5 - 7 سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ساباقتان تىس شىعارۋعا ارنالعان ماتەماتيكادان ەسەپتەر
5 - 7 سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ساباقتان تىس شىعارۋعا ارنالعان ماتەماتيكادان ەسەپتەر
لوگيكا جانە تاپقىرلىق
1. زەيىندى بايقاۋ
1. قولىمىزدا 10 ساۋساق بار. 10 قولدا نەشە ساۋساق بار؟
2. ەكى ادام ءتورت ساعات شاحمات وينادى. ولاردىڭ ءارقايسىسى نەشە ساعات ويناعان؟
3. ءۇش ات جەگىلگەن شانا ءبىر ساعاتتا 15 كم ءجۇرىپ وتكەن. ءاربىر اتتىڭ جىلدامدىعى قانداي ەدى؟
4. ساعات 12 - دە الماتىدان تالعارعا قاراي 80 كم/ساع جىلدامدىقپەن جەڭىل ماشينا جولعا شىقتى. ولار توقتاماستان ءجۇرىپ وتىردى. كەزدەسكەندە ەكى ماشينانىڭ قايسىسى الماتىدان قاشىعىراق بولعان؟
قانشا؟
5. ءبىر جانۇيادا بەس ۇل بار. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ قارىنداسى بار. سول جانۇيادا قانشا بالا بار؟
6. ءۇش تاۋىق ءۇش كۇندە ءۇش جۇمىرتقا سالادى. 12 تاۋىق 12 كۇندە قانشا جۇمىرتقا سالادى؟
7. ءۇش مەترلىك 60 بورەنەنى جارتى ملەترلىك شوركەلەرگە ارامەن ءبولۋ كەرەك. قانشا رەت ارالاپ كەسۋ كەرەك؟
8. ءۇيدىڭ 6 - شى قاباتىنا دەيىنگى باسقىشتىڭ ۇزىندىعى 2 - ءشى قاباتقا دەيىنگى باسقىشتىڭ ۇزىندىعىنان نەشە ەسە ۇزىن؟
اقشا ماسەلەسى؟
9. ەكى ادام بازارعا الما ساتۋعا باردى. ءارقايسىسىنىڭ 30 الماسى بار ەدى. بىرەۋى 1 المانى 1 تەڭگەدەن، ەكىنشىسى 3 المانى 1 تاڭگەدەن ساتپاقشى بولدى. ءبىراق ساۋدا جاسار الدىندا بىرەۋىن ۇيىنە شاقىرتىپ الدى، سوندىقتان ول ەكىنشى ساتۋشىعا ءوزىنىڭ الماسىن ساتۋعا تاپسىرىپ كەتتى. ول ادام 5 المانى 2 تەڭگەدەن ساتتى. ەگەر ولار جەكە - جەكە ساتسا، تابىستارى 10 تەڭگە 15 تەڭگە، ياعني 25 تەڭگە بولار ەدى، 5 المانى 2 تەڭگەدەن ساتقاندىقتان، ولار 24 تەڭگە الدى. 1 تەڭگە قايدا كەتتى؟
10. كىتاپتىڭ قۇنى 1 تەڭگە جانە كىتاپ قۇنىنىڭ جارتىسىنا تەڭ. كىتاپ قانشا تۇرادى؟
11. ەكى داپتەر جانە ءبىر قارىنداش 94 تيىن تۇرادى. ەكى قارىنداش جانە ءبىر داپتەر 80 تيىن تۇرادى. داپتەر مەن قارىنداشتىڭ قايسىسى قىمبات جانە قانشا قىمبات؟
كۇنتىزبە
12. ءبىر ايدا بەس جەكسەنبى بولا الا ما؟
13. قاندايدا ءبىر ايدىڭ ءۇش جەكسەنبىسى جۇپ كۇندەرگە تۋرا كەلدى. وسى ايدىڭ 20 - جۇلدىزى اپتانىڭ قاي كۇنى ەدى؟
2. سالىستىرۋعا بەرىلگەن ەسەپتەر
1. المۇرت المادان اۋىر، ال الما شابدالىدان اۋىر. قايسىسى اۋىر – المۇرت پا الدە شابدالى ما؟
2. قالامساپ داپتەردەن قىمبات، ال قارىنداش قالامساپتان ارزان. قايسىسى قىمبات – قارىنداش پا الدە داپتەر مە؟
3. ارمان، ەرلان، نۇركەن جانە مىرزاتاي تورتەۋى بالىق اۋلادى. مىرزاتاي بالىقتى نۇركەنگە قاراعاندا كوپ ۇستاتادى. ارمان مەن ەرلاننىڭ ۇستاعان بالىقتارىنىڭ سانى نۇركەن مىرزاتايدىڭ ۇستاعاندارىمەن بىردەي. ارمان مەن مىرزاتاي ەرلان مەن نۇركەننىڭ ۇستاعاندارىنان از. ۇستاعان بالىقتار -
دىڭ سانىنا قاراي كىم قانداي ورىن العانىن جاز.
