسى كۇنگە جەتكەنشە ءۇش ءجۇز جىلعا جۋىق بوداندىقتىڭ بۇعاۋىندا، جەتپىس جىلدان اسا كەڭەس وداعىنىڭ شىرماۋىندا بولدى. جەر بەتىندە ەلدىڭ بوستاندىعىن، حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن ويلامايتىن جۇرت جوق بولار.

تاۋەلسىز قازاقستان! تاۋەلسىزدىك! ياعني ەگەمەندى، دەربەس مەملەكەت. بۇگىنگى كۇنى وسى تاۋەلسىزدىگىمىزدى العانىمىزعا 30 جىل ۋاقىتتا زىمىراپ كەلىپ قالدى. ال وسى ۋاقىت تاريح ءۇشىن قاس — قاعىم — اق. قانشاما عاسىرلاردى الىپ قۇشاقتاعان تاريح قويناۋ تالاي ۇلكەن مەملەكەتتەردىڭ تاۋەلسىزدىگىن كورگەن. سولاي بولا تۇرسا دا، ءبىز ءۇشىن ءوزىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىز قىمبات. نەگە دەسەڭىز، مەملەكەتىمىزدىڭ سونگەن وتىن جاققانى ءۇشىن، اتا — بابامىزدىڭ رۋحىن كوتەرگەنى ءۇشىن، ەلىمىزدى الەمگە تانىتقانى ءۇشىن، «قازاق» دەگەن اتاۋعا جان كىرگىزگەنى ءۇشىن بىزگە قىمبات.

كەي كەزدە ماعان وسىدان 30 جىل بۇرىن ءبىزدىڭ قازاق ەلى قانداي ەدى دەگەن سۇراق ويىما ورالا بەرەدى؟ ارينە، بۇدان 30 جىل بۇرىن العا قويعان ماقساتىمىز داڭعىل جول بولدى، ياعني تاۋەلسىزدىك داڭعىلى. وسى تاۋەلسىزدىكتى العاننان كەيىن حالىقتىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، ءوز الدىنا ەل قىلۋعا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ قازاق ەلىنىڭ تۇڭعىش ەلباسى بولدى. ەلباسىنىڭ باستاۋىمەن قازاق حالقى الەمگە تانىلدى. ەلىم ەرلىگىن كورسەتتى، ەلدىگىن تانىتتى. قازاق حالقى تاۋەلسىزدىگىن الىپ، ەگەمەندىگىنە قول جەتكىزگەندە ءوز الدىنا ەل بولا الاتىنىنا كۇماندانا قاراعان جانداردا بولعان ەكەن. ءبىراق ار — نامىستى العا قويعان ەلباسىمىز بەن ۇكىمەت باسىندا وتىرعان ەلى ءۇشىن ەڭبەك ەتكەن اعالارىمىزدىڭ ايانباي ەڭبەك ەتۋى وسى نۇرلى كۇندەرگە جەتكىزدى. ءبىز تۇرىك ۇرپاعىمىز، مەكەنىمىز قاسيەتتى — تۇركىستان. وسى وڭىرگە تۋ تىككەن ءبىزدىڭ باقىتىمىزدى نۇرسۇلتان اتامىز باياندى ەتىپ كەلەدى. تاۋەلسىزدىك جولى تاۋەكەلدى تۋ ەتتى. ءسويتىپ تاۋەكەل قايىعىنا مىندىك، 30 جىل ىشىندە باسقا حالىقتار عاسىرلار بويى وتكەن جولدان وتتىك.

اللاعا شۇكىرشىلىك، ەلباسىمىز وسى 30 جىل بويى ەلىن، حالقىن وسى داڭعىل جولمەن اكەلە جاتىر. العا باسىپ دامۋىمىزدا ايقىن ءارى انىق. ەلىمىزدىڭ رۋحى كۇننەن – كۇنگە كوتەرىلىپ كەلەدى. جالپى ءبىز ءۇشىن تاۋەلسىزدىك – تۋ، تاۋەلسىزدىك — اۋا، جەر — سۋ، تاۋەلسىزدىك ەل داۋلەتى بولىپ تابىلادى.

تاۋەلسىزدىك — ازاتتىقتىڭ التىن دىڭگەگى، ۇلتتىق ورلەۋدىڭ ۇلى كۇشى. تاۋەلسىز ەلدىڭ قىزى — وجەت، ۇلى — قايراتتى، حالقى — قاھارمان. قارانىڭ دا، حاننىڭ دا رۋحاني وزەگى تاۋەلسىزدىك. ۇلتتىق ءتىلدىڭ، ءداستۇردىڭ، سالت — سانانىڭ مىزعىماس تىرەگى – تاۋەلسىزدىك! حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن جانىبەك پەن كەرەيدەن باستاپ كەنەسارىعا دەيىنگى قازاق حاندارى قاراپ جاتپادى. بارلىعى دا ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن حالقىنىڭ تىنىشتىعى ءۇشىن قاجىماي تالماي كۇرەستى. 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسى، شىن مانىندە، قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن ەڭ سوڭعى كۇرەسى ەدى. تاۋەلسىزدىك قاجىرلى كۇرەسپەن كەلدى. بوستاندىقتىڭ 30 جىلىندا ءجۇز جىلدارعا تاتيتىن قادامدار جاسالۋدا. تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا ەلدىگىمىزگە قۇت قونىپ، ىرىس ءۇيىرىلىپ، ورتاعا ۇلكەن سىباعا ءتۇسىپ تۇر.

قازاقستان ەرتەڭ كۇن شىعا قاۋىزى اشىلىپ، سوسىن جان — جاعىنا ادەمىلىك، سۇلۋلىق سىيلايتىن ءيسى جۇپار گۇلدەردەي جايناپ، قۇلپىرىپ كەتەرىنە وسى ەلدىڭ ازاماتى رەتىندە مەن كامىل سەنەمىن.

ەندىگى ۇرپاقتىڭ ماقساتى مول بىلىممەن قارۋلانىپ، كەڭ — بايتاق جەرىمىزدى تەرىس پيعىلدى باسقىنشىلاردان قورعاۋ. تالاي جەردە قۇرساقتا جاتىپ، قۇربان بولىپ كەتە جازداعان تاۋەلسىزدىگىمىزدى پالە جالادان امان ساقتايىق، عۇمىرى ۇزاق بولعاي. ىنتىماعىمىز جاراسقان، بىرلىكتەگى ەل بولا بەرەيىك. بۇل مەن سياقتى مىڭداعان قازاق حالقىنىڭ تىلەگى. ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولعاي!

ەرجانوۆ نۇرقانات قازۇۋ، 1ءشى كۋرس

اتف: ينتەلەكتۋالدى باسقارۋ جۇيەلەرى

---