4. 7 قارىنداش 8 داپتەردەن قىمبات تۇرادى. قايسىسى قىمبات - 8 قارىنداش پا
الدە 9 داپتەر مە؟
5. 6 تابان 10 تراننان اۋىر، ءبىراق 5 الابۇعادان جەڭىل؛ 10 تابان 8 الابۇعادان اۋىر. قايسىسى اۋىر - 2 تابان بالىق پا الدە 3 تران بالىق پا؟
6. ءادىل مەن ارمان ا - دان ۆ - عا قاراي ءبىر مەزگىلدە جولعا شىقتى. ءادىل ۆەلوسيپەدپەن، ال ارمان ودان جىلدامدىعى بەس ەسە ارتىق جەڭىل ماشينامەن شىققان ەدى. ورتا جولدا جەڭىل ماشينا سىنىپ، قالعان جولدى ارمان جاياۋ ءجۇردى، ونىڭ جىلدامدىعى ۆەلوسيپەدتىڭ جىلدامدىعىنان ەكى ەسە كەم. ولاردىڭ قايسىسى ۆ - عا بۇرىن جەتتى؟
7. بولمەنىڭ توبەسىنەن تىك تومەن قاراي قابىرعانى بويلاي ەكى شىبىن جورعالاپ تومەن ءتۇستى. ەدەنگە تۇسكەن سوڭ ولار قايتادان جوعارى قاراي جورعالادى. ءبىرىنشى شىبىن ەكى جاعدايدا تۇراقتى جىلدامدىقپەن جورعالادى، ال ەكىنشىسى جوعارى قاراي بىرىنشىگە قاراعاندا ەكى ەسە باياۋ كوتەرىلگەنمەن، تومەن تۇسكەندە ەكى ەسە جىلدام جورعالادى. ولاردىڭ قايسىسى توبەگە بۇرىن جەتەدى؟
8. ۇيدەن مەكتەپكە دەيىن بۋراتينو جاياۋ باردى، قايتقاندا سول جولمەن ءجۇردى، ءبىراق جولدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىن ول يتكە، ەكىنشى جارتىسىن تاسباقاعا ءمىنىپ كەلدى. بۋراتينونىڭ مەكتەپكە جاياۋ بارعانداعى جىلدامدىعىنان ءيتتىڭ جىلدامدىعى ودان ءتورت ەسە ارتىق، ال تاسباقانىڭ جىلدامدىعى ودان ەكى ەسە كەم. بۋراتينو قاي جولى ۋاقىتتىڭ كوپ جۇمسادى - ۇيدەن مەكتەپكە دەيىن بە الدە مەكتەپتەن ۇيگە دەيىن بە؟
9. ەكى جولاۋشى ءبىر مەزگىلدە ا - دان ۆ - گە قاراي جولعا شىقتى. ءبىرىنشى جولاۋشى جولعا جۇمسالعان ۋاقىتتىڭ العاشقى جارتىسىن 5كم/ساع، سودان كەيىن 4 كم/ساع جىلدامدىقپەن ءجۇردى. ال ەكىنشىسى جولدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىن 4 كم/ساع، قالعانىن 5 كم/ساع جىلدامدىقپەن ءجۇردى. ولاردىڭ قايسىسى ۆ - عا بۇرىن جەتەدى؟
10. 4 قارا سيىر مەن 3 سارى سيىردان 5 كۇندە قانشا ءسۇت ساۋىلسا، 3 قارا سيىر مەن 5 سارى سيىردان 4 كۇندە سونشا ءسۇت ساۋىلادى. قانداي ءتۇستى سيىر ءسۇتتى كوپ بەرەدى - قارا ما الدە سارى ما؟
11. ىنىنە جەتۋ ءۇشىن تىشقان ءتۇزۋ جولمەن 20 ادىم جاساۋى، ال مىسىق سول جولمەن تىشقانعا دەيىن 5 رەت سەكىرۋى كەرەك. مىسىق ءبىر سەكىرگەنشە تىشقان 3 ادىم جاساپ ۇلگەرەدى، مىسىقتىڭ 1 سەكىرگەندەگى ۇزىندىعى تىشقاننىڭ 10 ادىمىنا تەڭ. ەگەر تىشقان ءتۇزۋ بويىمەن مىسىق پەن ءىننىڭ اراسىندا تۇرسا، مىسىق تىشقاندى قۋىپ جەتە الا ما؟
3. تارازىمەن ولشەۋ
1. بىردەي ءۇش ساقينانىڭ بىرەۋ باسقالارىنان ءبىرشاما جەڭىلدەۋ. تاباقشالى تارازىمەن ءبىر رەت قانا ولشەۋ ارقىلى ول جەڭىل ساقينانى قالاي تابۋعا بولادى؟
2. 27 مونەتانىڭ بىرەۋى جالعان جانە ول باسقالاردان اۋىرلاۋ. تاباقشى تارازىمەن گىرسىز ءۇش رەت ولشەۋ ارقىلى جالعان مونەتانى قالاي تابۋعا بولادى؟
3. بىردەي 75 ساقينانىڭ بىرەۋى سالماعى جاعىنان قالعاندارىنان ءسال وزگەشەلەۋ كورىنەدى. ول ساقينانىڭ باسقالارىنان جەڭىل نەمەسە اۋىر ەكەنىن تاباقشالى تارازىمەن ەكى رەت تارتۋ ارقىلى قالاي انىقتاۋعا بولادى؟
4. كومبيناتوريكا
1. قانشا تاسىلىمەن 50 سانىن ون ەكى ءبۇتىن ساننىڭ قوسىندىسى تۇرىنە كەلتىرىپ جازۋعا بولادى؟
2. 10 سانىن ءتورت تاق ءسيفردىڭ قوسىندىسى تۇرىنە كەلتىرۋدى نەشە تاسىلمەن ورىنداۋعا بولادى؟
3. 6 سانىن تاق سان قوسىلعىشتاردىڭ قوسىندىسى تۇرىنە نەشە تاسىلمەن كەلتىرىپ جازۋعا بولادى؟(1، 2، 3 ەسەپتەردە قوسىلعىشتاردىڭ ورىندارىمەن عانا وزگەشەلەنەتىن كەلتىرۋدى بەتتەسكەن، ياعني بىردەي دەپ ەسەپتەيىك)
4. جەتى تەڭگەدەن ارتىق كەز كەلگەن ءبۇتىن اقشانى 3 جانە 5 تەڭگەمەن تولەۋگە بولا ما؟
5. ۇزىندىعى 102 سم سىمدى 15 سم جانە 12 سم بولاتىنداي بولىكتەرگە ءبولۋ كەرەك، سوندا قيىندىلار قالمايتىن بولسىن. وسىنى قالاي ورىنداۋعا بولادى؟ ەسەپتىڭ نەشە شەشىمى بار؟
6. ءۇش تاڭبالى سان ويلانعان. ونىڭ 543، 142 جانە 562 ساندارىنىڭ كەز كەلگەنىمەن رازريادتارىنىڭ ءبىرى ءدال كەلەدى، ال قالعان ەكەۋى ءدال كەلمەيدى. قانداي سان الىنعان؟
7. ا) 133؛ ءا) 343؛ ب) 13132 ساندارىنىڭ سيفرلارىنىڭ ورىندارىن الماستىرۋ ارقىلى قانشا ءارتۇرلى سان الۋعا بولادى؟
8. شاحمات تۋرنيرىنە قاتىسقان ءۇش شاحماتشى بارلىعى التى پارتيا ويناعان. ءارقايسىسى بىردەي سان پارتيا ويناعان. قانشا؟
9. شاحمات تۋرنيرىنە 7 ادام قاتىسقان. ءارقايسىسى ءبىر بىرىمەن ءبىر پارتيادان ويناعان. نەشە پارتيا وينالعان؟
10. فۋتبول جارىسىنا 17 كوماندا قاتىسقان. ءار كوماندا قالعاندارىمەن ەكى رەت ويناۋى كەرەك: ءوز الاڭىندا جانە قارسىلاسىنىڭ الاڭىندا. تۋرنيردە قانشا ماچ جۇرگىزىلەدى؟
11. ساباق كەستەسىن قۇرعاندا ءۇش ءمۇعالىمنىڭ ساباقتارى بويىنشا وتىنىشتەرى مىناداي بولدى: ماتەماتيكا 1 نەمەسە 2 ساباق، تاريح 1 نەمەسە 3 ساباق، ادەبيەت 2 نەمەسە 3 ساباق بولسىن. ساباق كەستەسىن قۇرعاندا قانشا تاسىلمەن جانە قالاي بارلىق مۇعالىمدەردىڭ وتىنىشتەرىن ورىنداۋعا بولادى؟
5. سيۋجەتتى لوگيكالىق ەسەپتەر
1. كوشەدە ءتورت قىز ايگەرىم، دينارا، گۇلسىم جانە نازەركە اڭگىمەلەسىپ تۇر. جاسىل كويلەكتەگى قىز (ايگەرىم مەن دينارا ەمەس) كوك كويلەكتەگى قىز بەن نازەركەنىڭ اراسىندا تۇر. اق كويلەكتى قىز قىزىل كويلەكتى قىز بەن دينارانىڭ اراسىندا تۇر. قىزداردىڭ ءارقايسىسى قانداي كويلەك كيگەن؟
2. كينوعا بيلەت الۋ ءۇشىن نۇرلان، ماقسات، قانات، ومار جانە اسان كەزەكتە تۇر. نۇرلاننىڭ بيلەتتى ماقساتتان بۇرىن، ءبىراق اساننان كەيىن الاتىنى بەلگىلى: قانات پەن اسان قاتار تۇرعان جوق، ال ومار اسانمەن، نۇرلانمەن، قاناتپەن قاتار تۇرعان جوق. كىم كىمنەن كەيىن تۇر؟
3. ءۇش دوس: اۋەز، ەلنار جانە مىرزاتاي ءبىر سىنىپتا وقيدى. ولاردىڭ بىرەۋى مەكتەپتەن ۇيىنە اۆتوبۋسپەن، بىرەۋى – ترامۆايمەن جانە بىرەۋى تروللەيبۋسپەن قاتىنايدى. ءبىر كۇنى ساباقتان سوڭ اۋەز دوسىن اۆتوبۋسپەن ايالداماسىنا دەيىن شىعارىپ سالدى. قاستارىنان تروللەيبۋس ءوتىپ بارا جاتقاندا، ءۇشىنشى دوسى تەرەزەدەن: «ەلنار، سەن مەكتەپكە داپتەرىڭدى ۇمىتىپ كەتىپسىڭ!» - دەپ ايقالايدى. كىم ۇيىنە نەمەن بارادى؟
4. ءبىر مەكتەپتە ءۇش دوس: دارىگەر، ءمۇعالىم، اقىن. ولاردىڭ فاميليالارى: بورانبايەۆ، يماشيەۆ، ساماتوۆ. دارىگەردىڭ ءىنىسى دە قارىنداسى دا جوق، ول دوستارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كىشىسى. ساماتوۆ مۇعالىمنەن ۇلكەن جانە بورانبايەۆتىڭ قارىنداسىنا ۇيلەنگەن. دارىگەردىڭ، ءمۇعالىمنىڭ، اقىننىڭ فاميليالارىن اتاڭدار.
5. بوتەلكەدە، ساقاندا، قۇمىرادا جانە بانكىدە ءسۇت، ليموناد، كۆاس جانە سۋ بار. سۋ مەن ءسۇت بوتەلكەدە ەمەس ەكەندىگى بەلگىلى، ليموناد قۇيىلعان ىدىس قۇمىرا مەن كۆاس قۇيىلعان ىدىستىڭ اراسىندا تۇر، بانكىدەگى ليموناد تا، سۋ دا ەمەس. سۇيىقتاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ىدىسقا قۇيىلعان؟
6. ساياباقتا ءارتۇرلى جاستاعى بەس بالا بار، ولار: احمەت، باقىت، قۇسايىن، عالىمجان، ديدار. بىرەۋى – 1 جاستا، ەكىنشىسى – 2 جاستا، قالعاندارى – 3، 4 جانە 5 جاستا. ەڭ كىشىسى – قۇسايىن. احمەت پەن عالىمجاننىڭ جاستارىن قوسقاندا قانشا بولسا، ديدار سونشا جاستا. باقىت قانشا جاستا؟ بالالاردىڭ تاعى قايسىسىنىڭ جاسىن انىقتاۋعا بولادى؟
7. جانۇيادا ءتورت بالا بار، ولاردىڭ جاستارى 5، 8، 13 جانە 15. بالالاردىڭ ەسىمدەرى: انار، بولات، دانا جانە عاليا. ەگەر قىزداردىڭ بىرەۋى بالاباقشاعا بارسا، انار بولاتتان ۇلكەن بولسا جانە انار مەن دانانىڭ جاستارىنىڭ قوسىندىسى ۇشكە بولىنەتىن بولسا، وندا بالالاردىڭ ءارقايسىسى قانشا جاستا؟
8. پيونەر لاگەرىنە ءۇش دوس كەلدى: مارات، باقىت جانە قانات. ولاردىڭ ءارقايسىسى مىنا فاميليالاردىڭ بىرەۋى ەكەندىگى بەلگىلى: يماشيەۆ، ساماتوۆ، عانييەۆ. مارات عانييەۆ ەمەس، باقىتتىڭ اكەسى ينجەنەر. باقىت 6 سىنىپتا وقيدى. عانييەۆ 5 سىنىپتا وقيدى. يماشيەۆتىڭ اكەسى سلەسار. بالالاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ فاميلياسى قانداي؟
9. ءتورت جاس فيلاتەريستەر: مۇرات، تەمىر، قۋات، سامات پوشتا ماركىلەرىن ساتىپ الدى. ولاردىڭ ءارقايسىسى تەك ءبىر ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ الدى، سونىڭ ىشىندە ولاردىڭ ەكەۋى سوۆەت ماركىلەرىن، بىرەۋى – بولگار، كەلەسىسى - چەح ماركىلەرىن ساتىپ الدى. مۇرات پەن تەمىر ءارتۇرلى ەكى ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ العاندىعى بەلگىلى. ءار ەلدىڭ ماركىلەرىن مۇرات پەن سامات، قۋات پەن سامات، قۋات پەن مۇرات جانە تەمىر مەن سامات ساتىپ العان بولىپ شىقتى. مۇرات بولگار ماركىسىن ساتىپ العاندىعى بەلگىلى. ولاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ العاندىعىن انىقتا.
10. جارىستا قانات، بولات، باقىت جانە جانات العاشقى ءتورت ورىندى يەلەندى. ەشقانداي ەكى بالا ءبىر ورىندى بولىسكەن جوق. كىم قانداي ورىندى يەمدەنگەنى تۋرالى سۇراققا، قانات: «ءبىرىنشى، ءتورتىنشى ەمەس»، بولات: «ەكىنشى» دەپ جاۋاپ بەردى. ال باقىت سوڭعى ورىندا ەمەس ەكەندىگى بايقالدى. بالالاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ورىندى يەمدەنگەن؟
11. ءۇش قىز اق، جاسىل جانە كوك كويلەك كيىپ شىقتى. ولاردىڭ تۋفليلەرى وسى ءۇش ءتۇستىڭ بىرىنە كەلەدى. اناردىڭ عانا كويلەگى مەن تۋفليلەرىنىڭ تۇستەرى بىردەي بولعان جوق. دانانىڭ كويلەگى مەن تۋفليلەرى اق ەمەس، نازىمنىڭ تۋفليلەرى جاسىل. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ كويلەكتەرى مەن تۋفليلەرىن انىقتا.
12. ۇستەلدە ءتورت فيگۋرا: ءۇشبۇرىش، رومب، دوڭگەلەك، كۆادرات قاتار جاتىر. ولاردىڭ تۇستەرى – جاسىل، سارى، كوك، قىزىل. ەگەر قىزىل ءتۇستى فيگۋرا جاسىل جانە كوك ءتۇستىڭ اراسىندا جاتقان بولسا، سارى فيگۋرانىڭ وڭ جاعىندا رومب جاتسا، ءۇشبۇرىش شەتىندە جاتپاسا، جانە كوك ءتۇستى فيگۋرا سارى ءتۇستى فيگۋرانىڭ قاسىندا جاتپاسا، وندا فيگۋرالاردىڭ قانداي رەتپەن جاتقانىن جانە ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ تۇستەرىن انىقتا.
5 - 7 سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ساباقتان تىس شىعارۋعا ارنالعان ماتەماتيكادان ەسەپتەر جۇكتەۋ
لوگيكا جانە تاپقىرلىق
1. زەيىندى بايقاۋ
1. قولىمىزدا 10 ساۋساق بار. 10 قولدا نەشە ساۋساق بار؟
2. ەكى ادام ءتورت ساعات شاحمات وينادى. ولاردىڭ ءارقايسىسى نەشە ساعات ويناعان؟
3. ءۇش ات جەگىلگەن شانا ءبىر ساعاتتا 15 كم ءجۇرىپ وتكەن. ءاربىر اتتىڭ جىلدامدىعى قانداي ەدى؟
4. ساعات 12 - دە الماتىدان تالعارعا قاراي 80 كم/ساع جىلدامدىقپەن جەڭىل ماشينا جولعا شىقتى. ولار توقتاماستان ءجۇرىپ وتىردى. كەزدەسكەندە ەكى ماشينانىڭ قايسىسى الماتىدان قاشىعىراق بولعان؟
قانشا؟
5. ءبىر جانۇيادا بەس ۇل بار. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ قارىنداسى بار. سول جانۇيادا قانشا بالا بار؟
6. ءۇش تاۋىق ءۇش كۇندە ءۇش جۇمىرتقا سالادى. 12 تاۋىق 12 كۇندە قانشا جۇمىرتقا سالادى؟
7. ءۇش مەترلىك 60 بورەنەنى جارتى ملەترلىك شوركەلەرگە ارامەن ءبولۋ كەرەك. قانشا رەت ارالاپ كەسۋ كەرەك؟
8. ءۇيدىڭ 6 - شى قاباتىنا دەيىنگى باسقىشتىڭ ۇزىندىعى 2 - ءشى قاباتقا دەيىنگى باسقىشتىڭ ۇزىندىعىنان نەشە ەسە ۇزىن؟
اقشا ماسەلەسى؟
9. ەكى ادام بازارعا الما ساتۋعا باردى. ءارقايسىسىنىڭ 30 الماسى بار ەدى. بىرەۋى 1 المانى 1 تەڭگەدەن، ەكىنشىسى 3 المانى 1 تاڭگەدەن ساتپاقشى بولدى. ءبىراق ساۋدا جاسار الدىندا بىرەۋىن ۇيىنە شاقىرتىپ الدى، سوندىقتان ول ەكىنشى ساتۋشىعا ءوزىنىڭ الماسىن ساتۋعا تاپسىرىپ كەتتى. ول ادام 5 المانى 2 تەڭگەدەن ساتتى. ەگەر ولار جەكە - جەكە ساتسا، تابىستارى 10 تەڭگە 15 تەڭگە، ياعني 25 تەڭگە بولار ەدى، 5 المانى 2 تەڭگەدەن ساتقاندىقتان، ولار 24 تەڭگە الدى. 1 تەڭگە قايدا كەتتى؟
10. كىتاپتىڭ قۇنى 1 تەڭگە جانە كىتاپ قۇنىنىڭ جارتىسىنا تەڭ. كىتاپ قانشا تۇرادى؟
11. ەكى داپتەر جانە ءبىر قارىنداش 94 تيىن تۇرادى. ەكى قارىنداش جانە ءبىر داپتەر 80 تيىن تۇرادى. داپتەر مەن قارىنداشتىڭ قايسىسى قىمبات جانە قانشا قىمبات؟
كۇنتىزبە
12. ءبىر ايدا بەس جەكسەنبى بولا الا ما؟
13. قاندايدا ءبىر ايدىڭ ءۇش جەكسەنبىسى جۇپ كۇندەرگە تۋرا كەلدى. وسى ايدىڭ 20 - جۇلدىزى اپتانىڭ قاي كۇنى ەدى؟
2. سالىستىرۋعا بەرىلگەن ەسەپتەر
1. المۇرت المادان اۋىر، ال الما شابدالىدان اۋىر. قايسىسى اۋىر – المۇرت پا الدە شابدالى ما؟
2. قالامساپ داپتەردەن قىمبات، ال قارىنداش قالامساپتان ارزان. قايسىسى قىمبات – قارىنداش پا الدە داپتەر مە؟
3. ارمان، ەرلان، نۇركەن جانە مىرزاتاي تورتەۋى بالىق اۋلادى. مىرزاتاي بالىقتى نۇركەنگە قاراعاندا كوپ ۇستاتادى. ارمان مەن ەرلاننىڭ ۇستاعان بالىقتارىنىڭ سانى نۇركەن مىرزاتايدىڭ ۇستاعاندارىمەن بىردەي. ارمان مەن مىرزاتاي ەرلان مەن نۇركەننىڭ ۇستاعاندارىنان از. ۇستاعان بالىقتار -
دىڭ سانىنا قاراي كىم قانداي ورىن العانىن جاز.
4. 7 قارىنداش 8 داپتەردەن قىمبات تۇرادى. قايسىسى قىمبات - 8 قارىنداش پا
الدە 9 داپتەر مە؟
5. 6 تابان 10 تراننان اۋىر، ءبىراق 5 الابۇعادان جەڭىل؛ 10 تابان 8 الابۇعادان اۋىر. قايسىسى اۋىر - 2 تابان بالىق پا الدە 3 تران بالىق پا؟
6. ءادىل مەن ارمان ا - دان ۆ - عا قاراي ءبىر مەزگىلدە جولعا شىقتى. ءادىل ۆەلوسيپەدپەن، ال ارمان ودان جىلدامدىعى بەس ەسە ارتىق جەڭىل ماشينامەن شىققان ەدى. ورتا جولدا جەڭىل ماشينا سىنىپ، قالعان جولدى ارمان جاياۋ ءجۇردى، ونىڭ جىلدامدىعى ۆەلوسيپەدتىڭ جىلدامدىعىنان ەكى ەسە كەم. ولاردىڭ قايسىسى ۆ - عا بۇرىن جەتتى؟
7. بولمەنىڭ توبەسىنەن تىك تومەن قاراي قابىرعانى بويلاي ەكى شىبىن جورعالاپ تومەن ءتۇستى. ەدەنگە تۇسكەن سوڭ ولار قايتادان جوعارى قاراي جورعالادى. ءبىرىنشى شىبىن ەكى جاعدايدا تۇراقتى جىلدامدىقپەن جورعالادى، ال ەكىنشىسى جوعارى قاراي بىرىنشىگە قاراعاندا ەكى ەسە باياۋ كوتەرىلگەنمەن، تومەن تۇسكەندە ەكى ەسە جىلدام جورعالادى. ولاردىڭ قايسىسى توبەگە بۇرىن جەتەدى؟
8. ۇيدەن مەكتەپكە دەيىن بۋراتينو جاياۋ باردى، قايتقاندا سول جولمەن ءجۇردى، ءبىراق جولدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىن ول يتكە، ەكىنشى جارتىسىن تاسباقاعا ءمىنىپ كەلدى. بۋراتينونىڭ مەكتەپكە جاياۋ بارعانداعى جىلدامدىعىنان ءيتتىڭ جىلدامدىعى ودان ءتورت ەسە ارتىق، ال تاسباقانىڭ جىلدامدىعى ودان ەكى ەسە كەم. بۋراتينو قاي جولى ۋاقىتتىڭ كوپ جۇمسادى - ۇيدەن مەكتەپكە دەيىن بە الدە مەكتەپتەن ۇيگە دەيىن بە؟
9. ەكى جولاۋشى ءبىر مەزگىلدە ا - دان ۆ - گە قاراي جولعا شىقتى. ءبىرىنشى جولاۋشى جولعا جۇمسالعان ۋاقىتتىڭ العاشقى جارتىسىن 5كم/ساع، سودان كەيىن 4 كم/ساع جىلدامدىقپەن ءجۇردى. ال ەكىنشىسى جولدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىن 4 كم/ساع، قالعانىن 5 كم/ساع جىلدامدىقپەن ءجۇردى. ولاردىڭ قايسىسى ۆ - عا بۇرىن جەتەدى؟
10. 4 قارا سيىر مەن 3 سارى سيىردان 5 كۇندە قانشا ءسۇت ساۋىلسا، 3 قارا سيىر مەن 5 سارى سيىردان 4 كۇندە سونشا ءسۇت ساۋىلادى. قانداي ءتۇستى سيىر ءسۇتتى كوپ بەرەدى - قارا ما الدە سارى ما؟
11. ىنىنە جەتۋ ءۇشىن تىشقان ءتۇزۋ جولمەن 20 ادىم جاساۋى، ال مىسىق سول جولمەن تىشقانعا دەيىن 5 رەت سەكىرۋى كەرەك. مىسىق ءبىر سەكىرگەنشە تىشقان 3 ادىم جاساپ ۇلگەرەدى، مىسىقتىڭ 1 سەكىرگەندەگى ۇزىندىعى تىشقاننىڭ 10 ادىمىنا تەڭ. ەگەر تىشقان ءتۇزۋ بويىمەن مىسىق پەن ءىننىڭ اراسىندا تۇرسا، مىسىق تىشقاندى قۋىپ جەتە الا ما؟
3. تارازىمەن ولشەۋ
1. بىردەي ءۇش ساقينانىڭ بىرەۋ باسقالارىنان ءبىرشاما جەڭىلدەۋ. تاباقشالى تارازىمەن ءبىر رەت قانا ولشەۋ ارقىلى ول جەڭىل ساقينانى قالاي تابۋعا بولادى؟
2. 27 مونەتانىڭ بىرەۋى جالعان جانە ول باسقالاردان اۋىرلاۋ. تاباقشى تارازىمەن گىرسىز ءۇش رەت ولشەۋ ارقىلى جالعان مونەتانى قالاي تابۋعا بولادى؟
3. بىردەي 75 ساقينانىڭ بىرەۋى سالماعى جاعىنان قالعاندارىنان ءسال وزگەشەلەۋ كورىنەدى. ول ساقينانىڭ باسقالارىنان جەڭىل نەمەسە اۋىر ەكەنىن تاباقشالى تارازىمەن ەكى رەت تارتۋ ارقىلى قالاي انىقتاۋعا بولادى؟
4. كومبيناتوريكا
1. قانشا تاسىلىمەن 50 سانىن ون ەكى ءبۇتىن ساننىڭ قوسىندىسى تۇرىنە كەلتىرىپ جازۋعا بولادى؟
2. 10 سانىن ءتورت تاق ءسيفردىڭ قوسىندىسى تۇرىنە كەلتىرۋدى نەشە تاسىلمەن ورىنداۋعا بولادى؟
3. 6 سانىن تاق سان قوسىلعىشتاردىڭ قوسىندىسى تۇرىنە نەشە تاسىلمەن كەلتىرىپ جازۋعا بولادى؟(1، 2، 3 ەسەپتەردە قوسىلعىشتاردىڭ ورىندارىمەن عانا وزگەشەلەنەتىن كەلتىرۋدى بەتتەسكەن، ياعني بىردەي دەپ ەسەپتەيىك)
4. جەتى تەڭگەدەن ارتىق كەز كەلگەن ءبۇتىن اقشانى 3 جانە 5 تەڭگەمەن تولەۋگە بولا ما؟
5. ۇزىندىعى 102 سم سىمدى 15 سم جانە 12 سم بولاتىنداي بولىكتەرگە ءبولۋ كەرەك، سوندا قيىندىلار قالمايتىن بولسىن. وسىنى قالاي ورىنداۋعا بولادى؟ ەسەپتىڭ نەشە شەشىمى بار؟
6. ءۇش تاڭبالى سان ويلانعان. ونىڭ 543، 142 جانە 562 ساندارىنىڭ كەز كەلگەنىمەن رازريادتارىنىڭ ءبىرى ءدال كەلەدى، ال قالعان ەكەۋى ءدال كەلمەيدى. قانداي سان الىنعان؟
7. ا) 133؛ ءا) 343؛ ب) 13132 ساندارىنىڭ سيفرلارىنىڭ ورىندارىن الماستىرۋ ارقىلى قانشا ءارتۇرلى سان الۋعا بولادى؟
8. شاحمات تۋرنيرىنە قاتىسقان ءۇش شاحماتشى بارلىعى التى پارتيا ويناعان. ءارقايسىسى بىردەي سان پارتيا ويناعان. قانشا؟
9. شاحمات تۋرنيرىنە 7 ادام قاتىسقان. ءارقايسىسى ءبىر بىرىمەن ءبىر پارتيادان ويناعان. نەشە پارتيا وينالعان؟
10. فۋتبول جارىسىنا 17 كوماندا قاتىسقان. ءار كوماندا قالعاندارىمەن ەكى رەت ويناۋى كەرەك: ءوز الاڭىندا جانە قارسىلاسىنىڭ الاڭىندا. تۋرنيردە قانشا ماچ جۇرگىزىلەدى؟
11. ساباق كەستەسىن قۇرعاندا ءۇش ءمۇعالىمنىڭ ساباقتارى بويىنشا وتىنىشتەرى مىناداي بولدى: ماتەماتيكا 1 نەمەسە 2 ساباق، تاريح 1 نەمەسە 3 ساباق، ادەبيەت 2 نەمەسە 3 ساباق بولسىن. ساباق كەستەسىن قۇرعاندا قانشا تاسىلمەن جانە قالاي بارلىق مۇعالىمدەردىڭ وتىنىشتەرىن ورىنداۋعا بولادى؟
5. سيۋجەتتى لوگيكالىق ەسەپتەر
1. كوشەدە ءتورت قىز ايگەرىم، دينارا، گۇلسىم جانە نازەركە اڭگىمەلەسىپ تۇر. جاسىل كويلەكتەگى قىز (ايگەرىم مەن دينارا ەمەس) كوك كويلەكتەگى قىز بەن نازەركەنىڭ اراسىندا تۇر. اق كويلەكتى قىز قىزىل كويلەكتى قىز بەن دينارانىڭ اراسىندا تۇر. قىزداردىڭ ءارقايسىسى قانداي كويلەك كيگەن؟
2. كينوعا بيلەت الۋ ءۇشىن نۇرلان، ماقسات، قانات، ومار جانە اسان كەزەكتە تۇر. نۇرلاننىڭ بيلەتتى ماقساتتان بۇرىن، ءبىراق اساننان كەيىن الاتىنى بەلگىلى: قانات پەن اسان قاتار تۇرعان جوق، ال ومار اسانمەن، نۇرلانمەن، قاناتپەن قاتار تۇرعان جوق. كىم كىمنەن كەيىن تۇر؟
3. ءۇش دوس: اۋەز، ەلنار جانە مىرزاتاي ءبىر سىنىپتا وقيدى. ولاردىڭ بىرەۋى مەكتەپتەن ۇيىنە اۆتوبۋسپەن، بىرەۋى – ترامۆايمەن جانە بىرەۋى تروللەيبۋسپەن قاتىنايدى. ءبىر كۇنى ساباقتان سوڭ اۋەز دوسىن اۆتوبۋسپەن ايالداماسىنا دەيىن شىعارىپ سالدى. قاستارىنان تروللەيبۋس ءوتىپ بارا جاتقاندا، ءۇشىنشى دوسى تەرەزەدەن: «ەلنار، سەن مەكتەپكە داپتەرىڭدى ۇمىتىپ كەتىپسىڭ!» - دەپ ايقالايدى. كىم ۇيىنە نەمەن بارادى؟
4. ءبىر مەكتەپتە ءۇش دوس: دارىگەر، ءمۇعالىم، اقىن. ولاردىڭ فاميليالارى: بورانبايەۆ، يماشيەۆ، ساماتوۆ. دارىگەردىڭ ءىنىسى دە قارىنداسى دا جوق، ول دوستارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كىشىسى. ساماتوۆ مۇعالىمنەن ۇلكەن جانە بورانبايەۆتىڭ قارىنداسىنا ۇيلەنگەن. دارىگەردىڭ، ءمۇعالىمنىڭ، اقىننىڭ فاميليالارىن اتاڭدار.
5. بوتەلكەدە، ساقاندا، قۇمىرادا جانە بانكىدە ءسۇت، ليموناد، كۆاس جانە سۋ بار. سۋ مەن ءسۇت بوتەلكەدە ەمەس ەكەندىگى بەلگىلى، ليموناد قۇيىلعان ىدىس قۇمىرا مەن كۆاس قۇيىلعان ىدىستىڭ اراسىندا تۇر، بانكىدەگى ليموناد تا، سۋ دا ەمەس. سۇيىقتاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ىدىسقا قۇيىلعان؟
6. ساياباقتا ءارتۇرلى جاستاعى بەس بالا بار، ولار: احمەت، باقىت، قۇسايىن، عالىمجان، ديدار. بىرەۋى – 1 جاستا، ەكىنشىسى – 2 جاستا، قالعاندارى – 3، 4 جانە 5 جاستا. ەڭ كىشىسى – قۇسايىن. احمەت پەن عالىمجاننىڭ جاستارىن قوسقاندا قانشا بولسا، ديدار سونشا جاستا. باقىت قانشا جاستا؟ بالالاردىڭ تاعى قايسىسىنىڭ جاسىن انىقتاۋعا بولادى؟
7. جانۇيادا ءتورت بالا بار، ولاردىڭ جاستارى 5، 8، 13 جانە 15. بالالاردىڭ ەسىمدەرى: انار، بولات، دانا جانە عاليا. ەگەر قىزداردىڭ بىرەۋى بالاباقشاعا بارسا، انار بولاتتان ۇلكەن بولسا جانە انار مەن دانانىڭ جاستارىنىڭ قوسىندىسى ۇشكە بولىنەتىن بولسا، وندا بالالاردىڭ ءارقايسىسى قانشا جاستا؟
8. پيونەر لاگەرىنە ءۇش دوس كەلدى: مارات، باقىت جانە قانات. ولاردىڭ ءارقايسىسى مىنا فاميليالاردىڭ بىرەۋى ەكەندىگى بەلگىلى: يماشيەۆ، ساماتوۆ، عانييەۆ. مارات عانييەۆ ەمەس، باقىتتىڭ اكەسى ينجەنەر. باقىت 6 سىنىپتا وقيدى. عانييەۆ 5 سىنىپتا وقيدى. يماشيەۆتىڭ اكەسى سلەسار. بالالاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ فاميلياسى قانداي؟
9. ءتورت جاس فيلاتەريستەر: مۇرات، تەمىر، قۋات، سامات پوشتا ماركىلەرىن ساتىپ الدى. ولاردىڭ ءارقايسىسى تەك ءبىر ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ الدى، سونىڭ ىشىندە ولاردىڭ ەكەۋى سوۆەت ماركىلەرىن، بىرەۋى – بولگار، كەلەسىسى - چەح ماركىلەرىن ساتىپ الدى. مۇرات پەن تەمىر ءارتۇرلى ەكى ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ العاندىعى بەلگىلى. ءار ەلدىڭ ماركىلەرىن مۇرات پەن سامات، قۋات پەن سامات، قۋات پەن مۇرات جانە تەمىر مەن سامات ساتىپ العان بولىپ شىقتى. مۇرات بولگار ماركىسىن ساتىپ العاندىعى بەلگىلى. ولاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ەلدىڭ ماركىلەرىن ساتىپ العاندىعىن انىقتا.
10. جارىستا قانات، بولات، باقىت جانە جانات العاشقى ءتورت ورىندى يەلەندى. ەشقانداي ەكى بالا ءبىر ورىندى بولىسكەن جوق. كىم قانداي ورىندى يەمدەنگەنى تۋرالى سۇراققا، قانات: «ءبىرىنشى، ءتورتىنشى ەمەس»، بولات: «ەكىنشى» دەپ جاۋاپ بەردى. ال باقىت سوڭعى ورىندا ەمەس ەكەندىگى بايقالدى. بالالاردىڭ ءارقايسىسى قانداي ورىندى يەمدەنگەن؟
11. ءۇش قىز اق، جاسىل جانە كوك كويلەك كيىپ شىقتى. ولاردىڭ تۋفليلەرى وسى ءۇش ءتۇستىڭ بىرىنە كەلەدى. اناردىڭ عانا كويلەگى مەن تۋفليلەرىنىڭ تۇستەرى بىردەي بولعان جوق. دانانىڭ كويلەگى مەن تۋفليلەرى اق ەمەس، نازىمنىڭ تۋفليلەرى جاسىل. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ كويلەكتەرى مەن تۋفليلەرىن انىقتا.
12. ۇستەلدە ءتورت فيگۋرا: ءۇشبۇرىش، رومب، دوڭگەلەك، كۆادرات قاتار جاتىر. ولاردىڭ تۇستەرى – جاسىل، سارى، كوك، قىزىل. ەگەر قىزىل ءتۇستى فيگۋرا جاسىل جانە كوك ءتۇستىڭ اراسىندا جاتقان بولسا، سارى فيگۋرانىڭ وڭ جاعىندا رومب جاتسا، ءۇشبۇرىش شەتىندە جاتپاسا، جانە كوك ءتۇستى فيگۋرا سارى ءتۇستى فيگۋرانىڭ قاسىندا جاتپاسا، وندا فيگۋرالاردىڭ قانداي رەتپەن جاتقانىن جانە ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ تۇستەرىن انىقتا.
5 - 7 سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ساباقتان تىس شىعارۋعا ارنالعان ماتەماتيكادان ەسەپتەر جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ماتەماتيكا پانىنەن 1-4 سىنىپتارىنا ارنالعان لوگيكالىق تاپسىرمالار جيىنتىعىلوگيكالىق ەسەپتەر
-
تاقىرىبى: كۇشەيتكىش بۋىن ارقىلى جاسالاتىن قوس سوزدەر
